مهروماه

روش خلاصه نویسی و نکته برداری : شاید در مورد خلاصه‌نویسی تاکنون زیاد شنیده باشید و احتمالاً خیلی‌ها در مورد فواید آن برای‌تان گفته‌اند. اگر به فواید آن ایمان دارید که چندان نیازی به مطالعه‌ی این قسمت از مقاله نیست؛ در غیر این صورت با اطمینان کامل به شما می‌گویم که یکی از مهم‌ترین اصول مطالعه‌ی درسی، همین خلاصه‌نویسی و نکته‌برداری است که در سال گذشته به من خیلی کمک کرد.

من هم در اوایل سال گذشته اهمیت آن را درک نمی‌کردم و گاهی خلاصه‌هایم ناقص می‌ماند اما هر چه به پایان سال نزدیک‌تر می‌شدم و مخصوصا بعد از عید، ضمن کامل کردن آن‌ها (به‌جز درس‌های خاص که برای‌تان خواهم گفت) واقعا نقش به‌سزایی در کسب این رتبه برای من پیدا کرد.

شاید این کار برای خیلی از شما سخت، ناممکن و تا حدی وقت‌گیر و غیرمنطقی به‌نظر بیاید؛ اما بدانید اگر یک‌بار وقت زیادی بگذارید و مبحثی را مطالعه و خلاصه‌برداری کنید، دفعه‌های بعد لازم نیست بار دیگر کل مطلب را بخوانید؛ بلکه می‌توانید فقط با نگاه کردن به خلاصه،‌ کل آن مطلب را یادآوری کنید. مطمئن باشید بعد از عید و هر چه به کنکور نزدیک‌تر شویم، اگر خلاصه‌نویسی نکرده باشید، قطعا افسوس خواهید خورد و شاید آن وقت کمی دیر باشد؛ پس از همین الان به حرفم گوش کنید و مطمئن باشید پشیمان نخواهید شد و بعداً کلی از من تشکر خواهید کرد!!!

فقط به چند نکته‌ی کلی توجه داشته باشید:

الف) وقتی برای بار اول مطلبی را مطالعه می‌کنید، حتما زیر مطالب مهم خط بکشید و یا highlight کنید؛ این کار باعث می‌شود مطالب، بیش‌تر در ذهنتان جای بگیرد، در مرتبه‌ی بعدی مطالعه اگر نکته‌ای را از قلم انداخته‌اید،‌ مجدد زیر آن را هم خط بکشید و به نکته‌هایی که دفعه‌های قبل زیر آن‌ها خط کشیده‌اید توجه بیش‌تری بکنید.

نکته‌ی اول: لازم نیست زیر کل مطالب کتاب خط بکشید، بلکه فقط نکته‌های مهم و کلمه‌های کلیدی برای ما مهم هستند؛ کلمه‌هایی که با دیدن آن‌ها می‌توانید سایر مطالب را هم یادآوری کنید؛ پس لازم است دفعه‌ی اول خیلی عمیق مطالعه کنید تا بتوانید این توانایی را پیدا کنید.

نکته‌ی دوم: به‌تر است چند دورِ مختلف زیر نکته‌های مهم علامت‌گذاری کنید؛ مثلا آن‌هایی که خیلی مهم‌اند را highlight کنید، آن‌هایی را که اهمیت کم‌تری دارند، دورشان خط بکشید و همین‌طور الی‌آخر...

ب) در مرتبه‌ی دوم (یا سوم) مطالعه شروع به خلاصه‌برداری از مطالب کنید. این خلاصه‌ها به شما کمک می‌کند مطلب را به‌تر بفهمید و سریع‌تر آن‌ها را یادآوری کنید، راحت‌تر مرور کنید و در حین مطالعه تمرکز بیش‌تری داشته باشید، مطمئن باشید اهمیت آن را به‌زودی درک خواهید کرد؛ پس آن را بسیار جدی بگیرید. خواندن یک درس فقط نیمی از یادگیری است و برای نیم دیگر آن نیاز به تکرار و تمرین دارید. (خلاصه‌نویسی و نکته‌برداری یکی از اصول بسیار مفید و موثر در تکرار و مرور می‌باشند.) حجم بالای مطالب به شما اجازه نمی‌دهد تا بتوانید تمام آن‌ها را به‌طور کامل مطالعه کنید و قطعا وقت کم می‌آورید؛ مخصوصا بعد از عید و در آزمون‌های جامع که اگر خلاصه نداشته باشید قطعا دچار سردرگمی خواهید شد؛ پس از همین امروز شروع کنید.

در حین خلاصه‌نویسی به نکته‌های زیر توجه کنید:

1) خلاصه‌تان نباید آن‌قدر زیاد باشد که تفاوت چندانی با کتاب و جزوه نداشته باشد. زیاده‌روی نکنید و کوتاه و مختصر بنویسید. کلمه‌هایی را بنویسید که با خواندن آن‌ها بتوانید یک خط یا حتی یک پاراگراف را مرور و یادآوری کنید.

2) خلاصه را از زبان خودتان بنویسید به‌نحوی که هر بار آن را دیدید تقریبا تمام مطالب مرور شود؛ اما به این دلیل گفتم که بعد از مرتبه‌ی دوم (یا سوم) مطالعه شروع به خلاصه‌برداری کنید چون این کار عملاً باعث شود راحت‌تر نکته‌های مهم و کلیدی را تشخیص داده و در خلاصه‌ی خود بیاورید. خلاصه لازم نیست کاملِ کامل باشد؛‌ اما باید به‌گونه‌ای باشد که خودِ شما با دیدن آن بتوانید اکثر مطالب را یادآوری کنید مثلاً با دیدن بتوانید برخی مطالب مربوط به دوره‌ی تناوب و طول‌موج و فار موج را یادآوری کنید.

3) مطالبی را یادداشت کنید که مهم بوده و امکان فراموشی آن‌ها زیاد باشد، هم‌چنین در نوشتن خلاصه، آن‌چه را فهمیده‌اید بیاورید نه عیناً عبارت کتاب را.

4) مهم‌ترین نکته این که «اگر خلاصه را با شرایطی که بالا توضیح دادم نوشتید، کاملاً به آن اعتماد داشته باشید و وسواس زیادی به خرج ندهید.