آمار داوطبان کنکور سال ۹۴ نسبت به سال ۹۳ تعداد ۱۵۰هزار و ۶۲۵نفر یعنی ۱۴. ۶۰درصد کمتر است.
طهورا شهبازی: صف داوطلبان کنکور سراسری سال ۹۴ هم مانند ۶سال قبل از خود کاهش داشت. تعداد داوطلبان کنکور سراسری سال ۹۴ در مجموع به ۸۸۰هزار و ۷۵۶نفر می‌رسید که در مجموع ۵۸. ۸۳درصد ثبت‌نام کنندگان زن و ۴۱. ۱۷درصد مرد بودند. همچنین از مجموع ثبت‌نام کنندگان تعداد ۱۸۱هزار و ۸۴۶نفر در گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، ۴۹۸هزار و ۸۲۲نفر در گروه علوم تجربی، ۱۸۲هزار و ۲۳۹نفر در گروه علوم انسانی، ۱۰هزار و ۸۶۸نفر در گروه هنر و ۶۹۸۱نفر در گروه زبان‌های خارجه ثبت نام کردند.
با توجه به اینکه در آزمون سال ۹۳، یک میلیون و ۳۱هزار و ۳۸۱نفر ثبت‌نام کرده بودند آمار سال ۹۴ نسبت به سال ۹۳ تعداد ۱۵۰هزار و ۶۲۵نفر یعنی ۱۴. ۶۰درصد کمتر است. این در حالی است که تلاش های برخی از نمایندگان مجلس در سال‌های گذشته برای حذف کنکور هرچند بی‌نتیجه ماند اما حالا کاهش انصراف‌های داوطلبان از کنکور سراسری، خود به خود هدف برداشتن کنکور را محقق کرده است.
با توجه به نمودار بالا هر ساله از جمعیت داوطلبان کنکور سراسری کسر شده است. بیشترین رقم مربوط به سال ۱۳۹۱ است که یک میلیون و ۲۸۶هزار و ۸۱۳داوطلب کنکور سراسری ثبت نام کرده بودند. بعد از آن و در سال ۱۳۹۰ با کاهش ۱۵۰هزار نفر داوطلبان روبه رو بوده در حالی که تعداد آن‌ها به یک میلیون و ۱۳۲هزار و ۹۸۰نفر می‌رسد. تعداد داوطلبان هر ساله با فاصله تقریبا ۱۰۰هزار تایی نسبت به سال قبل از خود کاهش داشته‌اند تا اینکه در سال ۹۴ رکورد جدیدی زده شده و رقم داوطلبان کنکور سراسری شش رقمی می‌شود و به ۸۸۰هزار و ۷۵۶نفر می‌رسد.
حذف نامحسوس کنکور سراسری
آنچه در دولت‌های نهم و دهم گذشته بود، خبر از حذف کنکور می‌داد. به طوری که بر اساس قانون حذف کنکور که در سال ۸۶ اعلام شد، قرار بود کنکور تا سال ۹۰ مطلقا حذف شود. سال ۹۲ قانون توسط مجلس شورای اسلامی اصلاح و چند تکلیف بر عهده سازمان سنجش و آموزش و پرورش گذاشته شد. پس از آن نیز شورای سنجش و پذیرش تشکیل شد که تاثیر ۲۵ درصد قطعی سوابق تحصیلی را مصوب کرد.
علی لاریجانی رییس مجلس ابتدای مجلس نهم در مورد برگزاری کنکور سراسری گفته بود که باید کنکور حذف شود: «حذف کنکور عاملی در جهت بهبود طرح مدرک‌گرایی در کشور است. اگر مثل خیلی از کشورهای پیشرفته کنکور از آموزش عالی حذف شود، کسانی وارد دانشگاه خواهند شد که علاقه به تحصیل داشته و صرفاً به دلیل دریافت مدرک و گرفتن عنوان به دانشگاه نمی‌روند.»
اما تلاش‌های برخی نمایندگان مجلس بی‌نتیجه ماند و کنکور هیچ وقت حذف نشد. به مرور زمان اما آنچه نمود پیدا کرد حذف نامحسوس کنکور در میان داوطلبان کنکور سراسری بود. به طوری که هر سال با کاهش تعدادی از داوطلبان کنکور سراسری گویا هدف حذف کنکور بدون وضع هیچ قانونی خود به خود محقق می‌شود.
کیفیت گرایی جایگزین کمیت گرایی
شرکت در کنکور سراسری و کسب رتبه‌ای هر چند بالا در سال‌های گذشته آرزوی خیلی از داوطلبانی بود که پشت سد کنکور می‌ماندند. در حالی که امروزه با توجه به افزایش ظرفیت‌ها و دانشگاه‌های مختلف اعم از پیام نور، غیر انتفاعی و مجازی به ازای هر شرکت کننده یک صندلی خالی وجود دارد. اما آنچه کنکور سراسری حال حاضر را با چند سال گذشته متمایز می‌کند کیفیت گرا شدن داوطلبان است. داوطلبان شرکت در کنکورهای سراسری هدف خود را نه تنها کسب صندلی بلکه در دانشگاه‌های با کیفیت می‌بینند. رقابت داوطلبان کنکورهای سراسری در سال‌های اخیر بر سر کسب صندلی‌های با کیفیت در دانشگاه‌های مادر است.
رشد بی‌رویه دانشگاه پیام نور و ورشکستگی دانشگاه غیرانتفاعی
دولت‌های نهم و دهم جمعیت دانشجویان پیام نور را تا حدی بالا بردند که دانشگاه‌های غیر انتفاعی را به مرز ورشکستگی کشاندند. دانشگاه پیام نور که تا پایان برنامه چهارم توسعه باید به ۴۵۰هزارنفر می‌رسید، جمعیت یک‌میلیون و ۵۰هزارنفری دانشجویان را به خود دیده بود. دانشجویان که به راحتی و بدون کنکور در دانشگاه‌های پیام نور پذیرفته می‌شدند عطای کنکور را به لقایش بخشیدند و بازار این دانشگاه را رونق دادند. اما چیزی نگذشت که مشخص شد رشد بی‌رویه این دانشگاه‌ها ضربه بزرگی به آموزش عالی زده و دانشگاه‌های غیر انتفاعی را به مرز ورشکستگی کشانده و آن‌ها را با ۷۰درصد صندلی خالی مواجه کرده است.
احمد احمدی عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی این سیاست دولت‌های گذشته را رقابت با دانشگاه‌های غیر دولتی دیگر دانست و گفت: تا آنجایی که شنیده‌ام رییس جمهوری قبلی یک هزار میلیارد تومان به دانشگاه پیام نور داد تا دانشگاه آزاد اسلامی را از رونق بیندازند.
او گفت: در آن سال‌ها خرابی‌هایی در کشور پدید آمد که شاید اصلاح آن خرابی‌ها یک قرن طول بکشد و این دولت به قدری خرابی بوجود آورد که سال‌ها خواهد گذشت و شاید فقط بتوان دانشگاه‌ها را اصلاح کرد.
این استاد دانشگاه تهران در ادامه از پژوهشگران و اساتید دانشکده علوم اجتماعی این دانشگاه خواست تا با ارائه طرح‌ها و پروژه‌های پژوهشی به بررسی این مشکلات بپردازند و گفت: این مشکلات را بررسی کنید و ببینید چه بلایی بر سر دانشگاه آزاد، دانشگاه‌های علمی کاربردی و دانشگاه پیام نور آوردند.
رضا فرجی دانا وزیر علوم وقت نیز در مورد دانشگاه‌های پیام نورو رشد بی‌رویه آن‌ها گفته بود: توسعه بی‌رویه پیام نور دانشگاه‌های غیرانتفاعی را به ورشکستگی‌ای کشاند.
یک سال پیش و در دوران وزارت رضا فرجی دانا بر وزارت علوم بود که توقف صدور مجوز جدید برای موسسات غیرانتفاعی کلید خورد. توسعه بی‌رویه و نامتوازن این موسسات در دولت محمود احمدی‌نژاد، خالی ماندن صندلی‌های دانشگاه‌ها و همچنین افت کیفیت آموزش عالی دلایل اصلی برای توقف صدور مجوز به دانشگاه‌های جدید عنوان شد. فرهادی نیز که از همان ابتدای وزارت بنا را بر توسعه کیفی دانشگاه‌ها گذاشته بود در این مورد راه وزیر پیش از خود را ادامه داد و بهمن ماه از توقف مجوز برای راه اندازی موسسات آموزش عالی غیر انتفاعی در راستای توسعه کیفی آموزش عالی، خبر داد.
