گرد و غبار ماه موجب تب یونجه در فضانوردان می‌شود

آزمایش‌هایی که با استفاده از خاک شبیه‌سازی شده ماه، انجام شده است، نشان می‌دهد که خاک ماه برای سلول‌های ریه انسان و مغز موش سمی است. بررسی‌های پژوهشگران نشان می‌دهد که تا ۹۰ درصد سلول‌های ریه انسان و نورون‌های موش در مواجه با ذرات ریز خاک ماه، می‌میرند. نتایج یافته‌های این پژوهشگران که در نشریه‌ی GeoHealth منتشر شده، نشان می‌دهد که تنفس این گرد و غبارهای سمی، حتی برای یک دقیقه، می‌تواند برای فضانوردانی که می‌خواهند در آینده به ماه، مریخ یا دیگر سیاره‌های بدون هوا سفر کنند، فوق‌العاده خطرناک باشد.

سازمان‌های فضایی قبلا می‌دانستند که قرار گرفتن در معرض محیط فضا و شرایط بدون جاذبه می‌تواند به سلامت انسان آسیب برساند، اما گرد و غبار فضایی، خطر اضافی است که تاکنون نادیده گرفته شده بود.

راشل کاستون، متخصص ژنتیک از دانشکده پزشکی دانشگاه استونی بروک در لانگ آیلند، نیویورک و نویسنده اصلی این پژوهش جدید، گفت:

خطرات ناشی از اکتشافات فرازمینی، در ماه و فراتر از آن، بیش از خطر آنی حضور در فضا است.

گرد و غبار ماه، موجب واكنش‌هایی شبیه به تب یونجه (حساسیت‌های آلرژیک) در فضانوردانی شده است كه قبلا به ماه سفر کرده بودند. بروس دمپل، متخصص زیست شیمی و یکی دیگر نویسندگان این پژوهش، می‌گوید که یافته‌های جدید نشان می‌دهد، قرار گرفتن در معرض ذرات ریز گرد و غبار ماه، می‌تواند عملکرد راه تنفسی و ریه را مختل کند. همچنین، اگر این گرد و غبارها موجب التهاب در ریه‌های فرد شوند، می‌توانند خطر ابتلا به بیماری‌های مرگباری مانند سرطان را به شدت افزایش دهند.

دمپل گفت:

اگر سفرهایی به ماه انجام گیرد که نیاز به اقامت چند هفت‌های یا چند ماهه و حتی طولانی‌تر داشته باشد، ممکن است دیگر نتوان جلوی این خطر را گرفت.

ماه اتمسفر ندارد، بنابراین خاک قمر طبیعی زمین، به‌طور مداوم به‌وسیله‌ی ذرات پرانرژی خورشیدی بمباران می‌شود. این ذرات پرانرژی، باعث می‌شود که خاک خورشید مانند جریان الکتریسته ساکن روی لباس‌ها، به‌صورت الکترواستاتیکی باردار شود. هنگامی که فضانوردان ایالات متحده در طی سری ماموریت‌های آپولو به ماه رفتند، ذرات خاک ماه (با چسبیدن به لباس) را با خود به داخل ماژول ماه‌نورد بردند. هریسون اشمیت، فضانورد آپولو ۱۷، پس از استنشاق گرد و غبار، واکنشی شبیه به تب یونجه را توصیف کرده که علائمی مانند، عطسه، خارش چشم و گلو درد داشته است.

Buzz Aldrin

این علائم کوتاه مدت بودند، اما پژوهشگران، نگران هستند که این گردوغبارها اگر در زمین چنین تاثیری داشته‌اند، در بلند مدت و در ماه، می‌توانسته‌اند چه تاثیری روی سلامت فضانوردان داشته باشند. پژوهش‌هایی که در گذشته انجام شده، نشان داده است که غبار سمی ناشی از فوران‌های آتشفشانی، توفان‌های شن و ذرات معادن زغال سنگ، می‌تواند باعث برونشیت، خس خس سینه، سوزش چشم و زخم‌های بافتی در ریه شود. ذرات گرد و غبار می‌توانند در مسیرهای تنفسی بدن انسان انباشته شوند و ذرات کوچک هم می‌توانند وارد کیسه هوایی شوند. کیسه‌ی هوایی، کیسه‌های کوچکی هستند که مبادله گازهای هوای تنفسی با گازهای خون را در ریه‌ها انجام می‌دهند. علاوه بر این، گرد و غبار می‌تواند به DNA آسیب برساند که منجر به جهش ژنی و سرطان شود.

پژوهشگران در آزمایش‌های خود، سلول‌های ریه‌ی انسان و سلول‌های مغز موش را در معرض چندین نوع از نمونه‌های شبیه‌سازی شده خاک ماه قرار دادند. نمونه‌های واقعی خاک ماه، بسیار نادر و با ارزش هستند، از این جهت، نمی‌توان از این نمونه‌ها برای پژوهش‌ها استفاده کرد. اما پژوهشگران از نمونه‌های گرد و خاک زمین که شبیه به خاک‌های موجود در ارتفاعات و دشت‌های آتشفشانی ماه بودند، برای آزمایش خود استفاده کردند. پژوهشگران، سلول‌های مورد آزمایش را که از موش و انسان گرفته شده بودند، در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی کشت داد و در معرض گرد و غبارهای شبیه‌سازی شده‌ی ماه قرار داد.

تمام انواع خاک‌های شبیه‌سازی شده، تا حدودی به DNA سلول آسیب زدند یا به کلی موجب مرگ سلول شدند. همچنین، نمونه‌های شبیه‌سازی شده‌ای که به شکل پودر (ذرات ریز) بودند، توانستند تا ۹۰ درصد هر دو نوع سلول را از بین ببرند. با وجودی که پژوهشگران، نمی‌توانستند، آسیب‌های DNA را اندازه‌گیری کنند. اما مشاهده کردند که نمونه‌های شبیه‌سازی شده، موجب آسیب‌های قابل‌توجهی به DNA نورون‌های موش می‌شوند. پژوهشگران هنوز مطمئن نیستند که چه فعل و انفعالی موجب مرگ سلول‌ها می‌شود، اما احتمال می‌رود که گرد و غبار، می‌تواند موجب نوعی واکنش التهابی در درون سلول یا تولید رادیکال‌های آزاد شوند.