«رضا مددی» روز شنبه در گفت و گویی در فصل هفتم سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و در بخش هدف عملیاتی شماره یک و راهکار پنجم آمده است که ارائه آموزش زبان خارجی در چارچوب بخش انتخابی (نیمه تجویزی) برنامه درسی با رعایت اصل تثبیت و تقویت هویت اسلامی ایرانی باشد.
وی ادامه داد: بنابراین وقتی ارائه آموزش زبان خارجی برحسب شرایط و نیاز آمادگی جامعه و امکانات آموزش و پرورش باشد و در برنامه درسی ادبیاتی داریم که برنامه های درسی به تجویزی، نیمه تجویزی و غیرتجویزی تقسیم می شود می توان متوجه شد که آموزش زبان خارجی در این سند نیمه تجویزی یعنی انتخابی است و دانش آموزان می توانند هر کدام از زبان های خارجی را که علاقه دارند، انتخاب کنند.
مشاور وزیر آموزش و پرورش تصریح کرد: در برنامه درسی تجویزی دروسی همچون ریاضی، تاریخ، علوم و فارسی الزامی است اما در برنامه درسی نیمه تجویزی به دانش آموزان این فرصت و امکان داده می شود که بنا بر نیاز و علاقه خود، درسی را انتخاب کنند و برنامه درسی غیرتجویزی برحسب نیاز مخاطب انجام می شود به عنوان مثال شرکت در گروه سرود مدرسه غیرتجویزی است و الزامی برای دانش آموزان وجود ندارد.
وی اضافه کرد: زبان خارجی از جمله مواردی است که نیمه تجویزی است و آموزش و پرورش باید چند نوع زبان را ارائه دهد و دانش آموز انتخاب کند، البته از گذشته های دور علاقه جامعه عموما به سمت زبان انگلیسی بوده است نه اینکه برای زبان های دیگر تقاضا نباشد بلکه تقاضا و امکانات از جمله معلم بسیار کم است.
مددی اظهار داشت: آموزش و پرورش در این زمینه مصوبه ای دارد که اگر دانش آموزی به عنوان مثال برای آموزش زبان آلمانی مراجعه کند به دلیل اینکه به ندرت معلم زبان آلمانی داریم، دانش آموز می تواند بیرون از مدرسه و در موسسات زبان، آموزش زبان آلمانی را یاد بگیرد و آن را جایگزین زبان انگلیسی کند.
وی تصریح کرد: در نظام آموزشی این اجازه برای دانش آموز وجود دارد که بتواند در دیگر زبان های خارجی به جز زبان انگلیسی آموزش ببیند، حتی آموزش و پرورش در این زمینه بخشنامه کرده که ارائه زبان های دیگر بلامانع است، این در حالی است که تقاضا، امکانات اجرایی و معلم دیگر زبان ها وجود ندارد.
به گفته رئیس ستاد اجرایی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ما معلم انگلیسی داریم اما معلم روسی، آلمانی و فرانسوی نداریم.
مددی با بیان اینکه وزارت آموزش و پرورش مخالف زبان های خارجی دیگر نیست، اظهار داشت: همان گونه که در کنکور سراسری زبان خارجی برای داوطلبان انتخابی است در هنگام تحصیل در دوره متوسطه نیز این موضوع انتخابی است.
وی با اشاره به اینکه در سند تحول آموزش و پرورش موضوع زبان خارجی برای دانش آموزان انتخابی آمده است، تاکید کرد: در این سند حتی ملاحظات هم پیش بینی شده است که در این بخش ملاحظه آموزش زبانی بر این اساس است که به هویت ایرانی اسلامی دانش آموزان آسیب وارد نشود.
مشاور وزیر آموزش و پرورش بیان داشت: اگر زبانی آموزش داده شود و به هویت ما در تثبیت و تقویت آسیب بزند، باید از آن مراقبت کرد چون هویت اسلامی و ایرانی مشخص است و تعریف دارد، بنابراین به صراحت اعلام می شود که مانعی برای آموزش زبان خارجی وجود ندارد ولی با آن ملاحظه ای که هویت اسلامی ایرانی دارد باید زبان خارجی انتخاب شود.
وی معتقد است که زبان خارجی خنثی نیست و با خود پیام، محتوا و فرهنگ دارد اگر دانش آموزی با زبان فارسی آشنایی کامل نداشته باشد با فرهنگ آن بیگانه می شود، درباره زبان خارجی نیز این موضوع صادق است.
مددی ادامه داد: اینکه نمایندگان مجلس شورای اسلامی موضوع رفع انحصار زبان انگلیسی از آموزش و پرورش را مطرح کرده اند؛ طرح جدیدی نیست. این کار انتقادی است که به آموزش و پرورش وارد است چون نمایندگان مجلس معتقدند آموزش و پرورش زبان خارجی را منحصر به انگلیسی کرده است و می گویند باید زبان های دیگر را نیز آموزش دهند.
وی با بیان اینکه برای آموزش دیگر زبان های خارجی معلم، کتاب و محتوا وجود ندارد، اظهار داشت: حتی دانش آموزان هم علاقه ای به دیگر زبان ها ندارند. این در حالی است که در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش آمده است که آموزش زبان خارجی انتخابی است حتی معتقدیم اگر از دانش آموزان نظرسنجی شود شاید ۹۷ درصد دانش آموزان زبان انگلیسی را انتخاب کنند و برای دیگر زبان ها متقاضی وجود ندارد. اما می توانند در موسسات زبان، دیگر زبان ها را آموزش ببینند. دانش آموز اجازه دارد که هر کدام از زبان ها را انتخاب کرده و آموزش ببیند.
رئیس ستاد اجرایی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش تصریح کرد: حتی زبان عربی را که زبان قرآن می دانیم از اول متوسطه شروع می کنیم اما معتقدیم مدارس ما در زبان های انگلیسی و عربی اثربخشی چندانی ندارند، بر این اساس مجلس شورای اسلامی موضوع جدیدی مطرح نکرده است و نمایندگان می خواهند انحصار زبان انگلیسی را بشکنند اما در سند موضع گیری مشخص است.
رفع انحصار از زبان انگلیسی در نظام آموزش همگانی کشور عنوان طرحی است که نمایندگان مجلس شورای اسلامی ارائه کرده‌اند، طرحی که بنا دارد مسئولیت آموزش تمامی زبان‌های انگلیسی و غیرانگلیسی را اختیاری و از محیط مدرسه خارج کرده و به آموزشگاه‌های آزاد واگذار کند.
نمایندگان امضاء کننده این طرح که تعداد آنها بیش از ۵۰ نفر عنوان شده است، دلایلی برای این تصمیم اعلام کرده‌اند و معتقدند دانش آموزانی که قصد ادامه تحصیل در دانشگاه‌ها را ندارند و از آنجا که مهارت آموزی برای ورود به بازار کار در شاخه‌های کار دانش و فنی‌وحرفه‌ای در اولویت قرار دارد، تعلیم زبان خارجی برای آنها ضروری نیست.
از دیگر دلایل نمایندگان ناکارآمدی آموزش زبان انگلیسی در مدارس بیان شده است؛ مسئله ای که نظام تعلیم و تربیت کشور سال‌ها از آن رنج می‌کشد و همواره این انتقاد وارد شده که چرا آموزش زبان‌های خارجی در مدارس به افزایش توانمندی دانش آموزان در فراگیری زبان منجر نشده و آنها را راهی آموزشگاه‌های آزاد می‌کند.
در صورت تصویب این طرح در مجلس، آموزش و پرورش دیگر حق جذب و استخدام هیچ معلم زبان خارجی را نخواهد داشت. در ماده چهارم طرح مذکور آمده است: «از تاریخ تصویب این قانون استخدام به عنوان معلم برای آموزش زبان انگلیسی یا زبان‌های موضوع ماده ۲ این قانون از سوی وزارت آموزش و پرورش ممنوع است
