مهروماه

گام اول

مقدمات مطالعه

هدف گذاری

شخص بی هدف را میتوان به قایقی سرگردان در پهنه‌ای از آب تشبیه کرد که هر موج یا بادی می تواند آن را به سمت مسیر خود بکشاند. نداشتن هدف در مطالعه یعنی زمام امور را به موج های سرگردان سپردن، یعنی از ریل خارج شدن. هدف وقتی ارزشمند است که متناسب با ویژگی های شخصی ما و دارای معیارهای لازم مطابق نظر ما باشد. در مورد ویژگی های یک هدف خوب میتوان به قائده smart اشاره کرد:

اول: Specific

هدف باید کاملا روشن و واضح باشد و باید بتوان آن را کامل و بدون ابهام توضیح و تشریح کرد. به طوری که  فهم آن حتی برای یک بچه نیز دشوار نباشد.

دوم: Measurable

هدف باید قابل اندازه گیری باشد. مثلا به خودی خود نمیشود رسیدن به خوشبختی را هدف خود قرار داد بلکه باید روی عوامل رسیدن به خوشبختی تمرکز کرد.

سوم: Attainable

هدف باید باورکردنی و قابل دسترس باشد و باید یقین داشته باشیم که میتوانیم به آن برسیم.

چهارم: Realistic

واقع گرایانه باشد و بهتر است ابتدا اهدافی را انتخاب کرد که احتمال رسیدن به آن۸۰ تا ۹۰ درصد باشد. مثلا اگر نمره درسی در ازمون ۳۰درصد می‌باشد بهتر است برای پیشرفت آن ابتدا روی ۵۰ درصد به جای ۹۰ درصد هدف گذاری کنیم، زیرا ترس نرسیدن خود میتواند عاملی برای حرکت نکردن و درجا زدن باشد.

پنجم: Time base

هدف باید زمان بندی شده باشد. سعی کنید برای هدفتان جدول زمانی ترسیم کنید.

پس از شناسایی دقیق هدف، لازم است به طور مداوم آن را برای خودمان مرور کنیم. شما میتوانید هر صبح هدفتان را در دفترچه جیبی خودتان یادداشت کنید و نکات مهم آن را یادآور شوید. همیشه در راه رسیدن به هدف سختی های زیادی وجود دارد ولی هیچکدام نباید سبب شود هدفی را که با مشورت و آگاهی انتخاب کرده ایم، با نا امیدی کنار بگذاریم.

تمرکز حواس

تا حالا شده مطالعه را شروع کنید اما متوجه شوید که حال درس خواندن ندارید؟ یا مثلا چند دقیقه خوانده اید اما متوجه می‌شوید که اصلا حواستان به درس نیست؟ فیلم، خاطرات گذشته، سرگرمی و یا فکر به آینده ممکن است ذهنتان را به خودش مشغول کند.

در این جور مواقع چه باید کرد؟

*موانع تمرکز: برای یافتن راه های ایجاد و افزایش تمرکز ابتدا باید بتوانید موانع تمرکز را بشناسید. عوامل متعددی نظیر مکان نامناسب، انتخاب زمان بد برای مطالعه، منابع نامناسب و... می‌توانند از عوامل بر هم زننده ی تمرکز باشند. اما اگر ریشه‌ای فکر کرده و مشکلات را حل کنیم و انگیزه قوی داشته باشیم می‌توانیم بر مشکلات غلبه کنیم. *مرور اهداف و انگیزه ها: مرور مستمر اهداف و انگیزه ها شما را در افزایش تمرکز حواس یاری میدهد. برای کسب نتیجه بهتر باید انگیزه های درونی قوی داشته باشید. هر چند وقت یکبار سعی کنید انگیزه های خود را مرور و بازیابی کنید؛ چرا که ممکن است بخاطر فشار کلاس ها و درس و تست و آزمون، انگیزه ها و اهداف مورد غفلت قرار گیرند.
*کنترل اضطراب: یکی از عوامل افزاینده‌ی تمرکز، کنترل اضطراب است. البته داشتن یک سطح طبیعی از اضطراب برای حفظ انگیزه ها لازم است اما میزان زیاد آن باعث عدم تمرکز حواس می‌شود. بهترین راه مواجه با اضطراب واقع گرایی است. یعنی انتظار شما از خود باید متناسب با توانایی‌هایتان باشد. *تقویت روانی: برای تقویت روانی خودتان به دیگران متکی نباشید. به بیان دیگر سعی کنید با مرور اهداف و پاداش دادن به خود در موفقیت ها روحیه ی خودتان را بالا نگه دارید.
*شناسایی و کنترل افکار مزاحم: اگر مثلا در حین مطالعه فکر مزاحمی به ذهنتان خطور کرد، به جای سرکوب آن، سعی کنید آن را به صورت خودآگاه دنبال کنید و با یادداشت برداری واستدلال آن فکر را به نتیجه برسانید. زیرا پشت گوش انداختن و فرار از آن،  سبب اضطراب بیشتر می‌شود. با استدلال مناسب از برگشت نابهنگام افکار مزاحم جلوگیری کنید. اگر هنگام مطالعه دوباره با همان افکار مواجه شدید قاطع رفتار کنید و خودتان را مجاب کنید که حل کردن این موضوع را به موقع استراحت بین دروس موکول کنید. با این کار غلبه و کنترل شما بر ذهنتان چندین برابر می‌شود.
*انجام به موقع کار ها: هر کاری را در زمان خودش انجام دهید و در آن لحظه ذهنتان را از سایر موارد پاک کنید.

*شوق یادگیری: شوق به یادگیری را در خود تحریک و تقویت کنید تا تمایل شما برای یادگیری و کسب اطلاعات بیشتر افزایش یابد.

روانشناسی کنکور

قبل از انجام هر کاری اگر دلایلی قانع کننده برای چرایی انجام آن کار نداشته باشیم مطمئناً  ادامه دادن مسیر برای ما دشوار خواهد شد که شاید حتی به قیمت کنار گذاشتن آن هدف تمام شود.

کنکور به مطالعه ی پیوسته و منسجم نیاز دارد پس از این قائده

مستثنی نیست. خیلی از ماها قبل از سال آخر تحصیل در مدرسه،برنامه خاص شخصی خودمان را داشته ایم، از ورزش منظم

گرفته تا فعالیت های هنری و...

با فرا رسیدن جو کنکور ناگزیریم که  خیلی از این امور غیرضروری را کنار بگذاریم.

سوال این است که آیا بدون داشتن درک درست از چرایی این کار میتوانیم بر  چالش کنکور پیروز شویم؟ مشخصاً جواب منفی است. پس لازم و ضروری است که قبل از شروع برنامه های منسجم، دلایل آن را با خود مرور کنیم. کنکور و تلاش در این راستا بدون شک میتواند یکی از معامله های مستقیم و صادقانه باشد. معامله ای که هر دو طرف آن خودمان هستیم.

 پس وقتی که فهمیدیم در ازای کنارگذاشتن بعضی از امور و انجام برنامه های منظم به جای آنها به هدفی دیرپاتر و همیشگی میرسیم  مشخصا علاوه بر انجام این تغییر، شور و شوق ما نیز چندین و چند برابر خواهد شد. پس باید تکلیفمان را با خود روشن کنیم، با خودمان رو راست باشیم، با دلیل و منطق خودمان را توجیه کنیم تا انگیزه ما برای قدم گذاشتن در این راه بیشتر و بیشتر شود.

مدیریت زمان

برای رسیدن به هدف چند ساعت در روز باید مطالعه داشته باشی؟! اکثر داوطلبان در قدم های اولیه مطالعه خود این سوال را مطرح میکنند. آیا واقعا می‌شود برای آن جواب دقیقی در نظر گرفت؟!!! هر کدام از ماها سبک زندگی خاص خودمان را داریم و وقتی میتوانیم با خیال راحت به هدفمان برسیم که از نهایت پتانسیل خودمان بهترین استفاده را کرده باشیم. بنابراین مسئله اول، شناخت حداکثر پتانسیل و بحث دوم بکارگیری این پتانسیل است. برای موفقیت در امر مطالعه در قدم اول باید کمیت مطالعاتی قابل قبولی داشته باشیم؛ چون با کمک همین کمیت است که میتوانیم مولفه های کیفیت را به خوبی پیاده کنیم. برای کسب شناخت کافی از سبک زندگی خود،  می‌توانید حدود ۸ هفته کل کارهای روزانتان را مورد بررسی قرار داده و ثبت کنید. برای رسیدن به شناخت، نیازی نیست که حتما ۸ هفته طی شود بلکه از همان روز اول آگاهی شما نسبت به سبک زندگیتان افزایش میابد ولی با طی کردن کامل ۸ هفته، قطعا تمام زیر و بم زندگیتان برای شما مشخص خواهد شد. برای رسیدن به این شناخت کاغذ و قلم کنار دستتان بگذارید و از صبح تا شب کارهای مهم و غیر مهم خود را ثبت کرده و لیست کنید.
مثلا ۷ صبح از خواب پا شدم، ۷:۱۵ تا ۷:۴۵ صبحانه خوردم و... با بررسی این وقایع ثبت شده در یک نگاه میتوانید از تمام جزئیات زندگی خود آگاهی کسب کنید و با مدیریت سبک زندگی، ساعات خالص مطالعاتی را افزایش دهید. برای دقت روی جزئیات و ثبت دقیق ساعت های مطالعاتی روزانه، فرم مخصوصی را طراحی کرده‌ ایم.

استفاده از این فرم شما میتوانید اسامی دروس مختلف را در سطر های مربوط به خودشان نوشته و در خانه ای که مقابل هر کدام از دروس در روزهای مختلف قرار میگیرد، ساعت بخصوص آن را ثبت کنید. هر کدام از خانه ها با کمک خطی افقی به دو قسمت تقسیم شده که در بالا ساعت اختصاص یافته به مطالعه و یادگیری و در پایین ساعت تست زنی را یادداشت کنید. اگر شما یک ساعت و نیم مطالعه داشته اید که شامل نیم ساعت آموزش و یک ساعت تست بوده برای راحتی کار در نیمه بالایی عدد ۱/۲ و در پایین عدد ۱ را یادداشت کنید. با جمع هفتگی دروس و کل ساعت مطالعه میتوانید از عملکرد کلی هفته ی خود آگاهی پیدا کنید. همچنین با محاسبه درصد اختصاص یافته به عمومی ها و بازیابی(تست و کنفرانس شخصی)، این دو قسمت مهم مطالعاتی را بیشتر مورد توجه قرار دهید.

مکان مطالعه
مکان مطالعه کاملا مسئله ای شخصی است ولی ویژگی عمومی و اصلی آن احساس راحتی و آرامش در آنجا میباشد. بعضی ها با محیط آرام خانه راحت تر هستند. بعضی حضور در میان جمع و کتابخانه و پانسیون های مطالعاتی را ترجیح می دهند و بعضی دیگر هم جاهای اختصاصی دیگر مد نظر خودشان را ترجیح می‌دهند.
در هر کجا که قصد مطالعه داشته باشید ناگزیر عواملی هستند که آرامش شما را دچار اختلال می‌کنند.سعی کنید بدون وسواس و جبهه گیری و کاملا متفکرانه محیط اطراف و فضای مطالعه را از نور لامپ گرفته تا راحتی صندلی،از وجود پوستر روی دیوار اتاق گرفته تا رنگ دیوار و... مورد بررسی قرار دهید. زیاد سخت گیر نباشید و به زمین و زمان گیر ندهید البته با خودتان و... هم تعارف نداشته باشید اگر احساس می‌کنید عاملی آرامش را از شما سلب می‌کند آن را کنار بگذارید اگر احساس می‌کنید وجود چیزی میتواند به بهبود کیفیت مطالعه کمک کند آن را به کار اضافه کنید. سعی کنید دمای اتاق متعادل و در حد مطلوب باشد. از نور و روشنایی اتاق غافل نشوید، وسیله های سرگرم کننده و بازیچه ها را از خودتان دور کنید. داشتن نظم در چینش اشیا و کتاب ها می‌تواند به نظم ذهنی ما کمک زیادی بکند پس به طور کلی ضروریست که فرصتی را صرف تفکر در خصوص مکان مطالعه کنیم.

گام دوم

برنامه ریزی کلی

برای نگارش برنامه هفتگی لازم است موارد زیر را مورد توجه قرار دهیم:

۱. بررسی برنامه راهبردی ۲. بررسی منابع ۳. بررسی کل هفته ۴. هدف هفته ۵. فکر واضح

در قدم اول لازم است حجم پیشروی هفتگی خود را مشخص کنیم.برای دوستان آزمون دهنده با توجه به برنامه راهبردی این امر محقق شده ولی کسانی که در آزمون شرکت نمیکنند یا طبق برنامه آزمون پیش نمیروند، لازم است که حتما با توجه به شناخت از خود و برنامه ریزی فصلی انجام شده حجم پیشروی هفته خود را مشخص کنند.پس تا حالا مشخص کردیم که خروجی هفته یا دوهفته(برای آزمون های دو هفته ای) باید تا کجا باشد. حالا در قدم بعد لازم است منابعی را که قبلا با فکر انتخاب کرده ایم مورد بررسی قرار بدهیم که هر کدام از فصل های مشخص شده از چه بخش هایی تقسیم شده، تعداد تست مربوط به آن حجم چقدر است و زمان حدودی برای خواندن آن مطلب را پیش بینی کنیم.

بنابراین تا حالا حجم ورودی برنامه خود را مشخص کردیم.

در قدم بعد باید روزهای مختلف هفته را مورد بررسی قرار دهیم و سعی کنیم کارهای قطعی‌ای را که در تا به حال مشخص شده  در روز های مختلف لیست کنیم. مثلا کلاس درس شنبه چقدر طول میکشد و...

به طور کلی باید خروجی آن ساعت پیشنهادی خام برای روزهای مختلف باشد.

در کنار مشخص کردن حجم پیشروی،تست ها و مباحث ورودی به برنامه و ساعت در دسترس برای هر روز، باید اهداف مختلف هفته نیز بررسی شود. مثلا باید مشخص کنیم اولویت با پیشروی باشد یا جمع بندی؟ آیا فصل امتحانات هست؟ روی درس خاصی برای این هفته هدف‌گذاری کرده ایم؟ و سوال های دیگری از این قبیل...

حالا نوبت به مهمترین کار از نظر من رسیده است.

میخواهیم با استفاده از فکر واضح و استدلال و با توجه به داده ها و ورودی های چند گانه، جدول زیر و تعادل هایی که در ادامه گفته خواهد شد بتوانیم شخصی ترین برنامه ممکن رو طراحی کنیم .این جدول صرفا برای درسهای عمومی طراحی شده شما میتوانید با توجه به رشته تحصیلی خود دروس اختصاصی را باز ذکر کنید.

به مرور و متناسب با پیشروی، شیوه استفاده از جدول طراحی شده، به طور کامل کامل خدمت شما توضیح داده خواهد شد.

اصول تعادل در برنامه:

تعادل هایی که در ادامه ذکر خواهد شد غالباً با استفاده از مقالات داخلی، نظرات رتبه های برتر و کارشناسان این حوزه در نظر گرفته شده‌اند و به علت اختصاصی  بودن دروس چندان امکان استفاده از مقالات خارجی نمیباشد.

۱. اولین تعادل، تعادل مربوط به بخش های آموزشی و بازیابی (تست و مرور بدون خواندن تشریحی) می‌باشد که برای این امر توصیه میشود

۷۰ تا ۸۰ درصد زمان به بازیابی اختصاص بیابد و بقیه صرف آموزش شود. این تعادل صرفاً بر اساس حالت ایده ال توصیه شده ولی مطمئناً از فردی به فرد دیگر یا حتی در ایام مختلف سال میتواند متفاوت باشد.

به هر حال به طور کلی توصیه میشود به هیچ وجه زمان بازیابی در بررسی کل هفته کمتر از ۵۰ درصد نباشد.

تذکر: این تعادل به طور هفتگی سنجیده میشود نه روزانه.

۲. تعادل بعدی، مربوط به زمان مطالعه اختصاصی ها و عمومی هاست که در رفرنس های داخلی اشاره شده که ۷۰ تا ۸۰ درصد زمان به دروس اختصاصی، اختصاص یابد و بقیه به عمومی ها که با توجه به هدف هفته میتواند نیز دچار تغییر شود.

۳. تعادل بین دروس مختلف،  که باید متناسب  با مباحث و اهداف هر کدام از دروس در طول هفته به آن زمان اختصاص دهیم.

مورد بعدی در نگارش برنامه که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است اصل مهم مرور میباشد. لطفا این قسمت را از بخش «مرور در مطالعه» مطالعه بفرمایید.

حالا نوبت استفاده از جدول رسیده که با کمک این همه تعادل و داده های مختلف بتونیم بهترین برنامه ی قابل اجرایشخصی را طراحی کنیم.

در جدولی که در اختیار شما هست در مقابل هر کدام از روز های مختلف هفته یک سطر وجود دارد که توسط خطی افقی به دو قسمت بالایی و پایینی تقسیم شده و ما برای نگارش برنامه ریزی هفتگی از قسمت بالایی و برای برنامه ریزی روزانه از قسمت پایینی استفاده میکنیم.

توصیه میشود عصر جمعه را تقریبا سفید بگذاریم تا در صورت عقب افتادن از برنامه فرصت جبران داشته باشیم.

شخصی سازی روزانه:

رسیدیم به لذت بخش ترین قسمت کار. خدا رو شکر تا به حال توانستیم با توجه به داده ها و تعادل های مختلف، برنامه هفتگی را برای روز های مختلف یادداشت کنیم. حال نوبت آن رسیده که هر شب برنامه مطالعاتی خود را برای مطالعه‌ی فردا تنظیم و به روز کنیم.

هر شب باید قبل از خواب حدود ۱۰ دقیقه به این کار زمان اختصاص دهیم و در خصوص پیشبرد برنامه خود فکر کنیم. خیلی وقتها نمیتوانیم دقیقا حجم مورد انتظار از چیزی را که در نظر گرفتیم اجرا کنیم. پس،برنامه نیازمند بروز رسانی می‌باشد.

برای این کار در قسمت

پایین جدول یعنی پایین همان قسمتی که برنامه هفتگی را نوشتیم، برنامه را برای فردا با تفکر بروز کرده و دوباره به طور کامل مکتوب میکنیم و ترتیب کار هایی که میخواهیم از صبح تا شب انجام دهیم مشخص می‌کنیم.

بنابراین اگر از اجرای جزء به جزء و کامل برنامه عقب افتادید، نگران نباشید. قطعا با شخصی سازی روزانه میتوانید بهترین برنامه ممکن را برای فردای مطالعاتی خود آماده کنید.

سوال های متداول در خصوص نگارش برنامه:

۱. بهترین برنامه را چه کسی می‌تواند بنویسد؟!

مطمئناً خود شخص بهترین گزینه برای انجام این کار است. به شرطی که اصول درست

این کار را بداند و بشناسد که مفصل در اینجا توضیح دادم.

۲. آیا باید همه ی مطالبی که تعیین کردیم دقیق اجرا کنیم؟!

مطمئنا اگر امکان این کار وجود داشته باشد بسیار عالی خواهد شد. ولی واقعیت این است که گاهی از برنامه جلوتر یا عقب تر هستیم  که در این مواقع برنامه ریزی روزانه میتواند کمک کننده باشد.

۳. در نگارش برنامه اولویت با تعیین تعداد تست هست یا زمان؟!

 مطمئنا آگاهی داشتن از اینکه چه تعداد تست قرار است که کار شود بسیار عالی و کمک کننده خواهد بود. حتی خود ما نیز به این امر سفارش کردیم ولی اگر مبنا تعداد تست باشد خیلی وقتها ممکن است ما همه چیز را فدای رسیدن به آن معیار می‌کنیم. در صورتی که اگر زمان را اولویت اول خود قرار دهیم میتوانیم آرام تر و با توجه بیشتر مطالعه کنیم.

اما نقطه عطف کار جایی خواهد بود که بتوانیم با شناخت از خودمان یک ارتباط منطقی بین این موارد برقرار کنیم.

۴. آیا شروع و پایان دروس مختلف باید در طول روز مشخص شود؟!

نه.  دقیق شدن روی این کار هرگز توصیه نمی‌شود. بلکه شما در برنامه ریزی روزانه تا حدودی می‌توانید این مسئله را تعیین کنید.  مثلا ممکن است تعیین کنید ۸ صبح فلان درس خاص باید خوانده شود. ولی واقعیت این است که شاید به هر دلیلی نتوانید دقیقا در همان موقع مطالعه آن درس را شروع کنید و همین باعث ورود استرس به کار شما خواهد شد. درعوض تعیین کنید که درس اول من مثلا دین و زندگی و زمان آغازش هم حدود ۸ صبح باشد. حتی اگر شما تعیین کرده‌اید که مثلا یک ساعت و ۱۵ دقیقه دین و زندگی مطالعه کنید  و بعدا در حین مطالعه متوجه شدید که به پانزده دقیقه زمان اضافه نیاز دارید می‌توانید آن پانزده دقیقه را هم به زمان قبلی اختصاص داده و مطالعه را ادامه دهید. به طور کلی دنبال آرمانگرایی در این خصوص نباشید.

۵. ترتیب دروس در طول روز را از قبل باید تعیین کنیم؟! بله. این کار حتما  می‌تواند کمک کننده باشد ولی باید به خاطر داشته باشید که امکان تغییر همیشه وجود دارد و بهترین کار ممکن این است که در شخصی سازی روزانه ترتیب مطالعه دروس را برای فردا تعیین کنیم.

۶. تا چه حد باید به برنامه پایبند باشیم؟! اگه از برنامه عقب بیفتیم چه می‌شود؟!

اولویت اول پیشبرد صحیح مطالب است. تمام آزمون ها و برنامه های راهبردی، ایستگاه مرور و جبرانی دارند پس لازم نیست شما فکر کنید که حتما باید تمام مطالب به طور دقیق خوانده شود بلکه صحیح خواندن میتواند اولویت اول ما باشد و در کل با شخصی سازی روزانه باز هم میتوانیم این مطلب را حل کنیم.

شخصی سازی برنامه

تا به حال اتفاق افتاده که در خصوص هماهنگی بین برنامه مدرسه و برنامه راهبردی آزمون ها فکر کنید؟

این کار چه لزومی میتواند داشته باشد؟

مطمئنا ایجاد یک ارتباط صحیح به انگیزه انجام برنامه و خوب پیاده کردن آن کمک شایانی میکند. در گام اول شما باید با توجه به تکلیف شناسایی کارهای مهم روزانه، شناختی کامل از روز های مختلف هفته داشته باشید.

با کسب این شناخت و داشتن آگاهی از مطالب برنامه راهبردی، در هفته شما میتوانید بهترین چینش را برای دروس مختلف داشته باشید.

سعی کنید دروسی را که آن روز در مدرسه تدریس شده اند، جزء برنامه همان روز قرار دهید تا یک مرور نسبی از مطالب نیز داشته باشید. پیشخوانی سریع و با صرف زمان محدود خالی از لطف نیست و میتواند یادگیری شما را چندین برابر کند. برای امتحان های میان ترم حتما زمان مطالعه کافی را اختصاص بدهید. طبق اصول برنامه ریزی روزانه که در مبحث برنامه ریزی

توضیح داده شد سعی کنید هر شب قبل از خواب برنامه خود را با توجه به روزهای قبل و همچنین روزهای پیش رو بروز نگه‌دارید تا بیشترین هماهنگی بین بین مطالب برنامه راهبردی و برنامه مدرسه وجود داشته باشد. در صورت وجود مغایرت زیاد بین برنامه های مدرسه و راهبردی، سعی کنید روی یکی از آنها تمرکز کنید و دیگری را در حد رفع اشکال مطالعه نمایید تا در اولین فرصت بتوانید گام های صحیح مطالعه را برای آن بردارید.

اگر درسی جزء مباحث تدریسی مدرسه نیست یا تمام شده به هیچ وجه آن را حذف نکنید و سعی کنید آن را به طور منظم در برنامه شخصی خود جای دهید.

به طور کلی این  هماهنگی به شما آرامش می دهد و کمک میکند به موقع از حداکثر مطالب استفاده کنید.

مهندسی منابع

تا وقتی که منبع صحیح انتخاب نشود برنامه ریزی بسیار دشوار و گاهی غیر ممکن می.شود. اصلی ترین منابع برای کنکور در امر مطالعه کتاب های درسی هستند؛ چرا که قرار نیست در ارزشیابی کنکور و طراحی سوالات، سوال یا مسئله ای خارج از آن ها طرح شود. ولی همه ی ما میدانیم برای فهم بیشتر مطالب و نیز تمرین و تکرار آموخته ها به منبعی علاوه بر کتاب های درسی نیاز داریم. منبعی که در عین غنی و پربار بودن، بسیار صاف و صادق و صمیمانه باشد تا بتوانیم به آن اعتماد کنیم و با کمک آن پیش برویم.

کتاب های مختلفی با توجه به نیاز ها و سلایق گوناگون در حوزه مطالعه منتشر شده اند که هر کدام از آن ها فلسفه و الگوی آموزشی خاص خود را دارند و با هدف خاصی طراحی شده اند.

مثلا کتاب های جمع بندی کنکور با هدف آزمون دادن و شبیه سازی سوالات آزمونی طراحی شده اند. پس طبیعتاً از  این قبیل منابع نمی شود

جهت یادگیری و آموزش استفاده کرد. اما همین منبع در هفته های پایانی منتهی به کنکور میتوانند بسیار کمک کننده باشند.

پس در انتخاب منبع اول باید کامل نیاز خود را بشناسیم سپس با توجه به هدف مولفین سعی در گزینش بهترین منبع داشته باشیم. جدای از بحث علمی یکی از مولفه هایی که من روی آن تاکید بسیار دارم، ایجاد ارتباط موثر و راحت بودن با منبع میباشد.

زیرا قرار است این دوست صمیمی ماه ها همراه شما باشد و با هم پیش بروید. پس سعی کنید منبع را از نظر مقدمه،دیدگاه مولف، اندازه فونت، ترکیب رنگ و نحوه چینش مطالب آموزشی و ارزشیابی و... کاملاً مورد بررسی قرار دهید.

برای آشنایی با نمونه فصول کتب مختلف،شما میتوانید فایل pdf آن ها را از سایت انتشارات آن منبع بررسی کنید.

چینش دروس در طول روز

یکی از سوال های اساسی که شما دانش آموزان عزیز همیشه با آن مواجه هستید نحوه چینش دروس در طول روز است.

قبل از پرداختن به این قضیه،میخواهم شما را با مفهوم استراحت بین نیم روزی و بین درسی در طول روز آشنا کنم. پس از هر پارت مطالعاتی مثلا ۷۵دقیقه (با توجه به شرایط شخصی) طبیعیتاً بدن نیاز به استراحت برای تجدید قوا و مرتب سازی اطلاعات دارد. در این حین سعی کنید کار جدیدی را شروع نکنید و تا آنجا که امکان دارد در مکان مطالعه بمانید و فقط با کمی کشش بدنی و خوراکی خودتان را سرحال نگه دارید. ولی پس از طی یک نیم روز مثلا صبح تا ظهر، برای صرف ناهار سعی کنید از مکان مطالعه خارج شده و این کار را در مکانی دیگر انجام دهید زیرا در بازه مطالعاتی قبل حجم اطلاعاتی بالایی دریافت کرده ایم و برای چینش و دسته بندی به زمان بیشتر و تنوع گسترده تری از لحاظ فضای اطراف نیاز داریم. با این کار فرصت مرتب سازی و توان دریافت اطلاعات جدید را به خودمان میدهیم.

ترتیب دروس در طول روز کاملا مسئله ای شخصی است و بهتر است در برنامه ریزی روزانه حتما نسبت به تعیین آن اقدام نماییم. بهتر است دروس را در بازه های مختلف روز امتحان کنیم تا متوجه شویم در چه زمانی بیشترین ارتباط را با آنها میتوانیم برقرارکنیم. بعضی از دانش آموزان تست زنی را در شروع روز و اول صبح ترجیح میدهند زیرا آمادگی آزمونی آنها را افزایش داده و آنان را از خواب آلودگی دور می کند و بعضی دیگر ترجیح میدهند این کار را در مواقع دیگری از روز انجام دهند.

با رفتن به سمت آخر شب طییعتاً از انرژی و تمرکز ما کاسته میشود پس همیشه نباید درس خاصی را در این بازه قرار دهیم چرا که احتمال کم کاری و نادیده گرفته شدن بعضی مطالب در خصوص آن درس وجود دارد.

سعی کنید ساعت های قبل از ظهر( ۱۰ تا ۱۲) را به درسی که احتیاج به تمرکز بالاتری دارد اختصاص دهید زیرا این بازه مغز نشاط بالایی برای دریافت و جذب اطلاعات دارد و از بازه های زمانی طلایی برای مطالعه محسوب می شود.

بعد از ظهر و هنگام غروب،با قرابت معنایی و لغات زبان و ادبیات و دین و زندگی خیلی راحت تر سپری میشود.

و.....

سعی کنید در خصوص همه دروس با توجه به آزمایش مطالعه در ساعات مختلف و شناخت خود بهترین زمان را برای مطالعه ی آنها انتخاب کنید.

روش های مطالعاتی

بهترین روش های مطالعاتی دنیا در حال حاضر متکی بر تست بوده و تست محور هستند که تا حدودی این نکته در منابع مطالعاتی مختلف لحاظ شده است. حالا با هم اصول کلی روش های مطالعاتی را مرور میکنیم. امید دارم با تفکر بتوانید نهایت استفاده را داشته باشید و روش مناسب خود را شخصی سازی کنید.

اول از همه پیشنهاد میکنم تست ها را بر اساس ترتیب به سه دسته تقسیم کنید: A و B و C.

پس به تست شماره ۱ مارکA به تست شماره ۲ مارکB به تست شماره ۳ مارک C، تست شماره ۴ دوباره A و به همین روال تست های بعد را دسته بندی کنید. هدف از این کار استفاده

صحیح و سریع و تصادفی از تست های مختلف است.

۱. قبل از مطالعه هر بخش توصیه میشود حدود ۵ تا از تست های سال های اخیر مرتبط به آن را نگاه کنید. این کار کمک میکند که با اهداف مهم و ذهنیت طراحان در طرح سوال آشنا شوید. البته لازم است تاکید کنم هدف از این کار به هیچ وجه پاسخگویی به تست ها نیست، بلکه هدف صرفاً آشنایی با مباحث مهم این بخش می باشد.

۲. در مرحله بعد سعی کنید داده های مختلف را طبق اصولی که توضیح داده شد مطالعه کنید (مطالعه جزوه،درسنامه و ...). میتوانید خلاصه برداری کنید، نشاندار کنید و...

۳. سعی کنید تست های دسته A را جواب دهید و آنها را نشاندار، تحلیل کرده و نکته برداری کنید.

مهمتر از همه اینکه تلاش شما باید در جهت شناخت مشکلات باشد.

۴. میتوانید دوباره به درسنامه برگشته و ابهام و سوال های ایجاد شده را رفع کنید. همچنین بهترین زمان استفاده از ویدئو ها و فیلم های آموزشی همین مرحله می‌باشد زیرا شما با طی کردن مراحل قبل شناخت عالی از مطالب پیدا کرده و هنگام دیدن ویدئو ها، ذهن شما به جای تمرکز روی نکات فرعی، درگیر نکات مهم و روش های تست زنی خواهد بود و میتوانید ابهامات را رفع کنید.

۵. در این مرحله میتوانید به تست های B جواب داده و اصول تست زنی را رعایت کنید.

تست های دسته C را با توجه به قوانین مرور و مهارت های آزمونی میتوان بعدا، در جهت تقویت علمی ومرور مهارت ها استفاده کرد.

مرور در مطالعه

یکی از معروف ترین روشهایی که در سراسر دنیا برای بررسی میزان فراموشی و همچنین دوره های صحیح مرور وجود دارد، روش معروف جناب هرمان ابینگهاوس می‌باشد.

طبق این نمودار تنها با گذشت ۲۰دقیقه از انجام مطالعه توانایی یادآوری اطلاعات حدود ۶۰ درصد است و پس از گذشت  سه هفته، اطلاعات باقی مانده به حدود ۲۰درصد میرسد، بنابراین به طور حتم مطالعه ی بدون مرور به هیچ وجه پاسخگوی نیازهای ما در گذر زمان نمی باشد. ابتدا بازه های صحیح و لازم مرور را با هم بررسی می‌کنیم و سپس به چگونگی صحیح انجام دادن این کار می‌پردازیم.

همانطور که روی منحنی مشاهده میکنید،اگر ما طبق تحقیقات جناب ابینگهاوس اطلاعات را در زمان های مشخصی مرورکنیم توانایی یادآوری اطلاعات را از حدود ۲۰درصد به نزدیک ۹۰ درصد افزایش می‌یابد که میتواند در نتیجه گیری نهایی بسیار تعیین کننده و راه گشا باشد.

برای مرور اولیه اطلاعات لازم است که حدودا ۱۰ تا ۲۰دقیقه بعد از مطالعه اصولی اولیه، مطالب را به منظور جلوگیری از فراموشی مرور کنیم. زمان مرور بعدی، ۱ روز پس از مطالعه ی اولیه، سومین مرور،۳ روز بعد از مطالعه اولیه، چهارمین مرور، ۶ روز بعد از مطالعه اولیه، پنجمین مرور، ۱۰روز بعد از مطالعه اولیه و در نهایت با مرور مطالب پس از گذشت ۳۰روز از مطالعه اولیه،اطلاعات را با درصد زیادی به خاطر سپرده می‌شوند. مطمئناً انجام بازه های مرور که در بالا ذکر شد، مستلزم اختصاص دقیق وقت و نظم است، ولی در به خاطر سپاری و یادآوری اطلاعات بسیار کمک کننده و راهگشا خواهد بود.

در اینجا به احتمال زیاد سوال شما این است که مرور باید چگونه و به چه شکلی باشد؟

اول از همه لازم است بررسی کنیم که زمان پیشنهادی برای هر بار مرور، حدود ۲۰تا ۲۵درصد زمان اولیه میباشد و اصلا نیازی به مرور مطالب به همان شیوه مطالعاتی اولیه و با جزئیات زیاد نمی‌باشد. و حتی ممکن است مرور به شیوه مطالعاتی اولیه علاوه بر فرسودگی زمان و سرعت کند پیشروی، چندان بازدهی مناسبی هم نداشته باشد.

برای مرور صحیح، واژه بازیابی باید به معنای واقعی کلمه اجرا شود، منظور از بازیابی، تست زدن و توضیح

مطالب به شیوه تدریس می باشد.

مثلا شما یکی از فصول ریاضی را مطالعه کرده اید و به طریقه های مختلف مثل جدول کرنل و یا... اقدام به خلاصه نویسی کرده‌اید و یا اینکه درسنامه و جزوه مربوطه را مطالعه کرده‌اید. و طبعا با تعدادی از تست ها و تمرین ها در مطالعه اولیه درگیر شده اید.

نکته اساسی این است که برای مرور لزومی به مطالعه همه ی موارد به روش اولیه نمی‌باشد، بلکه باید با صرف حدود ۲۰درصد زمان اولیه مطالب را به طور کامل نظم دهی کنیم.

برای این کار مثلا اگر تست های قبل حسابی نکته دار بوده و ذهن را به چالش کشیده باشند، لازم است که با توجه به سطح نشانه گذاری تستها دوباره در بحث مرور تعدادی از آن سوالات را کار کنیم، اما اگر در دور اول خیلی چالش برانگیز نباشند،می‌توان تعدادی تست جدید، مثلا تست های درجه C را کار کرد. چرا که هدف فقط دوباره کار کردن مطالب نیست بلکه به یادآوری اطلاعات اولویت دارد.

در یک مرور صحیح، شما می‌توانید در کنار پاسخگویی به تست ها نکات کلی متن را برای خودتان توضیح داده و تشریح کنید و در صورت لزوم به صورت هدفمند از درسنامه و خلاصه نکات هم استفاده نمایید.

مرور صفر تا صدی درسنامه از اول تا آخر به هیچ وجه توصیه نمی‌شود، زیرا با این کار شما پیشرفت چندانی نخواهید کرد بلکه در گام  اول باید مشکل را شناسایی کرده و سپس اقدام به رفع آن نمایید.

در مرور مطالب بهتر است که از هر دو شیوه بازیابی بر حسب لزوم و تعادل استفاده نمایید.

واضح است که خالی کردن برنامه و پایبندی به تعادل های مربوطه کاری بس دشوار خواهد بود. ولی باید اشاره کنیم که قرار نیست برنامه ما به طور کامل در اختیار مرور قرار بگیرد، مثلا اگر روز شنبه مطالعه ریاضی داشته باشیم،روز یکشنبه قبل از شروع مطالعه مطالب مربوط به ریاضی این روز، میتوانیم با صرف حدود ۲۰ درصد زمان قبل، مطالب دیروزی را مرور نماییم همچنین تلاش کنیم در نزدیک ترین زمان به بازه های تعیین شده کار مرور را پیش ببریم. لازم است تاکید کنم، اکیدا در مرور مطالب، از مطالعه ی مستقیم و بدون چالش جزوه و درسنامه پرهیز کنید. پس فقط با خواندن های دوباره نباید انتظار یادگیری صحیح داشته باشید.

برای ارتقا کیفیت کار میتوان در حین بازیابی به طور مداوم از خودتان سوال بپرسید. به ذهن خودتان به رغم سخت بودن کار فشار بیاورید و به دنبال مشکلات خود باشید، با این شیوه تا حد بسیار زیادی میتوانید مشکلات را رفع نموده و به یادآوری اطلاعات هم کمک نمایید.

اصول جمعبندی:

به طور کلی جمع بندی را میتوان در سه دسته ی: در حین مطالعه، در آزمون های جمع بندی و نهایتاً جمع بندی آخر سال برای کنکور و امتحانات نهایی خلاصه کرد.

جمع بندی در طول سال تحصیلی:

یکی از اصلی ترین جمع بندی هایی که در منابع معتبر روی آن تاکید شده جمع بندی روزانه میباشد. یعنی هر شب قبل از خواب و تنظیم برنامه فردا یک جمع بندی مختصر روی مطالبی که در آن روز خوانده ایم داشته باشیم.

طبق نظر اساتید و دانشجو های موفق در امر مطالعه، برای جمع بندی یک مطالعه ۱۰ساعته، حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه کافی میباشد و اگر به زمانی بیشتر از این نیاز داشته باشیم مطمئناً نتوانسته ایم مفهموم صحیح جمع بندی را به درستی پیاده کنیم. در جمع بندی روزانه قرار نیست که مطالب را‌ دوباره از اول تا آخر مطالعه کنیم بلکه میخواهیم بخش خاصی از مطالب را برای تقویت یادگیری اطلاعات صرفاً مرور کنیم. اگر از روش کُرنل،خلاصه نویسی و نشانه گذاری تست ها استفاده کنید، کار شما بسیار راحت خواهد بود باز تاکید میکنم از دوباره خوانی مطالب شدیدا پرهیز کنید، زیرا این کار علاوه بر وقت گیر بودن تاثیر چندانی هم  در نتیجه نخواهد داشت.

مثلا اگر شما در طول روز مطالعه درس دینی و قرآن داشته اید به جای مرور همه مطالب در حد ۵ دقیقه مطالب مهم را برای خود بازگو کنید و چندتا از تست های نشانه گذاری شده را دوباره کار کنید و اگر مطلبی را فراموش کرده‌اید به صورت هدفمند از درسنامه جهت رفع ابهام استفاده کنید و این کار را برای درس های دیگر تعمیم دهید.

اگر شما در آزمون های آزمایشی شرکت میکنید میتوانید روز قبل از آزمون اقدام به جمع بندی مطالب نمایید،برای این کار طبق اصول آزمون، آزمون شبیه ساز را که معمولا در اختیار شما قرار میگیرد کار کنید، سپس با توجه به ایرادات و فراموشی ها اقدام به خواندن درسنامه و رفع اشکال نمایید و پس از این کار مجدداً تعدادی از تست های مهم را در مباحث مختلف کار کنید. دلیل قرار گیری گام سوم در این مرحله این است که مثلا شما در طول مدت مطالعه  با تلاش فراوان روش تست زنی درس ریاضی را برای آزمون فراگرفته اید، حالا با خواندن درسنامه احتمال فاصله گرفتن از این روش زیاد می‌شود. پس میتوانیم با زدن تعدادی تست علاوه بر اطمینان از صحت رفع اشکال، خودمان را برای آزمون فردا با نزدیک ترین کار ممکن به آن یعنی تست زدن آماده کنیم.

ایستگاه های جبرانی و آزمون های جمع بندی:

اگر طبق آزمون ها پیش می‌روید پس لازم است در زمان آزمون های جمع بندی رویه ی خود را تغییر دهید. اگر هم طبق برنامه شخصی پیش می‌روید باز هم لازم است هر چند مدت یکبار روی مطالب گذشته مروری خلاصه وار داشته باشید. طبیعتاً نمیتوانیم به اندازه قبل زمان صرف کنیم پس لازم است با استراتژی جدید در زمان کمتر نتیجه ای حتی بهتر از دفعات قبل بگیریم.

در ایستگاه های جبرانی بزرگترین اشتباه، شروع کورکورانه و شروع با درسنامه ها میباشد. روش درست این است که ابتدا باید با توجه به شناختی که از خودمان داریم یا اطلاعاتی که از کارنامه های آزمونی کسب کرده ایم مباحث مختلف را دسته بندی کنیم.

شما میتوانید از مباحث قوی شروع کرده و آن ها را تثبیت کنید به این صورت که ابتدا تعدادی تست نشاندار بزنید تا یقین به صحت اطلاعات پیدا کنید

سپس با بازیابی و مرور درسنامه ها و کار کردن آزمونک ها و تست های نزده سعی کنید آن مبحث را تثبیت کنید. بعد از مباحث قوی سراغ رفع اشکال نواقص بروید و سعی کنید روش بالا را نیز برای آنها اجرا کنید که البته به طور حتم وقت بیشتری نیاز خواهند داشت.

و سپس در گام آخر مباحث خوانده نشده قرار دارند. پس در وهله ی اول شناخت پیدا کردیم، آن را به یقین رساندیم، رفع اشکال و سپس تثبیت کردیم.

من در آزمون های جمع بندی کار کردن آزمونک های مبحثی مختلف را بسیار توصیه میکنم.

گام سوم

ابزارهای مطالعاتی

نشانه گذاری

اهمیت تست های نشاندار در زمان جمع بندی و ایستگاه های جبرانی مشخص می‌شود. در این مواقع اگر ما از قبل دسته بندی خوبی انجام داده باشیم بسیار سریعتر و منظم تر می‌توانیم پیشروی کنیم. در غیر اینصورت مطمئناً نسبت به دیگران برای گرفتن نتیجه مشابه زمان بیشتری نیاز داریم.

نشانه گذاری را می‌توان در سطوح مختلف تعریف کرد. با این وجود به مانند خلاصه نویسی چه از نظر شیوه اجرا و چه از نظر تست هایی که نشاندار می‌شود، کاملا قابل شخصی‌سازی است. در پایه ای ترین شیوه، فقط یک دسته از تست ها نشاندار می‌شوند، همان تست هایی که در حل آنها دچار مشکل شده ایم و لازم است بعدا دوباره مورد توجه قرار گیرند. این حالت پایه ای ترین شیوه اجراست و معمولا همه، حداقل این شیوه را انجام می‌دهند.

در سطح پیشرفته میتوان تست ها را در دسته های بیشتری تقسیم و در گروه خاص خود قرار داد.

من روش متداول تقسیم تست ها در ۴دسته را خدمت شما عرض میکنم:

۱. تست هایی که بدون اشکال جواب داده‌ایم و اگر چند بار دیگر با سوال هایی از این تیپ مواجه شویم به راحتی و بدون مشکل قادر به پاسخگویی به آنها هستیم.

۲. تست هایی که صحیح پاسخ داده‌ایم، ولی در این تیپ از سوال تسلط کافی نداریم و ممکن است هنگام پاسخگویی به سوالات دیگری از این تیپ دچار مشکل شویم. این تیپ از سوالات نیاز به تمرین بیشتری دارند.

۳. تست هایی که پاسخ نداده‌ایم ولی با خواندن درسنامه و پاسخ تشریحی، قالب و روش حل سوال قابل درک است و انتظار داریم دفعات بعد برای پاسخگویی به این تیپ سوالات دچار مشکل نداشته باشیم.

۴. تست هایی که به پاسخ نرسیده‌ایم و تلاش برای فهم سوال از طریق درسنامه و پاسخنامه به جایی نرسیده است. این سوالات به رفع ابهام اساسی نیاز دارند.

شما می‌توانید در دسته های بیشتری تست ها را تقسیم کنید اما به طور کلی شیوه ۴ طبقه میتواند تا حد زیادی کمک کننده باشد.

ملاک طبقه بندی تستها، بررسی آنها به لحاظ علمی می‌باشد و نباید بی دقتی ها را معیار دسته بندی قرار داد. تست هایی را که با بی دقتی از دست داده‌ایم، میتوانیم با تنبیه جبران کنیم.برای طبقه بندی شما میتوانید از رنگ های مختلف،اشکال هندسی،اعداد و...استفاده کنید و از این نظر کاملا قابل شخصی‌سازی است.

امید دارم که با عمل به خلاصه نویسی و نشانه گذاری صحیح از همه ی زمان ها به طور شایسته استفاده کنید.

مهارت های گوش دادن

آیا شنیدن همان گوش دادن هست یا با هم تفاوت دارند؟ پاسخ این است که دو چیز کاملا متفاوت هستند.

شنیدن پیش نیاز گوش دادن است. در شنیدن، پیام عصبی به مغز ارسال میشود و صدا توسط مغز پردازش می‌شود، ولی در گوش دادن باید معنای کلام را آنچنان که مدنظر گوینده هست درک کنیم. به بیان دیگر "شنیدن درک صدا و گوش دادن درک معنا هست"

پس گوش دادن امری انتخابی است که نیاز به تجزیه و تحلیل و توجه دارد.

ما در هنگام بیداری با استفاده از توانایی های مختلف مشغول ارتباط و تعامل با محیط اطراف هستیم که تحقیقات نشان داده‌اند از این ارتباطات: نوشتن:۹درصد، مطالعه:۱۶درصد، صحبت کردن:۳۰درصد و شنیدن:۴۵درصد را به خود اختصاص می‌دهند. پس کاملا واضح و معلوم است که داشتن توانایی بالا در امر شنیدن میتواند ارتباط صحیح ما را با محیط اطراف تا چند برابر افزایش دهد.

به طور کلی شنونده ها را میتوان به دو دسته فعال و منفعل تقسیم کرد.

شنونده منفعل کسی است که فقط می‌شنود ولی تجزیه و تحلیل و توجه به صورت جدی را به کار نمی‌گیرد. مثل کسی که بدون آشنایی به زبان انگلیسی به یک آهنگ انگلیسی گوش می‌کند.

شنونده فعال کسی است که به طرف مقابل توجه می‌کند و مراقب است که چیزی ذهن او را  از اصل موضوع دور نکند.

در امر تحصیل ما نیاز داریم که شنونده فعال باشیم.

برای شنونده فعال خوب میتوان  ۵ دسته ویژگی ذکر کرد:

۱.توجه کنید مستقیم به گوینده نگاه کنید،برای پرهیز از بی ادبی میتوانیم به فاصله بین دو ابروی شخص گوینده توجه کنیم. افکاری که ذهن ما را مخدوش می‌کنند کنار بگذاریم. به عوامل محیطی غیر ضروری توجه نکنیم. به زبان بدن گوینده توجه کنیم. در ذهن خود به دنبال پاسخ ابهامات یا مطالبی که میشنوید نگردید، راهکار آن، یادداشت نکاتی است که نیاز به پاسخ دارند. سعی کنید کلماتی که گوینده به کار می‌برد، در ذهن خود تکرار کنید چون باعث افزایش تمرکز میشود.

۲. نشان دهید که مشغول گوش کردن هستید مهمترین نشانه body language  ما می‌باشد. گاه به گاه سر خود را تکان داده و نشان دهید که متوجه سخنان گوینده هستید. لبخند بزنید و بی احساس نباشید. گوینده رو با گفتن کلماتی مثل:بله،هوم،البته و... به ادامه سخن تشویق کنید. سعی کنید زیاد جابجا نشوید و به اطراف توجه نکنید.

۳. بازخورد بگیرید سعی کنید مطالب گوینده را متوجه شوید. آنچه را شنیده اید و فهمیده اید دوباره بازگو کنید: "پس شما فکر میکنید که....." یا "شما فرمودین که....." اگر اشتباهی در فهم شما رخ داده باشد گوینده سعی میکند آن اشتباه را اصلاح کند.

سوالاتی برای روشن شدن نکات مهم بپرسید: "من متوجه این نکته آخر نشدم، لطفا کمی توضیح بدهید". گاه به گاه نکاتی که گوینده گفته خلاصه کرده و تیتر وار بگویید"پس تا اینجا شما فرمودین که........"

۴. قضاوت نکنید هنگام گوش دادن اظهار نظر شخصی نکنید، راه حل ارائه ندهید، حتی اگه ۱۰۰درصد مطمئن هستین که حرف

های گوینده غلط هستند صحبت او را قطع نکنید، گوینده ای که حرفهایش را کامل زده،برای پذیرش حرف های شما ذهن

باز تری دارد.

۵. به صورت مناسب پاسخ دهید اگر لازم است اشتباهات را اصلاح کنید یا نظرات خود را بیان کنید، نیاز است چند نکته را

در نظر داشته باشید: صادق باشید،به درستی و با شفافیت پاسخ دهید. نظرات خود را با احترام کامل به عقاید طرف مقابل بیان

کنید، آنگونه که گوینده انتظار دارد با او رفتار شود، با وی رفتار کنید.

چند نکته مهم:

بدون پیش‌داوری و فارغ از شنیده های قبل به سخنان طرف مقابل گوش کنید. پس لازم است که با نگاهی تازه به تحلیل مساله مورد نظر بپردازید.

آرامش موجب فهم بیشتر مطلب میشود، پس سکوت بیشتر و توجه به احساسات گوینده موجب کنترل خشم میشود.

تظاهر به فهمیدن نکنید. اگر به دلیل حواس پرتی یا سایر عوامل متوجه حرف های شخص گوینده نشده‌اید،از او بخواهید سخنانش را تکرار کند.

سعی کنید فاصله و مانعی بین شما و گوینده نباشد، حالت بدنی شما صمیمیت را در طرف مقابل القا میکند.

یادداشت برداری سر کلاس

پیامبر اکرم (ص) میفرمایند: علم را برای خود نگه دارید. پرسیدند: چه چیزی علم را نگه میدارد؟! فرمودند: نوشتن آن.

قسمت اعظم درس خواندن شما باید از روی یادداشت هایی باشد که سر کلاس و از روی کتاب برداشته اید. یادداشت نشان دهنده ی میزان و نحوه درک شما از مطالب است.

فواید یادداشت برداری سرکلاس

۱. شما را همیشه در حالت آماده باش نگه می‌دارد:

علم روانشناسی میگوید:تحریک پذیر با تغییرات محرک جهت گیری میکند.

مثال: فرض کنید صدای پایی از پشت بام منزل می آید، توجه ما به صدای پا جلب میشود. در این حالت:

محرک:صدای پا و تحریک پذیر: ذهن ما حالا اگر صدا ناپدید یا یکنواخت شود توجه و واکنش ما نسبت به آن محرک از بین میرود. در کلاس درس،استاد محرک و دانش آموزان تحریک پذیر محسوب می‌شوند. حرکات دست،چهره لحن و صدای استاد باعث جهت گیری و تمرکز دانش آموزان میشود. اما گاهی حرکات استاد یکنواخت است و این جاست که شما باید در خود تحریک ایجاد کنید و به سمت جهت گیری بروید.

فرض کنید در مثال صدای پا، شما به جای بی تفاوت نشستن تا روی پله ها بروید.

۲.بار ذهنی شما را پی در پی خالی می کند:

با نت برداری صحیح بار ذهنی خود را مداوم و لحظه به لحظه خالی می‌کنید و ذهن خود را آماده نگه می دارید. بدین ترتیب در شروع و پایان کلاس یادگیری شما تغییر چندانی نمیکند.

۳.افزایش تمرکز:

یادداشت برداری صحیح موجب افزایش تمرکز حواس شما هنگام گوش دادن یا خواندن مطالب میشود و از فراموشی زود هنگام مطالب جلوگیری میکند.

چگونه یادداشت برداری کنیم؟

سعی کنید مطالب را از زبان خودتان بازنویسی کنید. اگر از کلمه ها و واژه های خودتان استفاده کنید، ارزش آن چند برابر رونویسی از روی کتاب است. هر چقدر وقت دارید از مثال استفاده کنید.

سعی کنید یادداشت شما حالت گزارش گونه ای برای شما داشته باشد. یعنی گزارشی باشد در مورد درس و آنچه یادگرفته اید.

سعی کنید مطالب را به صورت گزینشی بنویسید. یعنی گزارش شما شامل موارد زیر باشد:

۱. موضوع اصلی درس

۲. ادعاهای مطرح شده

۳. دلایل ادعا ها به طور مختصر

۴. پرسش ها و پاسخ های مرتبط با موضوع درس

۵. نتیجه گیری

از نوشتن این توضیحات جلوگیری کنید:

۱. توضیحات و شرح های واضح استاد

۲. نقل کامل آیات و احادیث

۳. سوال و جواب های بی ربط و کم ربط به درس

۴. خلاصه

درس گذشته که معمولا ابتدای درس گفته می‌شود.

اصولی که هنگام یادداشت برداری باید رعایت کنید:

۱. در یادداشت برداری الگوی شخصی داشته باشید. همچنین سعی کنید فضاهایی را برای اضافه کردن مطالب در نظر

بگیرید. مثلا حاشیه پهن یا فاصله بین خطوط.

۲. جملات معلم را عینا یادداشت نکنید. سعی کنید از واژه های مهم عبارت استفاده کنید .مثلا به جای «حافظ شاعر بلند آوازه ی ایرانی در شیراز میزیسته است» میتوان فقط واژه های «حافظ،شیراز،زندگی» را یادداشت کرد.

۳. سعی کنید علائم اختصاری مختص به خود داشته باشین و هنگام یادداشت برداری از آن ها استفاده کنید. این کار سبب کم شدن حجم مطالب و مرور سریعتر آن ها خواهد شد.

مثلا:

ص:صفحه  س:سوال  ج:جواب و...

۴. به دیگران کاری نداشته باشید، به این معنی که وقتی دیگران شروع به نوشتن کردند،شما هم باید بنویسید. پس هر وقت

مطلب مهمی شنیدید،بنویسید.

۵.تا آنجا که امکان دارد از کلمات ساده و جملات کوتاه استفاده کنید.

۶. از تکنیک برجسته سازی استفاده کنید. طوری بنویسید که با نگاه کردن به هر صفحه مفاهیم و نکات اصلی مشخص

باشد(مداد و خودکار رنگی، کادر و اشکال هندسی...

۷. ثبت پرسش ها:سوالات خود را بنویسید. یادداشت های شما گزارشی مستند از افکار شما خواهند بود .بر اساس تحقیقات،حدود ۶۰درصد مطالب بعد از ۲۴ ساعت به دست فراموشی سپرده میشوند،پس مرور و دسته بندی مطالب در همان روز میتواند در یادگیری آن ها بسیار مؤثر باشد.

مهارت سوال پرسیدن

سوال پرسیدن میزان فهم مخاطب را از موضوع مشخص میکند. اما کاربرد مهمتر آن آموزش مطالب است. پس با استفاده از پرسش و پاسخ میتوانیم مطالب را آموزش دهیم.

هنگامی که سوال میپرسید سعی کنید که:

۱. کلماتی که در سوال استفاده میکنید قابل فهم باشند.

۲. مودبانه سوال بپرسید. وقتی مودبانه سوال میپرسید احترام متقابل را نیز دریافت میکنید. مودبانه سوال پرسیدن سبب میشود که  مخاطب شما برای شما و سوال شما ارزش قائل شود و با حوصله تر به سوال های شما پاسخ دهد.

۳. زمان مناسب برای سوال پرسیدن انتخاب کنید.

سوال پرسیدن چه لزومی دارد؟

۱. کسب اطلاعات

اجازه! لطف میکنید این قسمت رو توضیح بدید؟

اجازه! ما متوجه نشدیم،یه بار دیگه لطف میکنید این قسمت رو توضیح بدید؟

اجازه! لطفا دلیل این رو توضیح میدین؟

اجازه! امکانش هست برامون ثابت کنید که ...

۲. احاطه و حفظ کنترل بر موضوع گفتگو از صحت اطلاعات و پیام دریافت شده مطمئن شویم و نشان بدهیم که همگام با

موضوع و سخن گوینده پیش می‌رویم.

تا اینجا رو متوجه شدم،از اینجا.....

یه لحظه ببخشید! میشه این تیکه رو بیشتر توضیح بدهید؟

اگر طبق گفته شما این طوری باشه،اینجا....

۳. مشخص کردن نقطه نظر خودمان

باور، نگرش و ایده نسبت به موضوع مورد بحث را مشخص میکند.

من در تست و کتاب ها اینو دیدم،آیا درسته؟

به نظر من از این راه حل سریعتر میرسیم به جواب، نظر شما چیه؟

میشه از این راه حل تستی که توی کتاب دیدم استفاده کنیم؟

۴. سنجش دانش:

آیا درسته که....؟

من از این راه حل رفتم،به جواب نرسیدم،نظرتون چیه؟

آموزش یادداشت برداری به سبک کُرِنل

روش کُرِنل به شما کمک میکند مطالبی را که در سر کلاس یاد میگیرید به شیوه صحیح،یادداشت،تحلیل و بازیابی کنید.

برای شروع، برگه‌ی یادداشتتان را مشابه تصویر بالا به سه قسمت تقسیم کنید. در طول کلاس یا حین گوش دادن به ویدئو یا مطالعه کتاب و ... سعی کنید نکاتی را که از نظر شما مهم هستند در ستون سمت راست (نکات مهم) یادداشت کنید. برای این کار حتما از کپی کردن مطالب پرهیز کنید بلکه سعی کنید  از مطالبی که پردازش شده ذهن شماست استفاده کنید.

استفاده کردن از نمودار ها و علائم و... می‌تواند بسیار راه گشا باشد.

تا جایی که امکان دارد سعی کنید این ستون را شلوغ نکنید و مطالب را به صورت دسته بندی شده یادداشت کنید و فضا برای اضافه کردن مطالب جدید در مرور های بعدی در نظر بگیرید.

حداکثر،حدود یک روز فرصت دارید که با مرور مطالب مهم، کلمات کلیدی و راهبردی همچنین سوال هایی که خودتان از متن طرح میکنید در ستون سمت چپ یادداشت کنید. این ستون باید حاوی مطالب مهم و شیرازه اصلی متن باشد مثل فرمول ها،اسامی افراد و....که به صورت کلیدی و یا در قالب سوال شما میتوانید یادداشت کنید.

حال با مرور نکات مهم و یادداشت کلمات کلیدی و پرسش میتوانیم خلاصه ای از نکات بالا در پایین و در قسمت خلاصه ذکر کنیم.

در قسمت یادداشت خلاصه فرض را بر این بگیرید که مثلا در ۸،۷سطر میخواهید کل مطالب مهم و اساسی جلسه را برای دوستتان توضیح بدهید.

برای مرور مطالب تکیه ی اصلی بر روی ستون کلمات کلیدی و پرسش ها قرار دارد،شما در مطالعه دو ستون دیگر مختار هستید،ولی قبل از مطالعه ستون سمت چپ بهتر است فکر خود را به کار بگیرید و نظرتان را در خصوص مطالبی که احساس میکنید در این ستون قرار دارد عنوان کنید. با این کار حافظه خودتان را برای یادآوری مطالب مهم تقویت میکنید.

در آخر سعی کنید به جای خواندن های بی مورد و بی فایده، چند لحظه ای روی متن  فکر کنید و مطالب را برای خودتان توضیح دهید.با این کار ماندگاری مطالب بسیار بیشتر از یک مرور ساده خواهد شد.

با کمک روش کرنل میتوانید تا حد زیادی در زمان صرفه جویی کنید. مطالب مهم را تشخیص دهید و روی آنها تکیه کنید. به راحتی مطالب مهم را به ذهن بسپارید و اینکه در مواقع لزوم در کمترین زمان ممکن به اصل مطالب و نکات کلیدی دسترسی پیدا کنید.

خلاصه نویسی

تا به حال اتفاق افتاده که به فکر خلاصه نویسی باشید؟

راه اصلی خلاصه نویسی را میدانید؟

اول از همه باید بررسی کنیم که یادداشت برداری چه فوایدی میتواند برای ما داشته باشد:

۱. در عمیق کردن یادگیری میتواند بسیار مفید باشد.

۲. بخاطر حجم کمتر، زمان مرور را بسیار کم می‌کند و امکان مرور چند باره را فراهم میکند.

۳. اگر به صورت اصولی انجام گیرد حتی میتواند از خود مطلب اصلی مفید تر باشد.

۴. از پراکنده خوانی جلوگیری می‌کند. زیرا تمام مطالب کتاب،کمک درسی،جزوه ی استاد و... یکجا گرد هم آمده اند.

در همین اول کار یک قرار گذاشتیم. قرار بر این شد که تمام مطالب را یکجا جمع کنیم و فقط یک جزوه واحد داشته باشیم که حاوی تمام مطالب و نکات مهم باشد.

مطالعه ی خلاصه و یا دست نوشته دیگران مطمئنا میتواند بسیار کمک کننده باشد ولی حتما توجه داشته باشید که برای موفق شدن، بدون شک باید خلاصه ی شخصی تهیه کنیم و خودمان دست به کار شویم.

در قسمت یادداشت برداری سر کلاس مطالبی را در خصوص خلاصه برداری و مقدمات آن مطالعه کرده اید حالا دوباره در این قسمت مطالب مهم را یادآور میشویم.

برای نوشتن خلاصه خوب، فرا گرفتن مهارت های علامت گذاری و حاشیه نویسی میتواند بسیار مفید و ضروری باشد.

بهترین نوع مطالعه، درگیر شدن با مطالب یا مطالعه ی فعال است و علامت گذاری سریعترین روش مطالعه فعال محسوب می‌شود که نکات مهم را مشخص میکند.

برای علامت گذاری و به دنبال آن خلاصه نویسی، نخست شروع به خواندن متن میکنیم...

هر جا را که متوجه نشدیم از علامت «؟» استفاده میکنیم.

در قسمت های تست خیز با قابلیت طرح سوال از علامت «!» استفاده میکنیم.

برای پاراگراف های مهم از «*» استفاده میکنیم.

دور کلمات کلیدی را خط میکشیم و جمله های مهم را درون پاراگراف قرار میدهیم.

سعی کنید در علامت گذاری از مداد استفاده کنید، زیرا امکان دارد در ارزش گذاری مطالب دچار اشتباه شوید. در مشخص کردن حرفه ای مطالب میتوان از رنگ های مختلف استفاده کرد و هر نوع رنگ به یک محتوا اختصاص یابد. مثلا مطالب اصلی و بن مایه با یک رنگ، مثال های وابسته با یک رنگ دیگر و همچنین کلمات کلیدی که برای بار اول عنوان شده اند هم با رنگ خاص خود.

بعد از علامت گذاری مطالب لازم است قبل از خلاصه نویسی، حتما مطالب را در حاشیه کتاب یا جزوه با کیفیتی که توضیح داده

میشود یادداشت کنید. هر مطلبی که نوشته میشود، یکسری اطلاعات کلیدی و مهم برای خواننده دارد. برای انتقال مطلوب اطلاعات، یک سری مثال و شرح و بسط هایی به اطلاعات اضافه  میشود. مثلا یک پاراگراف برای توضیح یک جمله کلیدی که به طور معمول در اولین یا آخرین جمله بیان میشود. پس دومین قدم در راه خلاصه نویسی، پیدا کردن جملات کلیدی(جملات کلیدی پاراگراف یا بخش) و سپس نوشتن آن به زبان خودتان در حاشیه پاراگراف است.

از خودتان بپرسید که مثلا این پاراگراف قصد عنوان چه مطلبی را داشت و...

حتی شما میتوانید سوال یا مطلب ترکیبی با این پاراگراف را نیز حاشیه نویسی کنید که به یادگیری و فهم دقیقتر بسیار کمک میکند. حال نوبت این شده که با کمک مطالب علامت گذاری و حاشیه نویسی شده یادداشت برداری را شروع کنیم.

برای یادداشت برداری باید تلاش کنیم که یادداشت شما خلاصه و کلیدی باشد. یعنی آنچه یادداشت میکنید در عین پوشش مغز مطلب حجمی کمتر از متن اصلی داشته باشد. به بیان دیگر متن خلاصه در کنار کم حجم بودن باید گویای مطالب مهم و کلیدی پاراگراف مورد نظر باشد. پس باید در وهله ی اول خودمان کامل روی آن متن مسلط باشیم.

سپس با دو فن علامت گزاری و حاشیه نویسی مطالب مهم و کلیدی را مشخص می کنیم. در نهایت تمام مطالب مهم را مرور کرده و به صورت کلیدی در دفترچه یادداشت کنید. یادداشت برداری باید تمام نکات کلیدی را در بر داشته باشد تا از مراجعه بعدی به متن اصلی بی نیاز باشید.

برای اینکه خلاصه نویسی خوبی داشته باشیم:

۱. ابتدا باید سعی کنیم ایده و نکته اصلی مطلب را پیدا کنیم. غالبا در دو جمله اول هر پاراگراف به دنبال عبارت هایی نظیر: از همه مهمتر اینکه....،نخست.......،باید خاطر نشان کرد......و... هستیم.

۲. باید مطالب کمکی، مثال ها و مواردی را که در تشریح ایده های اصلی بیان میشوند پیدا کنید که معمولا بعد از نکته اصلی می آیند و حاوی داده هایی نظیر اسامی، تاریخ و...میباشند.

۳. اطلاعات مورد نیاز خود را یادداشت کنید. اطلاعات اصلی را از مثال ها و فرعیات جدا کنید. مطالب اصلی شامل اسم اشخاص ،مکان،ویژگی و... میباشند.

گام چهارم

شرکت در آزمون

شرکت در ازمون های آزمایشی به طور حتم میتواند یکی از نقاط مثبت کار یک دانش آموز باشد، چرا که با کمک آزمون می‌توانند برنامه خود را هماهنگ کرده و به موقع و به اندازه لازم به فصول و کتاب های مختلف توجه کند همچنین روش ها و منابع خودش را ارزیابی کرده و متوجه ایرادات خود شود.

سعی کنید طبق برنامه موسسات زمان ورود به آزمون ها و نوع موسسه را کاملا آگاهانه و با مشورت انتخاب کنید.

 در انتخاب آگاهانه شما مولفه هایی نظیر: ۱.سطح سوالات ۲.فاصله ی آزمون ها ۳.جامعه ی آماری ۴.پشتیبانی از آزمون و... می توانند تاثیر گذار باشند. سعی کنید کامل به برنامه اعتماد کرده و از موازی کاری به شدت دوری کنید. از غیبت در آزمون حتی برای آزمون هایی که به ظاهر آماده نیستید جدا خودداری کنید. شرکت در آزمون همان قدر که میتواند ارزشمند باشد، اگر دانش آموز جنبه صحیح در برخورد با نتیجه را نداشته باشد میتواند نتیجه معکوس به دنبال داشته باشد. پس سعی کنید از خودتان توقع بجا داشته باشید، طبق برنامه منظم پیش روی کنید، و به جای درگیری ذهنی حاصل از نتیجه، با تفکر و به شکل آگاهانه به دنبال رفع مشکلات و پیشرفت درصدی باشید.

اصلاح برنامه با کمک آزمون

بعد از شرکت در آزمون و تحلیل و صحیح آن، وقت آن رسیده که با کمک برداشت و دریافت هایی که داشتیم در برنامه مطالعاتی خود بازنگری داشته باشیم.

بررسی خود را از ساعت مطالعه اختصاص یافته به هر درس شروع کنید سپس ارتباط آن را با نتیجه کسب شده بررسی کنید.

دامنه بررسی را به تحلیل منابع استفاده شده، روش های مطالعاتی و تعداد تست های کار شده گسترش دهید.

از سختی مبحث و اتفاقات سر جلسه غافل نشوید. مطمئناً با در نظر گرفتن این عوامل و بررسی دقیق مباحث به راحتی میتوانید نقاط ضعف و قوت خودتان را پیدا کنید. البته پیدا کردن ایرادات به خودی خود کافی نیست،سعی کنید نکات کشف شده را در جریان مطالعاتی هفته های پیش رو دخالت دهید تا  نتیجه بهتری بگیرید.

 

تحلیل آزمون

تا حالا شده از خوتان سوال کنید چطور باید تحلیل آزمون را انجام بدهیم؟! تا حالا این کار را انجام داده‌اید؟

نکته ی اول اینه که باید نیاز به تحلیل آزمون در ما وجود داشته باشد. زیرا تا وقتی که نیازی احساس نشود،عملا تغییری هم در کار نخواهد بود. هدف از شرکت در آزمون های آزمایشی، صرفا بررسی نتیجه و اینکه بفهمیم کجای کار هستیم نیست، بلکه میخواهیم  مثل یک قطب نما مسیر را به ما نشان بدهد. قرار است از تحلیل آزمون کلی نکته یاد بگیریم تا با اقتدار قوی تری در آزمون های اصلی پیش روی کنیم. پس همین اول کار قرار گذاشتیم که به تحلیل آزمون به دید جزیی از فرایند آزمون نگاه کنیم و با انجام اصولی آن تا حد زیادی پیشرفت کنیم.

سوال این است که چطور میتوانیم یک تحلیل صحیح و درست و اصولی داشته باشیم؟

اول از همه باید اشاره کنم که تحلیل صحیح، معمولا زمانی بیشتر از زمان عادی آزمون به خود اختصاص میدهد. پس بخاطر صرف زمان زیاد نگران نباشید و بدانید که صرف وقت زیاد جزء روال عادی تحلیل است و شما در حال انجام کار درست هستید.

بهترین زمان برای تحلیل آزمون، بعد از ظهر همان روز و پس از استراحت کوتاهی(فاصله بین پایان آزمون و اعلام نتایج) است.

برای تحلیل صحیح ،وجود دفترچه ی پاسخ تشریحی ضروری و لازم است و به خودی خود نمیتوانیم به کلید آزمون و اطلاعات شخصی خود اکتفا کنیم.

بهتر است تحلیل آزمون را به صورت درس به درس انجام بدهید. زیرا با این کار،شما به صورت صحیح میتوانید روی یک درس خاص تمرکز کرده و از زوایای مختلف آن درس را مورد بررسی قرار بدهید. برای تحلیل صحیح یک درس خاص، به هیچ وجه فقط بررسی نکات علمی سوالات کافی نمیباشد، بلکه باید درس را از لحاظ ساعت مطالعه اختصاص یافته، تعادل تشریحی و بازیابی در آن درس، روش مطالعه قبل از آزمون،منبع استفاده شده،فرایند آزمون،میزان توجه در ازمون و....مورد توجه قرار بدهید.

برای بررسی سوالات در وهله ی اول با توجه به پاسخ کلیدی باید سوالات را به ۳ دسته تقسیم کنیم:

صحیح، غلط و نزده.

پس قرار ما بررسی تمام سوالات هست و تنها تفاوت در مرحله بررسی آنها میباشد.

برای شروع تحلیل از سوال های صحیح شروع کنید،درسته که به اون سوال جواب صحیح داده‌اید، ولی حتما باید پاسخ تشریحی آزمون خوانده شود و چون احتمال دارد با راه حل یا نکته جدیدی آشنا شوید که در موارد حساس، بسیار راهگشا خواهد بود.

شما میتوانید نکات جدید و به طور کلی نکاتی را که احساس میکنید در آینده به آن نیاز پیدا میکنید در جزوه،دفترچه مخصوص یا حاشیه کتاب یادداشت کنید و بهتر است که شماره آزمون را همراه نکته قید کنید. زیرا دسترسی به اصل نکته و تست را بسیار راحت خواهد کرد.

بعضی وقتها میبینیم که تست چنان پر بار است که به خودی خود نوشتن نکته نمیتواند برای آن کافی باشد، در این مواقع میتوانیم عینا خود تست را یادداشت کنیم.

دلیل استفاده از تست های صحیح

برای شروع این است که چون در این تستها موفق بوده‌اید، یعنی راه حل صحیحی برای مطالعه و آزمون داشته‌اید که مطمئنا با تفکر و کشف علت میتواند الگویی بسیار فوق العاده ای برای بقیه سوالات باشد.

در وهله ی بعدی، نوبت به سوال های غلط می‌رسد،که در شروع کار بهتر است دوباره بدون توجه به جوابی که داده‌ایم آن‌ها را حل کنیم.

به این ترتیب دلیل اصلی مشکل و این که این سوال واقعا جز کدام دسته قرار میگیرد، روشن خواهد شد. چون در این سوال ها احساس یادگیری و تسلط کاذب داشته اید، با فهمیدن نکات اصلی و کشف اشتباهات تا حد زیادی میتوانید پیشرفت کنید. در تحلیل سوال های اشتباه، باید گریزی به فرآیند آزمون داشته باشید و میزان بی دقتی را نیز مورد ارزیابی قرار دهید.

میرسیم به دسته ی سوم، یعنی سوال های نزده؛ در این مورد هم بهتر است با این سوال ها درگیر بشویم و سعی کنیم به آنها جواب بدهیم. چون خیلی وقتها علت نزده بودن مشکلات علمی نبوده، و فقط به علت عدم مهارت آزمونی،زمان و... موفق با جوابگویی نشده ایم. با این کار علت اصلی مشخص شده و میتواند در رفع مشکل بسیار راه گشا باشد. در تحلیل دسته سوم بررسی روش مطالعاتی باید بیشتر از بقیه مورد بررسی قرار گیرد، تا مشخص شود که چه عاملی باعث شده که حتی نتوانیم با سوال هم درگیر بشیم!!!!

با تحلیل هر سه دسته، میتوانیم همین کار را برای دروس بعد نیز انجام بدهیم.

ترتیب تحلیل درسها چندان مسئله مهمی نیست ولی اگر از درس قوی تر شروع کنیم قطعا می‌تواند الگوی خوبی برای بقیه دروس باشد. حال بعد از تحلیل دروس مختلف از جنبه های گوناگون، وقت آن رسیده با توجه به اصولی که برای برنامه ریزی فرا گرفته ایم به نوشتن بهترین برنامه ممکن برای آزمون بعد اقدام کنیم.

موسسات آموزشی، معمولا علاوه بر کارنامه درصدی کارنامه های مختلف دیگری را نیز منتشر میکنند که توجه به آن‌ها خالی از لطف نیست.

تحلیل جمعی یکی از اموری هست که می‌تواند کیفیت کار را بخصوص در گروه های کم تعداد و همفکر چند برابر کند. فقط باید در امر تحلیل به یکدیگر کمک کنید و نقاط ضعف را پوشش بدهید.

سوالات متداول:

آیا می‌توانیم تحلیل را به جای بعد از ظهر آزمون در روزهای بعد انجام بدهیم؟

قبلا توضیح داده شد که بهترین زمان همان روز هستش، ولی مطمئنا انجام آن در روزهای بعد خیلی بهتر از انجام ندادن است. بهتر است سعی کنید در اولین فرصت تحلیل آزمون را انجام دهید و شدیدا تاکید می‌شود این کار را بین روزهای مختلف تقسیم نکنید.چون قصد این است که متناسب با تحلیل، برنامه ریزی داشته باشیم.

گام پنجم

مهارت های آزمونی

کنترل زمان آزمون

اولین گام در به کنترل در آوردن آزمون، داشتن زمان کافی و متناسب با شرایط ایده آل میباشد، لفظ زمان های نقصانی را احتمالا شنیده اید. حالا میخواهیم با هم بهترین شیوه ی اجرای آن را فرا بگیریم. نقصان یعنی کاسته شدن پس میخواهیم زمان را مدیریت کنیم و از زمان باقی مانده اضافی جهت بازگشت دوباره به سوالات استفاده کنیم. در مرحله ی اول شما باید به شناخت کافی از خودتان در مورد زمان برسید. سعی کنید حدود زمان مورد نیاز برای عالی بودن در درسهای مختلف را با توجه به آزمون های آزمایشی شناسایی کنید. سپس با توجه به زمان مورد نیاز و زمان های قانونی میتوانید آن ها را در بازه ی کمتر از زمان قانونی تنظیم کرده و کاملا شخصی سازی کنید. اصل زمان های نقصانی کاملا مساله ای شخصی هست و استفاده کردن از زمان های توصیه شده توسط دیگران یا زمان های ثابت سفارش شده در دفترچه، چندان توصیه نمیشود. مگر اینکه فرصت کافی برای شناخت از خود و دروس نداشته باشیم. سعی کنید هر طور شده چند دقیقه ای را جهت بازگشت دوباره به سوال ها باقی بگذارید. زیرا به شما کمک میکند که به آرامش نسبی

برسید و  علاوه بر آن به شما کمک میکند نواقص احتمالی در حین آزمون را جبران کنید. همچنین به مرور زمان و با شرکت در آزمون های بیشتر و  میتوانید زمان های اولیه را به روز کرده و دستخوش تغییرات هدفمند قرار دهید.

هدف گذاری آزمون:

شما پس از آزمون قبلی، در فاصله بین دو آزمون و قبل از آزمون بعدی باید اهداف و انتظارات خود را از دروس مختلف مرور کنید. سعی کنید در این بازه با توجه به زمانی که اختصاص می‌دهید و شناختی که از تسلط خودتان پیدا می‌کنید، سطح انتظار خودتان را از درگیری با سوال ها مشخص کنید که به روش چند از ۱۰ تا معروف است. درست است که تعداد سوالات دروس مختلف در آزمون ها متفاوت است اما معمولا در روش چند از ۱۰ به خاطر تک رقمی بودن، مرور اهداف و تنظیم آنها بسیار راحت میباشد. بهتر است اهداف را واقع بینانه تعیین کنید. این کاربه شما کمک میکند تعداد غلط ها را به کمترین مقدار برسانید، به شما آرامش می‌دهد، کمک میکند که خوب خودتان باشید و از حداکثر پتانسیل خود استفاده کنید فقط باید اشاره شود که قرار نیست دقیق به آن پایبند باشید؛ چرا که این کار صرفا یک پیشنهاد واقع بینانه است و ممکن است سطح آزمون سخت‌تر یا راحتر از انتظار ما باشد. در هر آزمون میتوانید دو یا سه درس را هدف قرار داده و روی آنها تمرکز کنید. این کار به شما کمک میکند حجم درگیری و به طبع آن تعداد پاسخ صحیح در آزمون را افزایش دهید. در خودنگاری ها شما میتوانید اهداف را مرور کرده یا مورد بررسی قرار دهید.

چند نکته مهم:

- سعی کنید در همه ی شرایط پایبند به تکنیک ها باشید

- در حل سوال هایی که متوجه آنها نشده اید اصرار نورزید. ماهی را هر وقت از آب بگیرید تازه است.

- همیشه سعی کنید آزمون ها را تا آخر دنبال کنید تا خستگی ناشی از آن برای شما عادی شود.

- سعی کنید برای لحظات مختلف برنامه مکتوب داشته باشید. در آزمون های مختلف آن را سنجش کنید و با رفع نواقص آن و نیز با تکرار و تمرین در آزمون    های مختلف آنرا تثبیت کنید.

 

دسته بندی سوالات سر جلسه

 سوالات در مواجه شدن اولیه به سه دسته تقسیم میشوند:

۱. سوالاتی که عادی هستند و با صرف زمان قانونی میتوان براحتی به آن‌ها جواب داد.

۲. سوالاتی که بین دو گزینه شک داریم یا وقت گیر هستند یا دچار فراموشی یک نکته ریز مرتبط با مسیر حل آن شده ایم که با فکر آرام و بیشتر میتوان به آنها جواب داد. در این مرحله در کنار سوالات علامت «×» زده و از آنها رد میشویم و پس از پاسخگویی به بقیه سوالات یا بقیه دروس به آنها برگشته و سعی میکنیم به آنها جواب دهیم.

۳. دسته ی دیگر از سوالات آنهایی هستند که اصلا ایده خاصی برای حل آنها نداریم و هدف ما نیستند برای این سوالات از «-» استفاده میکنیم یعنی در فرصت بازگشت قرار است باز هم آنها را نادیده بگیریم و با آنها درگیر نشویم. رعایت این تکنیک به شما کمک میکند در هنگام فرصت بازگشت بسیار هدفمند و با  استراتژی با سوال ها درگیر شوید. فقط باید تاکید کنم که سعی کنید در علامت دار کردن سوال ها وسواس و حرص رو کنار بگذارید و با سوالات واقعی برخورد کنید نه اینکه همه ی سوالاتی را که در دور اول بلد نیستید × بزنید، زیرا این علامت به خودی خود معجزه نمیکند و وقتی مفید خواهد بود که بتونیم به نحو صحیح اولویت بندی کنیم و برای سوال ها فرصت کافی داشته باشیم.

استراتژی بازگشت:

لازمه استراتژی بازگشت، تکنیک ×،- و زمان های نقصانی میباشد. پس سعی کنید در حین آزمون آنها را برای تمام دروس اجرا کنید و به قوانین خود پایبند باشید زیرا ناقص اجرا کردن، بازگشت شما را با اختلال مواجه میکند. برای استراتژی بازگشت سعی کنید از قبل برنامه داشته باشید زیرا به کار شما بسیار نظم میبخشد.

 

روانشناسی آزمون

خودنگاری های آغازین و پایانی:

در علم روانشناسی خودنگاری آغازین بسیار به ما آرامش می‌دهد و کمک میکند با ذهنیت بهتر و آماده تری با آزمون مواجه شویم. شما قبل از آزمون میتوانید احساسات خود را بنویسید برای این کار از جملات مثبت و انگیزشی استفاده کنید.

با دروس مختلف واقع بینانه برخورد کنید و به اندازه تلاشی که داشته اید توقع داشته باشید ولی به این فکر کنید امروز میخواهید بهترین نتیجه را از تلاش خود بگیرید. پس بسیار مثبت نگر باشید. اهداف و نکات مهم آزمون را با خودتان مرور کنید.

بعد از آزمون، شروع به نوشتن خودنگاری پایانی نمایید. در این مرحله تا می توانید از خودتان به خاطر تلاش و پشتکاری که داشته اید تشکر کنید.

خودنگاری پایانی را از نقاط قوت خود شروع کنید و آنها را بازگو کنید و بنویسید تا در آزمون بعد تکرار کنید.

همچنین نقاط ضعف و کم کاری ها را هم در مرحله بعد یادداشت کنید تا در نهایت آنها را در برنامه آزمون بعد دخیل کرده و بتوانید برای آزمون بعد جبران کنید.

گام ششم

پایان نیم سال اول

تفاوت برنامه ریزی دانش آموزان و فارغ التحصیل ها

با شروع بازه ی امتحانات نیم سال اول برنامه ریزی دانش آموزان و فارغ التحصیل ها دچار تغییرات شاخصی میشود. دانش آموزان بهتر است بر روی مطالب نیم سال اول تمرکز  داشته باشند و سعی کنند به نحو صحیح اقدام به جمع بندی مطالب نمایند. پس در گام اول باید تا آنجا که امکان دارد مطالعه سال های پایه و مباحث غیر مرتبط با امتحانات را در اولویتهای بعدی قرار دهیم.  برای امتحانات سعی کنید حتما با نمونه سوال شروع کنید و با کار کردن چندتا نمونه سوال با مدل های سوالی مختلف آشنا شوید و همچنین میزان تسلط خود را روی مباحث مختلف ارزیابی کنید، سپس با تمرکز روی نقاط ضعف اقدام به مرور مطالب آموزشی نمایید. با توجه به زمان و فرصت در اختیار، تلاش کنید نمونه سوال تشریحی زیاد حل کنید و از حل کردن تست های منتخب و علامت گذاری شده هم غافل نشوید. در نیم روز منتهی به امتحان با کارکردن نمونه سوالات بیشتر، تسلط خود را تثبیت نمایید. فارغ التحصیلان بهتر است باز هم با آزمون شروع کنند و علاوه بر مطالب سال سوم، مباحث پایه را در برنامه مطالعاتی قرار دهند. علاوه بر آزمون بررسی کارنامه های مختلف آزمون  های قبل در تعیین میزان تسلط مباحث میتواند بسیار کمک کننده باشد. از مباحث قوی شروع به مطالعه نمایید و با زدن تست و سپس مطالعه هدفمند درسنامه تثبیت خود را قطعی نمایید. سپس مباحث ضعیف تر را به شکل اساسی رفع اشکال کنید و و با تست و اموزش اصولی،تثبیت نمایید. شروع جمع بندی با تست و امتحان علاوه بر شناسایی ایرادات،توان تست زنی شما،و عدم وابستگی به درسنامه را به طور معجزه آسایی افزایش میدهد.

کار کردن آزمون های شبیه ساز، مهارت آزمونی و تسلط شما را افزایش داده و مرور را به نحو صحیح تکمیل میکند.

آمادگی امتحانات تشریحی

با فرا رسیدن امتحانات نیم سال اول طبیعتا دغدغه ی همه ی دانش آموزان کسب نتیجه عالی در امتحانات میباشد. اول از همه سعی کنید برنامه امتحانی را کامل بررسی کنید و میزان زمان مطالعاتی و تسلط خودتان را روی مباحث مختلف ارزیابی نمایید. سپس با توجه به نیاز شروع به مطالعه ی مباحث مختلف نمایید. شروع با امتحان میتواند بسیار راه گشا و تعیین کننده باشد، با توجه به آزمون و میزان تسلط خود در مباحث مختلف سعی کنید مباحث قوی را با خواندن درسنامه و حل سوال تثبیت کرده سپس ابهام سایر مباحث را رفع و دوباره گام های تثبیت را طی نمایید. در صورت داشتن زمان کافی از تست های منتخب و نشانه گذاری شده نهایت استفاده را ببرید،در نیم روز پایانی و منتهی به امتحان با حل نمونه سوال های مختلف تثبیت خود را قطعی نمایید.

 

اصول جمع‌بندی نیمسال اول

با پایان نیم سال اول دغدغه اصلی خیلی از دانش آموزان ایجاد ارتباط بین مطالب آزمونی و امتحانات است.

باید بپیذیریم که عدم هماهنگی از لحاظ زمان شروع و پایان بازه ی امتحانات با آزمون ها  امری طبیعی است ولی قطعا با برنامه ریزی صحیح میتوانید حداکثر ارتباط را در این مسئله داشته باشید.

در وهله ی اول سعی کنید شناختی کامل و جامع از برنامه راهبردی و تاریخ دقیق امتحانات و مباحث مختلف هر درس و نقاط قوت و ضعف داشته باشید. برای این کار میتوانید از کارنامه های آزمونی استفاده کنید یا از مباحث مختلف تعدادی تست کار کنید و میزان تسلط خود را ارزیابی کنید. همانطور که در مقاله قبل هم توضیح داده شد در این بازه تمام ذهنیت خود را روی نیم سال اول بگذارید و سعی کنید به پایه و نیم سال دوم توجه چندانی نداشته باشید.

بهتر است مطالعه ی هر کدام از دروس در فرصت زمانی قبلا از امتحان آن باشد زیرا با این کار هم برای امتحان  و هم برای آزمون میتوانید آماده شوید. ابتدا

از مباحث قوی شروع کنید و سعی داشته باشید با مرور درسنامه و بررسی آن و همچنین کار کردن تعدادی سوال و تست تثبیت مطالب را در  ذهن خود

را به یقین برسانید. سپس سراغ مباحث ناقص بروید و با ریشه یابی صحیح  مشکل خود را حل کنید و با حل تست و سوال داده های خود را تثبیت کنید. سپس فرصت باقی مانده را صرف مباحثی نمایید که قبل وقت صرف نکرده اید و با طی کردن صحیح مراحل مختلف مطالعه به مرحله تثبیت برسید.

در نیم روز منتهی به امتحان میتوانید با کار کردن نمونه سوال های جامع هم جمع‌بندی کنید و هم به تثبیت مباحث کمک کنید. پس از امتحانات و قبل از ازمون میتوانید با جمع بندی به شیوه آزمونی خود را برای آزمون آماده کنید.

کلی خوانی و ساخت آزمونک

با پایان نیم سال اول اهمیت تسلط بیش از پیش آشکار میشود.اولین گام در به تسلط رساندن مباحث بعد از کارکردن تست های یک به یک، ساخت آزمونک و بهره مندی از آن میباشد. برای اینکار در صورتی که شما روی مبحثی احساس تسلط داشتید، یعنی ۸۰ تا ۹۰ درصد تست ها را بدون ابهام پاسخ دادید، میتوانید با توجه به نوع درس بسته های تست ۱۰یا n تایی بسازید و شروع به حل سوال ها نمایید. لزومی به حل تست تکراری نمیباشد و میتوانید ادامه تست ها را با این کار حل نمایید.

دلیل ساخت آزمونک، وسیع فکر کردن و جداشدن از وسواس میباشد، چرا که با این کار ذهن خود را تقویت میکنید که روی قسمت های مختلف همزمان فکر کندو متمرکز شود. همچنین احساسات خود را تقویت میکنید که بدون اینکه جواب سوال قبل رو بدانید روی سوال جدید تمرکز کنید توجه داشته باشید که فعلا لزومی به گرفتن زمان نیست و شما اول باید روی این مرحله یعنی ساخت ازمونک به تسلط برسید و در گام های بعد سایر مراحل را طی کنید.

گام هفتم

شروع نیم سال دوم

 تحلیل آماری

 بدون شک یکی از برگ های برنده برای داشتن یک کنکور خوب و امتحانات نهایی عالی، تسلط روی مباحث مختلف نیم سال دوم میباشد.اول از همه تقریباً در مورد تمام دروس، مباحث نیم سال دوم از بارم خاص و قابل توجهی برخوردار است و توجه به آن مباحث میتواند تغییرات زیادی در مسیر کار ایجاد کند. همچنین این مباحث به علت تدریس در روزهای پایانی سال و عدم فرصت کافی برای تمرین و تکرار، جزء کم مراجعه ترین مباحث در کنکور از لحاظ آماری محسوب میشوند. پس اگر با برنامه ریزی درست و به موقع بتوانیم زمان کافی صرف این مباحث کنیم و روش های تثبیت و تسلط را کامل طی نماییم مطمئناً میتوانند بسیار کمک کننده و تغییر دهنده باشند.

شروع دوباره

نیم سال اول میتواند یکی از مهمترین و حساس ترین زمان های دوران کنکور باشد؛ زیرا تازه قدم در این راه گذاشته ایم و نکته مهم‌تر اینکه برای پیشروی خوب باید مطالب زیادی را با وجود کارهای مدرسه مطالعه نماییم.  نیم سال دوم میتواند شروعی دوباره باشد. شروعی که توام با تجربه و دانش کافی از روش ها و تجربیات کنکور می باشد. پس باید بدون توجه به نتایج خوب یا نه چندان خوب نیم سال اول و با روحیه و انگیزه ی مضاعف قدم در ادامه راه بگذاریم و سعی کنیم از تجربه و دانش بدست آمده و همچنین آسانی ظاهری کارها به علت کمرنگ شدن تکالیف مدرسه نهایت استفاده را ببریم و سعی در پیشبرد کارها داشته باشیم.

تکمیل منابع

قبلا در قسمت مهندسی منابع در خصوص گزینش منابع صحیح، توضیحاتی ارائه شد. اکنون با شروع نیم سال دوم وقت آن رسیده که دوباره در این باره فکر کنید. اما باید یادمان باشد قانون اول در این تفکر تلاش در جهت عدم تعویض منابع میباشد. مگر در مواقعی که واقعا چاره‌ی دیگری نیست. زیرا منابع فعلی با وجود ضعف های جزئی که ممکن است داشته باشند روی آنها سرمایه گذاری کرده‌ایم،تست های آنها را نشاندار و درسنامه ها را غنی تر کرده ایم، پس تعویض منابع میتواند چاره ی آخر باشد. تا آنجا که امکان دارد سعی کنید با راه حل های صحیح ضعف های موجود را پوشش دهید در کنار جبران نواقص اضافه شدن کتاب های تکمیلی در قالب آزمونک با سوال های استاندارد میتواند بسیار راه گشا باشد، زیرا از این منابع علاوه بر تثبیت مباحث میتوان برای کسب مهارت های آزمونی استفاده کرد. برای استفاده از منابع تکمیلی ابتدا باید حداکثر استفاده را از منابع اولیه در مباحث مورد نظر برده باشیم.

تسلط و تثبیت

قبلا با درسنامه خواندن و زدن تست های یک به یک همراه با تحلیل صحیح، و در گام های بعد با ساخت آزمونک، توانستیم تا حدودی گام های تسلط را طی کنیم. حال وقت آن رسیده که دامنه تسلط را افزایش دهیم. برای اینکار همزمان با طی کردن مراحل قبل در مباحثی که گام های اولیه طی نشده، برای مباحث یا بخش هایی که شما میتوانید آزمونک ها را بدون اضطراب و با درصد خوب به پایان برسانید، زمان را وارد چاشنی کار کنید. برای این کار شما میتوانید چند بار از خودتان در حین آزمونک ها زمان سنجی داشته باشید تا از سرعت عملکرد خود آگاهی حاصل کنید. حال،با توجه به زمان شخصی همچنین استانداردهای کنکور، زمان جدید پیشنهاد دهید (کمی پایین تر از زمان شخصی نه صرفا دقیق برابر با کنکور) و تلاش کنید در این زمان به تثبیت برسید و درصد خوب خود را تکرار کنید. بعد از رسیدن به این هدف گام بعدی یعنی کاهش دوباره زمان را انجام دهید و دوباره و دوباره به همین منوال... با این کار شما میتوانید زمان را وارد جریان مطالعه کرده ولی بر اساس اصول شخصی و کاملا متناسب با روال پیشرفت خود. در صورت تثبیت در زمان و درصد نهایی دلخواه میتوانید تعداد سوال ها را متناسب با استاندارد کنکور قرار دهید که قائدتاً به تناسب تغییر تعداد سوال ها زمان نیز کم یا زیاد میشود و سعی کنید با تمرین و تکرار در این شرایط جدید کاملا به تثبیت برسید.

گام هشتم

نوروز مطالعاتی

 اهمیت مطالعه در نوروز

ایام نوروز بدون شک میتواند یکی از مهمترین و سرنوشت ساز ترین زمان های دوران مطالعه باشد زیرا در این ایام با تعطیلی مدارس و تعلیق نسبی کلاس های آموزشی و همچنین برنامه مرور آزمون ها،بهترین فرصت برای تثبیت مباحث گذشته و همچنین تکمیل نواقص  میباشد.

تفریح و دید و بازدید مطمئنا در روحیه ی ما میتواند بسیار تاثیر گذار باشد، ولی بدون شک افراط در این زمینه به جای افزایش روحیه، میتواند ما را از لذت اجرای برنامه محروم کند. توصیه میشود یک یا دو روز بیشتر صرف دید و بازدید نشود و بقیه ایام به مطالعه هدفمند و اجرای برنامه صرف شود.

اگر دوستان و آشنایان در این ایام مشغول دید و بازدید و تفریحات نه چندان ضروری هستند، ناراحت نباشید. زیرا اول اینکه شما دید و بازدید های ضروری را انجام داده اید و همچنین اینکه شما در حال یک معامله بزرگ با خودتان هستید. معامله ای که بهای آن نادیده گرفتن کارهای غیرضروری و زودگذر و پاداش آن ساختن آینده ای عالی و رسیدن به هدف میباشد.

شیوه صحیح مطالعاتی

 در این ایام اگرچه زمان کافی برای انجام برنامه فراهم است، ولی اگر با برنامه ریزی صحیح همراه نباشد به طور حتم پیشرفت ما کمتر از حد قابل قبول خواهد بود. لذا در اولین گام شما متناسب با برنامه پیش بینی شده میتوانید در آن مباحث از خودتان آزمون بگیرید و نقاط قوت و ضعف را شناسایی کنید. در وهله ی اول تلاش کنید نقاط قوت را تثبیت کنید که در این کار مطالعه ی هدفمند درسنامه و تعدادی تست منتخب و جدید میتواند بسیار کمک کننده باشد ولی فراموش نکنید که گام های تثبیت را همچنان ادامه دهید و تا آنجا که امکان دارد آزمونک های زماندار از مباحث و دروس مختلف کار کنید.

در حین کار روی آزمونک ها برای تسلط بیشتر میتوانید رفع اشکال مباحث با تسلط کمتر را شروع کرده و پس از رفع اشکال،گام های بالا را برای تثبیت نهایی آن مباحث طی کنید. از اقدامات مهم این دوران، شناسایی نقاط قوت و ضعف و استراتژی خاص هر کدام و همچنین طی کردن گام تثبیت میباشد.

برای تکمیل برنامه صحیح خود میتوانید از مباحث به تسلط رسیده پَک آزمونی بسازید و با قرار دادن دروس مختلف کنار هم مهارت آزمونی خودتان را افزایش دهید.

مرور ویژه

دوران نوروز به دلایل خاص مذکور یعنی نبودن کارهای مدرسه و عدم پیشروی برنامه های مختلف، میتوانید یکی از مهمترین مراحل مرور در طول سال باشد که از طریق آن بتوانید حباب های داخل برنامه را خارج کنید. در این دوران تکیه بیش از حد روی درسنامه ها میتواند تمام معادلات را بر هم بزند زیرا ما قبلا کامل مطالعه درسنامه را انجام داده ایم و آینده باز روی آن سرمایه گذاری خواهیم کرد.

پس هدف مطالعه اصولی با تکیه بر توضیح مطالب برای خود به دور از وسواس و ساختن پک های آزمونی برای رسیدن به تسلط میباشد.

گام نهم

سکوی پرتاب

اهمیت آزمون های جامع

برای موفق شدن در یک کار خاص، صرفاً تسلط روی قسمت های مختلف آن کار کافی نیست بلکه باید کاملا آموخته باشیم که آنها را با هم و در ارتباط هم داشته باشیم و استفاده کنیم. مثلا یک تیم فوتبال صرفا با تسلط روی بدنسازی یا مهارت پاس دادن نمیتواند برنده مسابقه باشد بلکه زمانی میتواند پیروز شود که این مهارت ها را با هم و در تعادل نسبت به هم به کار گیرد.

پس در امر مطالعه با وجود تسلط روی مباحث مختلف و آزمون های مبحثی گوناگون وقتی میتوانیم امیدوار به موفقیت باشیم که این تسلط را در شرایط واقعی و در ارتباط مباحث مختلف با هم اثبات کرده باشیم. همچنین آزمون خوب وقتی نتیجه بخش است که همراه با تحلیل صحیح و بررسی تمام جزییات و نقاط قوت و ضعف باشد.

تسلط ویژه

در بررسی بخش های های قبلی تسلط، در خصوص گام های اولیه آن صحبت کردیم حال وقت آن رسیده که با دخیل کردن آزمون های جامع گام های نهایی را برداریم. درسنامه و تست های تک به تک جز ثابت کار ما از اول تا آخر سال میباشد که با ساخت پک های آزمونی و سپس دخیل کردن زمان میتوانیم گام های بعدی را برداریم. قبل از شروع آزمون های جامع سعی کنید در حد امکان روی تمام مباحث و قسمت های مختلف مسلط شوید و دست پر جمع بندی را شروع کنید زیرا با افزایش مشکلات در هنگام ورود ممکن است تمرکز ما از روی اصل موضوع یعنی ایجاد ارتباط بین مباحث و مهارت های آزمونی برداشته شود. برای شروع آزمون ها سعی کنید.

در گام اول چند آزمون را بدون گرفتن زمان و صرفا جهت کسب دیدگاه صحیح نسبت به جامع بودن درسها کار کنید، ولی در نظر داشته باشید که حدودا هر درس چقدر از شما زمان میگیرد و منظور از کنترل نکردن زمان صرفا نبود اجبار زمانی میباشد نه غفلت از زمان صرف شده. حال با توجه به زمان های کسب شده و زمان استاندارد هر درس اقدام به تنظیم آن ها نمایید.

بهتر است زمان ها را با تفکر بچینیم تا صرفا رویا پردازانانه یا در حالت استاندارد کنکوری زیرا مراحل پیشرفت باید گام به گام طی شود.

به همه ی درسها با توجه به محتوای آماده شده زمان کافی اختصاص دهید. همچنین حتما بخشی از زمان را جهت بازگشت دوباره به سوال ها اختصاص دهید.

سعی کنید مدام زمان ها را با توجه به روال پیشرفت به روز کنید. برای زمان بازگشت برنامه مشخص داشته باشید و در آزمون های مختلف آن را تکرار کنید.

در فاصله ی دو یا سه روز بین آزمون ها سعی کنید ایرادات خود را کامل در صورت داشتن زمان رفع کنید.

از تحلیل سوال ها و مشکلات آزمون غافل نشوید، پایبند به زمان برگزاری آزمون ها باشید و طبق برنامه در روز های مشخص و از قبل تعیین شده، آزمون ها را کار کنید.

 

جمع‌بندی عمومی

سعی کنید جمع بندی مخصوص عمومی ها را از حدود اوایل اردیبهشت ماه  شروع کنید. قبل از ورود به جمع بندی سعی کنید روی مباحث مختلف کامل مسلط باشید مثل آرایه،دستور،ریدینگ،کلوز تست،درک مطلب و... .

در گام اول بدون گرفتن زمان اقدام به کار کردن آزمون های جامع نمایید و سعی کنید ایرادات و زمان حدودی مورد نیاز برای پاسخگویی را مشخص نمایید. سپس در گام بعد مساله زمان را دخیل کنید که میتواند متناسب با برداشت های شخصی و زمان های استاندارد باشد و حتما توجه کنید

که زمان آزمون افراد مختلف با هم متفاوت است.

برای کنترل زمان میتوانیم به صورت تکی درسها را  کنترل کنیم یا اینکه دوتا دوتا زمان آنها را تنظیم کنیم. یک به یک برای افراد خیلی مسلط و دقیق راه حل بهتری است ولی برای افرادی که هنوز زمان دقیق در اختیارشان نیست بهتر است که به صورت دوتایی تنظیم کنند به این منظور که اگر در درسی دچار ناهماهنگی شدند فرصت جبران داشته باشند و دچار اضطراب نشوند. سعی کنید بخشی از زمان را صرف بازگشت دوباره کنید و طبق تکنیک های زمان نقصانی و ضربدر منها اقدام به رفع نواقص آزمون نمایید.

مدام در تلاش باشید زمان ها را بروز و متناسب با شرایط واقعی آزمون شبیه سازی کنید. بهتر است طبق دفترچه آزمون را شروع کنید ولی در موارد خاص در صورت داشتن دلیل موجه و با مشورت با افراد آگاه میتوان ترتیب را بر اساس نیاز شخصی تغییر داده و شخصی سازی کنید.

برنامه جامع آزمونی

نوشتن برنامه جامع آزمونی از مهمترین کارهایی است که میتواند تسلط ما به مباحث‌ مختلف را تضمین کند.

برای این کار با تفکر ترتیب دروس آزمون را مشخص کنید (بهتر است طبق دفترچه پیش روید). زمان مربوط به هر درس را مشخص کنید، همچنین اولویت اولیه و ثانویه در هر درس برای بازگشت دوباره را مشخص کنید یعنی تعیین کنید کدام سوال ها در دور اول و کدام ها در دور دوم پاسخ‌داده شوند. مرتب همه ی نکات مربوط به قوانین آزمون را مکتوب کنید حتی زمان استراحت،آب خوردن و... را مشخص کنید.

حال شما نقشه راه آزمون را در اختیار دارید، نقشه ای که کاملا واقعی و بر اساس شرایط واقعی شما نوشته شده است. سعی کنید این برنامه را در آزمون های مختلف امتحان کنید و متناسب با شرایط خاص رفع ابهام نمایید و بروز ترین برنامه شخصی را تدوین نمایید. حالا با کمک این برنامه دقیق و تمرین شده اجرای یک آزمون منظم بسیار راحت تر و امیدوار کننده تر خواهد بود.

گام دهم

جمع بندی نهایی

 استراتژی صحیح

یکی از بزرگترین اشتباهاتی که دانش آموزان در دوران جمع بندی با آن مواجه میشوند این است که جمع بندی مبتنی بر درس انجام میدهند؛ یعنی مثلا درس ریاضی را مرور و دوره می کنند و سپس درس و کتاب بعدی و به همین شکل تا آخر...

کاملا واضح است بعد از گذشت چند روز بدون دوره کردن درس اولی مطالب به حاشیه ذهن رانده شده و از اعتبار خارج میشوند و لازم است که مطالب مدام از اول مرور شود. پس مطمئنا نمی تواند روش خوب و قابل اعتمادی باشد. ولی در روش جمع بندی بر اساس آزمون به علت مرور و بازیابی همه مطالب با هم و همچنین شناسایی دقیق مشکلات و رفع آنان و تمرین تکنیک های آزمونی، میتواند روشی بسیار قابل اعتماد برای این این برهه ی زمانی باشد. به شرطی که به اندازه کافی آزمون کار شود و بین آن ها در فرصت بدست آمده تا حد امکان نواقص پوشش داده شود.  همچنین آزمون ها باید طبق یک برنامه مشخص کار شوند که اصولش در مقالات قبل توضیح داده شد.

با مشکلاتی که پیدا میکنید سعی کنید واقعی برخورد کنید و تلاش کنید به جای سرگرم کردن خود به درسنامه ها در پی رفع ایرادات از طریق آزمونک مبحثی و تست زیاد باشید. هر چند درسنامه نیز میتواند بر حسب لزوم بسیار مفید باشد.

حسن ختام درسی

قبل از هفته پایانی جمع بندی، باید در حد توان سعی کنید که:

- یک برنامه جامع آزمونی دقیق و بر اساس ویژگی هایشخصی در دست داشته باشید و بارها و بارها آن را رفع ابهام کرده و ایرادات آن را برطرف کرده باشید.

- تمام مباحث از قبل مطالعه شده را به حد تسلط برسانید و آماده پاسخگویی به سوالات آن در هر شرایط باشید،

- به اندازه کافی آزمون کار کنید و تحلیل صحیحی از آنها داشته باشید. حتما آزمون های چند سال آخر منتهی به کنکور سال شما باید کامل کار شود.

- سعی کنید از لحاظ انگیزشی بسیار سرحال باشید و با امید هر چه تمام تر آماده ی پیاده کردن برنامه ای دقیق و منظم باشید.

- تمام تکنیک ها و زمان های استفاده از آنها را در برنامه جامع آزمونی ذکر کنید و از قبل کامل آنها را تمرین کنید.

مرور سریع

- در هفته ی آخر وقت آن رسیده که با آرامش و توکل به مرور مطالب بپردازیم.

- حتما اول هفته، برنامه ای دقیق برای روزهای بعد آماده کنید و سعی کنید برای روز قبل از آزمون برنامه خاصی تنظیم نکنید زیرا لازم است که به ذهنتان تا حدودی استراحت دهید. همچنین امکان دارد که مقداری از کارهای روزهای قبل باقی مانده باشد که در حد ۳ الی ۴ ساعت آنها را کامل انجام دهید.

- در مرور سریع هفته آخر، باید بدون کوچکترین وسواسی به دنبال مرور مطالب و جزوات از قبل آماده شده باشیم. بهتر است بیشتر زمان صرف مطالعه شود تا آزمون دادن، البته زدن چند تست محدود پس از مطالعه ی هر بخش خالی از لطف نیست چرا که آمادگی تست زنی را در ما حفظ میکند. فقط نگاه کردن به جزوات کافی نیست بلکه باید کامل متوجه باشیم که چه چیزی را داریم مطالعه میکنیم.

- به علت سرعت مطالعه زیاد ممکن است حس بدی که ناشی از عدم اعتماد به مطالب اندوخته شده است به شما دست دهد که کاملا احساسی کاذب است و برای اطمینان خاطر میتوانید چند تا تست کار کنید که تا دوباره به معلومات خود ایمان بیاورید.

- در سه روز مانده به کنکور،کار کردن یک آزمونی تکراری و نه جدید خالی از لطف نیست، زیرا به شما کمک میکند برنامه جامع آزمونی را باز مرور کنید.

- تحلیل سوال های کنکور هنر و ریاضی برای داوطلبان تجربی میتواند مایه ی دلگرمی باشد ولی بیش از حد خود را خسته یا درگیر مشکلات نکنید و امیدوار به نتایج خوب و اجرای دقیق برنامه ها باشید.

اشتباهات متداول

- سعی کنید خواب خود را چند هفته مانده به کنکور تحت هر شرایطی بسیار منظم کنید.

- سعی کنید حدود ساعت ۶ صبح برای تمرین روز کنکور بیدار باشید.

- از صحبت کردن با آدم های منفی نگر به شدت پرهیز کنید چرا که ذهن شما را به سمت افکار منفیخود میکشانند.

- آزمون ها را در شرایط واقعی و تا آنجا که امکان دارد در آموزشگاه و با لباس رسمی و زمان دقیق شروع، انجام دهید.

- کارت ورود به جلسه را به موقع دریافت کنید و تمام اطلاعات آن را تطبیق داده و تایید نمایید.

- بهتر است چند آزمون آخر از همان مدل مدادی استفاده کنید که قرار است سر جلسه استفاده کنید.

- چند روز قبل از کنکور بهتر است از خوراکی هایی که قرار است سر جلسه میل کنید، مصرف کنید که کامل با تاثیر آنها آشنا باشید.

- کارت شناسایی معتبر را روز قبل ازمون کنار بگذارید.

- روز قبل از آزمون به ذهن خود استراحت دهید و به اهداف خوب خود فکر کنید.

- به موقع سر جلسه حاضر شوید،صندلی خود را پیدا کنید،و سعی کنید بسیار پرانرژی باشید با توکل به خداوند سعی کنید به برنامه جامع خود در هر شرایطی پایبند باشید و تلاش کنید بهترین خودتان باشید.

امیدوارم همگی بتوانید به آنچه که شایسته آن هستید برسید و برای ایران عزیزمان افتخار آفرینی کنید.