مهروماه

سال‌ها پیش حتی تصور نمی‌کردیم که یک گوشی موبایل نازک بتواند موقعیت ما را در هر جای کرهٔ زمین پیدا کند، اثرانگشتمان را تشخیص بدهد و بااتصال بی‌سیم به اینترنت به تمام سؤالاتمان پاسخ بدهد. هم‌اکنون نیز تکنولوژی‌های جالب و کاربردی درحال‌توسعه هستند که ممکن است در آینده به قابلیت‌های عادی گوشی‌های موبایل تبدیل شوند و کاری کنند که گوشی‌های هوشمند امروزی، به‌دردنخور به نظر برسند. در این مقاله می‌خواهیم سه مورد از این تکنولوژی‌ها را باهم بررسی کنیم.

*اسپکترومتر

اسپکترومتر دستگاهی است که با آنالیز نور متصاعد شده از یک ماده، ترکیب شیمیایی آن را تشخیص می‌دهد تا مشخص شود که از چه موادی تشکیل‌شده است. این دستگاه به‌طور گسترده برای تحقیقات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژی استفاده می‌شود.

پیش‌ازاین اسپکترومترها آن‌قدر بزرگ بودند که فقط بر روی میز آزمایشگاه می‌توانستیم از آن‌ها استفاده کنیم تا اینکه سال گذشته شرکت Consumer Physics از اسپکترومتر قابل‌حملی به نام SCiO رونمایی کرد. این دستگاه بسیار کوچک است و به‌راحتی در دست جا می‌شود.

SCiO هم‌اکنون می‌تواند غذا، گیاهان و داروها را با آنالیز شیمیایی بررسی کند و شرکت سازندهٔ آن می‌گوید در آینده می‌توان پارچه، خاک،‌ جواهرات، روغن‌ها، پلاستیک‌ها و … را نیز توسط SCiO آنالیز کرد تا مواد تشکیل‌دهندهٔ آن‌ها مشخص شود. این دستگاه اطلاعاتش را از طریق گوشی موبایل نمایش می‌دهد.

مدتی پیش نیز محققین MIT توانستند اسپکترومتر بسیار کوچکی بسازند که در دوربین گوشی موبایل جا می‌شود. شاید اسپکترومتر در آیندهٔ نزدیک جزئی از گوشی‌های موبایل بشود.


-وجود اسپکترومتر چه فایده‌ای برای گوشی‌های موبایل دارد؟

تنها دانشمندان نیستند که با داشتن گوشی مجهز به اسپکترومتر خوشحال خواهند شد. باوجود این قابلیت در موبایل می‌توان با آنالیز پوست، خون و … برخی بیماری‌ها را به‌راحتی تشخیص داد. مواد تشکیل‌دهندهٔ غذاها، میزان چربی و قند موجود در آن‌ها، مواد تشکیل‌دهندهٔ داروها، آلاینده‌های هوا، جنس پارچه و … تنها برخی مواردی است که می‌توان برای دانستنش از اسپکترومتر بهره گرفت. این قابلیت می‌تواند در خریدهای روزمره نیز کمکمان کند تا مثلاً مطمئن باشیم لباسی که می‌خریم از پارچهٔ مرغوب درست شده است.

*GPSبسیار دقیق

GPS که هم‌اکنون به‌طور گسترده در گوشی‌های موبایل بکار می‌رود، مکان شخص را با استفاده از ماهواره‌های پیرامون کرهٔ زمین تشخیص داده و بر روی گوشی نشان می‌دهد. اشکال GPS این است که چندین متر خطا دارد و اگر دقیق‌تر بود می‌توانست استفاده‌های بیشتری داشته باشد.

مهندسین دانشگاه تگزاس توانسته‌اند نرم‌افزار خاصی ایجاد کنند که با به‌کارگیری آنتن‌های درون گوشی موبایل، دقت GPS را تا حد سانتیمتر بسیار بالا می‌برد. سامانه‌های GPS دقیق پیش‌ازاین نیز وجود داشتند ولی برای به‌کارگیری آن‌ها باید از آنتن‌های بسیار گران‌قیمت استفاده شود، درصورتی‌که این فناوری جدید، GPS دقیق را تنها با استفاده از آنتن‌های درون گوشی موبایل امکان‌پذیر می‌کند.

-GPS دقیق چه کاربردی برای گوشی‌های موبایل دارد؟

اگر گوشی موبایل مجهز به GPS دقیق باشد می‌توانیم از آن برای اندازه‌گیری ابعاد اجسام استفاده کنیم و با عکس گرفتن از اطراف، نقشه‌های ۳ بعدی از محیط تهیه کنیم. فناوری واقعیت مجازی نیز می‌تواند از GPS دقیق بهره ببرد. هم‌اکنون بازی کردن با واقعیت مجازی در یک فضای کوچک درون محیط بسته امکان‌پذیر است درصورتی‌که GPS دقیق استفاده از واقعیت مجازی در فضای باز را امکان‌پذیر می‌کند. درون خودروها می‌توان این تکنولوژی را بکار برد تا از تصادفات جلوگیری شود.

*سنسور گازهای خطرناک

محققین دانشگاه MIT سنسور ارزان‌قیمتی ساخته‌اند که گازهای آمونیاک، هیدروژن پروکساید، سیکلوهگزان و برخی از دیگر گازهای خطرناک را تشخیص می‌دهد و اطلاعات آن نیز توسط گوشی موبایل خوانده می‌شود.

این سنسورها در حقیقت همان تگ‌های NFC هستند که کمی تغییر داده‌شده‌اند. محققین برای تبدیل تگ NFC به سنسور تشخیص گاز، ابتدا آن را سوراخ می‌کنند تا مدارش قطع شود. سپس ارتباط مدار را با نانوتیوب‌های کربن که گاز خاصی را تشخیص می‌دهند، برقرار می‌کنند. جالب اینجا است که این سنسورها هم‌اکنون توسط بسیاری از موبایل‌های هوشمند امروزی شناخته می‌شوند و احتیاج نیست گوشی‌ها را مجهز به تکنولوژی خاصی بکنیم. این سنسورها حتی احتیاج به برق ندارند و الکتریسیته موردنیاز آن‌ها به‌صورت بی‌سیم توسط گوشی موبایل تأمین می‌شود. برای بکار گیری این سنسورها، باید آن‌ها را در مکانی که احتمال می‌دهیم گاز سمی متصاعد شود نصب کنیم. حال با نزدیک کردن گوشی به آن، بر روی گوشی نشان داده می‌شود که گاز در این مکان وجود دارد یا نه.


-این تکنولوژی چه فایده‌ای برای گوشی‌های موبایل دارد؟

یکی از استفاده‌های این تکنولوژی، تشخیص تازه بودن یا فاسدشدن مواد غذایی است که با تشخیص گازهایی که از آن‌ها متصاعد می‌شود، امکان‌پذیر است. این سنسورها بسیار ارزان هستند و در محیط‌های صنعتی می‌توان آن‌ها را به تعداد خیلی زیاد در هرجایی نصب نمود.