مهروماه

لباس فضانوردی با تامین ارسال اکسیژن به افراد، محافظت از آنها درباره نوسان‌های دما و جلوگیری از اثر‌های مضر اشعه‌های کیهانی نقشی بسیارمهم در حفظ سلامت فضانوردان و ایمنی سفر‌های فضایی دارد.

بدون لباس فضانوردی، انسان در اثر نبود هوا برای تنفس، بالا رفتن شدید درجه حرارت بدن و مواردی ازاین دست به سرعت دچار مرگ و حتی انفجار بخش‌های مختلف بدن خود می‌شود. همچنین امکان دارد زباله‌های فضایی و سیارک‌ها با بدن انسان برخورد و سبب خونریزی و مرگ فضانورد شوند.

لباس‌های فضانوردی از زمان اولین سفر انسان به فضا مورد استفاده قرار گرفته و به تدریج همزمان با پیشرفت فناوری‌های مختلف توسعه یافته است. این لباس‌ها به طور دست دوز و سفارشی ساخته می‌شوند هرچند که با افزایش سفر‌های فضایی، سازمان‌های پیشتاز درعرصه صنعت فضانوردی، چون ناسا، اسپیس ایکس، روس کاسموس و بوئینگ سعی درطراحی خط تولید مکانیزه لباس‌های فضانوردی در تعداد انبوه برای سفر‌های فضایی در دهه‌های آینده دارند.

لباس فضانوردی اولین مسافران کره ماه با نام Playtex / ILC درسال ۱۹۶۹ به وسیله تیمی از خیاط‌ها زیر نظر مهندسان طراح تهیه شد. هر لباس فضانوردی از چندین لایه پارچه تولید شده از مواد اولیه ویژه تولید می‌شود و یکی از مهم‌ترین نکات جلوگیری از به وجود آمدن هرگونه درز یا شکاف در زمان دوخت است، زیرا می‌تواند سبب مرگ فضانورد در زمان انجام ماموریت خود شود.

با وجود تعداد زیاد لایه‌های پارچه که گاهی اوقات تا ۲۱ لایه هم می‌رسد، ضخامت لباس فضانوردی بسیار کم است تا فضانوردان انعطاف پذیری بیشتری برای انجام کار‌های مختلف به ویژه تعمیرات در زمان خروج از ایستگاه و انجام پیاده روی فضایی داشته باشند.

لباس فضانوردی دراین زمان باید تا حدود ۶ ساعت یا حتی بیشتر به طور کامل مقاومت داشته باشد تا فضانورد بدون هیچ مشکلی بتواند ماموریت خود را به اتمام برساند.

برای اطمینان از نبود هرگونه ناخالصی یا وجود هرگونه شی مازاد به همراه پارچه لباس فضانوردی در زمان ماموریت آپولو، پارچه‌ها مورد اسکن و تصویربرداری با پرتو اشعه ایکس قرار گرفتند.

لباس فضانوردی از چندین قسمت تشکیل شده است که دستکش، چکمه، محفظه نگهداری ازکپسول اکسیژن و کلاه فضانوردی را هم شامل می‌شود.

لباس فضانوردی پس از دوخت مورد انواع آزمایش‌ها قرار می‌گیرد تا کارشناسان اطمینان پیدا کنند که در برابر وضعیت نامساعد در فضا مقاومت خوبی دارد.

در زمان ارسال فضانوردان به ماموریت آپولو، چندین لباس فضانوردی تهیه شده به وسیله تیم‌های خیاطی مختلف مورد بررسی و آزمایش قرار گرفت و در نهایت یکی از تیم‌ها موفق به کسب امتیاز برای تهیه لباس‌های اصلی ماموریت فضایی شد.

برخی نمونه‌ها برای تخریب ساخته می‌شوند و در آزمایش‌های مختلف به طور عمدی نابود می‌شوند تا درصد مقاومت آنها سنجیده شود. این لباس‌ها باید قادر به مقاومت تا درجه حرارت ۵۰۰ درجه سلیسیوس، (منفی ۲۸۰ درجه در سایه تا مثبت ۲۴۰ درجه سلیسیوس در برابر نور آفتاب) باشند.

در دوخت لباس فضانوردی از اتصال تعداد زیادی قطعه پارچه کوچک به یکدیگر استفاده می‌شود و برای این کار کارشناسان ناسا در سال‌های دهه ۱۹۶۰ از تیمی حرفه‌ای از خیاط‌ها بهره بردند.

به جز تولید پارچه ازمواد اولیه ویژه برای تهیه لباس فضانوردی، برای محافظت ازبرخی تجهیزات دربدنه سفینه‌های فضایی، موشک‌ها و حتی تلسکوپ و مامواره‌های فضایی به نوعی پوشش‌های محافظتی نیاز است که کار دوخت و تولید آنها به وسیله واحد‌های خیاطی ویژه در مراکز فضایی انجام می‌شود.

این وسایل مانند سپر محافظتی دربرابر گرما و اشعه‌های کیهانی عمل می‌کنند و مانع از آسیب تجهیزات ویژه و گران قیمت موجود درماهواره‌ها و سفینه‌های فضایی در برابر حرارت فوق العاده بالای جو کره زمین، گرمای ستاره خورشید و اشعه‌های کیهانی می‌شوند.

برای دوخت پوشش‌های محافظتی و عایق‌های حرارتی بخش‌های مختلف سفینه یا ماهواره فضایی از ماشین‌های دوخت بسیار بزرگ و ویژه استفاده می‌شود و در برخی قسمت‌ها که نیاز به دوخت بخش‌هایی ظریف و ویژه است خیاط‌ها به شیوه دست دوز به کار می‌پردازند.

امروزه بسیاری از ماهواره‌ها و رصدخانه‌های فضایی که در ماموریت‌های فضایی قرار دارند دارای پوشش‌های محافظتی هستند که به وسیله تیم خیاط‌های سازمان‌های فضایی دوخته شده است.