رویداد تونگوسکا در سال ۱۹۰۸ و شهاب سنگ چلیابینسک در سال ۲۰۱۳ معادل انفجارهای هسته‌ای بزرگ بودند و لذا می‌توانند به ما نشان دهند که برخورد یک شهاب سنگ به یک شهر تا چه می تواند ویرانگر باشد.
در جستجوی خطر
اخترشناسان به خوبی از خطرات ناشی از برخورد شهاب سنگ‌ها به زمین آگاهی دارند. گودال‌های به جای مانده از برخورد شهاب سنگ‌ها در سراسر زمین یافت می شوند و از نمونه‌های نسبتاً تازۀ آن میتوان به ولف کریک در شمال استرالیا و گودال شهاب سنگی آریزونا اشاره نمود. شهاب سنگی که ۶۵ میلیون سال پیش در نزدیکی چیکشلوب مکزیک سقوط کرد باعث نابودی دایناسورها گردید.
در نتیجه، اخترشناسان سراسر جهان تا به امروز برای تعیین سطح ِ تهدید ناشی از سیارک‌های نزدیک به زمین و شناسایی شهاب سنگ‌هایی که می توانند تهدید قابل توجهی برای زمین باشند تلاش‌های زیادی انجام داده‌اند. در این راستا بررسی‌های سیارکی زیادی نظیر Pan-STARRS ، ATLAS ، SONEAR و Survey Sky Catalina انجام شده است.
در شرایط عادی سیارک‌ها آنقدر از زمین فاصله دارند که بیشتر شبیه به یک تکه سنگ کوچک به نظر می‌رسند. اما، به دلیل اینکه سیارک‌ها به دور منظومه‌شمسی حرکت می کنند، نسبت به ستاره‌ها دارای تحرک ِ بیشتری هستند. بنابراین دانشمندان می توانند سیارک‌ها را با ثبت توالی تصاویر و جستجوی اشیاء از تصویری به تصویر دیگر کشف کنند.
اخترشناسان با استفاده از این رویکرد به بررسی پرداختند و توانستند، هزاران شهاب سنگ ِ نزدیک به کره زمین را کشف نمایند، در واقع بیش از ۲۰۰۰ عدد از آنها در سال ۲۰۱۷ کشف شدند. با وجود این تلاش‌ها، هنوز هم برخی از سیارک‌ها می توانند ناگهان از کنار زمین رد شوند. اما چطور؟
محققان در کشف شهاب سنگ‌هایی که در طول شب قابل مشاهده هستند خوب عمل می‌کنند، اما کشف شهاب سنگ‌ها در طول روز، چندان کار ساده‌ای نیست. علاوه بر این، این شهاب سنگ‌ها هرچقدر که به زمین نزدیکتر می‌شوند کم نورتر می شوند.
شهاب سنگ چلیابینسک ۲۰۱۳ از طرف خورشید و در روز به زمین برخورد کرد. اما سیارک ۲۰۱۹ OK در شب قابل مشاهده بود و در نزدیکترین حالت با یک دوربین دوچشمی به صورت یک نقطۀ نورانی که به آرامی حرکت می کند، قابل رویت بود. اما سه روز قبل از رد شدن از کنار زمین ۱۰۰۰ برابر کم نورتر شد، بنابراین کشف آن بسیار سخت بود.
سرانجام سیارک ۲۰۱۹ OK با استفاده از بررسی‌های SONEAR ردیابی و خیلی زود توسط شبکه تلسکوپ ASAS-SN نیز شناسایی شد. هر دوی این بررسی‌ها از تلسکوپ‌های نسبتاً کوچک با دوربین‌های حساس برای جستجوی مناطق بزرگ آسمانی استفاده کردند.
البته قبل از اینکه این شهاب سنگ در نزدیکی زمین کشف شود، توسط دیگر تلسکوپ‌ها تصویربرداری شده بود، اما هیچکس از اهمیت آن مطلع نبود. لذا هم اکنون این تصاویر اولیه به اخترشناسان کمک می کند تا مدار این سیارک را مورد ارزیابی قرار دهند.
۲۰۱۹ OK دارای مدار فوق‌العاده بیضوی است که از کمربند سیارکی فراتر از مریخ گرفته تا درون مدارهای زمین و ناهید ادامه دارد. از آنجا که پیمودن هر مدار ۲٫۷ سال به طول می انجامد، این سیارک همیشه از نزدیکی زمین عبور نخواهد کرد. البته این سیارک مجددا از کنار زمین رد خواهد شد، اما ما امیدواریم که آنقدرها نزدیک نباشد.
دیگر سیارک‌های نزدیک به زمین نیز میخواهند از نزدیکی سیارۀ ما رد شوند. آپوفیس با مساحت ۴۰۰ متر در روز جمعه ۱۳ آوریل ۲۰۲۹ تقریبا از فاصله ۳۰،۰۰۰ کیلومتر زمین عبور خواهد کرد که فقط اگر خیلی خرافاتی باشید میتواند برایتان حاوی خبرهای بدی باشد.
سیارک ۲۰۱۹ OK و آپوفیس به مراتب بزرگتر از شهاب سنگ چلیابینسک هستند که تنها دارای عرض ۲۰ متر بود. گرچه خطر برخورد این سیارک‌ها به زمین ممکن است کم باشد، اما در صورت رخ دادن این اتفاق، ویران کننده خواهد بود.
جلوگیری از وقوع آرماگدون
اگر ما بتوانیم یک سیارک را در مسیر برخورد با زمین ردیابی کنیم، آیا می توانیم مانع از برخورد آن شویم؟ اگر یک روز یا یک هفته قبل متوجه شویم قطعا با مشکل روبرو خواهیم شد، اما اگر زمان ِ بیشتری داشته باشیم گزینه‌های زیادی برای مقابله وجود دارد.
ما در حال حاضر فضاپیماهای خود را به سیارک‌های نزدیک به زمین ارسال کرده‌ایم. کاوشگر اُسیریس-رکس ناسا در حال بررسی سیارک بنو است و فضاپیمای هایابوسا ۲ ژاپن هم سیارک ریوگو را بررسی می کند. با این حال، اینها مأموریت‌های اکتشافی است نه تخریب کننده. در واقع، از بین بردن یک سیارک در نزدیکی زمین ممکن است زیان بار باشد و باعث ِ ایجاد چندین سیارک کوچک و مخرب شود.
پس چگونه می توان چنین فاجعه‌ای را متوقف کرد؟ می توان به جای ضربه زدن و یا تخریب سیارک‌های خطرناک تنها ضربۀ آرامی به آنها وارد نمود و مسیرشان را منحرف کرد. اگر سرعت یک سیارک را فقط ۱ کیلومتر بر ساعت تغییر دهید، در طی سالیان متمادی، موقعیت ِ آن هزاران کیلومتر تغییر خواهد کرد. با توجه به اینکه این نقطه آبی کم رنگ یا همان زمین ِ ما تنها دارای وسعتی در حدود ۱۲،۷۵۰ کیلومتر است، یک ضربه آرام به سیارک‌ها ممکن است برای جلوگیری از نابودی کافی باشد.
ارسال مطلب به ایمیل دوستاتون:
