مهروماه

هفته‌ی گذشته اعلام شد که نخستین پروازهای آزمایشی فضاپیماهای مسافرتی بوئینگ و اسپیس‌ایکس به‌دلیل مشکلات مختلف مجددا تا سال آینده به تعویق خواهد افتاد.

همان‌طور که انتظار می‌رفت، نخستین پروازهای آزمایشی اصلی فضاپیمای مسافرتی جدید بوئینگ و اسپیس‌ایکس مجددا به تعویق افتاده است. بوئینگ پس از ناکامی در یک آزمایش مربوط به موتور فضاپیما، احتمالا دو پرواز آزمایشی بسیار مهم سی‌‌اس‌تی ۱۰۰ استارلاینر را که برای امسال برنامه‌ریزی شده بود، در سال آینده انجام خواهد داد. در همین حال، اسپیس‌ایکس همچنان قصد دارد تا پیش از نخستین پرواز سرنشین‌دار فضاپیمای دراگن ۲ (Crew Dragon) در آوریل ۲۰۱۹، نخستین پرواز بدون سرنشین این فضاپیما را تا پایان سال جاری انجام دهد.

بوئینگ و اسپیس‌ایکس هر دو به‌عنوان بخشی از برنامه‌ی خدمه‌ی تجاری ناسا (NASA’s Commercial Crew) که طرحی مبتکرانه برای اعزام انسان به ایستگاه بین‌المللی فضایی از طریق فضاپیماهای خصوصی آمریکایی است، در حال توسعه‌ی فضاپیماهای یادشده هستند. بوئینگ به همین منظور فضاپیمای سی‌اس‌تی ۱۰۰ (CST-100 Starliner) را با هدف حمل ۷ مسافر توسعه داده که روی موشک اطلس ۵ که با همکاری لاکهید مارتین و بوئینگ ساخته شده شده است، به فضا سفر خواهد کرد. اسپیس‌ایکس نیز در حال ارتقای کپسول حمل بار دراگن خود است تا ۷ خدمه را به‌وسیله آن حمل کند. این شرکت فضاپیمای سرنشین‌دار خود را روی موشک فالکون ۹ به فضا خواهد فرستاد. پیش از آنکه این کپسول‌های فضایی امکان عملیاتی پیدا کنند، ناسا می‌خواهد که هر دوی آن‌ها پروازهای آزمایشی بدون سرنشین و سرنشین‌دار انجام دهند تا اطمینان حاصل شود که برای سفرهای عادی به ایستگاه بین‌المللی فضایی از آمادگی لازم برخودار هستند.

برساس زمان‌بندی پیشین، استارلاینر قرار بود تا نخستین پرواز بدون سرنشین خود را در ماه آگوست انجام دهد و به دنبال آن پرواز سرنشین‌دار نیز در ماه نوامبر انجام شود. بوئینگ در کنفرانس مطبوعاتی هفته‌ی گذشته با خبرنگاران، اعلام کرد که اکنون انتظار دارد این فضاپیما پرواز آزمایشی بدون سرنشین خود را تا پایان سال جاری یا اوایل ۲۰۱۹ انجام دهد. سپس، نخستین پرواز سرنشین‌دار نیز در میانه‌ی سال آینده‌ی میلادی اتفاق خواهد افتاد. علاوه بر این، بوئینگ قصد داشت به‌منظور آزمودن سامانه‌ی پرتاب فرار، ساختاری که به‌منظور ایمن نگاه داشتن مسافران در صورت وقوع حادثه در سکوی پرتاب طراحی شده است، تا پایان تابستان امسال یک آزمایش دیگر انجام دهد. در زیر فضاپیما چهار موتور جاسازی شده است که می‌توانند استارلاینر را تا مسافتی طولانی از موشکِ از کارافتاده به‌پیش برانند. با این حال، آزمایش این سامانه اکنون در بهار ۲۰۱۹ و پس از پرواز آزمایشی بدون سرنشین انجام خواهد شد.

بخش زیادی از تاخیر ظاهرا ناشی از خرابی یکی از موتورها است که در جریان یک آزمایش در ماه ژوئن اتفاق افتاد. بوئینگ دو ماه پیش یک آزمایش احتراق روی موتورهای پرتاب فرار استارلاینر انجام داد. به گفته‌ی این شرکت، موتورها به‌خوبی روشن شدند؛ اما در جریان خاموش شدن، برخی از دریچه‌های موتور با موفقیت بسته نشدند که این اتفاق نشت سوخت را به‌دنبال داشت. با این حال، هیچ آسیبی به فضاپیمای در حال آزمایش وارد نشد و هیچ کس صدمه‌ای ندید. بوئینگ می‌گوید علت این حادثه در دست بررسی و تغییرات لازم در حال انجام است.

جان مالهالند، نائب رئیس و مدیر برنامه‌ی استارلاینر در جریان کنفرانس مطبوعاتی هفته‌ی گذشته گفت:

    ما تیمی اختصاصی متشکل از بوئینگ و پیمانکار پروژه در اختیار داریم که مشغول انجام اقدامات اصلاحی لازم هستند.

وی در ادامه خاطرنشان کرد که به‌منظور کسب اطمینان از بسته شدن کامل دریچه‌های یادشده، هر دو تغییرات طراحی و عملیاتی مورد نیاز را اعمال خواهند کرد.

در همین حال، اسپیس‌ایکس نیز زمان‌بندی پیشین خود را به تعویق انداخته است. این شرکت از ماه ژانویه قصد داشت تا نخستین پرواز آزمایشی بدون سرنشین دراگن ۲ را در ماه آگوست و به‌دنبال آن پرواز سرنشین‌دار این فضاپیما را نیز در ماه دسامبر انجام دهد. اکنون، پرواز آزمایشی بدون سرنشین برای نوامبر ۲۰۱۸ زمان‌بندی شده و اسپیس‌ایکس درصدد انجام پرواز سرنشین‌دار در آوریل سال آینده است. اگر برنامه‌ریزی اسپیس‌ایکس بدون تغییر باقی بماند، این شرکت ظاهرا می‌تواند قدری زودتر از بوئینگ به دستاورد اعزام انسان به ایستگاه بین‌المللی فضایی دست پیدا کند.

مالهالند در پاسخ به این سوال که چه تفاوتی بین زمان‌بندی بوئینگ و اسپیس‌ایکس وجود دارد، گفت این شرکت (بوئینگ) صرفا روی خط زمانی خود تمرکز کرده است. وی در این باره گفت:

    من واقعا هیچ تصوری از برنامه‌ی اسپیس‌ایکس یا درستی زمان‌بندی این شرکت ندارم. تمام تمرکز ما کسب اطمینان از این است که نهایت تلاشمان را برای تضمین ایمنی فضاپیمای خود انجام می‌دهیم و طبق زمان‌بندی اعلام‌شده به‌پیش می‌رویم.

حتی پیش از وقوع حادثه‌ی بوئینگ، انتظار تاخیر در برنامه‌ی خدمه‌ی تجاری می‌رفت. گزارش‌های متعدد از دیوان محاسبات ایالات متحده پیش‌بینی کرده بودند که پروازهای شاخص یادشده برای برنامه‌ی سفر تجاری به فضا به تعویق خواهند افتاد. دیوان محاسبات انتظار دارد که اعتبار فضاپیمای اسپیس‌ایکس و استارلاینر بوئینگ به‌ترتیب تا پیش از دسامبر ۲۰۱۹ و فوریه‌ی ۲۰۲۰ تایید نخواهد شد. هنوز مشخص نیست که ناکامی بوئینگ موجب تغییر در ارزیابی دیوان محاسبات از خط زمانی برنامه‌ی خدمه‌ی تجاری خواهد شد یا نه. با این حال، بوئینگ ادعا می‌کند که برنامه‌ی آزمایشی‌اش در حال حاضر به میزان ۸۰ درصد تکمیل شده است.