مهروماه

سالهاست دانشمندان در مورد طول یک روز سیاره‌ی زهره توافق ندارند؛ اما مطالعه‌ی جدیدی این سردرگمی را به پایان می‌رساند.

سیاره‌ی زهره بسیار به آرامی می‌چرخد و یک دور چرخش آن در حدود ۲۴۳ روز زمین طول می‌کشد و این سرعت گردش متغیر است. علاوه بر این در حالی‌ که گردش خود سیاره آهسته است، حرکت اتمسفر آن به‌طور قابل توجهی سریع بوده و یک چرخش کامل آن فقط به اندازه‌ی چهار روز زمینی طول می‌کشد. اگرچه می‌شود تغییر گردش سیاره را دنبال کرد؛ ولی دانشمندان تاکنون قادر به توضیح اینکه چرا این سرعت تغییر می‌کند، نبوده‌اند. اکنون دانشمندان با بررسی عکس‌های گرفته‌شده توسط فضاپیمای آکاتسوکی تصور می‌کنند که علت این تغییر در سرعت گردش را فهمیده‌اند.

در مطالعه‌ی جدیدی که در ژورنال Nature Geoscience منتشر شده‌ است، پژوهشگران نشان داده‌اند که چگونه اثر متقابل بین اتمسفر و سطح پوشیده از آتشفشان‌ و کوهستان سیاره، موجب تغییر در سرعت گردش این سیاره می‌شود.

اخیرا فضاپیمای آکاتسوکی ساختار عظیم و دارای انحنای اتمسفری را روی زهره نشان داده است. طبق اطلاعات این فضاپیما، این ساختار گاهی ناپدید و گاهی پدیدار می‌شود؛ ولی در همان موقعیت خود روی کوه‌های سطح سیاره باقی می‌ماند. زمانی که پژوهشگران عکس‌های گرفته شده توسط آکاتسوکی را مطالعه کردند، گفتند که آن ساختار عجیب در واقع یک موج کوهستانی سریع است. یک موج کوهستانی نوعی از موج گرانشی اتمسفری است که توسط عناصر توپوگرافی مانند کوه‌ها و مسیر جریان بادی که بر آن‌ها می‌وزد، ایجاد می‌شود.

توماس ناوارو پژوهشگر دانشگاه کالیفرنیا گفت:

    تصویربرداری از سطح زهره دشوار است، نه فقط به‌علت گردش متغیر این سیاره، بلکه همچنین به‌علت اینکه این سطح پشت لایه ابر ضخیم و پایدار پنهان شده‌است. این موضوع درک این پدیده را نیز با مشکل رو به رو کرده بود.

اگرچه با استفاده از تصاویر گرفته شده در طول موج‌های مخلتف پژوهشگران در نهایت توانستند تصویری واضح از ساختار کمان‌مانند دریافت کنند و وجود موج کوهستانی را تایید کنند. دانشمندان می‌گویند جهت‌های مختلف جریان باد در بخش بالا و پایین کوهستان، موجب می‌شوند که زهره با سرعت‌های مختلف گردش کند. با آگاهی در مورد امواج کوهستانی زهره، دانشمندان می‌توانند بفهمند که چگونه این حرکت زاویه‌دار بین بدنه‌ی جامد زهره و اتمسفر منتقل می‌شود. به‌عبارت دیگر، به علت اینکه تایید شده است که این ساختار رازآلود، یک موج کوهستانی است، دانشمندان بهتر می‌توانند مطالعه کنند که چگونه اتمسفر و بدنه جامد روی هم تاثیر می‌گذارند و چرا زهره به این شکل است.