مهروماه

 اگر برای یکی از فضانوردان ساکن در ایستگاه فضایی بین‌المللی اتفاقی روی دهد که مجبور به انتقال به زمین شود آنگاه چه باید کرد؟ اینجا صحبت از لزوم بکارگیری سیستم حمل و نقل فضایی فوری همچون یک آمبولانس فضایی است که خلأ آن بخوبی احساس می‌شود. حالا یکی از فضانوردان باتجربه ناسا که سابقه چند پرواز با شاتل‌های فضایی را دارد پیشنهاد جالب توجهی کرده است.

 

 

استفان رابینسون که اکنون رئیس گروه مهندسی هوا فضا و مکانیک دانشگاه کالیفرنیاست، می‌گوید هواپیمای فضایی مرموز نیروی هوایی آمریکا این قابلیت را دارد که همچون یک آمبولانس فضایی برای انتقال فضانوردان از ایستگاه فضایی بین‌المللی به زمین به کار گرفته شود. در عصر اکتشافات فضایی هواپیمای فضایی مرموز X-37B نیروی هوایی آمریکا یک علامت سوال بزرگ به حساب می‌آید که در واقع کسی درباره ماهیت آن و این‌که چه مأموریت‌هایی انجام می‌دهد چیزی نمی‌داند. این سیستم حمل و نقل فضایی ساختاری شبیه شاتل‌های فضایی دارد که حالا بیش از پنج سال از بازنشسته شدن آنها می‌گذرد.

کارشناسانی همچون رابینسون معتقدند که می‌توان از این هواپیمای فضایی، جدا از مأموریت‌های مرموزی که برای آن تعریف شده است، برای انتقال فضانوردان بیمار از ایستگاه فضایی بین‌المللی به زمین استفاده کرد. نکته اینجاست که ایستگاه فضایی بین‌المللی مکانی مناسب برای ادامه حیات و فعالیت فضانوردانی است که ماه‌های طولانی در آن ساکن می‌شوند. اما از زمان بازنشسته شدن شاتل‌های فضایی در سال ۲۰۱۱، این کپسول‌های سایوز ساخت روسیه بوده‌ است که برای جابجایی فضانوردان میان زمین و ایستگاه فضایی بین‌المللی به کار گرفته می‌شود. این کپسول‌ها در پنج سال گذشته کار اصلی نقل و انتقال فضانوردان را عهده‌دار بوده است. این سیستم حمل و نقل فضایی که از پایگاه بایکونور قزاقستان به فضا پرتاب شده و با چتر مخصوص فرود می‌آید نقصی بزرگ دارد و این‌ است که برای انتقال فضانوردان مجروح یا بیمار به زمین ابزاری مناسب نیست. در واقع سایوزها به‌گونه‌ای طراحی شده‌ است که نمی‌توان از آنها به‌عنوان یک سیستم حمل و نقل امدادی استفاده کرد.

 

حالا کارشناسانی مثل رابیسنون فکر می‌کنند هواپیمای فضایی X-37B انتخاب مناسبی برای انتقال فضانوردان مجروح یا بیمار به زمین است. او می‌گوید: استفاده از کپسول سایوز برای این منظور چندان عقلانی به نظر نمی‌رسد. گذشته از آنکه فضانورد در چنین حالتی باید فشار زیادی را تحمل کند، فرود کپسول رویدادی سخت است که در نقطه‌ای به دور از امکانات بهداشتی و درمانی صورت می‌گیرد. جالب اینجاست که فرود کپسول‌های سایوز موجب جراحاتی در فضانوردان می‌شود. مطالعه‌ای در این زمینه صورت گرفته که نشان می‌دهد در ۴۰ درصد موارد، فضانوردان سالمی که سوار بر کپسول‌های سایوز راهی زمین می‌شوند در حین فرود دچار جراحاتی می‌شوند. اما فرود هواپیمای فضایی X-37B که همچون یک هواپیما در باند فرودگاه فرود می‌آید به مراتب انتخاب مطمئن تر و عاقلانه تری به نظر می‌رسد. به این ترتیب می‌توان امیدوار بود که فضانوردان نیازمند به امدادرسانی پزشکی فقط در عرض سه ساعت یا اندکی بیشتر ایستگاه فضایی بین‌المللی را ترک کرده و به زمین بازگردند.