هابل ۲۷ سالگی اش را با عکسی از دو کهکشان جشن گرفت!

تلسکوپ فضایی هابل با این عکس از دو کهکشان NGC 4302 و NGC 4298، توانایی های تصویربرداری خود را در جشن تولد ۲۷ سالگی اش به خوبی به رخ همگان کشید. در این عکس درخشش زیبا و غبار قهوهای رنگ این دو کهکشان به خوبی به نمایش در آمده است.

از زمان پرتاب تلسکوپ هابل در تاریخ ۴ اردیبهشت ۱۳۶۹ (۲۴ آوریل ۱۹۹۰)، این تلسکوپ را نمی توان چیزی کمتر از یک انقلاب در علم ستاره شناسی به حساب آورد. این تلسکوپ اولین وسیله ی دارای قابلیت گردش در نوع خودش بود و مدت ۲۷ سال است که مشغول به کاوش در کیهان می باشد. ستاره شناسان و عموم مردم به اتفاق شاهد بودند که بشر در گذشته از موهبت چه وسیله ی مهم و کارآمدی محروم بوده است. علاوه بر به تصویر کشیدن زیبایی های کیهان، این تلسکوپ را می توان گنجینه ای در علم نجوم دانست که همیشه در خدمت اخترشناسان و دانشمندان بوده است.

ناسا و آژانس فضایی اروپا(ESA) تولد هابل را هر سال با یک تصویر شگفت انگیز جشن می گیرند. تصویر امسال یک جفت کهکشان مارپیچی با نام های NGC 4302 (که آنرا از لبه مشاهده می کنید) و NGC 4298 را نشان می دهد که هر دو در فاصله ی ۵۵ میلیون سال نوری از زمین، در قسمت شمالی صورت فلکی گیسو واقع شده اند. این جفت کهکشان توسط اخترشناس “ویلیام هرشل” در سال ۱۷۸۴ میلادی کشف شد. می توان گفت این دو کهکشان تشکیل دهندۀ قسمتی از خوشه ی کهکشانی دوشیزه(VIRGO) میباشد که این خوشه تعداد تقریبی ۲۰۰۰ کهکشان را در بر میگیرد.

کهکشان NGC 4302 که از لبه آنرا مشاهده می کنیم، اندکی از کهکشان راه شیری کوچکتر است. کهکشان دیگر حتی کوچکتر بوده و اندازه ای برابر نیمی از کهکشان ما را دارد. این کهکشان ها در نزدیکترین حالت خود، تنها ۷۰۰۰ سال نوری با یکدیگر فاصله دارند. این فاصلۀ بسیار نزدیک و نبودن هیچگونه واکنشی از نوع نیروی گرانش بین کهکشان ها، تعجب ستاره شناسان را برانگیخته است. تنها باریکه ای از گاز هیدروژن بین این دو کهکشان رد و بدل می شود و خبری از دنباله های طولانی و تغییر ساختار در این دو کهکشان وجود ندارد.

ستاره شناسان موفق به مشاهده دنباله هایی از جنس گاز شدند که از هر دو کهکشان جاری بوده و تقریبا در یک جهت معین و به دور از مرکز خوشه دوشیزه قرار داشتند. این دنباله ها این فرضیه را ارئه می کنند که این جفت ِ کهکشانی، به تازگی در این خوشه قرار گرفته اند و به سمت مرکز خوشه در حال ِ حرکت هستند. جایی که کهکشان مسیه ۸۷، یکی از بزرگترین کهکشان های شناخته شده، در حرکت است. در این سفر، دو کهکشان مذکور در حال برخورد با گازهایی با دمای بالا هستند که همانند طوفانی قدرتمند، گازهای این کهکشان ها را به بیرون کشیده و دنباله ها را به وجود می آورند.

حتی پس از ۲۷ سال فعالیت، هنوز تلسکوپ هابل تصاویر شگفت انگیزی از کیهان را برای ما گردآوری می کند و با وجود نزدیکتر شدن ِ زمان پرتاب همتایش “تلسکوپ جیمز وب”، هابل نه تنها از تلاش خود لحظه ای فرو نمی نشیند؛ بلکه با مشاهدات بیشتر خود، نشان داده است هنوز بسیاری از نقاط کیهان دست نخورده باقی مانده اند و باید مطالعه شوند. در واقع اخترشناسان مشتاقاند از توانایی های هابل و همتایش جیمز وب به صورت همزمان استفاده کرده و علم ستاره شناسی را هر چه بیشتر از قبل غنی کنند.