علت نادر بودن رعد و برق در مریخ چیست؟

دانشمندان در سال 2009 اعلام کردند که برای نخستین بار شواهدی از رعد و برق در طوفان گرد و غبار در مریخ یافته اند.

به گزارش خبرنگاران و به نقل از تک تایمز، از آنجا که طوفان گرد و غبار به طور مکرر در مریخ رخ نمی دهد، حتی با استفاده از داده های فضاپیمای مریخ اکسپرس(Mars Express spacecraft) آژانس فضایی اروپا و آرایه تلسکوپ آلن(Allen Telescope Array) در کالیفرنیا نیز نمی توان رعد و برق مریخ را شناسایی کرد.

این به آن معنا است که رعد و برق بر خلاف زمین در سیاره سرخ به ندرت رخ می دهد که در این مطالعه جدید، محققان علت این موضوع را دریافتند.

طی این مطالعه، پژوهشگران از ذرات سنگ های آتشفشانی تاریک به نام بازالت(basalt) که در سطح مریخ رایج هستند، استفاده کردند تا شرایطی را ایجاد نمایند که می تواند موجب رعد و برق در طوفان گرد و غبار گردد. آنها ذرات کروی بازالت که پهنای آنها حدود یک تا دو میلی متر است را روی یک صفحه گذاشتند و این صفحه پس از آن به مدت 30 دقیقه آغاز به لرزش کرد تا یک بار الکتریکی به وسیله آنچه که اثر برق مالشی (triboelectric effect) نامیده می شد، ایجاد نمایند. اثر برق مالشی نوعی الکتریسیته تماسی است که در آن ماده ای خاص در تماس با ماده ای دیگر باردار می گردد.

محققان طی این آزمایش، فشار هوا را از 0.03 میلی بار تا 80 میلی بار تغییر دادند. در مریخ، فشار متوسط هوا شش میلی بار است که این مقدار در بلندترین آتشفشان ها کمتر از یک میلی بار و در عمیق ترین دره ها 10 میلی بار است.

آنها غلظت ذرات بازالت را از این صفحه برای اندازه گیری سطوح شارژ خود استخراج کردند.

آنها دریافتند زمانیکه فشار هوا کم است، ذرات بازالت به سختی می توانند بار الکتریکی را جمع آوری نمایند. بار الکتریکی ذرات آزمایش شده در محدوده فشار هوای مریخ حداقل پنج برابر نسبت به بالاترین فشار هوا در طول آزمایش کمتر بود که این موضوع باعث شد تا رعد و برق با فرکانس و انرژی کمتری در مریخ رخ دهد.

در زمین، میانگین فشار جو در سطح دریا حدود 1000 میلی بار است.

گرهارد ورم(Gerhard Wurm)، دانشمند سیاره ای از دانشگاه دیزبورگ-اسن(University of Duisburg-Essen) در آلمان، گفت: این مطالعه نشان می دهد اثر برق مالشی تنها در ذراتی به اندازه ذرات شن و ماسه و با فشار اتمسفر کم عمل می نماید.

یافته های این مطالعه در مجله Icarus منتشر شد.