کسوف حلقوی زمانی رخ می‌دهد که ماه مرکز قرص خورشید را بگوشاند و لبه بیرونی خورشید در اطراف ماه به صورت حلقه‌ای از آتش باقی بماند.
کسوف زمانی رخ می‌دهد که سایه ماه نو روی زمین بیافتد.
سایه ماه آنقدر بزرگ نیست که کل زمین را بتواند بپوشاند بنابراین فقط روی بخش کوچکی از زمین می‌افتد. منطقه‌ای که سایه روی آن می‌افتد در طی کسوف تغییر می‌کند زیرا ماه و زمین دائماً در حال حرکت هستند.
کسوف فقط از منطقه‌ای قابل مشاهده است که سایه ماه آنجا افتاده باشد و هرچه به مرکز نوار سایه نزدیک‌تر باشید، گرفت بیشتری از خورشید را می‌توانید مشاهده کنید.
کسوف حلقوی
کسوف حلقوی بر اساس تاریکترین نقطه یا نقطه اوج گرفت نامگذاری می‌شود، حتی اگر کمتر از یک ثانیه به طول بیانجامد. اگر ویژگی حلقه آتش فقط از یک منطقه مشاهده شود، کل کسوف را کسوف حلقوی می‌خوانند.
البته در اکثر مناطق و اغلب اوقات، کسوف حلقوی به شکل کسوف جزئی مشاهده خواهد شد. این وضعیت برای کسوف کلی و کسوف ترکیبی هم به همین منوال است.
زمان وقوع کسوف حلقوی
کسوف حلقوی فقط وقتی رخ می‌دهد که:
ماه نو باشد.
همزمان، ماه در گره مداری خود حضور داشته باشد (یا خیلی نزدیک باشد) تا خورشید و ماه و زمین دقیقاً روی یک خط قرار بگیرند (یا خیلی نزدیک به روی خط قرار گرفتن باشند).
ماه در نزدیکی اوج مدارش به دور زمین باشد (دورترین فاصله از زمین و کوچکترین قطر ظاهری ماه) تا لبه بیرونی خورشید در اطراف ماه، حلقه آتش ایجاد کند.
۱- چرا در هر ماه نو کسوف نداریم؟
کسوف یا خورشیدگرفتگی پدیده‌ای نسبتاً نادر است. برای وقوع هر کسوف، زمان آن باید در نزدیکی ماه نو باشد، وقتی که زمین و خورشید در دو سوی ماه قرار می‌گیرند. طبیعتاً ماه نو از زمین قابل مشاهده نیست. تنها زمانی که می‌توان ماه نو را دید در حین کسوف است که ماه در مقابل خورشید قرار گرفته.
۲- نزدیک به گره‌های مداری ماه
چرا هروقت که ماه نو رخ می‌دهد، کسوف نمی‌شود؟ دلیل آن این است که ماه نو باید در نزدیکی گره مدار ماه رخ دهد.
صفحه مداری ماه به دور زمین حدود ۵ درجه نسبت به صفحه مداری زمین به دور خورشید (دایره‌البروج) زاویه دارد. نقاطی که دو صفحه مداری یکدیگر را قعط می‌کنند گره‌های مدار ماه می‌نامند. زمانی که ماه و خورشید نزدیک به گره‌ها هستند و دقیقا روی یک خط قرار می‌گیرند (یا خیلی نزدیک به روی یک خط قرار گرفتن هستند)، فصل گرفت بوجود می‌آید که حدود ۳۴.۵ روز است. در هر فصل گرفت، ۲ تا ۳ گرفت رخ می‌دهد که از این بین حداقل یکی و حداکثر دوتا خورشیدگرفتی است.
۳- ماه دور از زمین باشد
در طی هر ماه قمری، فاصله زمین و ماه به دلیل بیضی بودن مدار ماه به دور زمین تغییر می‌کند. زمانی که ماه در اوج مداری باشد، حداکثر فاصله خود از زمین را در طی آن ماه قمری دارد. کسوف حلقوی در این هنگام رخ می‌دهد زیرا ماه از دید ناظر زمینی کوچکتر از خورشید دیده می‌شود و نمی‌تواند کل قرص خورشید را بپوشاند.
پادسایه ماه
خورشیدگرفتگی‌ها در اثر افتادن سایه ماه روی زمین بوجود می‌آیند. ماه می‌تواند سه نوع سایه متفاوت روی زمین بیاندازد: تمام‌سایه، نیم‌سایه و پادسایه.
برای دیدن کسوف حلقوی باید در مکانی حضور داشته باشید که پادسایه ماه آنجا می‌افتد. پهنای مسیر گرفت حلقوی در نقطه اوج کسوف حدود ۱۵۰ کیلومتر است. اگر در مرکز این مسیر باشید، اوج گرفت حلقوی را به شکل حلقه آتش کاملا متقارنی خواهید دید. در دیگر مناطق از آنجایی که ماه کاملا در وسط قرص خورشید دیده نخواهد شد، پهنای حلقه آتش در اطراف ماه متفاوت خواهد بود.
اگر در لبه مسیر گرفت حضور داشته باشید ممکن است حلقه ناقص آتش را همراه با دانه‌های بیلی ببینید. دلیل ایجاد دانه‌های بیلی نوری است که از لابلای کوه‌های لبه ماه عبور می‌کند.
مراحل کسوف حلقوی
کسوف حلقوی ۵ مرحله متمایز دارد:
تماس اول. آغاز کسوف جزئی: برخورد قرص تاریک ماه با لبه قرص خورشید. در این مرحله به نظر می‌رسد که از لبه قرص خورشید تکه‌ای کنده شده.تماس دوم. آغاز گرفت کامل یا حلقوی: حلقه آتش ظاهر می‌شود. گاهی برای چند ثانیه، با آغاز گرفت حلقوی دانه‌های بیلی دیده می‌شوند.
اوج گرفت: ماه مرکز قرص خورشید را می‌پوشاند.
تماس سوم. پایان گرفت حلقوی: قرص ماه شروع به کنار رفتن از مقابل قرص خورشید می‌کند. در این مرحله هم ممکن است با برخورد قرص ماه به لبه قرص خورشید برای لحظاتی دانه‌های بیلی دیده شوند.
تماس چهارم. پایان کسوف جزئی: ماه کاملا از مقابل قرص خورشید کنار می‌رود و کسوف پایان می‌یابد.
چقدر طول می‌کشد؟
در مناطقی که گرفت حلقوی مشاهده‌پذیر است، کسوف حدود ۳ ساعت به طول می‌انجامد. اما در کل سیاره ممکن است که کسوف ۶ ساعت به طول بیانجامد. مرحله گرفت حلقوی که در طی آن حلقه آتش مشاهده می‌شود ممکن است از کمتر از یک ثانیه تا ۱۲ دقیقه طول بکشد.
از چشم‌هایتان محافظت کنید
هرگز بدون محافظ به خورشید مستقیم نگاه نکنید. خواه خورشید گرفته باشد یا نه. پرتو ماورا بنفش خورشید می‌تواند شبکیه چشم را بسوزاند و منجر به آسیب دائمی یا حتی نابینایی شود.
بهترین راه برای تماشای کسوف کلی استفاده از عینک کسوف یا استفاده از اتاق تاریک است.
فاصله زمین از خورشید.
مدار زمین به دور خورشید هم بیضی شکل است. یعنی در نقطه‌ای از مدار زمین به دور خورشید، فاصله بین این دو به کمترین مقدار (نقطه حضیض مدار) می‌رسد و در نقطه‌ای فاصله بین آنها به بیشترین مقدار (نقطه اوج مداری) می‌رسد. گاهی فاصله زمین از خورشید هم در تعیین نوع کسوف، طول مدت کسوف، مقدار پوشیده شدن قرص خورشید و اندازه منطقه‌ای از زمین که کسوف را می‌تواند ببیند تاثیرگذار است.
ارسال مطلب به ایمیل دوستاتون:
لطفاً ایمیل خود را وارد نمایید!
وضعیت: آفلاین
گروه کاربری: پشتیبانی
در حال حاضر نظری در این مطلب ارسال نشده است.
