مهروماه

فرودگر قمری چین موسوم به "چانگ ای- ۵" (Chang'e-5) در دسامبر گذشته، با نخستین نمونه سنگ و غبار جمع‌آوری شده از ماه به زمین بازگشت. پژوهشگرانی که به بررسی این نمونه‌های ارزشمند مشغول هستند، از ابزار علمی پیشرفته‌ای برای تعیین سن آنها استفاده کرده‌اند و نتیجه گرفته‌اند که این نمونه‌ها، جوان‌ترین سنگ‌هایی هستند که تاکنون روی کره ماه پیدا شده‌اند.
این پژوهش جدید، چین را پس از آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی، به سومین کشوری تبدیل می‌کند که نمونه‌های ماه را به زمین آورده است. سنگ‌های جمع‌آوری شده در ماموریت‌های "آپولو" (Apollo) و "لونا" (Luna)، حداقل سه میلیارد سال قدمت داشتند، اما تصاویری که اخیرا از سطح ماه گرفته شده‌اند، نشان داده‌اند که سنگ‌های جوان‌تری هم وجود دارد. ماموریت "چانگ ای ۵" که برای جمع‌آوری سنگ‌ها از برخی از جوان‌ترین سطوح آتش‌فشانی طراحی شده، فرصتی را برای تایید این موضوع فراهم کرده است.
یک گروه بین‌المللی از دانشمندان، از طیف‌سنج‌های جرمی بزرگ برای بررسی شیمی نمونه‌های جمع‌آوری شده توسط "چانگ ای ۵" و ارزیابی پوسیدگی عناصر رادیواکتیو درون آنها استفاده کردند و سن آنها را حدود دو میلیارد سال تخمین زدند.

پروفسور "الکساندر نمچین" (Alexander Nemchin)، پژوهشگر "دانشگاه کورتین" (Curtin University) و از اعضای این پروژه، گفت: ما پس از تجزیه و تحلیل شیمی سنگ‌های جدید ماه که طی بخشی از ماموریت اخیر چین جمع‌آوری شده‌اند، متوجه شدیم که نمونه‌های جدید، حدود دو میلیارد سال قدمت دارند. این موضوع، آنها را به جوان‌ترین سنگ‌های آتشفشانی تبدیل می‌کند که تاکنون روی کره ماه پیدا شده‌اند.
یافته‌های این پژوهش، نه تنها جدول زمانی نحوه فعال شدن ماه از نظر آتشفشانی را تغییر می‌دهند، بلکه تاثیر روش‌های اکتشاف از راه دور را نیز تأیید می‌کنند که نشانه خوبی برای بررسی سایر سیارات است.
پروفسور "گرچن بندیکس" (Gretchen Benedix)، پژوهشگر دانشگاه کورتین و از اعضای این پروژه، گفت: این نتایج، آنچه را که متخصصان مدت‌ها پیش براساس تصاویر از راه دور ماه پیش‌بینی کرده بودند، مورد تایید قرار می‌دهند و سوالات بیشتری را در مورد علت وجود این "بازالت‌های" (Basalts) جوان مطرح می‌کنند.
چین به عنوان بخشی از برنامه فضایی در حال توسعه خود قصد دارد ماموریت‌های بیشتری را در ماه انجام دهد و به همین منظور روی ماموریت‌های "چانگ ای-۶" ، "چانگ ای-۷" و "چانگ ای-۸" کار می‌کند. انتظار می‌رود که این ماموریت‌ها طی این دهه به پایان برسند و برای یافتن منابع و احداث یک پایگاه علمی قمری، به بررسی ماه بپردازند.
این پژوهش در مجله "Science" به چاپ رسید.