مهروماه

نتایج یک مطالعۀ جدید نشان می‌دهد که کهکشان راه شیری، گاز کهکشان‌های اقماری کوچکتر از خود را می‌رباید و موجب می‌شود ستاره‌ها و سیارات با سرعت بیشتری تشکیل شوند.

کهکشان‌ها بازیافت کننده‌های بزرگی هستند. بادهای ستاره‌ها و انفجارهای اَبَرنواختری، گاز را به خارج این صفحه کهکشانی و به درون هاله‌ای که اطراف این کهکشان وجود دارد، می‌فرستند و در آنجا این گاز برای تشکیل ستاره‌های جدید به کهکشان باز می‌گردد.

اکنون کارشناسان با بررسی داده‌های گرفته شده از تلسکوپ فضایی هابل، جریان گاز را درون و خارج از کهکشان راه شیری بررسی و در کمال تعجب مشاهده کردند که میزان گاز ورودی به این کهکشان بیشتر از میزان گاز خروجی از آن است. «اندرو فاکس» از موسسه علوم تلسکوپ فضایی در بالتیمور واقع در مریلند و همکارانش در این مطالعه، ۲۰۰ رصد تلسکوپ فضایی هابل را از این هاله گاز که اطراف کهکشان راه شیری را فرا گرفته است، بررسی کردند.

هابل در این رصدها از اندازه‌گیری‌های فرابنفش استفاده کرده است، زیرا ابرهای گازی که این هاله کهکشانی را می‌سازند، تنها زمانی قابل رویت هستند که با این بخش از طیف نور مشاهده شوند. نور ناشی از اختروش‌های دوردست – هسته‌های بسیار درخشان از کهکشان‌های فعال که انرژی آن‌ها از سیاهچاله‌های فوق‌العاده بزرگ تامین می‌شود – برای شناسایی ابرهای گازی استفاده شدند.

این گاز بخشی از نور اختروش‌ها را جذب می‌کند و به محققان اجازه می‌دهد تا موقعیت آن را ردیابی کنند. جهت حرکات این گازها با نحوه جابجایی فرکانس نور تعیین می‌شود. به گفته محققان، بررسی ۱۰ ساله داده‌های فرابنفش تلسکوپ هابل نشان داد که میزان ورودی گاز به کهکشان راه شیری بیشتر از میزان خروجی گاز از این کهکشان است. هنوز مشخص نیست که این گاز اضافی از کجا می‌آید – اما دو امکان در این رابطه وجود دارد.

نکتۀ مهم این است که این گاز می‌تواند از خلاء میان کهکشان‌ها جمع‌آوری شده باشد، اما اخترشناسان معتقدند که احتمالاً کهکشان راه شیری با استفاده از نیروی گرانشی بیشتر خود، این گازها را از کهکشان‌های اقماری کوچکتر خود می‌رباید.

کهکشان اقماری( Satellite galaxy) کهکشانی است که به صورتی مداری به دور یک کهکشان بزرگ می‌چرخد.این گردش بر اثر کشش گرانشی است. در یک جفت کهکشانی که حالت مداری دارند اگر یکی بسیار بزرگ‌تر از دیگر باشد، کهکشان بزرگتر کهکشان اصلی و دومی اقماری نامیده می‌شود. یک مطالعۀ جدید نیز نشان می‌دهد کهکشان راه شیری احتمالا ۱۰۰ “کهکشان اقماری” کم نور به دور خود داشته باشد.