مهروماه

ماهواره اروپایی خئوپس برای مطالعه درباره سیاره‌های فراخورشیدی در روز ۱۸ دسامبر سال میلادی جاری به فضا پرتاب شد.

این کاوشگر اروپایی با نام Characterizing Exoplanet Satellite به اختصار CHEOPS از مرکز فضایی در گویان فرانسه به فضا پرتاب شد.

به گفته کارشناسان در صورت ادامه موفقیت آمیز پرتاب این کاوشگر پس از حدود ۲.۵ ساعت از پرتاب، ماهواره خئوپس در مدار کره زمین مستقر می‌شود.

پرتاب ماهواره به وسیله شرکت فضایی Arianespace با استفاده از یک موشک سایوز انجام شده است. ماموریت اصلی خئوپس، بررسی ستارگان و سیاره‌های فراخورشیدی است که به دورمدار آنها گردش می‌کنند. کارشناسان در نظر دارند با بررسی داده‌های ارسالی از ماهواره خئوپس به بررسی اندازه و نوع عنصر‌های تشکیل دهنده سیاره بپردازند.

به طور ویژه تمرکز ماهواره خئوپس برروی بررسی سیاره‌هایی در کمربند حیات ستاره‌ها خواهد بود تا به این ترتیب دانشمندان به نشانه‌هایی از حیات فرا زمینی دست یابند.

سیاره‌ها به چندین دسته تقسیم می‌شوند، از جمله سیاره‌های صخره‌ای مانند کره زمین یا سیاره‌های گازی مانند اورانوس، نپتون، کیوان و یا مشتری که همگی از گاز‌های به هم فشرده و متراکم تشکیل شده اند.

نحوه پایش ماهواره خئوپس با استفاده از روش ترنزیت transit method انجام می‌شود، در این روش، کارشناسان با بررسی میزان نور عبوری از سیاره در هنگام عبور از مقابل ستاره میزبان خود ابعاد آن را شناسایی می‌کنند.

پیش‌تر تلسکوپ فضایی کپلر و رصدخانه فضایی TESS هم از این روش برای مطالعه سیاره‌های فراخورشیدی استفاده کرده اند.قیمت ساخت ماهواره TESS حدود ۵۰ میلیون یورو بوده است.

افزون بر ماهواره خئوپس، ۴ ماهواره کوچک دیگر هم در این ماموریت به فضا پرتاب شدند که از آن جمله می‌توان ماهواره ANGELS برای مطالعه محیط کره زمین ارسالی از سوی آژانس ملی فضایی فرانسه، ماهواره EyeSat برای مطالعه درخصوص کهکشان راه شیری و بررسی پدیده zodiacal light، ماهواره OPS-SAT نوعی ماهواره مطالعاتی برای بررسی بهبود پرتاب ماهواره‌ها در آینده را نام برد.

پرتاب ماهواره خئوپس قرار بود روز ۱۷ دسامبر انجام شود، اما به دلیل بروز مشکل‌های فنی پرتاب یک روز به تعویق افتاد.

ماهواره خئوپس در فاصله ۵۰۰ مایلی از سطح کره زمین مستقر می‌شود در حالی که پیش‌تر تلسکوپ فضایی هابل در فاصله ۳۵۰ مایلی از کره زمین مستقر شده بود.

افزون بر ماهواره خئوپس، کارشناسان در نظر دارند درسال‌های آینده تلسکوپ فضایی جیمز وب که با استفاده از اشعه مادون قرمز فعالیت می‌کند را برای مطالعه سیاره‌های فراخورشیدی به فضا ارسال کنند.

همچنین رصدخانه فضایی گسترده مادون قرمز WFIRST هم برای مطالعه درباره انرژی تاریک و مطالعه دقیق سیاره‌های فراخورشیدی درمراحل انتهایی ساخت خود قرار دارد.