سلول های جانداران با توجه به پیچیدگی و عملکردشان از ساختارهایی به نام اندامک تشکیل شده اند. در این فیلم شما را با اندامک های درون سلولی، ویژگی ها و وظایف آنها آشنا می کنیم.
ریبوزوم:
اندامکی بدون غشا است که در همه جانداران وجود دارد.
ساختمان ریبوزوم: پروتئین + rRNA
وظیفه ریبوزوم: سنتز پروتئین و رشته های پلی پپتیدی
سانتریول:
اندامکی بدون غشا است که در جانوران و خزه و سرخس ها دیده می شود.
ساختمان سانتریول: ۹ دسته میکروتوبول سه تایی
وظیفه سانتریول: دوک تقسیم، تاژک و مژک می سازد.
میتوکندری:
اندامکی است دارای دو غشا که در یوکاریوت های هوازی وجود دارد.
ساختمان میتوکندری: از دو غشا ساخته شده است. غشای خارجی صاف است و غشای داخلی چین خوردگی هایی به نام کریستا دارد. فضای بین دو غشا را مایعی به نام ماتریکس پر می کند.
وظیفه میتوکندری: تنفس هوازی انجام می دهد.
دستگاه گلژی:
اندامکی است غشا دار که در سلول های یوکاریوتی وجود دارد.
ساختمان دستگاه گلژی: گلژی از کیسه هایی غشا دار تشکیل شده است که هیچ اتصال فیزیکی ندارند.
وظیفه دستگاه گلژی: بسته بندی و نشانه گذاری پروتئین ها
شبکه آندوپلاسمی خشن:
اندامکی است غشا دار که در یوکاریوت ها وجود دارد.
ساختمان شبکه آندوپلاسمی خشن: از کیسه های پهن متصل به هم ساخته شده است. به سطح خارجی غشای هسته متصل است و غشای آن با هسته و شبکه آندوپلاسمی صاف پیوستگی دارد.
وظیفه شبکه آندوپلاسمی خشن: ساخت گلیکوپروتئین + غشاسازی
شبکه آندوپلاسمی صاف:
اندامکی است غشادار که در یوکاریوت ها دیده می شود.
ساختمان شبکه آندوپلاسمی صاف: از کیسه های غشادار متصب به هم ساخته شده است.
وظیفه شبکه آندوپلاسمی: ساخت لیپیدها + سم زدایی داروها و الکل
لیزوزیم:
اندامکی است غشادار که در یوکاریوت های هتروتروف ایجاد می شود.
ساختمان لیزوزیم: از کیسه ای غشادار ساخته شده است و حاوی آنزیم های گوارشی است.
وظیفه لیزوزیم:
در نمو دوران جنینی نقش دارد. مثلا پره های بین انگشتان با لیزوزیم از بین می رود.
اندامک های پیر سلول را از بین می برد.
با آنزیم های گوارشی اش در هضم درون سلولی نقش دارد.
کلروپلاست:
اندامکی است غشادار که در یوکاریوت های فتوسنتز کننده وجود دارد.
ساختمان کلروپلاست: از دو غشای صاف و لوله هایی به نام تیلاکوئید ساخته شده است . فضای داخلی غشای درونی از مایعی پر شده است که استروما یا بستره نامیده می شود. درون استروما، همانند سازی و فرِآیند های رونویسی و ترجمه رخ می دهند.
غشای کلروپلاست با رنگیزه های فتوسنتز نور را جذب کرده و انرژی آن در تیلاکوئید ها به انرژی شیمیایی تبدیل می شود.
وظیفه کلروپلاست: فتوسنتز
هسته:
اندامکی است غشا دار که در یوکاریوت ها وجود دارد.
ساختمان هسته: از دو غشا منفذ دار تشکیل شده است و از ماده ای به نام شیره هسته پر شده است. شیره هسته در استحکام سلول نقش دارد.
وظیفه هسته: ساخت ریبوزوم + تنظیم فعالیت های سلول
اندامک های بدون غشا سلول ریبوزوم و سانتریول و اندامک های دو غشایی هسته، میتوکندری و کلروپلاست هستند.