قوانین حرکت نیوتن عبارت است از سه قانون فیزیکی که بنیان مکانیک
کلاسیک را شکل میدهند. این قوانین ارتباط مابین نیروهای وارد آمده بر یک
جسم و حرکت آن را به دست میدهد. این قوانین را میتوان بدین صورت خلاصه
کرد:
قانون سوم: هر گاه جسمی به جسم دیگر نیرو وارد کند، جسم دوم نیرویی با همان اندازه و در جهت مخالف به جسم اول وارد میکند.
این قوانین نخستین بار در کتاب اصول ریاضی فلسفه طبیعی نیوتن در سال ۱۶۸۷ مطرح شدند.
سومین قانون حرکت نیوتون به این صورت بیان میشود که "هر عملی را عکس العملی است؛ مساوی آن و در جهت خلاف آن .. این قانون به قانون کنش و واکنش هم معروف میباشد.
یعنی که هرگاه جسمی به جسمی دیگر نیرو وارد کند جسم دوم نیز نیرویی به همان بزرگی ولی در خلاف جهت بر جسم اوّل وارد میکند.
باید توجّه داشت که این دو نیرو به دو جسم مختلف وارد میگردند و نباید آنها را با هم برآیندگیری کرد. مثلاً هنگامی که شخصی بر دیوار نیرو وارد میکند دیوار نیز بر شخص نیرو وارد میکند اندازه این دو نیرو باهم برابر میباشد ولی نیروی اوّل به دیوار وارد میشود و نیروی دوم به شخص.
قانون سوم نیوتن معمولاً به دو شکل بیان میشود: شکل ضعیف و شکل قوی. در شکل ضعیف تنها به این اکتفا میشود که نیروی واکنش قرینه نیروی کنش است یعنی F → 1 → 2 = − F → 2 → 1 {\displaystyle {\vec {F}}_{1\to 2}=-{\vec {F}}_{2\to 1}} {\displaystyle {\vec {F}}_{1\to 2}=-{\vec {F}}_{2\to 1}} (شاخصهای پایین معرف آن است که نیرو از جسم ۱ به جسم ۲ وارد میشود یا برعکس). اما در شکل قوی علاوه بر این فرض میشود که این نیروها در امتداد خط واصل میان دو ذره میباشند یعنی F → 1 → 2 ∝ ( r → 1 − r → 2 ) {\displaystyle {\vec {F}}_{1\to 2}\propto ({\vec {r}}_{1}-{\vec {r}}_{2})} {\displaystyle {\vec {F}}_{1\to 2}\propto ({\vec {r}}_{1}-{\vec {r}}_{2})}.
قانون سوم همیشه در طبیعت صادق نیست مثلاً در مورد نیروهای الکترومغناطیسی وقتی که اجسام مؤثر برهم از یکدیگر بسیار دور باشند و یا به تندی شتابدار شوند و یا در مورد هر نیرویی که با سرعتهای معمولی از یک جسم به جسم دیگر منتقل شود، صدق نمیکند. خوشبختانه در مکانیک کلاسیک از بسطهای قانون سوم استفاده کمی میشود و مشکلات آن تأثیر چندانی در مکانیک کلاسیک ندارند.