بیجار از قدیمی‌ترین شهرهای ایران و از شهرهای استان کردستان است. این شهر مرکز تولید گندم محسوب می‌شود.
بیجار از شهرهای استان کردستان و از مرتفع‌ترین شهرهای ایران است این شهر ۷۷۰ متر بلندتر از تهران و ۴۲۵ متر بلندتر از سنندج است.
کوه نقاره کوب با ارتفاع ۲۲۱۰ متر از شمال غربی، کوه نسار با ارتفاع ۲۳۵۰ متر از سمت غرب، کوه بادامستان با ارتفاع ۲۲۲۵ متر این شهر را احاطه کرده است.
این شهر به انبار غله باختر معروف است چرا که مرکز تولید فراوان گندم است، سیلو و انبارهای گندم شهر بیجار ذخیره‌گاه گندم دیگر استان‌های کشور نیز است.
بیجار ریشه در بیدزار دارد، بیدزار جایی پر از درختان بید است. در زبان کردی به بید، بی و به زار، جار گفته می‌شود.
تاریخچه
بیجار در گذشته بیجار گروس نام داشته است. بنا به کاوش‌های سطحی که روی تپه تاریخی قلعه بالا یا قلعه بانو در این شهر صورت گرفته است، قدمت شهر به هزاره سوم قبل میلاد برمی‌گردد. همچنین بررسی‌های سطحی در سال ۱۳۸۱ بر روی تپه حاکی از آن است که قدمت شهر به هزاره چهارم قبل میلاد مربوط می‌شود. در این گزارش نوشته شده است:
تعدادی سفال با پوشش قرمز و سیاه خاکستری براق با شاموت کاه در این تپه به دست آمده‌است که نزدیک به سفال‌های دوره مس و سنگ می‌باشد، همچنین سفال‌های دیگری در سطح تپه با پوشش نخودی و با تزیین هندسی به رنگ قهوه‌ای روشن و تیره به‌دست آمده‌است که نزدیک به سفال‌های سیلک ۴ (هزاره سوم قبل میلاد) می‌باشد، و علاوه بر آنها سفال‌های سیاه خاکستری براق، احتمالاً در عصر مفرغ نیز در سطح تپه به‌دست آمده‌است، با توجه به درصد بیشتر نمونه‌های سفالی که مربوط به دوران تاریخی به‌ویژه دوران پارت و ساسانی است، استقرار دوران تاریخی این محوطه نیز پررنگ و قابل توجه می‌باشد، در ادامه بررسی سفال‌های سطح تپه قلعه بالا، سفال‌های بدون لعاب و لعاب‌دار مربوط به دوران اسلامی نیز به‌دست آمده‌است که بیان‌گر آخرین استقرار این محوطه در دوران اسلامی است.
شهرداری بیجار در سال ۱۳۰۸ هجری شمسی در زمان احمدشاه قاجار تاسیس شده که در آن دوران بلدیه نام داشت. ساختمان فعلی شهرداری بیجار نیز در اواخر حکومت پهلوی اول سال ۱۳۱۸ بنا شد.
جغرافیا
ارتفاع شهر از سطح دریا ۱۹۴۰ متر است که از مرتفع‌ترین شهرهای ایران شمرده می‌شود. این شهر در ۱۴۲ کیلومتری سنندج و ۴۷۲ کیلومتری تهران واقع شده است.
همسایگان بیجار از غرب شهرستان‌های دیواندره و سنندج، از جنوب شهرستان قروه، از شمال شرقی استان زنجان، از شمال غربی استان آذربایجان غربی و از شرق استان همدان است.
کوه‌های بیجار
بیجار منطقه‌ای کوهستانی بوده و در امتداد سلسله جبال غربی ایران قرار دارد. یک سوم زمین‌‌های این ناحیه تقریباً کوهستانی است. سنگ‌هایی رسوبی مخصوصاً ترکیبات رسی و آهکی و شنی مخلوط دربرگیرنده نوع زمین و ساختمان این مناطق است.
کوه‌های شمالی بیجار متشکل از خاک بوده و از شمال غرب به جنوب شرق کشیده شده‌اند، حد طبیعی بین شهرستان بیجار با شهرستان‌های تکاب و ماه‌نشان نیز خط‌الراس آن است. امامزاده ایوب انصار، زرنیخ، و شاه‌نشین مرتفع‌ترین قله‌های این رشته کوه‌ها است.
حد طبیعی بین شهرستان بیجار و شهرستان قروه خط‌الراس کوه‌های جنوب بیجار بوده و قله زیره بلندترین قله آن است که ۲٬۶۴۲ متر ارتفاع دارد.
کوه‌های مرکزی بیجار تقریبا موازی با کوه‌های شمالی کشیده شده است، محدوده این کوه‌ها از نزدیکی شهر بیجار و پیرتاج تا کوه‌های فرقان است. سرقیصه، نقاره کوب، پنجه‌علی، تماشا، حمزه عرب و چنگ الماس بلندترین قله‌های این کوه‌ها است.
اقلیم
این شهر آب و هوایی نیمه خشک دارد. ارتفاع زیاد این منطقه باعث شده تا اختلاف درجه حرارت سردترین روز سال با گرم‌ترین روز سال به ۷۹ درجه سانتی گراد برسد. کمترین دما در این منطقه منفی ۳۸ درجه در بهمن ماه و بیشترین دما ۴۱ درجه در ماه‌های تیر و مرداد است. میزان ماه‌های خشک چهار ماه و تعداد روزهای یخبندان منطقه ۱۰۷ روز است. میزان بارش در سال به طور متوسط ۹/۴۳۹ میلی‌متر است.
مردم‌شناسی
طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ جمعیت شهر بیجار ۵۲٬۲۸۳ نفر است. این شهر به علت بیکاری و کمبود امکانات از آمار مهاجرت بالایی برخوردار است.
مردم شهر مسلمان بوده و مذهب شیعه و سنی دارند. زبان کردی سورانی با لهجه گروسی زبان مردم این منطقه است.
تن‌پوش، سرپوش و پای‌افزار پوشاک سنتی مردان و زنان کرد است. اما ساخت و کاربرد هریک از این اجزاء با توجه به فصل، نوع کار و معیشت و مراسم و جشن‌ها با هم فرق می‌کند.
چوخه، پاتول، ملکی، لفکه سورانی، شال، فرنجی، کله بال، پیچ و کولاو، پیچ و کلاش لباس مردان کرد را تشکیل می‌هد. جافی، کُلُنجِه، شال، کلاو و کُلکه نیز لباس محلی زنان کرد را شامل می‌شود.
صنایع دستی
قالی، قالیچه، گلیم، جاجیم و … از صنایع دستی معروف این شهر است. قالی بیجار سابقه‌ای کهن دارد و تعداد زیادی از قالی‌های قدیمی کردستان که هم‌اکنون در موزه‌های بزرگ فرش در داخل و خارج کشور وجود دارد، از قالی‌های شهر بیجار هستند.
سوغات
حلوا سوهانی، نان شيرمال مخصوص بيجار و انواع ترشی‌های خوشمزه از سوغاتی‌های این شهر تاریخی است.
دیدنی‌های بیجار
قلعه قمچقای، برج آجری اشقون بابا، برج ینگی ارخ بیجار، بازار سنتی بیجار، گنبد سنگی اوچ گنبد خان، چهارباغ گروس، پارک الغدیر، پارک سراب، پارک ۱۵ خرداد، پارک شاهد، پل صلوات‌آباد، پل قجور، پل گل قشلاق، تپه قلعه (چنگیز قلعه)، تپه چغا (بیجار)، پیست اسکی بین‌المللی نسار، تپه قبا سرخ، تپه سراب گرگین، مسجد خسروآباد گروس، قلعه بانو، قلعه قدیمی، سرای امیر تومان، تیمچه حاج شهباز، زیارتگاه حمزه عرب، مقبره سید مسیب سید شکر، مقبره صاحبه خاتون، گنبد پیر صالح، محوطه امامزاده خضر، حمام یاسوکند و چال تپه از دیدنی شهر بیجار محسوب می‌شود.
ارسال مطلب به ایمیل دوستاتون:
