شهرستان بیجار یکی از شهرستانهای استان کردستان است، که در شرق این استان واقع شده است. مرکز این شهرستان شهر بیجار است. شهر بیجار در گذشته مرکز ولایت گروس بوده است. شهرستان بیجار با مساحت ۵۳۵۰ کیلومترمربع بزرگترین شهرستان استان کردستان می‌باشد. شهرستان بیجار از غرب با شهرستانهای دیواندره و سنندج، از جنوب با شهرستان قروه، از شمال شرقی با استان زنجان، از شمال غربی با استان آذربایجان غربی و از شرق با استان همدان همسایه است. بیجار منطقه‌ای کوهستانی است با آب و هوایی سرد و خشک. اکثریت مردم شهرستان بیجار به زبان کردی جنوبی با لهجهٔ گروسی (به کردی: گه‌ڕووسی) سخن می‌گویند؛ همچنین درصد کمی از مردم شهرستان در شمال شرقی این شهرستان به زبان ترکی تکلم می‌کنند، که قادرند به زبان کردی نیز صحبت کنند.جمعیت این شهرستان طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵، برابر با ۸۹٫۱۶۲ بوده است. اهالی این شهرستان پیرو مذهب اسلام (تشیع و تسنن) هستند.
بیجار منطقه‌ای است کوهستانی در امتداد سلسله جبال غربی ایران و یک سوم اراضی آن تقریباً کوهستانی است. نوع زمین و ساختمان آن مرکب از سنگ‌هایی رسوبی مخصوصاً ترکیبات رسی و آهکی و شنی مخلوط می‌باشد که مروبط به دگرگونی‌های دوران سوم زمین‌شناسی است.
این شهر در طول ۴۷ درجه و ۳۶ دقیقه شرقی گرینویچ و عرض شمالی ۳۵ دجه و ۵۲ دقیقه استوا واقع شده است. ارتفاع بیجار از سطح دریا ۱٬۹۴۰ متر می‌باشد، شهر بیجار ۷۷۰ متر از تهران و ۴۲۵ متر از سنندج بلندتر است. بیجار دارای آب و هوای سرد و خشک است.
بیجار منطقه‌ای است کوهستانی در امتداد سلسله جبال غربی ایران و یک سوم اراضی آن تقریباً کوهستانی است. نوع زمین و ساختمان آن مرکب از سنگ‌هایی رسوبی مخصوصاً ترکیبات رسی و آهکی و شنی مخلوط می‌باشد که مروبط به دگرگونی‌های دوران سوم زمین‌شناسی است.
کوه‌های شمالی بیجار بیشتر خاکی است و از شمال غرب به جنوب شرق کشیده شده‌اند و خط الراس آن حد طبیعی بین شهرستان بیجار با شهرستانهای تکاب و ماه‌نشان می‌باشد. بلندترین قلل این رشته کوه‌ها عبارتنداز امامزاده ایوب انصار، زرنیخ، و شاه نشین.
کوه‌های جنوب بیجار خط الراس آنها حد طبیعی بین شهرستان بیجار و شهرستان قروه می‌باشد؛ و بلندترین قله آن زیره با ارتفاع ۲۶۴۲ متر است.
کوه‌های مرکزی بیجار تقریباً موازی با کوه‌های شمالی کشیده شده است و از نزدیکی شهر بیجار و پیرتاج گذشته وبه کوه‌های فرقان متصل می‌گردد. بلندترین قلل آن شامل سرقیصه، نقاره کوب، پنجه علی، تماشا، حمزه عرب و چنگ الماس می‌شود.
غذاها و خوراک‌های محلی
ترشی هفت بیجار
خوراک گوشت برَخیله
آش تُرش
رب انگور
حلوای پُرشِکَه و گژنیز
خورش گیلاخه
خورش کنگر
خورش خَلال با گوشت چرخ شده
کوکوسبزی با نوعی تره (ترگ خانه گان)، (ترهٔ خان‌ها)
قیماغ
شَلَم (آش شلغم)
خوراک غازیاغی (نوعی تَره)
آشدو (آش دوغ)
آش پُرشکَه
کالویج (کله جوش)
سوپ غازیاغی (قازیاغَه)
حلوا سوهانی
شیرینی شیرمال سنتی بیجار
بِرساق یا ایردک ونزیک (نان روغنی)
کارخانه‌ها و معادن بیجار
شرکت سیمان کردستان (بیجار)
شرکت گچ کردستان
شرکت گچ شور سو
معدن آهن شهرک
معدن آهک قمشلو
معدن گچ قره بگ
معدن نمک میدان
معدن مرمر گراچقا، باشوکی، نوبهار، قشلاق لو
معدن سنگ تراورتن حسین‌آباد کمر زرد
کارخانه آسفالت
سیلو و انبارهای گندم
شهرستان بیجار به دلیل تولید فراوان گندم به انبار غله باختر معروف است. سیلو و انبارهای گندم شهر بیجار علاوه بر ذخیره محصولات شهرستان بیجار محل ذخیره گندم دیگر نقاط استان نیز می‌باشد.
قالی بیجار
بیجار بعنوان یکی از متقدمین صنعت فرش بافی در ایران به حساب می‌آید، مناطق قالی بافی در گذشته و حال شامل شهر بیجار و روستاهای اطرافش است. تعداد زیادی از قالی‌های قدیمی کردستان که هم‌اینک در موزه‌های بزرگ فرش در داخل و خارج کشور نگهداری می‌گردند از قالی‌های بافت بیجار هستند. قالیبافی در این شهر دارای سابقه دیرینه‌ای است و قدمت بافت قالی‌های تاریخ دار بیجار (موجود در خارج از کشور) به سال ۱۲۶۶ (ه. ق) بازمی‌گردد. ویژگی شاخص قالی بیجار، ساختار متراکم این قالی هاست. بافت آنها به گونه‌ایست که نمی‌توان آنها را تا کرد. در مراحل اولیه تجارت فرش، این گونه فرش‌ها را «لول» می‌نامیدند. این کلمه بیانگر استحکام بیش از حد فرش‌های بیجار است. برای تولید این فرش که مانند تخته محکم است، یک پود بسیار ضخیم را علاوه بر یکی دو پود نازک، وارد بافت فرش می‌کنند. این عمل به صورت متناوب در تار و پود فرش تکرار می‌شود. با کوبیده شدن گره‌ای فرش توسط شانه آهنی، بافت فرش بسیار محکم‌تر می‌شود. نقش فرش‌های این منطقه بیشتر شامل طرح‌های منظم است و به نسبت نوع روستایی آن، دارای خطوط ملایم‌تر و نقش مایه‌هایی طبیعی‌تری است. در این طرح‌ها، نقوش کلاسیک ایرانی بزرگ شده و در کنار نقش‌هایی که تحت تأثیر مدل‌های روستایی و قبیله‌ای است، دیده می‌شوند. این قالیچه‌ها که از جذابیت و گیرایی خاص برخوردارند، بافتی ظریف دارند و اصالت و سادگی در طرح و رنگ آنها مشهود است.
پل صلوات آباد
مربوط به دوره صفوی - دوره قاجار است و در شهرستان بیجار، روستای صلوات آباد، برروی قزل اوزن واقع شده و این اثر در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۵۷ با شمارهٔ ثبت ۱۶۰۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
مجموعه بازار بیجار
در بیجار، خیابان شهید اردلان واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۷ بهمن ۱۳۷۸ با شمارهٔ ثبت ۲۵۹۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
بازار در مرکز شهر بیجار واقع شده‌است در حقیقت آنچه که ار بافت قدیمی شهر بیجار باقیمانده است، مجموعه بازار آن شامل یک راسته طولانی شمالی –جنوبی و تیمچه‌ای بنام حاج شهباز و سرایی به نام سرای امیر تومان است. اکنون تعداد شانزده باب حجره از بافت معماری قدیم بازار در دو طرف راسته اصلی باقیمانده و مابقی حجره‌ها و راسته‌ها دستخوش تغییرات شده‌است. در پوشش مغازه‌ها از طاق و تویزه استفاده شده‌است موقعیت جعرافیایی بیجار بر سر راه کردستان و آذربایجان موجب گردیده که این بازار، وسعت گستردگی خاص شکل گرفته باشد. علت قرارگیری در مسیر راه کاروان‌رو تجاری در گذشته از رونق قابل توجهی برخوردار بوده‌است.
محوطه امامزاده خضر
مربوط به هزاره اول - سدهٔ ۶ تا ۹ ه.ق است و در شهرستان بیجار، بخش حومه، روستای قاضی قوشچی واقع شده و این اثر در تاریخ ۸ مرداد ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۵۹۱۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
ارسال مطلب به ایمیل دوستاتون:
