تاریخچه
در جلد هشتم فرهنگ جغرافیایی ایران آمده: چترود دهی است از دهستان زنگی آباد بخش مرکزی شهرستان کرمان که در ۶۴ هزار گزی شمال کرمان بر سر راه فرعی کرمان به راور واقع شده. جلگه و معتدل است و ۳۰۰۰ تن سکنه دارد چترود در تاریخ خود در جریان حملات غزها، بلوچها و رخ دادن زمینلرزه آسیبهای فراوانی دیدهاست. آب آن از قنات و چشمه، محصولش انار،پسته، غلات و حبوبات است، شغل اهالی زراعت، مکاری، پیلهوری و قالیبافی بوده و راهش فرعی است دبستان و پاسگاه ژاندارمری دارد. مولف مرآتالبلدان درباره چترود نویسد: «قریهای است از بلوک سرآسیاب کرمان که در نزدیکی هوتک و هشت فرسخی شمال شرقی کرمان واقع میباشد. جائی خوش آب و هواست، باغات مشجر زیاد دارد و انگور و انارش بخوبی ممتاز است. آب این قریه از دو رشته قنات معروف به قنات باقری و از چشمهای است که از کوه معروف به کوه تنگل اسبی جاری است. دارای هزار تن سکنهاست (تقریباً) و حمام بزرگی دارد که وکیلالملک آنرا بنا نموده، کاروانسرای خرابهای دارد که از بناهای قدیم است. سه مسجد آباد و یک باب تکیه آباد در آنجا دیده میشود. این قریه یازده کارخانه شالبافی دارد که مشتمل بر چهل ویک دستگاه است. آسیاهای متعدد از قدیم و جدید متعلق به این قریهاست. مزرعه اسماعیلآباد هم از توابع چترود میباشد که خراب بود و آنرا مرحوم محمداسماعیل خان وکیلالملک آباد کرد.
موقعیت چترود
در ۱۳۲۳ ش یکی از آبادیهای دهستان زنگیآباد (یا کویر) در شهرستان کرمان و در استان هشتم (کرمان و مکران) محسوب میشد ، این بخش یکی از بخش های شهرستان کرمان در 40 کیلومتری شمال غرب این شهر و در مسیر کرمان – زرند قرار گرفته است. بخش چترود دارای دو دهستان به نام های «کویرات» و «معزیه» است. آبادیهای کاظمآباد و دِهْنو (هر دو از توابع دهستان کویرات) در هم ادغام و به عنوان شهر کاظمآباد در دهستان کویرات شناخته شدند این بخش در شمال غرب شهرستان کرمان واقع شده و از شمال به شمال شرقی به بخش کوهساران از شهرستان راور، از شمال غرب به بخش مرکزی شهرستان زرند، از غرب به بخش مرکزی شهرستان رفسنجان از جنوب شرق و شرق به بخش مرکزی شهرستان کرمان، محدود می شود.بر اساس تقسیمات کشوری در سال 1351 چترود به عنوان شهرشناخته و شهرداری در آن تاسیس گردید. در سال 1374 چترود به بخش تبدیل و دارای چهار دهستان به نام های ،کویرات،معزیه ، هروز و حرجندگردید. تا اینکه در سال 1376 تغییراتی در محدوده این بخش به وجود آمد و دو دهستان حرجند و هروز از بخش چترود منفک و به شهرستان جدید التأسیس راور ملحق شدند
مساحت ومختصات جغرافیایی
مساحت بخش چترود 624/875کیلومتر مربع بوده و بین 39 دقیقه و 56 درجه تا 10 دقیقه و 57 درجه طول جغرافیایی و 29 و 30 تا 44 تا 30 عرض جغرافیایی قرار گرفته است.
جمعیت بخش چترود
براساس سرشماری سال 1390جمعیت بخش 26945نفرکه ازاین تعداد13453 نفرمردان 13482 زنان و جمعیت کل روستایی آن 17956 نفرکه معادل (67 درصد)با تعداد 5035 خانوار که ازاین تعداد 10865نفر مربوط به دهستان کویرات با 2975 خانوار 7091نفر با2060 خانوار دردهستان معزیه وجمعیت کل شهری آن 8989نفر که معادل(33درصد) ازاین تعداد 5344نفر در شهرچترود و3645نفر درشهر کاظم آباد اسکان دارند .
تقسیمات کشوری
طبق تقسمات کشوری در سال جدید کشوری جدید بخش چترود 2مرکز شهری (1-چترود2-کاظم آباد) 2مرکز دهستان(1-کویرات 2-معزیه ) 83روستا دارای جمعیت با17دهیاری مصوب که درحال حاضر 14دهیاری فعال دارد (درمراکز شهری چترود ،کاظم آباد 2شورای 5نفره جمعاً10 نفر عضو) (درحوزه روستایی 3شورای 5نفره وهمچنین 12شورای 3نفره که جمعاً51نفر عضو) با شورای 5نفره بخش 66 نفر عضو درشوراهای روستایی و شهری وبخش مشغول وظائف قانونی خودشان می باشند
آب و هوا واقلیم
بر اساس نقشه پهنه بندی اقلیمی استان کرمان ، بخش چترود دارای آب و هوای بری،نیمه خشک،معتدل تا خنک است. عنصر دما و عوامل مؤثر بر آن در نواحی خشک و نیم خشک از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این بخش دما دارای نوسانات قابل ملاحظه ای بوده و با توجه به میزان کم بارش ، نقش آن در میزان تبخیر و تعریق محیط بسیار مؤثر است.میانگین دمای سالانه 15/7 درصد سانتی گراد و میانگین حداکثر و حداقل دمای سالانه به ترتیب برابر 7/24 و 7/6 درجه سانتی گراد است. حداکثر و حداقل دما به ترتیب برابر 5/41 درجه سانتی گراد در تیرماه و 15/1- درجه سانتی گراد در دی ماه بوده که به خوبی نشان دهنده اختلاف و نوسانات شدید درجه حرارت در این منطقه است. میانگین بارش سالانه آن حدود ۱20 میلیمتر ضبط شده است .رود فصلی چترود در شمال شهر جریان دارد..
کوههای مهم:برخی از کوههای مهم بخش عبارتاند از: کوه زَرد در مشرق، آبخواجه در جنوب، کمرشیلقه در شمال آبادی مُعِزآباد (در حدود ۴۷ کیلومتری شمالغربی شهر کرمان)، چهلدختر در شمالشرقی، رنگ در جنوب و جنوبغربی و رَشْقاوَند در جنوب شرقی آبادی ماهْ زَمین (در حدود ۷۹ کیلومتری شمالغربی شهر کرمان) ،
ارتباطات
شهر چترود در محل اتصال دو راه اصلی زرند ـ کرمان و راور ـ کرمان قرار گرفته است و با راه اصلی از راور به مراکز شهرستانهای بیرجند، فردوس و طبس و مشهدمقدس و از راه زرندـ کوهبَنان به شهر بافق مرتبط میشود.
مزیت های علمی،معدنی و صنعتی واقتصادی
معادن فراوان زغالسنگ در پیرامون شهر یافت میشود ،شهر چترود از مناطق لرزهخیز استان کرمان است . ازعمده محصولات کشاورزی بخش پسته /انار/بادام کوهی است. ترویج کشت زعفران وگل محمدی نیز در دستور کار است .دربخش صنعتی نیز صنایع تبدیلی فرآوری پسته وصنایع دستی قالیبافی وگلیم بانقش شاه عباسی وجوددارد همچنین این بخش دارای 21واحد تولیدی مرغداری صنعتی ونیمه صنعتی است طرحی برای تولید ماشین آلات سنگین راهسازی نیز در چترود دردست اقدام است .دشت زحمت کشان چترود نیز دارای کارگاهها وواحدهای صنعتی بزرگ تولید آجر وآهک می باشد.
مزیت های سیاحتی و زیارتی
درروستای بی بی حیات که مرقد مطهر امامزاده فاطمه صغری مشهور به بی بی حیات از فرزندان امام هفتم حضرت موسی بن جعفر(ع) وجودداردوهمچنین معروفیت فاطمیه شهر چترود که همه ساله مهمانانی را از اقصی نقاط استان کرمان درایام برپایی مجالس ومراسم اهل بیت پیغمبر(ص) به این بخش گسیل می نمایدآثار تاریخی ارزشمند .کاروانسرا، مساجد قدیمی وبقعه امام زاده سید احمد درروستای سرآسیاب شش و در روستای هوتک اماکن مذهبی چون« آب مرتضی علی» و «آب خواجه» وهمچنین «حمام قدیمی »رامیتوان نام برد . درروستا ده زیاردرخت انجیر کهنسالی در جوار مسجد صاحب الزمان (عج) قراردارد. آثار بجا مانده مقبره شاه سنجر ودودرخت کهن سال چنار درشهرچترود وهمچنین پوشش گیاهی درمناطق کوهستانی بخش همراه باهوای بسیار مطلوب و چشمه سارهای روان نیز درروستاهای معز آباد .پایسب . همقاوند ،بندر،سردر نیز از مناطق گردشگری منطقه می باشد . در روستای تیکدر بقعه سید عبد الوهاب وحمام قدیمی وحفظ وجهه سنتی روستا باکوچه های باریک همراه با دوقنات بزرگ ازجمله اماکن ومراکز گردشگری است
مشاهیر ونخبگان چترود
ازجمله مشاهیر بزرگ چترود ملا عبد الا ول چترودی جد بزرگ مومنا ییها یکی از دو خانواده بزرگ چترود است که در گذشته شغل دیوانی داشته است ونسب انها به ملا مومنای دوره صفوی می رسانند از دیگر مفاخرومشاهیر علمی منطقه پروفسور سیّد علی اکبر حسینی(استاد ممتاز تعلیم و تربیّت و چهره ماندگار کشوری متولد مرداد ماه سال 1308روستای (سردر)بخش چترود کرمان است.که در حال حاضر آرامگاه ابدی مرحوم درهمان روستا می باشد
روستاهای بزرگ ومعروف چترود
روستای رحیم آباد:این روستا در موقعیت طول جغرافیایی 48 دقیقه و 56 درجه، عرض جغرافیایی 36 دقیقه و 30 درجه با ارتفاع 1705 از سطح دریا در فاصله 9 کیلومتری شهر چترود قرار دارد.این روستا از سه طرف در احاطه ی کوههای «کوه زرد» با ارتفاع 1923 متر، «کوه شوری» با ارتفاع 1875 متر و «کوه تیر» با ارتفاع 2087 متر قرار گرفته است.آب هوای نسبتاً معتدل دارد. روستاهای همجوار آن عبارتند از: «قوام آباد» «کریم آباد آب نیل»642 خانوار ساکن، روستا جمعیتی بیش از 2352نفر تشکیل داده اند البته 100 خانوار افغانی با 550 نفر جمعیت نیز در رحیم آباد اقامت دارند .خانه های این منطقه اکثراً در احاطه ی باغ های پسته می باشد. و در اغلب آنها دستگاه ضبط پسته پاک کنی مشاهده می شود. شغل اکثر اهالی کشاورزی و پرورش دام و طیور است.امکانات رفاهی و تفریحی واموزشی واداری این روستا به همراه سالن ورزشی که توسط آقای گنجه ای پدر شهیدوالامقام محمد گنجه ای ساخته شده ویک بوستان ؛کتابخانه ،سالن بحران وآتش نشانی ، بانک کشاورزی پست بانک ،بهزیستی.ساختمان دهیاری ؛ ودوباب دبستان پسرانه ودخترانه ودوباب مدرسه متوسطه ویک دبیرستان دخترانه ویک هنرستان پسرانه می باشد: دهیاری رحیم آباددر سال 1378، مصوب و از سال 1381 رسماً شروع به فعالیت نموده این این روستا بطور کلی از امکانات آموزشی ورفاهی خوبی برخورداراست.
.روستای سرآسیاب شش در موقعیت طول جغرافیایی 57 دقیقه و 56 درجه و عرض جغرافیایی 32 دقیقه و 30 درجه و ارتفاع متوسط 1780 متر در 36 کیلومتری شمال کرمان قرار دارد.سرآسیاب شش دارای آب وهوای جلگه ای، معتدل است و در سر راه کرمان- چترود (جاده اصلی) در فاصله 8 کیلومتری جنوب شرق چترود قرار دارد.موقعیت طبیعی این روستا دشتی است. کوه خواجه با ارتفاع 2573 متر در 2 کیلومتر شمال و شمال شرق، کوه کنج ریگ با ارتفاع 2253 متر در 4 کیلومتری جنوب غرب این آبادی واقع است.وجه تسمیه این روستا، به گفته بعضی از اهالی برگرفته از شش آسیاب در گذشته بوده که اکنون مخروبه شده اند. دکتر باستانی پاریزی در این خصوص معتقد است که : « قبلا راه کرمان به سرآسیاب شش، (شش فرسخ) بوده، و شاید به همین دلیل به سرآسیاب شش معروف شده است.» معمرین تعداد آسیاب های قدیمی این روستا را، 9 آسیاب ذکر کرده اند، به نامهای: باغ نو،(علی ایبر) بید روضه، گوری، برجی، گور، نو و...از محلات قدیمی این روستا می توان به محله برجی اشاره کرد. روستای سرآسیاب شش 520 خانوار و بیش از 2000جمعیت دارد که اکثریت قریب به اتفاق آنها به شغل کشاورزی و دامداری مشغول می باشند. در سال 1376 شمسی زلزله ای به شدت 5/5 ریشتر به این روستا خسارات زیادی وارد کرد.آب روستا از دو چشمه و یک حلقه چاه تامین می شود امکانات آموزشی ان دوباب دبستان ودوباب مدرسه متوسط پسرانه ودخترانه می باشد.آثار تاریخی ارزشمند این روستا عبارتند از: کاروانسرا، مساجد قدیمی وبقعه امام زاده سید احمد_ در 8 کیلومتری جنوب شرق چترودواقع شده است.
کاظم آباد:در موقعیت طول جغرافیایی آن 25 دقیقه و 30 درجه عرض جغرافیایی 50 دقیقه و 55 درجه قرار دارد. ارتفاع آن از سطح دریا 1710 متر و مساحتی حدود سه کیلومتر مربع است. وجه تسمیه:طبق گفته اهالی در حدود 150 سال پیش ، قناتی در این محل به نام کاظم احداث می گردد که به مرور مورد توجه مردم و خصوصا دامداران قرار می گیرد، نام آبادی نیز برگرفته از نام احداث کننده قنات است.بر اساس نقشه پهنه بندی اقلیمی استان کرمان ، شهر کاظم آباد دارای آب و هوای بری،نیمه خشک و معتدل تا خنک است.میانگین دمای سالانه 15/7 درجه سانتی گراد بوده و میانگین حداکثر و حداقل دما به ترتیب برابر 24/7 و 6/7 درجه سانتی گراد است.حداکثر و حداقل مطلق دما به ترتیب برابر 41/5 درجه سانتی گراد در تیر ماه و -15/1 درجه سانتی گراد در دی ماه بوده که به خوبی نشان دهنده اختلاف و نوسانات شدید درجه حرارت در شهر کاظم آباد است.کاظم آباد از امکانات لوله کشی شبکه آب شهری برخوردار است. آب آشامیدنی از طریق چاه تامین و در حال حاضر بیش از 800 خانوار دارای مشترک آب است.از مهمترین اماکن مذهبی این شهر می توان به موارد زیر اشاره نمود:مسجد جامع: واقع در خیابان امام خمینی(ره) ، با زیر بنا 800 متر در سال 1371 احداث گردیده است.مسجد ولیعصر (عج): در خیابان مطهری، در سال 1374 تاسیس شده است. در جوار این مسجد،ساختمان مهدیه مورد بهره برداری قرار گرفته است.مسجد امام حسین (ع): در خیابان امام خمینی (ره) شهر واقع شده است.مسجد امام سجاد (ع): واقع در خیابان فردوسی ، با زیر بنا 850 متر در سال 1368 تاسیس شده است. این شهر از امکانات آموزشی واداری خوبی برخودار است شهر کاظم آبادبرطبق سرشماری1390(3645 نفر) می باشد
روستای فخر آباد: با مختصات طول جغرافیایی 52 دقیقه و 56 درجه و عرض جغرافیاییی 35 دقیقه و 30 درجه با ارتفاع متوسط 1724 متر، در فاصه پنج کیلومتری مرکز بخش چترود واقع شده است.این روستا جمعیتی بالغ بر 30 خانوار دارد، اکثریت منازل از امکانات آب و برق برخوردار هستند. از اماکن این روستا می توان به مساجد امام حسین (ع) و حضرت قائم (عج) اشاره نمود.از اماکن آموزشی این روستا باید از تنها دبستان – جواد الائمه – یاد نمود،
روستای سعید آباد: دراین روستا در فاصله 5/4 کیلومتری مرکز بخش چترود واقع است. جمعیتی بالغ بر 10 خانوار، ساکنان روستا را تشکیل می دهند. اکثریت اهالی روستا از امکانات آب و برق و تلفن برخوردار هستند. از اماکن مذهبی ایی روستا می توان به تنها مسجدی – نوساز- و از امکانات آموزشی این روستا نیز می توان به تنها دبستان خشت و گلی به نام صاحب الزمان (عج) – مختلط- که در سالهای گذشته نهضت سواد آموزی در روستا فعالیت داشته است.
روستای همقاوند :این روستا در طول جغرافیایی 04 دقیقه و 57 درجه و عرض جغرافیایی 36 دقیقه و 30 درجه، با ارتفاع 2470 متر از سطح دریا در 17 کیلومتری شرق شهر چترود واقع و همجوار با «پاسیب» جزء دهستان معزیه است این روستا در 49 کیلومتری شما ل کرمان قرار گرفته است.موقعیت طبیعی روستا، دره ای است کوه ستگو با ارتفاع 3199متر در 3 کیلومتری شمال شرقی، کوه کیش اسبی با ارتفاع 2925 متر در یک کیلومتری شمال غرب و کوه هنگر با ارتفاع 3255 متر در 4 کیلومتری جنوب شرق این آبادی واقع شده اند.آب و هوای آن کوهستانی است و جزء مناطق سردسیر به شمار می رود. جالبترین پدیده در روستای «همقاوند» این است که؛ در دره ای میان کوههای بلند قرار گرفته، به گونه ای که در تابستان اولین اشعه ی خورشید صبحگاهی در ساعت 8 صبح بر این دهکده می تابد و در زمستان در ساعت 4 بعداز ظهر پرده شب این روستا را می پوشاند.همقاوند از امکانات رفاهی ، برق و مخابرات برخوردار است.همچنین آنتن دهی تلفن همراه نیز در این روستا فعال می باشد. این روستا فاقد فضای آموزشی بهداشتی، آب آشامیدنی (لوله کشی) می باشد و راههای ارتباطی زیادمناسبی بین این منطقه و روستاهای همجوار وجود ندارد.از محصولات کشاورزی این منطقه گندم، جو، سیاه درخت ( زردآلو، گلابی، و گیلاس) و حبوبات می باشد. گیاه دارویی این منطقه آلاله، گاوزبان و گون است.
حسین آباد دهنه :به مختصات طول جغرافیایی 58 دقیقه و 56 درجه و عرض جغرافیایی 39 دقیقه و 30 درجه و ارتفاع متوسط 2020 متر در 9 کیلومتری شمال شرق شهر چترود قرار گرفته است.موقعیت طبیعی این آبادی، پای کوهی است و کوه کاسو با ارتفاع 2635 متر در در جنوب شرق، کوه آب خواجه با ارتفاع 2620 متر در 6 کیلومتری جنوب و جنوب شرق و کوه حر خسرو با ارتفاع 2820 متر در 5 کیلومتری شمال شرق و همچنین دره هیزمی در یک کیلومتری شمال شرق، حسین آباد دهنه واقع شده اند.تعداد 13خانوار که شامل 63 نفر است، جمعیت این آبادی را تشکیل می دهند.مشاغل عمده آبادی، زراعت، دامداری و کارگری در معدن است.محصولات عمده کشاورزی حسین آباد دهنه عبارتنداز: گندم، جو، ارزن، که به صورت آبی کشت می گردد. محصول عمده باغی این منطقه نیز انار است.منابع آب کشاورزی روستا از طریق رودخانه و قنات، و همچنین آّب آشامیدنی از قنات تامین می شود.این آبادی دارای مسجد، مدرسه (دبستان مختلط) است قدمت این روستا بیش از سه قرن دانسته اند.
روستای پاسیب: که به دلیل وفور سیب درختی و سیب زمینی به این نام معروف شده است. از توابع بخش چترود ، با طول جغرافیایی 05 ،67 وعرض جغرافیایی 36 و 30، با ارتفاع 2520 متر در «میان کوه» در 54 کیلومتری شمال کرمان و 18 کیلومتری شرق چترود جاده آسفالته کرمان- زرند واقع شده است. روستا ی ده زرگراز آبادیهای اقماری در 48 کیلومتری شمال کرمان و 10 کیلومتری شرق جاده شنی راور- زرند واقع است.. کوه سوتگو در شمال شرق ، کوه کاکلی (قوچی) در جنوب وکوه کلیسکی در مشرق آبادی واقع شده است.گردونه گدار کاکلی در10 کیلومتری جنوب آبادی واقع شده است.پیشه مردم این آبادی کشاورزی، دامداری و قالی بافی است.کشت در این منطقه به دو صورت آبی و دیمی است و فراورده های عمده کشاورزی آن گندم، جو، سیب، گردو، زردآلو و سنجد است. گیاهان دارویی این منطقه نیز شامل: زرشک، گل گاوزبان و کتیر است. پوشش گیاهی منطقه برای چرای دام فراوان است.
روستای بُندر: با طول جغرافیایی 2 دقیقه و 57 درجه، عرض جغرافیایی 38 دقیقه و 30 درجه و ارتفاع 2300 متر، دارای آب و هوایی معتدل خشک است، بُندر در 48 کیلومتری شمال کرمان و 10 کیلومتری شرقی راور- زرند واقع شده است. فاصله این روستا تا مرکز بخش 18 کیلومتر است.کوه ستکو با ارتفاع 3198 متر در 6 کیلومتری شرق، کوه های هنگر با ارتفاع 3255 متر و تافک سفید با ارتفاع 3576متر به ترتیب در 8 و 10 کیلومتری جنوب شرق این آبادی واقع شده اند. از روستای سردر تا بُندر 6 کیلومتر، تا «همقاوند» 8 کیلومتر و از «همقاوند» تا پاسیب نیز 2 کیلومتر فاصله است.طبق سرشماری سال 1375 شمسی، این روستا دارای 40 خانوار بوده است. در حال حاضر در تابستان ها به 30 خانوار و در زمستان – به دلیل سردی هوا_ و کوهستانی بودن منطقه، تعداد خانوارها کاهش می یابد. مهاجرت در این روستا در زمستان ها بسیار زیاد است.کشاورزی ،دامداری، فرش بافی – حدود 30 دستگاه قالی بافی، با طرح های اردبیلی، شاه عباسی و کف ساده- از جمله مشاغل رایج در این روستا است.کشاورزی این منطقه به صورت کشت آبی است.از فرآورده های آن می توان از: گندم،جو، انگور، سیب، گلابی، زردآلو نام برد. پوشش گیاهی خوبی هم برای چرای دام وجود دارد. از رستنی به آلاله، زرشک، گون، کتیرا می توان اشاره کرد.بُندر دارای یک دبستان و یک مسجد است. این روستا از جمله روستاهای خوش آب و هواست و از مناطق ییلاقی کرمان به حساب می آید.قناب بُندر، چشمه غروغرون، چشمه نارس، چشمه بُندر، چشمه انجیرو، چشمه مخزومه، چشمه پته کوه، منابع تامین آب بُندر به حساب می آیند.
روستای «هوتک»: با مختصات طول جغرافیایی 56 دقیقه و 56 درجه و عرض جغرافیایی 35 دقیقه 30 درجه با ارتفاع 1800 متر از سطح دریا از دهات دهستان معزیه از بخش چترود- شهرستان کرمان به شمار می رود.هوتک در 3 کیلومتری جنوب شهر چترود و 5/2 کیلومتر شمال سرآسیاب شش و 37 کیلومتری شمال شرق کرمان واقع شده است.موقعیت طبیعی هوتک، پای کوهی است. کوه آب خواجه با ارتفاع 2537 متر در یک کیلومتری شرق وشمال شرق، کوه گنج ریگ با ارتفاع 2286 متر در 10 کیلومتری جنوب شرقی و کوه کهنوج مدیم(پحقمان) با ارتفاع 2253 متر در 9 کیلومتری جنوب این آبادی واقع شده اند.روستای هوتک دارای 755 خانوار و 3023 نفر جمعیت است و دارای امکانات رفاهی، برق، آب لوله کشی، تلفن، حمام، کتابخانه با 2500 جلد کتاب، درمانگاه، بهزیستی، بانک صادرات و راه آسفالته است.از امکانات آموزشی این روستا می توان به دبستان پسرانه علی بن ابیطالب (ع) اشاره نمود، این آموزشگاه در سال 1309 شمسی و دبستان دخترانه عارفین نیز در سال 1358 تأسیس شده اند. دو مدرسه راهنمایی – پسرانه نیک طبع و دخترانه راهنمایی امام سجاد (ع) – در سال های 1344 و 1367 در روستای مزبور تأسیس شده است.آب روستای هوتک از قناتی به نام «قنات شاه» تامین می شود. هنوز پایاب های قدیمی در این روستا وجود دارد که بعضی از این پایاب ها حدود 50 پله دارد.از اماکن مذهبی این روستا باید از: آب «مرتضی علی» و «آب خواجه» نام برد. در تاریخ کرمان آمده است:« در فاصله بین چترود و زرند، تنگی است با دو دیواره مستقیم و مرتفع به اسم تنگه «مرتضی علی» که به اصطلاح محلی آن را آب مرتضی علی می گویند رشته آبی از وسط این تنگه عبور می کند که در دوران های قدیم زمین شناسی، رودی عظیم این شکاف را به وجود آورده . در نزدیکی آن معادن زغال سنگ فراوان و کبک و تیهو زیاد است درختان پسته و بادام کوهی نیز فراوان دارد.
روستای کریم آباد گاوخانه با مختصات طول جغرافیایی 48 دقیقه و 56 درجه و عرض جغرافیایی 32 دقیقه و 30 درجه در 17 کیلومتری جنوب غرب شهر چترود قرار گرفته است.موقعیت طبیعی روستا واقع در دشت و کوه گواری با ارتفاع 1947 متر در 2 کیلومتری شمال شرق، کوه تیر با ارتفاع 2087 متر د ر2 کیلومتری شمال و کوه آب نیل با ارتفاع 2487 متر در 8 کیلومتری غرب و جنوب این آبادی واقع است.در خصوص با وجه تسمیه نام این روستا نقل شده است: در گذشته نه چندان دور، در این محل گودالهای وجود داشته که نزولات جوی در آن انباشته می شده و گاوهایی که در صحرا مشغول چرا بودند، از این گودالها سیراب می گشته اند از این رو به کریم آباد گاوخانه معروف گردیده است.جمعیت بالغ 7 خانوار است که از این تعداد، 60 درصد اهالی با سواد هستند.از امکانات این روستا می توان به یک دبستان مختلط و یک مسجد اشاره کرد. شغل اکثر اهالی، باغداری و دامداری است. محصول اصلی روستا پسته است
کریم آباد آب نیل: به مختصات طول جغرافیایی 45 دقیقه و 56 درجه و عرض جغرافیایی 35 دقیقه و 30 درجه و ارتفاع متوسط 1705 متر از سطح دریا، در 19 کیلومتری جنوب غرب مرکز بخش قرار گرفته است.موقعیت طبیعی روستا، دشتی است. کوه زرد با ارتفاع 1828 متر در سه کیلومتری شرق و کوه آب نیل با ارتفاع 2511 متر در 8 کیلومتری جنوب غربی این آبادی قرار دارد.شغل عمده اهالی این آبادی، باغداری، دامداری و زراعت است. محصولات عمده باغی نیز شامل پسته است. منابع آب آشامیدنی و کشاورزی روستا نیز از طریق قنات و چاه عمیق تامین می شود
روستای گورچوئیه :این روستا در طول جغرافیایی 49 دقیقه، 56 دقیقه و عرض جغرافیایی 40 دقیقه 30 درجه و ارتفاع متوسط 1770 متر، در 12 کیلومتری شمال غرب شهر چترود و 26 کیلومتری جنوب شرقی زرند، در ابتدای فرعی خانوک- چترود قرار دارد. فاصله آن تا مرکز بخش 12 کیلومتر است.علی اکبر دهخدا در دایره المعارف، روستای گورچوئیه را جزو دهستان حتکن (بخش زرند)، در 36 هزار گزی جنوب شرقی زرند، سر راه فرعی خانوک به چترود با 197 نفر جمعیت ثبت کرده و در ادامه آورده :« آب آن از قنات تامین می شود، محصول آن غلات و شغل اهالی، زراعت و راه آن مالرو است».در حال حاضر این روستا با 111 خانوار، جمعیتی قریب به 460 نفر را شامل می شود. شغل اصلی روستائیان کشاورزی است. در گذشته اهالی روستا بیشتر به حرفه قالی بافی می پرداخته اند، اما با رواج کشت پسته، این صنعت به فراموشی سپرده شده و عمده کشاورزی این روستا در حال حاضر، کشت پسته است. از آثار تاریخی آن قلعه قدیمی است که گویا قدمت بسیار زیادی نیز دارد. این قلعه به ارگ بم شبیه است.عرض قلعه 50 متر و دارای 4 برجک است. در گذشته از طریق این برجک ها کار دیدبانی از قلعه صورت می گرفت. وجود چاه در داخل قلعه نشانگر این موضوع است که در گذشته مردم در داخل قلعه زندگی می کردند.به گفته اهالی نام این روستا «چشمه نور» بوده است. بعضی نیز معتقدند که در گذشته مرد عربی به این مکان آمده و چون بسیار تشنه بوده ، با چوب بر سنگ قبری می زند، قناتی پیدا می شود به این دلیل، روستا به نام «گورچوئیه» معروف و مشهور شده است.از اماکن مذهبی این روستا می توان به مسجد «حاج کوچک» با قدمتی سیصد ساله دارد، اشاره کرد.حسینیه آن خشت و گلی است و قدمت آن به 700 سال پیش برآورد شده است. یک مدرسه دبستان مختلط دارد
روستای قوام آباد این روستا با مختصات طول جغرافیایی 46 دقیقه و 56 درجه و 39 و 30 درجه عرض جغرافیایی، با ارتفاع متوسط 1702 متر، در فاصله ی 18 کیلومتری شمال غرب مرکز بخش (چترود) واقع است.جمعیت آن شامل 794 نفر است..شغل اکثر اهالی روستا کشاورزی(کشت پسته) است. قالیبافی در این روستا منسوخ بوده است. زنان، اغلب در امر کشاورزی دوشادوش مردان فعالیت می کنند.آب روستا از چاه تامین می شود. از امکانات آموزشی این روستا می توان به دو باب مدرسه راهنمایی(پسرانه) و یک باب دبستان مختلط اشاره کرد..از اماکن مذهبی، روستای قوام آباد علاوه بر مسجد حضرت قائم (عج)، می توان از سقاخانه ای نام برد که دارای 7 ستون است.معدن ماسه بادی «ده خان» تنها معدن این آبادی_ در 6 کیلومتری غرب قوام آباد است.
روستای«ده زیار»: در موقعیت طول جغرافیایی 54 دقیقه و 56 درجه و عرض جغرافیایی 38 دقیقه و 30 درجه در سه کیلومتری شمال چترود قرار گرفته است.موقعیت طبیعی روستا، دشتی و دارای آّب و هوای جلگه ای و معتدل است. با تعداد 570 خانوار و جمعیتی بالغ بر 2257 نفر(دومین روستا از نظر جمعیت)است. فاصله ده زیار تا نزدیکترین روستا 3 کیلومتر، فاصله تا مرکز بخش 4 کیلومتر، فاصله تا نزدیکترین شهر 4 کیلومتراست.آب آشامیدنی و کشاورزی این روستا از چاه و قنات تامین می شود.دره های کیش کفتاری و کیش کمرروی در 4 کیلومتری شمال شرق این آبادی قرار دارند.خصوص وجه تسمیه روستای ده زیار آمده است. به دلیل مجاورت با زیارتگاه ابوالفضل (ع) ده زیارت نامیده شده که به مرور به ده زیار تغییر کرده است.از محلات قدیمی روستای ده زیار می توان به : محله کوچه پشت، محله پشت قلعه و محله پشت باغ نو، اشاره داشت..همچنین در این روستا درخت انجیر کهنسالی در جوار مسجد صاحب الزمان (عج) قرار دارد است بدلیل قدمت زیاد توجه گردشگران روستا را جلب می کندواز طرفی مورد توجه اهالی منطقه است ،امکانات آموزشی این روستا عبارتند از دومدرسه دبستان ودومدسه متوسطه دخترانه وپسرانه ویک مدرسه دبیرستان دخترانه کاردانش می باشد
روستای تیکدر در موقعیت طول جغرافیایی 53 دقیقه و 56 درجه و عرض جغرافیایی 41 دقی.قه و 30 درجه به ارتفاع 1960 متر از سطح دریا ، در سمت شمال کرمان در دامنه کوه قرار دارد.آب و هوای آن کوهستانی و از مناطق سردسیر منطقه بشمار می آید. این روستا در 8 کیلومتری مرکز بخش چترود واقع شده است.کوههای حواشی این روستا عبارتند از : کوه میم بخشی به ارتفاع 2170 متر در مجاورت شرق، کوه سرتختی با 2100 متر ارتفاع در مجاورت شمال و کوه زارنگ با ارتفاع 2300 در دو کیلومتری شمال شرق این آبادی واقع شده اند.خانه های روستا در جوار کوه قرار دارند.سرسبزی این روستا دورنمای زیبا و تحسین برانگیزی به آن داده است. علاوه برخوش آب و هوایی، معماری خانه های روستا بکر و دست نخورده به سبک قدیم است. کوچه های تنگ و باریک جلوه ی خاصی به این روستا داده است و هنوز ظاهر روستا سنتی خود را حفظ کرده است.به روایتی در گذشته این روستا با عنوان «دارالعباد» معروف بوده است. جمعیت این روستا طبق برآورد خانه ی بهداشت،52 خانوار و بالغ بر 300 نفر جمعیت برآورد شده است.منابع آب کشاورزی تیکدر از طریق قنات و چاه عمیق _ تلمبه عمیق حجت آّباد و تلمبه نیمه عمیق شهداء تامین می شود و آب آشامیدنی روستا نیز از دو قنات به نامهای «قنات رضایی» و «قنات تیکدر» تامین می شود.
روستای معز آباد:این روستا در موقعیت طول جغرافیایی 59 دقیقه و 56 درجه وعرض جغرافیایی 37 دقیقه و30درجه و ارتفاع 2100 متر ، در 5 کیلومتری شرق شهر چترود واقع شده است . موقیعت طبیعی روستا پایکوهی است جمعیتی بالغ از بیش 1500 نفر دارا می باشد .شغل اکثرمردم کشاورزی و دامپروری است تعدادی از اهالی به هنر قالی بافی اشتغال دارند .از روستاهای تحت پوشش این منطقه ، ده مسعود و عبدالله آباد را می توان نام برد.به خاطر آب هوای سردسیر-کوهستانی،تفر جگاهی مناسب بویژه فصل در تابستان محسوب می شود.آب کشاورزی از طریق تلمبه تامین می شود و آب شرب این روستا از قنات «شاه مردان» تامین می شود . فاصله این روستا تا روستاهای همجوار-سردر و کهنوج معزآباد حدود یک کیلومتر است .امکانات ورزشی این منطقه شامل : یک زمین فوتبال و والیبال است.مراکز مذهبی و دیدنی در روستای معز آباد : یک مسجد ، یک حسنیه ، دو مهدیه وجود دارد
روستای بی بی حیاتاین روستا درطول جغرافیایی36 دقیقه و56درجه وعرض جغرافیایی38دقیقه 30درجه ازارتفاع2150 متراز سطح دریا قرار می گیرد .روستای بی بی حیات که مرقد مطهر امامزاده فاطمه صغری(س) مشهور به بی بی حیات(س) از فرزندان امام هفتم حضرت موسی بن جعفر(ع) درآنجا واقع گردیده درتابعیت شهرشتان کرمان و بخش چترود می باشد،از روستاهای همجوار بی بی حیات میتوان به کریم آبادآبنیل اشاره نمود.. بی بی حیات دارای 114خانوارو بیش از400نفرجمعیت است.این روستا آرمیده در دامنه کوه ، با فضایی معنوی وخوشبو به شمیم رایحه تقدس، باداشتن هوای لطیف و مطبوع کوهستانی ویژه در فصل تابستان،دارای جلوه ای خاص و زیبا است.گذرگاه «بی بی حیات» دخترحضرت موسی ابن جعفر(ع) بازائرسرایی درجنب آن ازجاذبه های منحصر بفرد این روستا است.در باب بی بی حیات، اهالی معتقد ند : (بی بی رقیه) مشهور بی بی حیات برای دیدن امام هشتم راهی مشهد مقدس بوده، که در این محل به علت بیماری دارفانی را ودا ع می گوید. اما بعضی براین عقیده اندکه به این علت ایشان را «بی بی حیات» نامیدند که از دست دشمن به این روستا پناهنده، شده بود
.روستای سردر :در فاصله 50 کیلومتری شمال کرمان و 8 کیلومتری شمال شرق شهر چترود قرار دارد.جمعیت روستا 456 نفر (180 خانوار) است. آب و هوای آن معتدل خشک است. رودخانه چترود که از چشمه های پیرامون آبادی سرچشمه می گیرد، در شمال این آبادی روان است.کوه کاسو با ارتفاع 2635 متر در یک کیلومتری شمال، کوه بزمهر با ارتفاع 2911 متر در 4 کیلومتری جنوب شرق این آبادی واقع شده اند.در سرشماری 1355 شمسی، تعداد 80 کارگاه قالی بافی در این روستا مشغول فعالیت بوده اند، محصولات کشاورزی «سردر» شامل: گندم ،جو، تخم آفتابگردان، زردآلو، گلابی و گردو است.عزیمت به «سردر» از طریق راه فرعی - روستای معزآباد- صورت می گیرد. پوشش گیاهی روستا، برای چرای دام مناسب است.کلپوره، آلاله، بومادران، کاکوتی، زوفا، زیره، انغوزه ، کتیرا و مفرو که مصرف دارویی و صنعتی دارند . اما در حال حاضر به دلیل کمبود بارش باران دراین منطقه ازاین گیاهان دارویی کمتردیده می شود.خانه بهداشت، دفتر مخابراتی(با 150 خط تلفن) از جمله امکانات روستای سردر می باشد.آب آشامیدنی این روستا از قنات تأمین می شود. البته به دلیل کوهستانی بودن منطقه، لایروبی قنات « سردر» از مشکلات اساسی این روستا است.محلات قدیمی این روستا عبارتند از: محله پای گود، محله ی درویشان، محله در آغل و محله پاقله.خیرین و واقفین این روستا - مانند تمامی روستاهای این بخش و دیگر نقاط استان پهناور کرمان- منشاء امور ارزشمندی بوده اند. مثلا دو دانگ از شش دانگ زمینهای منطقه « سردر» وقف ائمه اطهار (ع) می باشد و درآمد حاصل از آن صرف عزاداری و روضه خوان و مجالس وعظ می شود.مسجد قائم که در سال 1340 شمسی، احداث شده یکی از اماکن مذهبی این روستا است، مسجد ولی عصرو مسجد حجۀ بن الحسن العسکری که در زمان نادر شاه افشار 1148-1160 هجری، قمری بنا شده است و همچنین این روستا دارای یک تکیه هم می باشد. روستای سردر گویا به دلیل موقعیت جغرافیایی خودو قرار گرفتن در ابتدای دره ای بنام سردره نام داشته و به مرور زمان به «سردر» تغییر یافته است