مهروماه

بخش لنده در استان كهگیلویه و بویراحمد بعد از 76 سال سابقه بخشداری هنوز شهرستان نشده و دغدغه اصلی مردم لنده شهرستانی شدن است. دغدغه اصلی مردم لنده ارتقای این بخش است.

لنده نخستین بخش كهگیلویه ‌و بویراحمد با قدمت دیرینه اجتماعی، فرهنگی به سبب 80سال پیشینه در مرکزیت سیاسی، اداری، انتظامی، آموزشی و تجاری از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

این بخش در سال 1313 به بخش ثلاث بهبهان شهرت داشته و بسیاری از نقاط شهرستان‌های كهگیلویه و بهمئی را شامل می‌شد.

ساخت نخستین مدرسه استان در لنده، (مدرسه اردیبهشت)، نخستین هنگ ژاندارمری، نخستین مركز ثبت احوال، ثبت نخستین شناسنامه استان در سال 1309 و نخستین مركز شهرنشینی در كهگیلویه و بویراحمد گویای قدمت و وسعت این بخش است. ‏
جمعیت و وسعت
بخش لنده با وسعت 850 كیلومتر مربع، چهار شهرك و 106 روستا دارد و با جمعیت، 39 هزار نفر (10 هزار نفر روستایی، 15 هزار نفر عشایری و 14 هزار نفر شهری)، از شمال به بخش‌های چاروسا و دیشموك، از جنوب به شهرستان بهبهان، از شرق به دهدشت و از غرب به بهمئی منتهی می‌شود و تاكنون میزبان 23 بخش‌دار بوده است. ‏

لنده و دفاع مقدس
مردم لنده در دین‌داری، ولایت‌مداری، ارتباط مستمر با روحانیت و عشق به اهل‌بیت(ع) نمونه هستند که نشان‌های آن وجود 32 مسجد و حضور پر شور و شعور در مناسبت‌های ملی و مذهبی، حضور در نماز جمعه و مشاركت فعال در انتخابات است.‏

مردم لنده در طول هشت سال دفاع مقدس حضوری فعال داشتند به طوری که بیش از 87 شهید، 326 جانباز و 14 آزاده به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران تقدیم کردند.‏
لنده و مذهب
وجود 32 مسجد و امامزاده‌های مختلف در بخش لنده و برگزاری مراسم عزاداری سرور و سالار شهیدان در قدیمی‌ترین هیات مذهبی استان (هیات قمربنی‌هاشم(ع)) كه بیش از 100 سال به فعالیت خود ادامه می‌دهد، از نشانه‌های تدین در این بخش از مملكت اسلامی است. مردم متدین لنده در سال بویژه در ایام محرم و رمضان حضوری فعال در تكایا و مساجد دارند، تعزیه خوانی در لنده از سابقه طولانی برخوردار است گروه‌های تعزیه خوانی لنده عنوان گروه برتر را در این زمینه در استان كسب كرده‌اند.

ساختار اداری لنده
یکی از شرایط اصلی در نظام شهری و شهرسازی داشتن زیر‌ساخت‌های اداری لازم است که این شرایط در شهر لنده موجود است؛ از جمله وجود هفت اداره مستقل، 25 نمایندگی اداری، پنج بانك مستقل و مركز آموزش‌عالی (دانشگاه پیام نور) برای به ثمر نشستن آرزوی دیرینه مردم كه شهرستانی شدن است و می‌طلبد مسئولان اقدام‌های جدی‌تری را در این خصوص انجام دهند. لازم به یادآوری است در کنار بخش‌داری لنده که در استان اول است شهرداری لنده در سال 1369 شروع به فعالیت کرده است.‏
امتیازات لنده
‏ از دیگر امتیازات لنده وجود مناطق گردشگری در این بخش است که می‌توان به نقاط گردشگری بكر و جذابی همچون دلی مهرجان، دلی خیاركار، آب موگرمون و بزرگ‌ترین شتر سنگی دنیا اشاره کرد همچنین وجود امامزاده سیدعمادالدین‌ولی ‌(ع) می‌تواند بستر مناسبی برای فعالیت‌های گردشگری و زیارتی باشد اما با کمال تاسف تاكنون برای ایجاد تفرجگاه‌های مناسب در این مناطق، هیچ‌گونه سرمایه‌گذاری چه از طریق بخش خصوصی و چه دولتی انجام نگرفته است. ‏

دو ناحیه سردسیری و گرمسیری، رودخانه‌های دائمی و فصلی پرآب مارون، جن، سرچشمه‌های خنك سرحدات دلی خیاركار و دلی مهره و آثار باستانی مربوط به میرلعلپا، كهناب، آتشگاه، بزرگ‌ترین شتر سنگی دنیا، داشتن جاده شوسه برای رفتن به كوه سیاه و سفید و باغ‌های میوه‌های سردسیری و گرمسیری همه از بركاتی است كه خداوند به مردم این بخش ارزانی داشته است.

بخش لنده در خصوص آب کمبودی ندارد، وجود دو رودخانه موگرمون و جن در این بخش گامی در راستای پیشرفت كشاورزی خواهد بود همچنین بخش لنده استعداد خوبی در زمینه كشاورزی و زنبورداری دارد كه بهترین عسل را به بازار استان تحویل می‌دهد. ‏

راه‌های ارتباطی
با توجه به موقعیت کوهستانی لنده، تنها راه ارتباطی مطمئنی که می‌توان در طول سال از آن استفاده کرد، جاده لنده به دهدشت است که به وسیله پل ارتباطی که بر روی رودخانه مارون ساخته شده است تردد مردم صورت می‌گیرد. خاطره سیل ویرانگر سال 65 که چندین روستا را ویران کرد هنوز در میان مردم زنده است همان سیلی که پل نصب شده بر روی رودخانه مارون را ویران كرد و مردم تا مدتی به وسیله بلم و قایق تردد می‌کردند. در گذشته‌های دور با توجه به شرایط زمانی و موقعیت شهر لنده ارتباط و راه‌های کوچرو مانند راه لنده به قلعه رئیسی مورد توجه بسیار بود و هنوز هم بعد از گذشت چندین سال نه تنها این مسیر بلکه مسیر لنده به بهمئی و بهبهان نیز تکمیل نشده که شایسته است اداره کل راه و ترابری استان در این مورد اقدام عاجلی صورت دهد.‏
شتر سنگی لنده
مجسمه شتری خوابیده در شهر لنده ساخته دست بشر نیست و نشان از قدرت خداوند است که به جرات می‌توان گفت این بزرگ‌ترین شتر سنگی دنیا است كه این در دل کوهی در شهر لنده قرار دارد مجسمه یادشده از فاصله 10کیلومتری، قابل رویت است.


درختی بدون شاخ و برگ اما مقاوم
در سال‌های اخیر، لنده همانند درخت تنومندی که شاخ‌های اصلی و فرعی و برگ‌هایش را زده باشند بدون نگاه کارشناسی صحیح و منصفانه چندین بخش و منطقه از آن مشتق شد و به استقلال رسید، که این امر به اعتبار و استحقاق لنده برای شهرستان شدن خدشه وارد کرده است. درصورتی که همه به خوبی می‌دانند پس از شهرستان‌های (یاسوج، گچساران و دهدشت) بخش لنده برای استقرار فرمانداری در اولویت قرار داشت. حال با توجه به این ‌که پیشرفت و توسعه یک بخش در گرو ارتقای سطح تقسیمات کشوری و تبدیل به فرمانداری است امید داریم با توجه به خواست به‌حق مردم شریف و فرهنگدوست بخش لنده و ایل طیبی این خواست محقق شود.‏

لنده، صنعت و اشتغال
اگر چه پس از پیروزی انقلاب اسلامی خدمات قابل توجهی به این منطقه شده ولی به دلیل بن بست بودن، محرومیت مفرط ناشی از عقب افتادگی، دسترسی نداشتن به امکانات مرکزی، نبود راه‌های ارتباطی، نبود فرصت‌های مناسب کشاورزی، صنعتی و بیکاری ناشی از آن این بخش با مشکلات و معضلات عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کند. افتتاح و راه اندازی پروژه‌ها و طرح‌های صنعتی زمینه ساز توسعه، اشتغال، جلوگیری از مهاجرت‌های بی رویه خواهد بود. به جرات می‌توان گفت، لنده منطقه‌ای است که هیچ طرح و پروژه صنعتی در آن وجود ندارد.
لنده و رسانه‌های استان ‏
صداو سیمای کهگیلویه و بویراحمد( شبکه دنا) چند سال است که فعالیت خود را با پخش برنامه‌ها افزایش داده است. شرایط صدا و سیمای استان مانند بقیه اداره‌ها و سازمان‌های استان متمرکز در یاسوج است و به نسبت امکان ارائه خدمات و پوشش اخبار و مسائل دیگر شهرها را ندارد. مردم لنده در کنار ارتباطات مستقیم با مسئولان استان می‌توانند خواست‌های خود را از طریق نشریات منعکس کند اما مشاهده می‌شود این راهکار از سوی مردم لنده مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.‏

نخبگان لنده‌ای
با وجود تمامی مشكلات موجود برای ادامه تحصیل مردم ولایتمدار لنده، تاكنون این بخش چندین مسئول كشوری و استانی را به ایران اسلامی معرفی كرده است، از جمله آنها می‌توان معاون وزیر تعاون، معاون وزیر اقتصاد و دارایی، معاون و مشاور وزیر راه و ترابری، معاون وزیر آموزش و پرورش، رئیس سازمان نوسازی مدارس كل كشور، مدیركل و رئیس هیات مدیره بانك توسعه تعاون، مدیرعامل بانک توسعه صادرات، مدیران عامل شركت‌های مهمی چون ساتكاب تهران، بیمه دی، چندین نفر اعضای هیات علمی و معاونان آموزشی و پژوهشی دانشگا‌ه‌های معتبر دولتی و آزاد و موسسات تحقیقاتی وابسته به جهاد كشاورزی و صدا و سیما اشاره كرد. در حال حاضر از هفت فرماندار شهرستان‌های مختلف استان دو فرماندار از این منطقه هستند. با توجه به این جمعیت كم و این همه توانایی شایسته است برای رفاه حال مردم این خطه از ایران اسلامی، هر چه زودتر این بخش به شهرستان تبدیل شود تا بتوانیم شاهد پیشرفت‌های بیشتری در زمینه‌های گوناگون در این منطقه باشیم.‏

شناخت بیشتر کهگیلویه و منطقه لنده ‏
مركز این شهرستان ـ دهدشت ـ در قسمت دشت كهگیلویه ( زیر كوه )
واقع شده و از دو قسمت جداگانه تشكیل شده است. قسمت قدیمی شهر مخروبه شده و به دهدشت كهنه معروف است. قسمت جدید آن، فضایی نیمه شهری و نیمه روستایی است كه با توجه به وضع زندگی و شكل ظاهری فعالیت‌های مردم و نمای ساختمان‌ها، وجه روستایی آن جلوه بیشتری دارد. كهگیلویه در زمان‌های قدیم جزء استان لرستان بزرگ بود. استرابون، جغرافیدان مشهور یونان باستان، كهگیلویه را بخشی از خاك اوكسی‌ها ( نام هخامنشی خورستان ) می‌داند. در دوره ساسانیان، قباد ساسانی ارگان ( ارجان ) را در قسمت دشتی آن بنا نهاد كه «قباد خوره» نامیده می‌شد. مناطق كوهستانی آن را نیز «رم زمیگان» می‌نامیدند. در دوران بعد از اسلام «قباد خوره» به نام شهر حاكم‌نشین آن ولایت ارگان ( ارجان ) و مناطق كوهستانی آن «رم زمیگان» به كهگیلویه شهرت یافت. در قرن‌های بعدی كه شهر ارگان ویران شد و افشارها و لرها سراسر آن را تصرف كردند، تمامی این خط كهگیلویه و قسمت كوهستانی آن، «پشتكوه» و قسمت دشتی آن، «زیركوه» نامیده شدند. كهگیلویه از سه كلمه «كوه»، «گیل» و «اویه» تركیب یافته است. كلمه «او» پسوند مالكیت است. بنابراین معنای این نام «منطقه كوهستانی گیل» است. ‏در این منطقه ایلات و طوایف گوناگونی در روستاها و دهات زندگی می‌کنند و این منطقه دارای تقسیم بندی خاصی است که می‌توان به مناطق طیبی گرمسیری جنوبی، طیبی گرمسیری شمالی، طیبی سرحدی شرقی، طیبی سرحدی غربی، بهمئی گرمسیری جنوبی، بهمئی گرمسیری شمالی، بهمئی سرحدی شرقی، بهمئی گرمسیری غربی، سرآسیاب یوسفی، دهدشت غربی، دهدشت شرقی، دشمن زیاری، پشته زیلائی، اجم، راک، چرام و سرفاریاب اشاره کرد.‏شهر لنده در منطقه طیبی گرمسیری شمالی واقع و از روستاهای مختلفی تشکیل شده است. این روستاها در گذشته از رونق خاصی برخوردار بودند ولی با توسعه شهر نشینی شاهد کوچ روستائیان به شهرهای لنده و دهدشت و دیگر شهرها بودیم و تعدادی از این روستاها خالی از سکنه شدند.‏
طیبی گرمسیری شمالی را بهتر بشناسیم
منطقه طیبی از روستاهای زیر تشکیل شده است: سرآسیاب، موگرمون، یکشبه گرداب، آب رزگه، ایدنک، گود سرخ مال آخوند، مال ملا، مونه، بنه علی یاری، دلکون، گرداب کبیر، تراب علیا، دم تنگ عروه، شیتاب، کهناب، تل قلعه موگرمون، مال شیخ، نهضت علیا، ده نارراوک، راوک، دشت ناصری، دره جفتی دشت، علیرضا گرداب، گرداب علیا، گرد کلات، مالب، وحدت آباد موگرمون، بنه بلوط ، بهشت آباد، آتشگاه بزرگ، مال آخوند، مله شیتاب، آب رزگه مله عیوضی، تک پیشرویی، چال گروموگرمون، نهضت سفلی، سرتنگ موگرمون، مورد باغ راواک، نرسیاه دشت ناصری، مورجن، آب گاون کوچک، آتشگاه پایین، خوش چرو، دماشکفت مونه، دره زنگ، تل قوچان، تل گنج گه، سرپر آتشگاه، سرتنگ لنده، سرخلون، کوردالوابرزگه، گه گه احمد، سه گشه مال آخوند، دم تنگ لنده، برآفتاب چهار گود قیام، برد سفید سر طوس، بیشه‌ای، تنگ زرد قیام، جان خانی، چال پیر، چال کنار قیام، چندار قوی، دیلک، دو کوه، دول ابزار، سکده، عروه سفلی، عروه وسطی، کون اسپید، گندمزار روج، گورآبادی دره بنگ، موگر، تسرم قلاتی، دول برفی برد سفید، برد زرد، بره مال، تنگ راستگون، چل تاگ، چلی، دم تنگ چاهن، دوک، روچ سفلی، سرسوره، دره بنگ، صفی خانی، عروه علیا، کتج، کل، کل شور، گردن گرد، گردن روچ، گرک، لاروب ونرگسی دره بنگ.‏