جغرافیا
شهرستان طارم یکی ازشهرستان‌های هشتگانه استان زنجان می‌باشد که در شمال استان واقع گردیده این شهرستان درخرداد ماه سال ۱۳۷۶ به مرکزیت شهرآب بر تأسیس گردیده و شامل دوبخش، پنج دهستان و ۱۵۵ آبادی می‌باشدکه ۱۰۱ آبادی آن دارای سکنه و مابقی خالی از سکنه می‌باشند.
این شهرستان از شمال به استان اردبیل و گیلان، از شرق به استان قزوین از جنوب به شهرستان زنجان و سلطانیه محدود است. شهرستان طارم با مساحتی بالغ بر ۲۲۳۵ کیلومتر مربع درمدارهای جغرافیایی ۴۸درجه و ۳۰ دقیقه تا ۴۹ درجه و ۱۴ دقیقه طول جغرافیایی از نصف‌النهار گرینویچ و ۳۶ درجه و تا ۳۸ دقیقه تا ۳۷ درجه و ۱۳ دقیقه عرض شمال از خط استوا قرار گرفته‌است.
شهرستان طارم دارای ناهمواریهای بسیار بوده و رودخانه پرآب و خروشان قزل اوزن، دره عمیقی را در آن ایجاد نموده که ارتفاع کف این رودخانه در گیلوان به کمتر از ۴۰۰ متر از سطح دریا رسیده و طرفین آن رشته کوههایی قرار گرفته که ارتفاع برخی از قلل آن به بیش از ۲۸۰۰ متر بالغ می‌گردد.
گودترین نقطه استان، یعنی گیلوان واقع در دره قزل اوزن با ارتفاعی معادل ۳۰۰ متر از سطح دریا در این شهرستان واقع شده‌است و شهر آب بر، مرکز شهرستان درارتفاع ۷۵۰ متری از سطح دریا قرار دارد.
سهم شهرستان طارم از کل جمعیت استان حدود ۵ درصد بوده و همچنین سهم مساحت آن از استان ۱۰ درصد می‌باشد.
عبور رودخانه
قزل اوزن به عنوان شاهرگ حیاتی از این شهرستان توانمندیهای کشاورزی را دو چندان نموده و باعث رشد، توسعه و رونق اقتصادی منطقه گردیده، تاحدی که به عنوان قطب کشاورزی مخصوصاً در زمینه تولید محصول زیتون (۲۷٪ زیتون کل کشور) این منطقه را به عنوان منطقه استراتژیک کشاورزی استان معرفی می‌نماید.
زبان و گویش اکثر مردم ترکی آذربایجانی بوده و به لحاظ نزدیکی به استان های گیلان وقزوین آمیختگی خاصی از زبان فارسی را هم پیداکرده است دربرخی مناطق نیزگویش‌های تاتی و و کردی رایج می‌باشد.
تقسیمات کشوری
بخش مرکزی شهرستان طارم
دهستان آب‌بر
دهستان درام
دهستان گیلوان
شهرها: آب‌بر
بخش چورزق
دهستان چورزق
دهستان دستجرده
اقلیم
میزان متوسط بارندگی شهرستان ۲۰۰ میلیمتر که بیشترین پراکنش آن در فصل زمستان می‌باشد. با افزایش ارتفاع مقدار بارش افزایش می‌یابد میانگین حداقل‌های دما ۱۱/۶ و میانگین حداکثرهای دما ۲۳/۲ و میانگین سالانه دما ۱۷/۵ و حداکثر مطلق دما ۴۸ و حداقل مطلق دما ۹/۵- درجه سانتیگراد در آمار ایستگاه هواشناسی آب بر گزارش شده‌است. این شهرستان دارای دو منطقه کوهستانی و کوهپایه‌ای بوده و از نظر اقلیمی دارای دو ا قلیم متفاوت معتدل و سردسیر می‌باشد
موقعیت
شهرستان طارم در مدارهای جغرافیایی ۴۸ درجه و ۳۰ دقیقه تا ۴۹ درجه و ۱۴ دقیقه طول جغرافیایی از نصف‌النهار گرینویچ و ۳۶ درجه و ۳۸ دقیقه تا ۳۷ درجه و ۱۳ دقیقه عرض جغرافیایی از خط استوا قرار گرفته‌است ارتفاع کف رودخانه قزل اوزن در گیلوان کمتر از ۴۰۰ متر از سطح دریا می‌باشد و اکثر اراضی کشاورزی در ارتفاع ۳۰۰ تا ۷۰۰ متر قرار دارند به غیر از رودخانه قزل‌اوزن تعداد ۲۲ رشته رودخانه از کوههای شهرستان سرچشمه گرفته و به رودخانه قزل‌اوزن وارد می‌گردند. حوزه آبریز این رودخانه ۴۹۵۰۰ کیلو متر مربع می‌باشد.
با توجه به شرایط اقلیمی نیمه گرمسیر شهرستان که متفاوت از سایر نقاط استان است کشاورزی (زراعت، باغبانی و دامپروری) از اهمیت ویژه‌ای در این منطقه برخوردار می‌باشد بطوریکه در ۱۲ سال گذشته فعالیت در زمینه‌های فوق‌الذکر از رونق خوبی برخوردار بوده و حدودا” ۹۵ درصد مردم شهرستان در امور مربوط به کشاورزی فعالیت دارند. اکثر محصولات زراعی طارم بصورت نوبرانه به بازار مصرف داخل استان و نیز خارج استان ارائه می‌گردند که لازم است برنامه‌ریزی‌های اساسی برای رساندن محصولات تولیدی به اقصی نقاط کشور و نیز خارج از کشور در زمان تولید صورت پذیرد
دیدنی‌های طارم
آتشکده‌ها
آتشکده تشویر
آتشکده پیر همدان
آتشکده سانسیز
آتشکده الزین
آتشکده پیر چم
روستا باستانی قوهیجان
چشمه قوهیجان
آتشکده گیلانشهر (گیلانکشه)
قلعه‌های باستانی
قلعه سمیران (شمیران)
قلعه درام
قلعه سانسیز
قلعه شیت
قزل قلعه
باغ و عمارت منصور خان ته دره ای در ونیسر
آبشار ها
هشترخان
هزار رود
چشمه قوهیجان
ابشار وزنه سر
رودها
رودخانه هازار
رودخانه چینی لر
رود قزل اوزون که از کوههای چهل چشمه در کردستان سرچشمه می‌گیرد با طی
مسیری طولانی وارد طارم شده و پس از عبور از آن در منجیل با شاهرود پیوند
می‌خورد. سد بزرگ منجیل در محل پیوند این دو رود احداث شده‌است که این
دورودخانه رودخانه سفیدرود را تشکیل می‌دهد.
از نظر وضعیت آب و هوایی این شهرستان دارای شرایط خاص است. چرا که
بافت مکانی منطقه از حالت دره‌ای برخوردار بوده و با ارتفاع متوسط ۴۰۰ متر
از سطح دریا منطقه بطور نسبی بصورت دشت بوده لذا از نظر آب و هوایی تابستان
گرم و زمستان معتدل در آن وجود دارد.
باغ‌داری
محصولات عمده این شهرستان زیتون، انار، برنج، سیر، گوجه فرنگی، کرفس، طالبی، هندوانه، انجیر، انگور، فندق، گردو، گیلاس، زردالو، سیبزمینی، انواع هلو وشلیل و انواع محصولات دیگر است.
