گزِ بُرخوار شهری در بخش مرکزی شهرستان شاهینشهر و میمه استان اصفهان ایران است.
شهر تاریخی گز در دشت نسبتاً مسطحی قرار گرفته که فاقد عوارض طبیعی است. این شهر به فاصله ۱۸ کیلومتری شمال اصفهان و کنار اتوبان جدید اصفهان – تهران واقع شده است. از نظر تقسیمات کشوری از توابع شهرستان «شاهینشهر و میمه» از استان اصفهان محسوب میگردد. طول شرقی شهر گز از نصفالنهار گرینویج ۵۱ درجه و ۳۹ دقیقه و ۴۰ ثانیه و عرض شمالی آن از خط استوا ۳۲ درجه و ۳۸ دقیقه و ۳۰ ثانیه است. ارتفاع آن نسبت به سطح دریا در حدود ۱٬۵۰۰ متر و جمعیت آن طبق سرشماری سال ۱۳۹۰، برابر با ۲۱٬۹۹۱ هزار نفر (۶٬۷۱۰ خانوار) میباشد.
آب و هوا
از نظر آب و هوایی دارای آب و هوای نیمه صحرایی و از لحاظ اقلیمشناسی جزء اقلیم نیمهبیابانی خفیف به شمار میرود. بارندگی آن کمتر از شهر اصفهان و تبخیر آن زیادتر است. خاکهای منطقه عموماً از جنس رس با چسبندگی نسبتاً زیاد با کمی شن و ماسه است.
گویش و زبان محلی
گویش و زبان گزبرخوار گویش گزی ، فرس قدیم بهصورت قسمتی از زبانهای چهارگانه پهلوی یا پهلهای (شهری)، ولایتی (روستایی)، بتری (بریده و کوتاه) و دری که مربوط به بیان و دشت و دره و صحرا بوده است. این گویش به تدریج از قرن یازدهم هجری به بعد تحت تأثیر زبان و خط فارسی قرار گرفته و تغییر یافته است ولی در حال حاضر، گویش مزبور یک گویش قدیمی و اصیل ایرانی محسوب میگردد و از نظر کتابت بدون خط و از الفبای فارسی و عربی و اعراب آنها استفاده مینموده و میکند و به علت تشابهاتی که در بعضی واژهها با گویش زبان آلمانی و بعضی نواحی اروپا و حتی یونان داشته است، مورد تحقیق و بررسی متخصصین و فرهنگ شناسان آلمانی نظیر «ویلهلم آیلرس» (۱۹۸۹–۱۹۰۶ م) قرارگرفته است. به طوری که نامبرده، هنگامی که در موسسّهٔ باستانشناسی آلمان در اصفهان بود (۱۳۲۰–۱۳۱۵ هـ. ش) و سپس در دههٔ ۱۳۴۰ خورشیدی به ضبط گویش گزی همّت گماشت. وی حاصل این گردآوری را با کمک اولریش شاپکا در دو جلد نفیس در آلمان و با عنوان «Westiranische Mundarten aus der Sammlung Wilhelm Eilers» (گویشهای ایران باختری از گردایههای ویلهلم آیلرس) منتشر کرد.
بناهای تاریخی
-مسجدجامع گز
-کاروانسرای عباسی
-موزه مردم شناسی برخوار
-مسجد آقا محمود
-بقعه متبرکه امامزاده شاه نعمتاله و قبرستان سادات
کشاورزی
کشاورزی شهر گز در گذشته معروف بوده است. وجود قنوات متعدد در منطقه حاکی از سابقه طولانی و پرکار مردم در امر کشاورزی است. لیکن به واسطه خشکسالیهای متوالی و حفر چاههای عمیق در منطقه که به مبدأ قنوات نزدیک بوده و نیز به واسطه عدم نگهداری و لایروبی بموقع، قنوات این شهر دچار کمآبی و رکود کشاورزی و از بین رفتن باغات و در نتیجه روی آوردن کشاورزان به شهرها وتغییر شغل آنها را سبب شده است. محصولات عمده کشاورزی آن که به طور مختصر تولید میشود شامل:غلات، چغندر قند،بویژه خربزه میباشد. از محصولات سر درختی میتوان به پرورش درختانی نظیر پسته و انگور اشاره نمود.
صنعت
به علت وجود خاک رس مرغوب و کورههای آجرپزی در این منطقه، شهر گزبرخوار تبدیل به یکی از قطبهای صنعت تولید آجر ایران شده است.