کهک از مناطق ییلاقی شهرستان قم است که در اوایل سال ۱۴۰۰ به عنوان یک شهرستان مستقل از شهرستان قم معرفی شد. در گذشته این منطقه به عنوان روستای کهک قم از روستاهای ییلاقی استان قم معرفی می‌شد. اما در حال حاضر این منطقه به عنوان یک شهر، توسعه یافته و از امکانات مطلوبی برخوردار است. جالب است بدانید نام این منطقه زمانی نوفل لوشاتو بوده است. نقشه روستای آن به صورتی است که در میان استان‌های قم، مرکزی و اصفهان احاطه شده است.
شهرستان قم از شمال شرقی تا غرب، شهرستان کاشان از شرق تا جنوب شرقی و شهرستان دلیجان از جنوب غربی، این شهرستان را احاطه کرده‌اند. مساحت شهرستان کهک قم ۹۳۸ کیلومتر مربع و مطابق سرشماری سال ۹۵ جمعیت آن ۲۰۵۸۸ نفر است.
کهک قم کجاست؟
کهک قم در جنوب شهر قم و در فاصله تقریبی ۳۷ کیلومتری آن واقع شده است. بنابراین گردشگران به سادگی و در کمتر از یک ساعت می‌توانند از شهر قم به این منطقه ییلاقی زیبا برسند. با توجه به آب و هوای گرم و خشک قم در فصل تابستان، حضور در این منطقه ییلاقی می‌تواند بسیار لذت‌بخش باشد.
صنایع دستی کهک قم
صنایع دستی کهک قم حاصل هنر و سلیقه روستاییان این منطقه است. اهالی روستاها به خصوص روستاهای کرمجگان و صرم در رشته‌هایی مانند مروار بافی، چاقو سازی، ساخت انگشتر و زیورآلات تبحر دارند.
مرواربافی مرواربافی در حقیقت یکی از انواع حصیربافی است که در برخی مناطق ایران رواج دارد. مروار، ترکه یا ساقه نازک درخت بید است که در این هنر استفاده می‌شود. مردمان روستاهای کهک قم با استفاده از ترکه‌های درخت بید به بافت انواع محصولات حصیری می‌پردازند.
چاقو سازی چاقو سازی یکی از صنایع دستی ایران است که شهر زنجان کانون آن است. اما چاقوسازی در قم نیز از گذشته رایج بوده است. هنوز هم در بخش‌هایی مانند کهک قم افراد معدودی به حرفه چاقو سازی مشغولند. ساخت انواع کارد، قیچی، قندشکن و گزلیک، محصول این هنر ایرانی است.
انگشترسازی انگشترسازی یکی از صنایع دستی استان قم است که هنوز از رونق خوبی برخوردار است. هنرمندان این رشته تمام مراحل ساخت انگشتر را به صورت دستی انجام می‌دهند.
غذاهای محلی کهک قم
آبگوشت هویج و برگه آبگوشت هویج و برگه یکی از غذاهای سنتی قم است که هنوز در روستاهایی مانند قبادبزن طبخ می‌شود. در این غذای مقوی علاوه بر مواد معمول آبگوشت، هویج و برگه اضافه شده و با نعنا داغ سرو می‌شود. مغزابه یکی از غذاهای محلی کهک قم در گذشته غذای مقوی مغزابه بوده است. در این غذا از موادی مانند گردو، بادمجان، عدس، چغندر، پیاز، نخود و کشک استفاده می‌شود. این غذای محلی تقریباً منسوخ شده ولی در روستای دستگرد کهک قم هنوز طبخ می‌شود.
پتله پلو یکی دیگر از غذاهای محلی کهک قم پتله پلو نام دارد. پتله پلو به خاطر وجود عدس، سیب‌زمینی و بلغور گندم در آن، یکی از غذاهای ساده و مقوی در روستاهایی مانند روستای دستگرد است.
سوغات کهک سوغات کهک می‌تواند یکی از محصولات کشاورزی یا صنایع دستی تولید شده توسط مردم روستاهای این منطقه باشد. در این منطقه محصولاتی چون گردو، بادام، آلو و برگه به وفور تولید می‌شود. انواع محصولات حصیری و یا زیورآلات دست‌ساز نیز می‌تواند به عنوان سوغات کهک انتخاب شود. جاهای دیدنی کهک قم
کهک قم با داشتن تاریخچه و طبیعت ییلاقی خود جایی دیدنی است. در زیر به بخشی از دیدنی های کهک قم می‌پردازیم.
خانه ملاصدرا یکی از معروف ترین جاهای دیدنی کهک قم خانه‌ای است که در تبعید ملاصدرا در کهک قم در اختیار او قرار داشته است. این خانه معماری خاص و زیبایی دارد و می‌تواند به یکی از جاذبه های گردشگری این منطقه تبدیل شود. البته بخش عمده بنا تخریب شده ولی بازسازی آن آغاز شده است.
غار وشنوه غار وشنوه یکی از زیباترین غارهای ایران است که وجود آن در یک منطقه کویری موجب شگفتی است. این غار به طول ۳۵۰ متر جزو غارهای متوسط ایران محسوب می‌شود. اما ساختار عجیب، پرتگاه‌های زیاد و آبشارسنگ‌های بلند و رنگارنگ، آن را از دیگر غارهای ایران متمایز ساخته است.
منطقه شکار ممنوع کهک منطقه حفاظت شده کهک به وسعت ۳۳۰۰۰ هکتار در جنوب استان قم قرار گرفته است. این منطقه از تنوع گیاهی و جانوری بالایی برخوردار است.
غار سالمستان یکی از دیدنی های کهک قم غار سالمستان یکی از جدیدترین غارهای کشف شده در ایران است. این غار دو طبقه در ۸ کیلومتری شرق روستای فردو قرار دارد.
گردنه گروس گردنه گروس منطقه‌ای در شمال روستای بیدهند است. این گردنه به دلیل چشم‌انداز فوق‌العاده آن به طبیعت زیبای منطقه شهرت دارد.
غار کهک یا غار سن ایک کهک غار سن ایک یکی از غارهای زنده منطقه کهک محسوب می‌شود. این غار به عنوان یکی از جاهای دیدنی کهک قم، با نام غار کهک نیز شناخته می‌شود.
تپه صرم تپه صرم یکی از محوطه‌های باستانی کشور است که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این منطقه یک گورستان باستانی است که تعدادی اشیاء عتیقه نیز در آن کشف شده است.
آب انبار صفوی کهک قم یکی از جاهای دیدنی کهک قم آب انباری تاریخی است که به نام آب انبار صفوی شهرت دارد. این بنای تاریخی در خیابان ملاصدرا و جنب مسجد جامع کهک واقع شده است.
قلعه خورآباد این قلعه باستانی در تپه خورآباد در مجاورت روستای خورآباد قم واقع شده است. قدمت این تپه و قلعه باستانی به دوران ساسانی باز می‌گردد. این مجموعه در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است. قلعه سنگی واسون قلعه سنگی قم قلعه‌ای باستانی است که در جاده قدیم قم-ری در مجاورت روستای علی آباد قرار دارد. ظاهراً این بنا که در دوران صفویه احداث شده زمانی به عنوان کاروانسرا و زمانی به عنوان قلعه نظامی کاربرد داشته است.
میل میم میل میم یکی از برج های باستانی ایران است که در شمال روستای میم در شهرستان کهک قرار دارد. کارشناسان با توجه به سبک معماری این برج سنگی، قدمت آن را دوره سلجوقیان برآورد کرده‌اند.
عصارخانه کهک قم عصارخانه کهک یکی از بناهای تاریخی این شهر است که هم از لحاظ قدمت بنا و هم از لحاظ کاربری، اهمیت دارد. این بنا که در دوران صفویه احداث شده به عنوان یکی از اولین کارگاه‌های روغن‌گیری ارزش زیادی دارد.
پل هاوکوره چشمه علی پل هاوکوره یکی از آثار باستانی بخش کهک است که در روستای چشمه علی قرار دارد. کارشناسان قدمت این بنای تاریخی را دوران صفویه-قاجاریه برآورد کردند.
آتشکده کرمجگان این بنای تاریخی در روستای کرمجگان شهرستان کهک قرار دارد. قدمت این بنای تاریخی به دوران ساسانیان باز می‌گردد.
حمام تاریخی قبادبزن در شمال روستای قبادبزن یک حمام تاریخی وجود دارد که سالهاست متروکه شده است. با توجه به سبک این بنا زمان ساخت آن دوران قاجار برآورد شده است.
کاروانسرای شاه عباسی کهک یکی دیگر از کاروانسراهای دوران صفویه کاروانسرا شاه عباسی کهک قم است.
