قائمشهر از بزرگترین و مهم ترین شهرهای استان مازندران و شمال ایران و مرکز شهرستان قائمشهر است که در ناحیه البرز مرکزی واقع شده است که از به هم پیوستن هفت محله‌ی کوچکسرا، کتی‌سر، آب بندان‌سر، حسن‌آباد، سیدمحله، بربری‌محله و مجاورمحله (شامل ترک‌محله و کبریت‌محله) تشکیل شده است.
این شهر دارای زمین‌های حاصل‌خیز بوده و محصولات مختلف مخصوصاً گندم، جو، برنج، صیفی‌جات، لوبیای روغنی و… در آن کشت می‌شود. همچنین باغ‌های پرمحصول مرکبات است.
محصولاتی نیز مانندنیشکر، عسل، ابریشم،کنف، کنجد در روستاهای جنگلی و کوهپایه‌ای مانند سید ابوصالح، گل‌افشان و ریکنده به چشم می‌خورد. قائمشهر از طرف شمال و شمال غرب به شهرستان جویبار و دریای مازندران (دریای خزر)، از طرف جنوب به شهرستان سوادکوه، از طرف غرب به شهرستان بابل و از طرف شرق به شهرستان ساری ختم می‌شود.
این شهر ارتباط تهران بزرگ را با شمال و شمال‌شرقی از دو مسیر مختلف جاده فیروزکوه و جاده هراز حفظ کرده که از این نظر حایز اهمیت است.
قائمشهر بین کوه و دریا قرار دارد که به همین علت از آب و هوای معتدل و مرطوب برخوردار است. میزان باران و رطوبت در این شهر زیاد بوده و قسمت‌های جنوبی شهرستان پوشش کوهپایه‌ای داشته و مرتفع است که باعث شده آب و هوای سردتر و کوهستانی و زمستان‌های بارانی و برفی در این شهر حاکم شود.
این شهر به علت دارا بودن بارندگی مناسب پوشش گیاهی مساعدی را دارد اما پوشش گیاهی در تمام نقاط آن یکسان نیست زیرا تا ارتفاع ۲۰۰۰ متری نفوذ رطوبت دریای خزر از بین رفته یا به مقدار حداقل می‌رسد که این موضوع باعث کاهش تراکم جنگل و جایگزین مراتع به جای جنگل می‌شود.
این شهرستان فاقد فصل خشک به طور کامل است. قائمشهر در جلگه‌ای به نام خودش، جلگه قائمشهر واقع شده است. جلگه قائمشهر از کوه‌پایه‌های البرز شمالی آغاز شده که از بارندگی بسیار برخوردار است. در گذشته جنگل به طرف دشت گسترش بیشتری داشته است کم‌کم درختان جنگل به خاطر تهیه اراضی مزروعی کاملاً بریده شده‌اند یا به شکل بقایای جنگل مخروبه با درختان پهن برگ مشاهده می‌شوند. به طور کلی حاشیه جنوبی قائمشهر جنگل‌های بیشتری دارد. بنا به شواهد و قرائن موجود اماکن مذهبی نظیر امامزاده یوسف رضا و آرامگاه علامه فقیه شیخ طبرسی خبر از از سابقه دیرینه تمدن و فرهنگ قبل از قرن ششم هجری این شهرستان می‌دهد. بنا به سوابق موجود بنای اولیه این شهر در دوران قاجاریه با نام علی‌آباد بنیان شد که متشکل از قریه‌ای با واحدهای تجاری و مسکونی در نزدیکی‌های میدان طالقانی امروزی و محله‌هایی در اطراف و روستاهای بزرگ نظیر چمنو (جمنان فعلی) قادیکلا و کوچکسرا در اطراف بوده است.
پس از سرنگونی دوران قاجاریه و آغاز حکومت رضاشاه از نظر موقعیت خاص منطقه‌ای (محل گذر کاروان‌های تجارتی و زیارتی از استان‌های همسایه نظیر تهران گیلان و خراسان) باعث شد که حکومت آن زمان در شهر واحدهای صنعتی کوچک و بزرگ مانند کارخانجات نساجی و گونی بافی و چوب‌بری و شالی‌کوبی ایجاد کند. این موضوعات باعث مهاجرت مردم به این ناحیه از اطراف و اکناف و سایر ولایات کشور شد و سرانجام در سال ۱۳۱۴ علی‌آباد به شهرستان شاهی تبدیل شد.
راه‌آهن سراسری در این شهر تاسیس شده و صنایع نساجی نیز توسعه پیدا کردند. نام این شهرستان بعد از انقلاب به قائم شهر تبدیل شد.
بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵، حدود ۳۰۹٬۱۹۹ نفر جمعیت قایم شهر است. این شهرستان به علت مهاجرپذیر بودنش دارای اقوام مختلفی همچون سوادکوهی‌ها، شهمیرزادی‌ها، سمنانی‌ها، گرمساری‌ها و ساکنان بومی است. مردمان قایم شهر به زبان فارسی و گویش مازندرانی تکلم می‌کنند.
قائم شهر از نظر درصد با سوادی مردم در استان رتبه نخست را کسب کرده است. ۸۹٫۳٪ جمعیت باسواد در این شهر است.
صنایع‌چوبی، مبل سازی، نساجی، گونی‌بافی، حصیربافی، گلیم‌بافی، جاجیم‌بافی، جوراب‌بافی، موج‌بافی، پارچه‌بافی و سفال‌گری از صنایع‌دستی این شهر محسوب می‌شوند. از سوغاتی‌های قائمشهر می‌توان به تندیرنون (نان محلی)، سوهان کنجد (پِشتِ زیک) ،برنجک (بهادانه)، پیس گندله، کوماج و…اشاره کرد.
روستای سیدابوصالح، امامزاده یوسف‌رضا، امامزاده حمزه، منطقه حفاظت شده آبشار شیرگاه، پل آجری خرما کلا، پل بالا تجن، منطقه حفاظت شده خیبوس، آببندان ساروکلا، موزه قایم شهر، پارک جنگلی تِلار، پارک ولیعصر، پارک نمونه گردشگری پایین‌لموک، بوستان ساحلی سراج، پارک سیاهرود، پیست کارتینگ، جنگل کلوس، جنگل روستای کوتنا، جنگل شالتماس، غار پلنگ لی، جنگل ممیج چال، جنگل اوجی تالار، چشمه آب معدنی هزارون، مرداب قادیکلا، از جاذبه‌های دیدنی این شهر است.
دارای کارخانه‌های نساجی در گذشته بوده و بزرگترین کارخانه نساجی خاورمیانه محسوب می‌شد.
