بندر انزلی، شهری واقع در مرکز شهرستان انزلی و غرب استان گیلان است. مسافت این شهر تا مرکز استان گیلان یعنی شهر رشت در حدود ۴۰ کیلومتر است. این شهر با حدود ۱۵۰ هزار نفر جمعیت، به‌علت بندری بودن، از دیرباز اهمیت تجاری و همچنین گردشگری فراوانی داشته است. بندر انزلی دارای هوای مرطوب بوده و نیز یکی از پربارش‌ترین شهرهای ایران است. این شهر القابی همچون «شهر نیلوفرهای آبی» و همچنین «دروازه ایران و اروپا» دارد.
مردم شهر انزلی در گذشته‌های دور رابطه خوبی با کوروش هخامنشی داشته و به نظر می‌رسد که نام این شهر را نیز از روی سرزمین «انزان» انتخاب کرده باشند. از دیرباز خلیج انزلی یک مکان امن برای پهلو گرفتن کشتی‌های بزرگ بوده است. این شهر در طول تاریخ همواره نام انزلی را داشته است و فقط در دوران حکومت خاندان پهلوی، بندر پهلوی نام گرفت. یکی از معانی متعددی که برای واژه انزلی در نظر گرفته شده است، «لنگرگاه» است. همچنین این واژه می‌تواند از واژه «انزان» به معنی گذرگاه و دروازه نیز تحریف شده باشد.
بندر انزلی که در شمال همسایه زیبایی به نام دریای خزر دارد، از سمت جنوب به شهر صومعه سرا، از غرب به شهر رضوانشهر و از شرق به شهر رشت نزدیک است. این شهر در یک ناحیه جلگه‌ای واقع شده و پس از دریا، مهم‌ترین جاذبه طبیعی آن تالاب انزلی است که یک تالاب بسیار بزرگ متشکل از چند جزیره و شبه جزیره است. این شهر تابستان‌های گرم و مرطوب و زمستان‌های معتدل دارد و از میانگین رطوبت سالانه بالای ۸۴ درصد برخوردار است.
بندر انزلی یکی از متراکم‌ترین شهرهای ایران است. بیشتر مردم این شهر مسلمان شیعه هستند ولی جمعیت قابل توجهی از مسیحیان نیز از دیرباز در کنار مسلمانان در بندر انزلی زندگی می‌کنند. زبان اصلی مردم بندرانزلی، گیلکی است. از مشاغل سنتی مردم بندر انزلی که بسیار رواج دارند می‌توان به ماهیگیری، برنج کاری و کشاورزی اشاره کرد.
بندر انزلی دارای طیف گوناگونی از سوغاتی‌هاست. بدون شک مهم‌ترین سوغاتی خوراکی این شهر، انواع مختلف ماهیان خزری است. با این حال، سوغاتی‌های خوراکی دیگری از جمله زیتون، سیر، شیرینی‌هایی همچون کاکا، نباتی و حلواعسلی و انواع ترشی‌ها و سبزیجات محلی را نیز می‌توانید از این شهر تهیه کنید. برای خرید ماهی می‌توانید به بازار ماهی‌فروشان بروید و برای سایر سوغاتی‌های خوراکی نیز می‌توانید سری به شنبه بازار بزنید. علاوه بر این‌ها، انواع صنایع دستی چوبین و صنایع مراوربافی توسط دستان هنرمند انزلی‌چی‌ها ساخته می‌شوند.
برنج در بسیاری از غذاهای محلی مردم بندر انزلی و استان گیلان دیده می‌شود. حتی ممکن است برخی از مردم برنج خوشمزه ایرانی را که از شالیزارهای شمال به دست می‌آید، به‌عنوان یک ناهار کامل و لذیذ مصرف کنند. از غذاهای محبوب در بندر انزلی می‌توان به باقالی قاتق، ترشه تره، میرزا قاسمی، آلو مسما و سیرقلیه اشاره کرد که در سفرتان به انزلی حتما سعی کنید آن‌ها را امتحان کنید. از چاشنی‌های مهمی که مردم این شهر از آن‌ها استفاده می‌کنند نیز می‌توان به سیرترشی، بادمجان ترشی، شلغم ترشی، خیارشور و هفت بیجار اشاره کرد.
لباس محلی مردان ناحیه غربی گیلان، شامل جلیقه یا جلقده، شلوار با دمپای تنگ به نام «شلار»، پای‌افزارهایی همچون «چموش»، کتله، گیوه، چکمه و چوکوتور می‌شود. لباس زنان گیلانی شامل جلیقه‌های پولک دوزی شده و دامن‌های شلیته و پرچین، روسری یا سربند (لچک)، چادر کمر، شلوار، جلیقه و پیراهن است.
اسکله بندر انزلی یک بندرگاه مهم است که سومین بندرگاه کشور از لحاظ میزان بارگیری و تناژ تخلیه است. اولین کشتی در سال ۱۳۰۱ از اروپا و توسط آلمانی‌ها به این بندر آورده شد. این اسکله که زمانی تحت مدیریت روسیه بود، در سال ۱۳۰۶ هجری شمسی به مقامات دولت وقت ایران تحویل داده شد. ضمن اینکه عملیات ساخت موج شکن غازیان و موج شکن انزلی در سال ۱۲۹۳ به پایان رسید.
جاذبه‌های گردشگری بندر انزلی را می‌توان به سه بخش تاریخی و طبیعی و تفریحی تقسیم بندی کرد. مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی آن ساحل دریا و مرداب انزلی هستند. سواحل بندرانزلی مکان خوبی برای استراحت و شنا و لذت بردن از زیبایی‌های دریا هستند. مرداب بین المللی انزلی که بزرگترین مرداب دنیاست، تالابی زیبا پر از نیزار و گل‌های نیلوفر است که منظره کم نظیری دارند و همیشه پذیرای مسافران زیادی است. انواع تفریحاتی همچون قایقرانی، شکار و ماهیگیری جذابیت‌های این منطقه را دوچندان کرده‌اند.
مناره انزلی یا برج ساعت به‌عنوان فانوس قدیمی دریایی بندرانزلی، پل انزلی و پل غازیان با قدمتی حدودا ۸۰ ساله، کاخ میان پشته که هم‌اکنون به موزه نظامی تبدیل شده و انواع سلاحها از دوران صفویه تابه‌حال در آن یافت می‌شوند، گورستان لهستانی‌ها محل دفن ۶۳۹ مهاجر لهستانی گریخته از حمله نازی‌ها و حافظیه انزلی به‌عنوان صحنه هنرنمایی گروه‌های موسیقی در انزلی، آرامگاه آقا سید محمد نجفی و بقعه بی بی حوریه از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی شهر بندرانزلی هستند.
اگر به‌دنبال مکان‌های تفریحی برای گذراندن اوقاتی لذت‌بخش در انزلی هستید، می‌توانید سری به پارک شهر، مجتمع تفریحی طرح دریا و پارک و بلوار ساحلی بندر انزلی بزنید.
