مشهد یکی از قطب‌های گردشگری ایران است که سالانه پذیرای بیش از هزاران نفر است. وجود حرم حضرت علی بن موسی الرضا (ع) و جاذبه‌های دیدنی، تاریخی و تفریحی بسیار این شهر را به یکی از توریستی‌ترین شهرهای ایران تبدیل کرده است که از ایران و حتی خارج از ایران افراد بسیاری به آن سفر می‌کنند. این شهر که در زمان افشاریان پایتخت ایران بوده است، دومین شهر پهناور پس از تهران به شمار می‌رود. در دوره‌های تاریخی متفاوت به واسطه موقعیت جغرافیایی و طبیعی مناسب و حضور مشاهیر بزرگ مشهد همواره مورد توجه بوده است.
مشهد پایتخت معنوی ایران نامیده می‌شود و مهم‌ترین مکان مذهبی ایران، حرم امام هشتم شیعیان (ع) در این شهر واقع شده است.
علاوه بر جنبه مذهبی و زیارتی این شهر در جنبه‌های گردشگری نیز پیشرفت‌های چشمگیری داشته است و دارای مجموعه‌های تاریخی، تفریحی، فرهنگی متنوعی است و می‌تواند علاوه بر سیاحت، شهری جالب برای گردشگران باشد.
به‌دلیل حجم زیاد مسافر با هر سن و سالی برای بازدید از مشهد و زیارت امام رضا (ع) تنوع انتخاب برای سفری برنامه‌ریزی شده با درنظرگرفتن تمامی عناصر سفر همچون هتل مناسب، هزینه حمل‌و‌نقل یا غذا بسیار زیاد است. برای دستیابی به این هدف تور‌های مسافرتی تدارک دیده شده‌اند تا سفرکردن به این شهر را راحت‌تر کنند.
حرم امام رضا (ع)
حرم امام رضا (ع) در مرکز شهر مشهد، استان خراسان رضوی، ایران، بارگاه حضرت علی بن موسی‌الرضا (ع) است که نزد مسلمانان شیعه و اهل تسنن گرامی داشته می‌شود و مقدس است. این مکان مسجدها، آرامگاه‌ها، رواق‌ها، صحن‌ها، کتابخانه و موزه‌ها را در بر می‌گیرد. سازه‌های این حرم مقدس، از دوران پیش از صفویان دوران تیموری و زمان‌های متعدد تاریخی به‌جا مانده، اما در زمان شاه طهماسب صفوی فعالیت بسیار برای گسترش حرم صورت گرفته است ازاین‌رو این مکان مقدس موزه‌ای وسیع از معماری ایران است.
آرامگاه شیخ بهاییآرامگاه شیخ بهایی، دانشمند برجسته قرن دهم و یازدهم هجری در داخل حرم مطهر رضوی بعد از رواق امام خمینی با مزاری سنگی و پوششی شیشه‌ای قرار گرفته است. آرامگاه این دانشمند قبل از مرگش محل تدریس او نیز بوده است و حدود ۱۰۲ متر مساحت دارد که با آینه‌کاری‌های بسیار و کتیبه‌های خوشنویسی شده تزیین شده است. روی کتیبه‌های دیواری این آرامگاه تاریخ تولد و مرگ او حک شده است.
مدرسه علمیه عباسقلی خان شاملو
مدرسه علمیه عباسقلی خان شاملو توسط عباسقلی‌خان بیگلربیگی به دستور شاه سلیمان صفوی در سال ۱۰۴۵ هجری شمسی احداث شد. این مدرسه که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است در ابتدای خیابان صفوی قرار دارد. هم‌اکنون از این مدرسه به‌عنوان حوزه علمیه استفاده می‌شود. بنای مدرسه در دو طبقه و در چهار ضلع دارای چهار ایوان به سبک معماری عهد صفویه ساخته شده که بیش از ۱۰۰ حجره را در خود جای داده است. این مدرسه از آجر ساخته شده و دارای تزییناتی نظیر کاشی‌کاری و مقرنس‌کاری سردر ورودی ایوان‌ها و حجرات و رواق‌ها است. این مدرسه از جمله آثار معماری مشهد به شمار می‌رود که تحت نظارت سازمان میراث فرهنگی خراسان است.
گنبد سبز
گنبد سبز آرامگاه شیخ مومن استرآبادی است که قدمت آن به دوران صفویه میرسد. پلان گنبد سبز هشت ضلعی و دارای چهار ایوان است. علاوه بر ایوان و طاق نماها، کاشی کاری زیبای آن به آرامگاه جلوه خاصی به آن داده است. این بنای تاریخی در خیابان آخوند خراسانی و در وسط میدانی به همین نام قرار دارد. گنبد سبز که به دستور شاه عباس احداث شده، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آرامگاه پیرپالاندوز
آرامگاه پیرپالاندوز متعلق به محمد عارف عباسی، از عرفای بزرگ قرن دهم هجری است. این آرامگاه که به ثبت ملی رسیده در دوران صفویه احداث شده است. این بنای تاریخی چهار ضلعی و دارای گنبد پیازی شکل و ایوان آجری زیبایی است. در داخل آرامگاه بر سقف‌ها بقایای نقاشی‌هایی از دوران صفویه وجود دارد. بنا با کاشی‌های ساده فیروزه‌ای رنگی تزییین شده است. اصل بنا در زمان سلطان محمد خدابنده ساخته شده و در سال‌های اخیر توسط آستان قدس بازسازی شده است.
چالیدره
چالیدره یکی از مناطق تقریحی و گردشگری اطراف شهر مشهد است که دریاچه سد چالیدره برای آبیاری باغ‌های اطراف طرقبه ساخته شده و دارای امکانات تفریحی مانند قایق‌سواری، ماهیگیری و رستوران است. این سد خاکی توسط رودخانه جاغرق پر می‌شود.
مقبره فردوسی
آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی در میان باغی مصفا به فاصله ۲۰ کیلومتری شمال شهر مشهد واقع شده است. ساختمان فعلی آرامگاه فردوسی و موزه توس که الهام گرفته از شیوه معماری هخامنشی، به‌ویژه آرامگاه کوروش بود به دستور انجمن آثار ملی در سال ۱۳۴۳ آغاز و با نظارت مهندس هوشنگ سیحون در سال ۱۳۴۷ به انجام رسید. نمای بیرونی بنا شامل عناصر تزئینی هخامنشی به‌خصوص ستون‌ها و سرستون‌ها است و اشعاری که بر اضلاع چهارگانه بنا نگاشته شده از حکیم فردوسی و معرف اندیشه و شخصیت وی است. بخش فوقانی بنا به‌صورت توخالی ساخته شده و فضای داخلی آن نیز علاوه بر الهام گرفتن از معماری دوره اشکانی شامل ۲۰ ستون مرمری در پایین و هشت ستون در بخش فوقانی است. در بخش‌هایی از آرامگاه نیز دیوارنگاره‌هایی از فریدون صدیقی نصب شده که نمایش صحنه‌هایی از روایات شاهنامه است.
مسجد ۷۲ تنمسجد ۷۲ تن یا مسجد شاه در خیابان خسروی، ابتدای بازار بزرگ واقع شده است. این بنای تاریخی در ابتدا آرامگاهی بوده که توسط امیر غیاث الدین بنا شده که در دوره‌ای بعد به بنای کنونی مسجد تغییر کاربری داده است. بنا مشتمل بر فضای چهار طاقی گنبد دو پوش، دو مناره سرشکسته و یک ایوان است و در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مجموعه کوهسنگی
پارک کوهسنگی دومین پارک بزرگ (بعد از پارک ملت) مشهد است. این پارک در جنوب غربی مشهد و در انتهای خیابان کوهسنگی قرار گرفته است. پارک کوهسنگی در حاشیه کوه‌هایی مرتفع ایجاد شده و از قدیمی‌ترین روستاهای مشهد است. کوه سنگی از میان تفریحگاه‌های شهر مشهد از قدمت و شهرت بیشتری برخوردار است و یکی از زیباترین پارک‌های ساخته شده در ایران است. این پارک تلفیقی از آب، سنگ و سرسبزی و نور است. در سال ۱۳۴۰ شمسی با گسترش شهر مشهد، کوهسنگی از طریق خیابانی وسیع و عریض و مشجر، موسوم به خیابان کوه سنگی، به بدنه اصلی شهر مشهد متصل شد. با طرح‌های توسعه شهر مشهد، پارک کوه سنگی به مجموعه تفریحی گردشگری تبدیل شد.
مسجد گوهرشاد
مسجد گوهرشاد در جنوب حرم رضوی واقع شده است. این مسجد به دستور گوهرشاد بیگم همسر شاهرخ، در مجاورت حرم امام هشتم (ع) ساخته شده و از پر بازدیدترین و شلوغ‌ترین مساجد ایران به شمار می‌رود. معماری و کاشی‌کاری‌های این مسجد زبانزد است و گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند.
آرامگاه نادرشاه افشار (باغ نادری)
آرامگاه نادر شاه افشار بنایی است که به یادبود نادرشاه در شهر مشهد ساخته شده است. قوام السلطنه در اواخر عهد قاجار (۱۲۹۶ خورشیدی) در محل یكی از مقابر ویران‌شده نادری، آرامگاه جدیدی برای وی ساخت و استخوان‌های او را از تهران به مقبره مزبور انتقال داد. این آرامگاه کوچک در سال ۱۱۴۵ هجری قمری در مجاور چهارباغ شاهی و رو‌به‌روی حرم امام رضا (ع) از خشت و گل ساخته شد. این بنای جدید كه در محل فعلی آرامگاه وی قرار داشت، مدتی بر پا بود تا این كه انجمن آثار ملی ایران در سال ۱۳۳۵ خورشیدی درصدد بر آمد آرامگاهی مناسب برای وی در همان محل مقبره قوام‌السلطنه احداث کند. این كار از سال ۱۳۳۶ شروع شد و در سال ۱۳۴۲ به پایان رسید.
حمام مهدی قلی بیکحمام مهدی قلی بیک در سال ۱۰۲۷ توسط یكی از امرای تیموری احداث شده است و در نزدیكی بازار بزرگ مشهد و میدان ۷۲ تن قرار دارد. این حمام هم‌اکنون به موزه تغییر کاربری داده است و وسایل و ابزارآلات قدیمی در آن برای علاقه‌مندان تاریخ به نمایش گذاشته شده است.
كلیسای مسروپ قدس
كلیسای مسروپ قدس، تنها کلیسای مشهد توسط ارامنه ساکن در مشهد در میدان دهم دی بنا شده است. قدمت این بنا به دوران پهلوی اول میرسد و پلان ساختمان کلیسا فرمی تقریبا ذوزنقه‌ای شکل دارد. این ساختمان دارای دو گنبد مخروطی شکل است که در راس هر دوی این مخروط‌ها صلیب قرار گرفته است و از ویژگی‌های بارز و منحصر‌به‌فرد این ساختمان به شمار می‌رود. گنبد بزرگ‌تر در وسط ساختمان قرار دارد و صلیب نصب شده در بالای آن از جنس آهن است؛ در حاشیه زیر گنبد ردیفی از کاشی‌های سفید رنگ قرار دارد که منقش به گلی سبزرنگ است.
باغ گیاهشناسیباغ گیاه‌شناسی مشهد شامل بخش‌های مختلفی از جمله باغ گل رز، قطعه آموزشی و نمایشی، مجموعه گیاهی منطقه رویشی ایران، مجموعه آربراتوم و سیستماتیک گیاهی، باغ میوه‌های بومی ایران، مجموعه گیاهی سوزنی برگان، مجموعه نمایشی باغ صخره‌ای و مجموعه نهالستان و گلخانه‌های تکثیری است.
بازار رضا بازار رضا که در فاصله کمی از حرم مطهر قرار دارد، یکی از شلوغ‌ترین و پربازدیدترین بازارهای سنتی کشور لقب گرفته است. این بازار علاوه بر معماری زیبا و سنتی خود یکی از قدیمی‌ترین مراکز عرضه سوغات و صنایع دستی شهر مشهد است.
خانه تاریخی ملک
خانه ملک مربوط‌به اواخر دوره قاجار است و در مشهد، ضلع شرقی خیابان امام، رو‌به‌روی اداره دارایی واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۸ شهریور ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۱۱۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بنا یکی از نمونه خانه‌های زیبای بر جای مانده از دوران انتقال معماری در اواخر عصر قاجاریه محسوب می‌شود. انه ملک امروزه مرکز هنرهای سنتی میراث فرهنگی و گردشگری خراسان رضوی است.
باغ ملیباغ ملی در حال حاضر یکی از بوستان‌های بزرگ و باصفا با آب‌نما و درختان بلند است که به مکانی زیبا و خاص در شلوغی و هیاهوی وسط شهر تبدیل شده است.
موزه نانموزه نان، اولین موزه نان در كشور است كلیه فرایند و ابزارآلات مرتبط با نان، از كاشت و برداشت گرفته تا پخت انواع نان كه همه برگرفته از فرهنگ ایرانی است را به نمایش گذاشته است.
پارک وکیل آباد (باغ وکیل آباد)
پارک وکیل‌آباد از تفرجگاه‌های قدیمی و زیبای مشهد است که در جنوب غربی مشهد و انتهای بلوار وکیل‌آباد واقع شده است. این پارک جنگلی که در گذشته به نام میرطراز یا باغ وکیل‌آباد شناخته می‌شده، در سال ۱۳۴۸ شمسی توسط مالک آن، حسین آقای ملک، به‌صورت رسمی وقف استفاده عموم و به شهرداری مشهد واگذار شد. باغ وحش وکیل آباد، تنها باغ وحش مشهد است که در جوار پارک جنگلی وکیل آباد قرار دارد.
پارک طبیعی هفت حوض (دره هفت حوض) هفت حوض یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی مشهد که در دل کوه‌های خلج جای دارد. بعضی از این حوضچه‌ها به‌اندازه یک استخر کوچک وسعت دارند. آب بعد از عبور از این هفت حوضچه به حوضی بزرگ‌تر می‌ریزد و رودخانه مسیرش را ادامه می‌دهد. این منطقه حدود هفت کیلومتر با مشهد فاصله دارد و شامل هفت حوضچه طبیعی است.
مجموعه‌های آبیمشهد در زمینه احداث پارک‌های آبی موقعیت بی‌نظیری در خاورمیانه دارد. یکی از جاذبه‌های ورزشی خاص در مشهد وجود پارک‌های آبی است که به‌دلیل سرپوشیده بودن امکان استفاده از آن‌ها در تمام طول سال وجود دارد. پارک آبی ایرانیان، سرزمین موج‌های آبی، پارک ساحلی آفتاب و موج‌های خروشان از پارک‌های آبی مجهز است که طرفدارن بسیاری در ایران دارد.
