مهروماه

خوانسار نام شهری قدیمی در شمال غرب اصفهان است. این شهر مرکز شهرستان خوانسار است که در فاصله‌ای نه چندان دور از کویر واقع شده است. نام خوانسار در اصل خونسار به معنی چشمه سار بوده است که از کثرت چشمه در منطقه گرفته شده است. این شهر دارای پوشش گیاهی متنوعی از درختان میوه و جاذبه های طبیعی سد باغکل، چشمه ونک، قنات جلغوت، تونل سبز خوانسار، پارک ملی سرچشمه و کوچه ‌باغ‌هایی زیبا نظیر مرغه و در بند می‌باشد. این شهر از خوش آب و هواترین شهرهای ایران است که با مناظری دل‌نشین و هوایی لطیف، کنار آثار تاریخی و مذهبی توان بالایی در توسعه گردشگری استان دارد. 
 مهم‌ترین سوغات خوانسار عسل آن است که در ایران شهرت زیادی دارد. گردو، بادام و آلو از محصولات باغی از دیگر سوغات‌های شهر است. خوانسار زادگاه مشاهیر ادبی، مذهبی و هنری مانند محمودی خوانساری و ادیب خوانساری می‌باشد. در خوانسار صنایع دستی از قدمت و تنوع زیادی برخوردار است. قالی‌بافی، گیوه، کوزه‌گری، سفال، چیت سازی و عصاری از صنایع دستی این منطقه به شمار می آید.

اقلیم و آب وهوا
خوانسار شهری ا‌ست خوش آب‌وهوا با ارتفاع ۲۲۵۰ متر بالاتر از سطح دریا و پوشش گیاهی سرسبز متنوع اعم از باغات و درختان میوۀ متعدد به‌همراه پوششی از گل‌های لالۀ سرخ و لالۀ واژگون. بنابراین به علت ارتفاع زیاد این شهر از سطح دریا، هوا در تابستان معتدل، و در زمستان نیز نسبتاً سرد است و به همین دلیل دارای شرایط ییلاقی است.
بهار خوانسار با شکوفه زدن درختان، تابستان معتدل و خنک، و پاییز نیز با هفت‌رنگ شدن طبیعت، زیبایی خاصی به منظرۀ خوانسار می‌بخشند. وجود باغات سرسبز به‌همراه چشمه‌های آب فراوان، شرایط بسیار مساعدی برای جذب گردش‌گر و رونق صنعت توریسم در خوانسار فراهم نموده است.

اماکن مذهبی و زیارتی خوانسار
دین تمام مردم خوانسار از دیرباز تا حال حاضر، اسلام و مذهب آنان نیز شیعۀ اثنی‌عشری بوده و هست. این شهر از روزگاران قدیم همواره یکی از مراكز و مکاتب مهم مذهب شیعه در ایران به شمار می‌رفت و می‌رود. در سیر و تحول مذهب شیعۀ اثنی‌عشری و چگونگی گرایش مردم خوانسار به دین اسلام و مذهب تشیع، بی‌تردید وجود امامزادگان جلیل‌القدر «احمدبن‌محمدبن‌علی‌النقی(ع)»، «سیدصالح‌قصیر» و «سیدمحمود» در بقعۀ باباترک، اصلی انکارنشدنی، بسزا و مهمی در ترویج مذهب تشیع و پیدایش علمای بزرگ شیعی بود. به‌طور خلاصه، برخی اماکن مذهبی و مقدس خوانسار بدین شرح‌اند:
 
1) امامزاده احمد



بقعۀ متبرکۀ امامزادۀ جلیل‌القدر «احمدبن‌محمّدبن‌علی‌النقی(ع)» معروف در عوام به «شاهزاده احمد»، که در جنوب شهر و در خیابان آیت‌الله خوانساری، جنب میدان سپاه واقع شده است. نظر به اهمیت و جایگاهی که این امامزادۀ عظیم‌الشأن در میان مردم خوانسار داشته، همواره طی زمان‌های مختلف بنای آرامگاه آن مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است؛ به نحوی که هم‌اینک هیچ‌گونه اطلاعاتی از نخستین بنای آرامگاهی که ایجاد شده است، وجود ندارد.
 
2) امامزاده سیدمحمود
بقعۀ متبرکۀ امامزاده «سیدمحمود(ع)»، که نسب شریفش با چهار واسطه به «امام علی‌النقی(ع)» می‌رسد، در خیابان سیزده محرم واقع است. این بقعۀ قدیمی در عهد صفویه ساخته شده و با گنبد 12 تَرکه، بهسازی و توسعه یافت. گنبد آن نیز دوپوش و نمای خارجی‌اش هم منشوری است که قاعدۀ آن دوازده ضلع دارد. در سال‌های اخیر یک آب‌انبار یا سرداب قدیمی نیز در این محل کشف و مرمت شده است.
 
3) امامزاده سیدصالح
نسل امامزاده «سیدصالح قصیر اول» با هفت واسطه به «امام موسی‌بن‌جعفر(ع)» می‌رسد. بارگاه مطهر این امامزادۀ عظیم‌الشأن در محلۀ باصفای بیدهند قرار دارد و ساختمان نوساز آن با زیربنای چهارهزار مترمربع و به همراه اجرای طرح بازسازی و بهسازی و نیز طرح فضای سبز آن در سال‌های اخیر صورت گرفته است. در زیر صحن این امامزاده قناتی وجود دارد که به همت ادارۀ اوقاف و امور خیریۀ شهرستان خوانسار مرمت و بازسازی شده است.
 
4) مقبرۀ باباپیر
آرامگاه «شیخ اباعَدنان قرشی» معروف به «بابا پیر» در پارک سرچشمۀ خوانسار زیارتگاه اهالی، مسافران و میهمانان شهر خوانسار می‌باشد. این بقعه از قدیمی‌ترین آثار تاریخی خوانسار محسوب می‌شود و دارای ساختمان و گنبدی با ویژگی معماری اوایل دورۀ صفویه (گنبد دوپوش و نمای خارجی منشوری با قاعدۀ دوازده ضلع که نماد دوازده امام و دوازده تَرْک کلاه صفویان بوده است) می‌باشد که البته طی سال‌های اخیر بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. گفته می‌شود شیخ اباعدنان از نخستین پایه‌گذاران مذهب شیعۀ جعفری در اوایل قرن هفتم از اصفهان تا لرستان و نهاوند و خوزستان و نیز از اساتید شیخ‌صفی‌الدین اردبیلی بوده است. مقبرۀ باباپیر همانند آرامگاه باباترک دارای گنبد دوپوش و نمای خارجی منشوری با قاعدۀ دوازده ضلعی‌ست که نماد معماری دورۀ صفویه است.
 
اماکن تاریخی خوانسار
خوانسار به دلیل سابقه و قدمت بسیار آن، قاعدتاً بناهای تاریخی بسیاری نیز داشته که برخی از آن‌ها هم‌چنان سالم و پابرجا باقی مانده‌اند و برخی دیگر به‌کلی ویران و به فراموشی سپرده شده‌اند. از جمله بناهای تاریخی سالم و پابرجا می‌توان به مساجد، آرامگاه‌ها، کبوترخانه‌ها و خانه‌های تاریخی اشاره کرد. در مجموع، شهرستان خوانسار دارای حدوداً 28 اثر ثبت شده در فهرست آثار ملی کشور می‌باشد که مشهودترین آن‌ها عبارت‌اند از:
 
1) مسجد جامع خوانسار
این مسجد با قدمتی حدود چهارصد سال، از آثار دوران صفویه و یکی از مراکز مهم مذهبی شهر خوانسار است که در شمال شرقی شهر و در حاشیۀ میدان سپاه واقع گردیده است. احداث بنای مسجد جامع را به «شهریارالملک آقا صانع» نسبت می‌دهند و سال اتمام آن نیز 1147 هـ.ق می‌باشد. این بنا از معدود مساجد ستون‌دار چوبی شناخته‌شده در ایران است که فاقد گنبد و مناره می‌باشد و تنها یک مأذنۀ چوبی در جانب شمالی بنا دارد. این مسجد همچنین یک درب چوبی منبت‌کاری‌شدۀ بسیار نفیس دارد که قدمتی چند صد ساله دارد.
 
2) مدرسۀ مریم‌بیگم صفوی
مدرسۀ مریم‌بیگم صفوی که امروزه به حوزۀ علمیۀ آیت‌الله علوی نیز مشهور است، در سال 1106 هـ.ق مقارن با سلطنت شاه‌سلیمان صفوی و به‌دستور مریم‌بیگم دختر آن شاه صفوی ساخته و سپس به دست میرزا محمدتقی‌خان مرمت شده است. این مدرسه حدود 1500 مترمربع مساحت دارد و در سال 1306 هـ.ش توسط حاجی میرزا محمدتقی خوانساری و در سال 1354 هـ.ش نیز به همت مرحوم آیت‌الله حاج سید حسین علوی، مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. این مدرسه قدیمی‌ترین حوزۀ علمیه در منطقۀ خوانسار نیز محسوب می‌گردد و در طول مدت فعالیتش عالمان و شخصیت‌های بزرگی در آن تدریس و یا تلمّذ کرده‌اند، از جمله: میرزای قمی، مرحوم آیت‌الله محمدرضا گلپایگانی و نیز علمای بزرگی از خاندان عظیم‌الشأن خوانساری. همچنین نقل است حضرت امام خمینی(ره) نیز مدت شش ماه در این مدرسه به تبادل اطلاعات با یکی از حکیمان مطلع و گمنام به نام ملا محمدعلی حکیم ایمانی، در این مدرسه حضور داشتند.
 
3) مسجد رئیسان
این مسجد در محلۀ رئیسان (کوی تاریخی رئیسان حدفاصل خیابان سیزده محرم و خیابان امام خمینی(ره) می‌باشد) و در کوچۀ زورخانۀ پوریای ولی واقع گردیده است. طبق تاریخ‌های موجود در بنا، زمان احداث این مسجد به سال 1310 هـ.ق و عهد حکومت ناصرالدین‌شاه قاجار می‌رسد که توسط استاد محمدحسین انجام گرفته است. سردر ورودی به همراه تزیینات آجرکاری سردر، تزیینات خطاطی شبستان و محراب منقوش به طرح‌ها و رنگ‌های زیبا و متنوع، رنگ‌آمیزی زیبای سرستون‌های چوبی مسجد و...، از جمله تزیینات به کار رفته در بنا می‌باشند.
 
4) خانۀ حبیبی



خانۀ حبیبی با معماری منحصربه‌فرد و زیبا و سردری باشکوه از گذشته‌ای پر افتخار خبر می‌دهد. این بنای تاریخی ارزشمند در سال 1328 هـ.ق به‌وسیلۀ یکی از تاجران بنام شهر معروف به حاج حبیب، ساخته شده است. در این بنای تاریخی همه ساله و طبق سنت دیرینه، در ایام محرم، مراسم پورشور عزای حسینی نیز برگزار می‌شود.
 


5) خانۀ ابهری



خانۀ ابهری در زمان قاجاریه و توسط سیدمیرمحمدصادق و سپس فرزندش سیداسدالله در محلۀ تاریخی رئیسان بنا شده است. این بنا در گذشته بخشی از مجموعۀ مسکونی بزرگ‌تری معروف به عمارت میرمحمدصادق بوده که متأسفانه در حال حاضر عمارت اصلی به‌صورت مخروبه در آمده است. این خانۀ تاریخی در حال حاضر دارای حیاط مرکزی و اتاق‌هایی در چهار ضلع آن و با نقاشی‌های روی چوب و گچ‌بُری و نیز معماری منحصربه‌فرد است که متناسب با وضعیت آب‌وهوای کوهستانی خوانسار ساخته شده است. در سال‌های اخیر این بنا به‌وسیلۀ میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان خوانسار مرمت و بازسازی شده و اخیراً دفتر آن اداره هم به این ساختمان تاریخی زیبا منتقل شده است. خانۀ ابهری در خیابان سیزده محرم، محلۀ تاریخی رئیسان، کوی ابهری واقع است.
 
6) خانۀ جعفری
این خانۀ تاریخی در خیابان آیت‌الله خوانساری، ابتدای کوچۀ امامزاده احمد و در حاشیۀ رودخانۀ خوانسار قرار دارد. قدمت این بنا به حدفاصل اواخر دورۀ قاجاریه - اوایل دورۀ پهلوی می‌رسد. معماری جالب و متفاوت که سیمایی خاص به این ساختمان بخشیده، به همراه ستون‌ها، پنجره‌ها و ایوان‌های متمایز و زیبا، از ویژگی‌های بارز این ساختمان است. خانۀ جعفری در مالکیت شخصی می‌باشد.
 
7) خانۀ سلطانی



این بنای قدیمی در بلوار نماز باران، محلۀ بابا سلطان و نرسیده به دوراهی قودجان واقع است. دارا بودن دو حیاط، یکی به‌عنوان حیاط مرکزی با ساختار معماری در اطراف، و دیگری حیاطی در پیرامون بنا، که نشان‌دهندۀ ساختار باغ‌گونۀ این ساختمان در ارتباط با محیط پیرامون می‌باشد، یکی از ویژگی‌های جالب این بنای مسکونی است. خانۀ تاریخی سلطانی در تملک شخصی بوده و متعلق به اوایل دورۀ پهلوی است.
 
8) خانۀ ضیایی (احمدیان)
خانۀ ضیایی در خیابان حکیم زلالی (جوانمرد سابق) واقع است. این بنای تاریخی در حدفاصل اواخر دورۀ قاجاریه - اوایل دورۀ پهلوی احداث شده و دارای ساختار حیاط مرکزی و ایوانی سرتاسری و سرپوشیده است و این ایوان در زیبایی و تلفیق فرم، نقش بسیار مهمی در تطابق با شرایط اقلیمی دارد. خصوصیت دیگر این خانه، حیاط مرکزی آن است که توسط ایوان با اتاق‌ها و تالارها مرتبط شده است. خانۀ معروف که به اشتباه به «ضیایی» ثبت ملی شده، در تملک ورثۀ خاندان احمدیان قرار دارد.
 
9) آسیاب آبی سرچشمه
خوانسار یکی از مناطقی است که در گذشته به دلیل منابع آبی جاری فراوان، دارای آسیاب‌های آبی بسیار بوده است که در حال حاضر قریب به اتفاق اکثر آن‌ها تخریب شده و از بین رفته‌اند. این آسیاب‌ها در راستای رودخانۀ اصلی شهر (که غالباً از سرچشمه نشئت می‌گرفت) و کنارۀ آن قرار داشتند و از نوع تنوره‌ای با چرخ‌آب افقی بوده‌اند. اخیراً در محوطۀ اطراف پارک ملی سرچشمه، یکی از این آسیاب‌های آبی تنوره‌ای به همت و تلاش بی‌وقفۀ یک شهروند با ذوق خوانساری به نام آقای نعمت‌الله نظری، بر روی ویرانه‌های آسیاب آبی شهیدی احیا و راه‌اندازی شد که احتمالاً تنها آسیاب آبیِ کاملاً فعال در استان اصفهان نیز محسوب می‌گردد. این آسیاب دارای معماری جالب و زیبا و نیز سفره‌خانه‌ای سنتی است. 
 
10) سرداب امامزاده سید محمود



این سرداب در جانب شرقی یا جنوب شرقی بقعۀ امامزاده سیدمحمود، مشهور به باباترک، واقع است و هم‌زمان با ساخت بنای بارگاه امامزاده (در طول دورۀ صفوی) ساخته شده. سرداب امامزاده سیدمحمودِ خوانسار یکی از معدود سرداب‌های شناخته شدۀ ایران به ساختار لاشه‌سنگ و سقف گنبدی، بدون استفاده از هرگونه ملات است.
 
11) قبرستان شرقی خوانسار
این قبرستان در شرق شهرستان خوانسار و در پشت بقعۀ مطهر امامزاده سیدمحمود (در جنب خیابان سیزده محرم) واقع است. نظر به این‌که آن مکان آرامگاه بیش از پنجاه تن از علمای بزرگ شیعی، رجال و بزرگان و مفاخر و معاریف و مشاهیر (کاتبان قرآن، خوشنویسان، هنرمندان، شاعران، ادیبان و...) این شهرستان می‌باشد، و هم‌چنین دارای تعدادی آرامگاه خانوادگی متعلق به دورۀ قاجاریه یا به سبک آن دوره است و نیز آثار خوشنویسیِ حجاری و حکاکی‌شدۀ روی سنگ قبور، که در نوع خود بی‌نظیر و بسیار زیبا هستند، لذا از لحاظ تاریخی و نیز مذهبی بسیار حائز اهمیت است، و چه بسا در صورت بازسازی و ثبت ملی آن، می‌تواند همانند قبرستان تخت‌فولاد اصفهان، از جایگاه و اهمیت ویژه و والایی چه از نظر معنوی و چه از نظر مادی برخوردار گردد.
 
 12) کبوترخانه
کبوترخانه‌ها یکی از ساختار‌های معماری شاخص و منحصربه‌فرد خوانسار محسوب می‌شوند که در کم‌تر مناطقی از ایران مشابه آن‌ها دیده می‌شود. این ابنیه در خوانسار عموماً ساختار یا پلانی مکعبی داشته و در داخلشان نیز فضاهای متعددی برای کبوتران ساخته شده است. کبوترخانه‌ها از جهت آن‌که محل انباشت کود بسیار ارزشمندی بوده، در گذشته همواره توسط برخی ملاکین زمین‌دار و کشاورزان بزرگ ساخته می‌شدند. اکثر آن‌ها نیز مربوط به دورۀ قاجاریه می‌باشند.
در حال حاضر در برخی مناطق خوانسار، به‌ویژه از محلۀ باباسلطان تا قودجان، می‌توان نمونه‌هایی از این کبوترخانه‌ها را ملاحظه کرد. کبوترخانۀ حاج علی سلطانی و کبوترخانۀ حاج میرزا قودجانی، دو نمونه از مهم‌ترین و زیباترین کبوترخانه‌هایی هستند که در روستای قودجان قرار دارند. وجود قنات و عبور رودخانه از کنار برخی از کبوترخانه‌های قودجان همراه با طبیعت و باغات سرسبز، آن منطقه را به یکی از مکان‌های مناسب برای تفریح گردشگران و مسافران و بناهای آن را نیز گزینه‌ای مناسب برای تحقیق پژوهشگران رشته‌های مختلف تاریخ، باستان‌شناسی، معماری، مردم‌شناسی، و... مبدل کرده است.
 
13) غار دستکند رحمت‌آباد
این محوطۀ تاریخی بسیار ارزشمند که در میان اهالی محلی به تپه یا قلعۀ آریایی‌ها شناخته می‌شود، در روستای رحمت‌آباد قرار گرفته است. این غار در اصل متشکل از یک پشتۀ طبیعی است که در گذشته تونل‌های غارمانند و فضاهای اقامتی متعددی در چند طبقه داشته. قدمت این غارهای دستکند به پیش از اسلام می‌رسد اما نمای بیرونی تپه که به‌صورت قلعه یا دژ ساخته شده، مربوط به سده‎ها بعد از اسلام احتمالاً اواخر خوارزمشاهاهیان و دورۀ ایلخانیان است و محیطی مسکونی بوده، ولی در اواخر عمر صفویه و شاید در حملۀ افاغنه، توسط مهاجمان افغان از بین رفته است.
 
14) روستای تاریخی ویست
این روستا شامل چند اثر باستانی مثل تپّۀ تاریخی و سنگ‌نگاره است. تپّۀ تاریخی ویست گویا زمانی شکل یک قلعۀ اولیه بود اما گذر زمان آن را تبدیل به یک تپه یا تَلی از خاک کرده است. تپه‌ای که به‌نظر می‌رسد در دل آن هنوز هم درب‌های تاریخی‌اش وجود دارد، و به باور باستان‌شناسان، اگر درهای این قلعه به‌سوی کاوشگران باز شود، تاریخ نهفته و گمشدۀ این روستا و حتی شهرهای اطراف آن نیز آشکار می‌گردد. همچنین، سنگ‌نگاره‌های ویست نیز به‌عنوان یکی از کهن‌ترین یادگارهای بشر، بیانگر قدمت چندهزارسالۀ این منطقه است، و بیش‌تر نقوشی که در آن دیده می‌شود، از گونه‌ای بزکوهی هستند، که زمانی نشان از وجود و وفور این حیوان در آن منطقه می‌داد. 
 
مناظر طبیعی و تفرجگاههای تفریحی و گردشگری خوانسار
یکی از دلایل اهمیت و جایگاه خوانسار از گذشته تاکنون، وجود چشم‌اندازها و جاذبه‌های طبیعی بسیار زیبا و ارزشمند بوده است، به نحوی که در نگاه بسیاری از سفرنامه‌نویسان و گزارشگران و گردشگران ایرانی و خارجی، خوانسار یک درۀ سرسبز و پر از درختان و بوستان‌ها توصیف شده است. جای‌جای این شهرستان، به‌ویژه نوار شمالی-جنوبی آن، از روستای تیدجان تا سنگ‌سفید که شهر خوانسار نیز در میان آن قرار گرفته، پر از مناطق زیبای تفریحی و گردشگری طبیعی است، آن‌چنان‌که چشم هر بیننده‌ای را به خود جذب می‌کند. ازجملۀ مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین مکان‌های گردشگری طبیعی خوانسار را می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:

1) پارک ملی سرچشمه



یکی از دیدنی‌ترین مناطق شهرستان خوانسار است که با وسعت 15 هکتار در جنوب غربی شهر و در دامنۀ کوه واقع شده و تعدد چشمه‌های طبیعی و فصلی در آن، زیبایی و طراوت خاصی به این مکان بخشیده است. چشمه‌های مرزنگشت (مرزنگوش در اسم صحیح آن)، چشمه پیر و چند چشمۀ زیبای دیگر، به همراه جنگل انبوه از درختانی که در دامنۀ کوهِ سیل واقع شده است، در مجموع چشم‌اندازی زیبا مقابل دیدگان مهمانان و گردشگران گشوده است. همچنین مقبرۀ شش تن از عارفان بزرگ نیز در این بوستان واقع است. این پارک به‌عنوان یکی از مناطق نمونۀ گردشگری برگزیده شده و امکانات گردشگری مناسبی هم در محدودۀ آن قرار داده شده است.
 
2) کوه سیل


کوه سیل یا سُوْل از کوه‌های دیدنی خوانسار است که در حاشیۀ رشته‌کوه عظیم زاگرس قرار دارد و در فصول مختلف سال، منظره‌ای دل‌ربا، بدیع و زیبا، و منزل‌گاهی با صفا برای گردشگران، طبیعت‌دوستان و کوهنوردان خواهد بود. قلۀ سول بلندترین کوه خوانسار نیز محسوب می‌گردد.
 
3) گلستان‌کوه
منطقۀ حفاظت‌شده و دیدنی گلستان‌کوه در جنوب شهرستان خوانسار و در فاصلۀ 15 کیلومتری از شهر و در مسیر خوانسار به دامنه واقع است. این منطقۀ سرسبز و خوش‌آب‌وهوا دارای شرایط ییلاقی بوده و پوشیده از گونه‌های گیاهی گزانگبین، پیاز وحشی (موسیر) و انواع گل‌های زیبا مخصوصاً گل لالۀ واژگون (اشک مریم یا اشک مژگان) است که شاخصۀ پوشش گیاهی این منطقه نیز محسوب می‌گردد و با زیبایی خیره‌کنندۀ خود، چشم هر بیننده‌ای را به وجد می‌آورد. اوج زیبایی این منطقه از اواسط فروردین ماه تا اواسط خرداد می‌باشد.
 
4) سد باغکل خوانسار



این سد مخزنی خاکی در ابتدای جادۀ خوانسار به اصفهان قرار دارد و طبیعت سرسبز اطراف آن با مناظر خیره‌کنندۀ کوه سیل، جلوه‌ای خاص و چشم‌انداز زیبایی بدان بخشیده است.
 
5) پارک عسل
مجموعۀ تازه‌تأسیس پارک عسل در ابتدای جادۀ خوانسار به اصفهان واقع و از طراحی نوین و زیبا و همچنین امکانات مناسب برخوردار است. این پارک در طول سال و در فصول مختلف، پذیرای مهمانان و گردشگران زیادی می‌باشد.
 
6) پارک طبیعی سنگ شیر
این تفرجگاه طبیعی در محلۀ بیدهند (سنگ‌شیر) قرار دارد. وجود قنات و عبور رودخانه از کنار آن همراه با طبیعتی سرسبز و درختانی سر به فلک کشیده، آن را به یکی از مکان‌های جذاب برای استراحت و تفریح گردشگران و مسافران مبدل کرده است. البته در حال حاضر بخش‌های زیادی از محیط پیرامونی پارک را باغات کشاورزی در بر گرفته، که به‌تدریج توسط شهرداری در حال خریداری‌شدن است.
 
7) کوچه‌باغ‌های خوانسار
شهر خوانسار نماد کامل یک باغ‌شهر در استان اصفهان و حتی ایران است. درختانِ دوجانب خیابان اصلی و مرکزی شهر هم نمودی به‌شکل یک طاق و تونلی سبز دارند. وجود کوچه‌باغ‌های خوانسار نیز زیبایی و طراوت خاصی به این شهر بخشیده و آن را به یکی از محیطهای جذاب و سرسبز گردشگران و دوست‌داران طبیعت تبدیل کرده است.

سوغات و محصولات خوانسار

1) عسـل
این محصول یکی از تولیدات شاخص و اصلی کشاورزی خوانسار و نیز یکی از برجسته‌ترین و فراوان‌ترین سوغات این شهر به شمار می‌رود و البته سهم عمده‌ای هم در بهبود و ارتقای اقتصاد شهر ایفا می‌کند. قدمت زنبورداری و برداشت عسل در خوانسار به حدود پنج قرن قبل می‌رسد. عسل خوانسار یک فرآوردۀ طبیعی و مرغوب است که در ایران شهرت بسیاری دارد. افراد بسیاری در این شهر به پرورش زنبور و تولید عسل اشتغال دارند. وجود گیاه گون و گل‌ها و گیاهان متنوع و مراتع سرسبز در خوانسار، زمینه را برای پرورش زنبور عسل و تولید عسل انگبینِ باکیفیت و مرغوب مساعد نموده و آن را به یکی از مهم‌ترین مراکز تولید عسل طبیعی در کشور تبدیل کرده است، به‌طوری‌که علاوه بر مصرف داخلی، به خارج از کشور نیز صادر می‌گردد.
 
2) گز و گز انگبین
کوه‌های خوانسار پوشیده از گیاه گون هستند که گزانگبین از آن گرفته می‌شود. گزانگبین حوالی خوانسار از معروف‌ترین و بهترین نوع گزانگبین است که از گذشته تاکنون به «گز خوانسار» نیز شهرت داشت. ازاین‎‌رو، گز یکی از محصولات بومی، سنتی، خوش‌طعم و باکیفیت خوانسار است که با درصدهای مختلفی از شهد گزانگبین تولید و ارایه می‌شود.
 
3) خشکبـار
یکی از ارقام پرمحصول و باکیفیت این دیار و نیز یکی از مهم‌ترین سوغات خوانسار از دیرباز تاکنون محسوب می‌شود. برداشت میوه‌های گوناگون و تازه از باغات سرسبز و خرم خوانسار، بر کیفیت و تنوع این محصول می‌افزاید. گردو، بادام، آلو، زردآلوی خشک‌شده و غیره، مهم‌ترین بخش از خشکبار خوانسار را تشکیل می‌دهند.
4) حلوا سِوون (حلوا سوهان)
یکی دیگر از سوغاتی‌های خوانسار است که در گویش محلی مردم خوانسار «حلوا سِوون» خوانده می‌شود. این محصول مختص شهر خوانسار بوده و در حال حاضر هم در خوانسار تولید و در خشکباری‌ها و برخی از فروشگاه‌های شهر به مشتریان عرضه می‌گردد.
 
5) شیرینی و کلوچۀ خوانساری
نوعی شیرینی مخصوص خوانسار که ویژگی آن، استفاده از ماست به‌جای شیر در ترکیبات و مواد اولیۀ آن همراه با گلاب و زعفران است که طعمی متفاوت و لذیذی به این محصول غذایی می‌بخشاید.