دیدنی‌های جلفا
جلفا شهری مرزی میان ایران، جمهوری آذربایجان و ارمنستان در استان آذربایجان‌شرقی است که به‌دلیل موقعیت گمرکی و تجاری خود یکی از شهرهای مهم کشور به شمار می‌آید. این شهر دارای جاذبه‌های گردشگری بی‌شماری است و وجود کلیساهای تاریخی بسیار در آن نمایانگر آن است که اغلب ساکنین شهر از اقلیت‌های مذهبی بوده‌اند. وجود بازار و مراکز خرید بسیار و همین طور واقع شدن در منطقه آزاد تجاری، جلفا را به یکی از مهم‌ترین قطب‌های تجاری کشور تبدیل کرده است. جلفا همین طور از طبیعت بسیار زیبایی برخوردار است که زیبایی‌های آن شما را مجذوب خود خواهد کرد.
جاده مرزی ارس جلفا
جاده مرزی ارس جلفا از جمله جاده‌های زیبای کشور است که در شمال‌غربی و امتداد رودخانه ارس قرار دارد. این جاده شگفت‌انگیز از منطقه ارسباران به موازات رودخانه ارس آغاز و در جلفا تمام می‌شود. در طول مسیر این جاده، از یک سو جنگل‌های انبوه و کوه‌های سرسبز و از سوی دیگر رودخانه ارس و خانه‌های روستایی را می‌توانید تماشا کنید. همچنین می‌توانید خانه‌هایی را که در کشور ارمنستان در منطقه مستقل نخجوان قرار دارد، به‌راحتی در این جاده مشاهده کنید؛ زیرا فاصله آن‌ها با شما تنها یک رود است.
حمام تاریخی جلفا
حمام جلفا، بنایی تاریخی است که پایبندی بسیاری به اصول و هنجارهای معماری ایرانی دارد. تاریخ دقیقی از ساخت این بنا وجود ندارد؛ ولی بر اساس شیوه معماری آن می‌توان آن را به دوره حکومت قاجاریه نسبت داد. در هر حال طرز ساخت و معماری این بنا و همین طور تحلیل فرمی و فضای داخلی آن نمایانگر قدمتی بیش از صد سال است. این حمام تاریخی در جاده تبریز به جلفا در ناحیه‌ای که کاروان‌ها برای عبور از رودخانه ارس توقف می‌کردند، بنا شده و بیشتر تجار، بازرگانان، کارمندان، کارگران گمرک، نظامیان و مردم ساکن شهر از آن استفاده می‌کردند.
رودخانه ارس
رودخانه ارس یا آراکس قدیم از ارتفاعات هزار برکه در جنوب ارزروم در کشور ترکیه سرچشمه می‌گیرد و از نزدیکی دوالو تا قره دونی در مرز ایران جریان دارد. این رودخانه زیبا نزدیک به ۱,۰۷۲ کیلومتر طول دارد و از غرب به شرق سرازیر شده و از استان‌های اردبیل، آذربایجان‌غربی و آذربایجان شرقی می‌گذرد.
سد ارس
سد ارس روی رودخانه ارس در مرز ایران و جمهوری آذربایجان در چهل کیلومتری شهر جلفا احداث شده است. دریاچه سد ارس، دریاچه بسیار زیبایی است که دارای انواع زیادی از ماهیان آب شیرین است و از لحاظ توریستی و ماهیگیری جایگاه بسیار خوبی دارد.
آبشار ماهاران
آبشار ماهاران در کنار رودخانه ارس در منطقه حفاظت شده کیامکی در جنوب‌شرقی لیوارجان در شهر جلفا جای گرفته است. این آبشار زیبا بیش از ۱۵ متر ارتفاع دارد و طبیعت‌گردان، دوست‌داران طبیعت و کوهنوردان زیادی را مجدوب خود می‌کند.
پارک ملی کنتال
پارک ملی کنتال از هفت هزار هکتار مساحت در شمال استان آذربایجان‌شرقی در مرز بین‌المللی با جمهوری ارمنستان برخوردار است و جزئی از شمال‌شرقی پناهگاه حیات‌وحش کیامکی به شمار می‌رود. در حال حاضر این پارک از جمله مناطق حفاظت شده از سوی اداره محیط‌زیست در استان آذربایجان‌شرقی است که جهت محافظت از منابع طبیعی و حیوانی این منطقه تاسیس شده است.
کلیسای چوپان جلفا
کلیسای چوپان، کلیسایی تاریخی است که در غرب شهر مرزی جلفا در کناره رودخانه ارس، در میان کوه‌های رسوبی سرخ رنگ قرار دارد و مکانی برای عبادت چوپانان ارمنی ساکن روستاهای اطراف در این منطقه بوده است. بنای این کلیسا به‌دلیل اینکه مورد استفاده قشر ساده و بی‌آلایش چوپانان بوده، بسیار ساده، زیبا و بی‌آلایش ساخته شده است.
حمام کردشت جلفا
مجموعه کردشت یکی از زیباترین نمونه‌های معماری ایرانی و جاذبه‌های تاریخی استان آذربایجان شرقی است که در روستای کردشت و در جوار شهرستان جلفا قرار دارد. این مجموعه بی‌نظیر شامل هشت بنای مهم از جمله حمام بزرگ، حمام کوچک، مسجد غریب، دیوانخانه، یخچال، قلعه منسوب به عباس میرزا و ساخلو (پادگان نظامی) است.
کاروانسرای خواجه نظر جلفا
کاروانسرای خواجه نظر یا عباسی یکی از ۹۹۹ کاروانسرای بنا شده در زمان حکومت «شاه عباس صفوی» است که در پنج کیلومتری جلفا واقع شده است. می‌گویند که «خواجه نظر» یکی از ارامنه معتبر در جلفا بوده است که در تجارت ترقی کرد و نزد «شاه عباس کبیر» جایگاه و اعتباری پیدا کرد. به همین دلیل «شاه عباس» او را کلانتر ملت ارامنه کرد و به افتخار وی در جلفا دو کاروانسرای بزرگ در دو طرف رودخانه ارس بنا کرد.
روستای اشتبین جلفا
روستای پلکانی اشتبین که به آن «ماسوله آذربایجان شرقی» نیز می‌گویند، در حاشیه سواحل زیبای رودخانه ارس در میان کوه‌های بلند قرار دارد و طبیعت چشم‌نواز، سبز و دل‌انگیز آن، بهشت را به تصویر می‌کشد.
کلیسای سن استپانوس جلفا
کلیسای سن استپانوس یا کلیسای استفانوس مقدس، دومین کلیسای مهم ارامنه در کشور در ۶ کیلومتری روستای دره‌شام و ۱۵ کیلومتری غرب جلفا در آذربایجان‌شرقی است که از نظر اهمیت بعد از قره کلیسا جای دارد. «سن استپانوس» یا «سن استفان»، اولین شهید راه مسیحیت است که در بیت‌المقدس توسط یهودیان سنگسار شده است.
آبشار آسیاب خرابه جلفا
آبشار آسیاب خرابه یکی از زیباترین جاهای دیدنی آذربایجان شرقی است که حتما باید از آن دیدن کنید. این آبشار زیبا به‌دلیل خرابه‌های یک آسیاب آبی که در آنجا قرار دارد، به این نام معروف شده است.
روستای دوزال جلفا
روستای زیبای دوزال در کنار رودخانه ارس در مرز کشور ارمنستان در بخش سیه‌رود شهر جلفا جای گرفته است. این روستای بی‌نظیر، امامزاده‌های فراوانی مربوط به دوره سلجوقیان را دارد که در میان آن‌ها امامزاده شعیب در برج دوزال، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و یکی از مهم ترین آثار تاریخی کشور در این روستا محسوب می‌شود که در مکانی باصفا بر فراز کوهی مشرف به رودخانه ارس بنا شده است. ساخت برج تاریخی دوزال به قرن هفتم هجری قمری و دوره حکومت ایلخانان می‌رسد.
پل ضیا الملک جلفا
پل ضیا الملک در ۶ کیلومتری غرب جلفا در کنار پاسگاه مرزی عباسی قرار گرفته و به‌عنوان یکی از آثار ملی در کشور شناخته می‌شود. این پل تاریخی در زمان اوراتوها احداث و بعدها توسط ضیا الملک نخجوانی مرمت شده است.
بازارچه مرزی جلفا
بازارچه مرزی جلفا در کنار رودخانه ارس درست در مرز ایران با جمهوری خودمختار نخجوان در شهر جلفا واقع شده است. این بازارچه از سال ۱۳۷۳ شروع به فعالیت کرد و اکنون یکی از بازارهای پررونق و پر رفت و آمد استان آذربایجان‌شرقی به شمار می‌رود.
امامزاده سید محمد نوجه مهر جلفا
امامزاده سید محمد نوجه مهر که معروف به سید محمد آقا نیز است، در روستای نوجه مهر شهر جلفا قرار دارد. گفته می‌شود که این امامزاده یکی از نوادگان «امام موسی کاظم بوده است.
