اگر بخواهیم توان گردشگری استان یزد و دیدنی‌ترین شهرهای آن را بررسی کنیم، بدون شک یکی از آن‌ها شهر مهریز است. شهری کهن و باستانی که بناهای بی‌نظیرش چشم هر بیننده‌ای را به خودش خیره کرده است. مهریز یزد از جمله مقاصد گردشگری مهم در ایران به شمار می‌رود که گردشگران را از سراسر جهان به سمت خودش کشانده است. شهری که در حدود ۱۶۰۰ سال پیش بنیان نهاده شده و همچنان با بناها و آثار بی‌نظیری درون خودش پابرجاست.اگر دوست دارید با جاذبه‌های فراوان و جاهای دیدنی مهریز بیشتر آشنا شوید، در ادامه با سفرزون همراه باشید:
مهریز کجاست؟
مهریز از زیباترین شهرهای تاریخی یزد و برجای مانده از روزگار ساسانیان است. این شهر کهن در قسمت جنوبی دشت یزد قرار گرفته بود و قنات‌های زیادی درون آن وجود داشت. داستان قنات‌های مهریز به دختر انوشیروان به نام مهرنگار می‌رسد که به دستور او ساخته شده بودند. بعد از مدتی که این منطقه به واسطه وجود قنات‌ها به رونق و آبادانی رسید، امرا و فرماندهان، نام مهرگرد را بر روستای جدید گذاشتند. رفته رفته مهرگرد به مهریجرد تغییر نام داد و امروزه با نام مهریز شناخته می‌شود. شهر گردشگرپذیری که توان بالایی در گسترش صنعت توریسم دارد و هرساله عده زیادی از گردشگران به آنجا سفر می‌کنند.
قنات حسن آباد
یکی از شگفت‌انگیز‌ترین جاهای دیدنی مهریز ، قنات حسن آباد است. همانطور که گفته شد، در مهریز یزد قنات‌های فراوانی وجود دارد که هر یک با مهندسی حیرت‌آور خود، در این شهر بنا شده‌اند. قنات‌های ایران شاهکارهای معماری کشور‌اند که آب را از منبع به مناطق دور هدایت کرده و هر آنچه را که بر سر راهشان است، سیراب می‌کنند. سازمان جهانی یونسکو، ۱۱ قنات شاهکار ایرانی را تحت عنوان “قنات ایرانی” در میراث فرهنگی تاریخ بشر ثبت کرده که یکی از آن‌ها، قنات حسن آباد مهریز یزد است.
این قنات زیبا از آب شیرین و گوارای “شیرکوه” پر می‌شود و پس از سیراب کردن چندین روستا به باغ پهلوان‌پور مهریز می‌رسد.
دق مهریز
یکی دیگر از جاهای دیدنی مهریز که در میان گردشگران بسیار محبوب و مشهور است، دق مهریز نام دارد. برای دیدن این پدیده زیبا، باید به ۶۰ کیلومتری جنوب شرقی مهریز بروید. دق مهریز در واقع یک پهنه وسیع از خاک رس سله بسته است که تصویر بیابانی زیبایی را پیش چشمتان نمایان می‌کند. در فصل بارش، در اثر باریدن باران، این دق به شکل باتلاق‌های رسی در می‌آید و زیبایی‌اش را به گونه‌ای دیگر به نمایش می‌گذارد. دق مهریز به شکل بیضی قرار گرفته و فاقد پوشش گیاهی است؛ اما در اطراف آن می‌توانید پوشش گیاهی استپی همچون گون، اسفناج وحشی، تره تیزک، کاکوتی، فرفیون، گل گندم، شقایق کوهی، انغوزه، زنبق صحرایی، ملیکا، خارشتر، کلاه میرحسن، کاروانکش، افدرا، اسکنبیل، تاغ، قیچ، پرند، گز، گل کتانی، بابونه ای، شب بوی صحرایی، تلخک، اسفند ، علف شور، کلپوره، شیرینک، بادام کوهی، انجیر وحشی، کسور و بنه را ببینید.
بیابان‌های دق مهریز زیستگاه جانوران کمیابی همچون آهو، جبیر، زاغ بور و هوبره است و از این نظر اهمیت بالایی دارد.
قلعه هرفته
از دیگر مکان‌های دیدنی مهریز می‌توان به قلعه هرفته اشاره کرد. این قلعه تاریخی زیبا از دوران صفویه به جای مانده و در فاصله ۲۰۰ متری از روستای هرفته قرار گرفته است.
بنای قلعه از خشت و گل ساخته شده و نمایی زیبا از آن را به نمایش گذاشته است. معماری داخلی قلعه در قسمت‌های مسکونی به صورت اتاق‌های گهواره‌ای شکل بنا شده و قسمت‌های خدماتی و جانبی آن به شکل استوانه‌ای قرار دارد و بر زیبایی قلعه هرفته افزوده است.
یافته‌های باستان‌شناسی از این منطقه نیز اهمیت آن را چندین برابر کرده و این منطقه را در لیست بهترین‌ها قرار داده است.
روستای منشاد؛ ییلاق مهریز
اگر برای سفر، به دنبال یک روستای خوش آب و هوا و ییلاقی می‌گردید، روستای منشاد مهریز بهترین مکان برای شماست. روستای منشاد در حدود ۳۷ کیلومتری جنوب غربی مهریز قرار دارد و منطقه‌ای ییلاقی و خوش آب و هوا به شمار می‌رود.
طبیعت بی‌نظیر، آب و هوای خنک و انواع درختان میوه و گیاهان دارویی، این روستا را به یکی از مهم‌ترین ییلاق‌های استان یزد تبدیل کرده است. روستای دیدنی منشاد مورد توجه عده زیادی از گردشگران دارد و جاذبه های فراوان آن سبب شده تا افراد برای بازدید از روستا به آنجا سفر کنند.
شغل اکثر مردم منشاد کشاورزی است و اگر به آنجا سفر کنید، تعداد بسیار زیادی از درختان بلند و تنومند گردو را می‌بینید. علاوه‌بر گردو، درختان توت، شاه توت، آلو، آلوچه، گیلاس و بادام هم در این روستا به وفور دیده می‌شود. گیاهان دارویی فراوانی که در روستای تماشایی منشاد می‌رویند، صنعیت گلابگیری و عرقیات گیاهی را نیز در روستا رواج داده‌اند. اگر به صنایع دستی علاقه دارید، باید بدانید که در منشاد قالی‌های با رنگ و طرح‌های متنوع و هنرمندانه بافته می‌شود و محل درآمد بسیاری از مردم این منطقه است. از دیگر زیبایی‌های روستا می‌توان از خانه‌های روستایی نام برد که جذابیت آن‌ها با ایوان‌های روو به طبیعت دوچندان شده است.
زیارتگاه پیرنارکی
از گذشته تا به حال، یزد محلی امن برای زرتشتیان ایران بوده است. وجود آتشکده و زیارتگاههای متعدد در جای جای این استان، نشانِ این ادعا است. یکی از این زیارتگاه‌ها، پیرنارکی است.
برج بادگیر شکیب
امروزه کمتر کسی را می‌توان یافت که با شنیدن نام یزد، بادگیرهای معروف آن در ذهنش تداعی نشود. در کنار بازدید از بادگیرهای تاریخی و زیبای مهریز و یزد، سری به برج بادگیر شکیب که از ساخت آن زمان زیادی نمی‌گذرد، نیز بزنید. بادگیر شکیب، یکی از دیدنی های مهریز است که اغلب گردشگران هنگام سفر به مهریز، سری به آن نیز می‌زنند. فردی به نام جعفر شکیب که یکی از خیرین مهریز است، این برج را در محوطه‌ای به مساحت 10 هزار مترمربع ساخت. جعفر شکیب یک مجموعه ورزشی مجهز، کبوتر خانه و یک تفرجگاه نیز در این محوطه احداث کرده است.
باغ تاریخی پهلوان پور در محله مزویر آباد شهرک شهید زارعین واقع است و طی شماره ۶۳۳۴ توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به ثبث آثار ملی رسیده است. تاریخ احداث بنا به اواخر دوره قاجار می رسد.
دو باغ دولت آباد و پهلوان پور مهريز به همراه هفت باغ ديگر ايراني به اتفاق آرا در سي و پنجمين اجلاس كميته ميراث جهاني براي ثبت در فهرست ميراث جهاني به تصويب رسيده اند.
باغ پهلوان‌پور مهريز در نوع خود در كل منطقه كم نظير و متعلق به يكي از تجار يزدي به نام علي پهلوان پور است.
قلعه خور میز
در سفر به استان یزد بازدید از دیدنی های مهریز را فراموش نکنید. شهرستان مهریز با قلعه‌های تاریخی متعدد خود به شهر قلعه‌ها معروف شده است. قلعه خورمیز از ارزشمندترین قلعه‌های شهرستان مهریز به شمار می‌رود که قدمت آن به 1600 سال پیش و دوره ساسانیان برمی‌گردد. در گذشته این قلعه محل استقرار سربازان و نگهبانان و نگهداری تجهیزات بوده است. قلعه خورمیز بر روی تپه‌ای و در ارتفاع 5 متری زمین قرار دارد. خشت و سنگ از مصالح اصلی ساخت این قلعه به شمار می‌رود. دیوارهای قلعه تا نیمه از سنگ و قسمت بالایی آن‌ها از خشت ساخته شده است. برای محافظت از قلعه در برابر هجوم دشمنان تیرکش‌هایی در لبه دیوارهای قلعه خورمیز وجود دارد و همچنین اشکال کنگره‌ای و تزئینی نیز در اطراف آن به چشم می‌خورد. شش برج دیده‌بانی در اطراف حصار قلعه ایجاد شده است که با دیدنشان نمی‌توانید چشم از آن‌ها بردارید. چهار برج در چهارگوشه قلعه و دو برج رو به روی هم در جهت طول قلعه قرار دارد که ارتفاع هرکدام از آن‌ها به 6 متر می‌رسد. بخش ورودی قلعه دو طبقه است که طبقه اول طاق‌های هلالی و طبقه دوم طاق‌های جناغی دارد. قسمت داخلی قلعه خورمیز بارها بازسازی شده است این قلعه زیبا به نسبت سایر قلعه‌های هم‌عصر خودش نسبتاً سالم باقی مانده و تا صدسال پیش نیز مردم محلی در آن سکونت داشتند. اتاق‌هایی نیز در این قلعه به ساخته شده است که طاقچه، نورگیر و پنجره دارد.
چگونه به مهریز سفر کنیم؟ و اقامتگاه آن ...
برای سفر به مهریز، از آنجایی که این شهرستان فاقد فرودگاه و راه‌آهن است، باید از اتوبوس و یا خودروی شخصی استفاده کنید. شهرستان مهریز از نظر خطوط جاده‌ای و مواصلاتی بسیار غنی است و به بافق، انار، تفت، مروست و یزد راه دارد که همگی جاده‌ها نیز آسفالته و اتوبان هستند.
اگر می‌خواهید سفر به مهریز را حتما با قطار و یا هواپیما انجام دهید، باید در ابتدا بلیط مستقیمتان را به شهر یزد تهیه کنید و سپس از آنجا به راحتی، با ماشین و یا اتوبوس به مهریز برسید.
بهترین فصل سفر به مهریز یزد
مهریز، در قسمت کوهستانی و با آب و هوای گرم و خشک قرار دارد. البته باید بدانید که هوای این منطقه نسبت به یزد بسیار معتدل‌تر و خنک‌تر است. بخش‌های شمال شرقی و جنوب مهریز همچون دشت بهاران جزو مناطق خشک و قسمت شمال غربی این شهرستان در دامنه شیرکوه، جزو مناطق نیمه خشک به شمار می‌رود.
اما بهترین زمان برای سفر به مهریز، اواخر زمستان و اوایل فصل بهار است. چرا که در این زمان، هوای منطقه در مطبوع‌ترین حالت خودش قرار دارد و از گرمای آزاردهنده خبری نیست.
