مهروماه

سروستان شهری تاریخی در 80 کیلومتری شیراز و محدود به شهرهای جهرم و فسا است. شهری با سابقه تاریخی طولانی که از کهن‌ترین شهرهای استان فارس به شمار می‌آید. سروستان با قرارگیری در محور ارتباطی جنوب دارای موقعیت ترانزیتی ویژه‌ای است. این شهر آب و هوایی گرم و معتدل دارد و کشت انواع محصولات کشاورزی به ویژه مرکبات در آن امکان پذیر است.

از محصولات معروف آن پسته و زیتون می‌باشد. گونه‌های گیاهی منطقه شامل بنه، زبان گنجشک، بادام کوهی، بلوط و زرشک می‌شود. سروستان بخشی از پیکره پر جاذبه ایران زمین است. این منطقه با چشم اندازهای طبیعی فراوان قابلیت بالایی در توسعه اکوتوریسم دارد. سروستان سرزمین چشمه‌ها و چشمه سارهایی چون انجیرک، آب بیدک و نخودی نظرآباد است. باغ‌های رباط، روستای مهارلو، شکارگاه‌هایی چون انجیرک، تنگ غنینی، بته نور و تنگ قشقه همه از جاذبه‌های گردشگری منطقه می‌باشد. کاخ سروستان با گنبدها و ایوان‌های زیبا از جاذبه‌های تاریخی منطقه می‌باشد که در زمان ساسانیان ساخته شده است. علاوه بر این بنای آرامگاه شیخ یوسف سروستانی با چندین ستون سنگی و چهارطاقی و قلعه‌های گبری و برزو از دیگر آثار تاریخی منطقه می‌باشد.

 

 

جاذبه های زیبای سروستان
دریاچه مهارلو
نام این دریاچه، برگرفته از نام روستای مهارلو است که در مجاورت آن واقع شده و بخش قدیمی روستای مهارلو در بخش ساحلی دریاچه قرار گرفته است.دریاچه مهارلو خاوری‌ترین بخش جلگه شیراز است. مهارلو دارای آبی بسیار شور است و در فصل‌های خشکی یکی از کانسارهای بزرگ نمک ایران به‌شمار می‌آید. این دریاچه برای تهیه نمک صنایع استان فارس هم استفاده می‌شود. حداكثر عمق این دریاچه سه متر است.
دو رودخانه فصلی سلطان‌آباد و رودخانه خشک دریاچه مهارلو را تغذیه می‌کنند. آب چند چشمه نیز عمدتاً از قسمت‌های غربی و شمالی وارد این دریاچه می‌شوند.

 

 

در مقطعی آب دریاچه مهارلو به رنگ قرمز متمایل شد که این پدیده تهدیدی برای آبزیان و فلامینگوها می باشد.

انجیرک سروستان
در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی و در دامنه کوهی مشرف به دو رودخانه خشک است. در بستر این رودخانه درختان سر سبز و خرم وجود دارد که بیشتر بادام کوهی است. درختهای توت و انجیر نیز در این منطقه یافت می شود. در این محل چهار دیواری مشخصی وجود دارد با استخری به گنجایش تقریبی بیش از ۴۰ متر مکعب و بالاتر از سطح زمین ساخته شده است. آبی زلال و شفاف نیز زیر زمین می جوشد که به آب حمامی نیز مشهور است.

تنگ غنیبی سروستان
دره ای در ۱۴ کیلومتری شمال غربی سروستان می باشد. راه پر و پیچ و خم زیبایی دارد که سروستان را به خرمه متصل می سازد.

تنگ قشقه سروستان
دره ای بسیار زیبا و بکر در جنوب شرقی سروستان واقع شده است که زیبایی خاص خود را دارد.

کاخ ساسان
کاخ سروستان در استان فارس و در ۹ کیلومتری جنوب شهر سروستان و در مسیر روستای نظرآباد در دشتی وسیع جای گرفته است.
این کاخ از سنگ و گچ ساخته شده است. بخش مرکزی این کاخ، ۱۳ متر طول و ۱۸ متر ارتفاع دارد و یک حیاط که دارای کنبد است در آن تعبیه شده است. قسمت اصلی این بنا در ضلع شرقی است که دارای دو ایوان بزرگ و کوچک است. ایوان اصلی به تالار مرکزی و سپس به حیاط منتهی می شود. تالار بزرگ کاخ ساسانی سروستان، سقفی مرتفع و گنبدی شکل دارد که در حاشیه زیر سقف آن بقایای گچبری بسیار زیبا هنوز هم قابل مشاهده است و نشانه هایی از هنر اصیل معماری در آن زمان دارد. طاق های گنبدی این بنا با آجر زده شده است. این کاخ نسبت به دیگر بناها و آثار مربوط به دوره ی ساسانیان، از معماری و نقشه ی پیچیده و بسیار کامل تری برخوردار است.بیشتر پژوهشگران داخلی و خارجی از ابتدا تا کنون، این که این اثر مربوط به دوره ی ساسانیان در( قرن ۵ میلادی) و پادشاهی بهرام پنجم که به بهرام گور مشهور است را، تایید کرده اند. البته با بررسی مساحت و نوع معماری نسبتا ساده تر آن به نسبت یک کاخ شاهی، آن را یک آتشگاه معرفی کرده اند و محلی مقدس و عبادتگاه می دانند و عده ای نیز آن را استراحتگاه و یا شکارگاه سلطنتی برای فصل شکار یا سفر خانواده سلطنتی و یا مهمانان آنان می دانند.

 

 

در ساختن بنا، برای طاحی و ساخت طاق ها و گنبد ها مهارت بسیار زیادی خرج شده است که خود گواه این حرف گدار است.نمای اصلی این بنا به سمت شرق است. در کاخ ساسانی سروستان همانند کاخ فیروزآباد، در غقب تالار که گنبد اصلی آن را پوشانده است، حیاطی قرار دارد که در اطراف آن ساختمان های محل سکونت واقع شده است و چیزی که در آن جالب است برخلاف اصول معماری آن دوره، اصلا قرینه سازی وجود ندارد و اتاق های آن در ابعتد مختلف، طرحا و نقشه های متنوع و به عبارتی خیال پردازانه ساخته شده اند. به عبارتی کاخ ساسان، نسخه ی بی پرواتر  و ارتقا یافته ی کاخ فیروز آباد است. محل پذیرایی از مهمانان و افراد ساکن، تنگ و کوچک است و منحصر به تالار بزرگ است اما بسیار مجلل است و درب های فراوانی دارد که به خارج از ساختمان راه دارد.

آرامگاه شیخ یوسف سروستانی
آرامگاه شیخ یوسف سروستانی شیراز یکی از بقعه‌های تاریخی شهر سروستان درشهرستان سروستان و استان فارس می‌باشد. در این بنا بقعه«شیخ یوسف سروستانی» (وفات: ۶۸۰ هجری) و «محمد بن حسن‌علی البیظاوی» (وفات: ۷۱۰ هجری) قرار گرفته‌است.
بقعه شیخ یوسف سروستانی از چندین ستون سنگی و دو چهارتاقی تشکیل پیدا کرده‌است. این بنا به طرز زیبایی در وسط شهر سروستان قرار دارد. از لحاظ معماری به دوره ایلخانی بر می‌گردد و تزئینات بنا متأثر از تزئینات رایج آن دوران می‌باشد.

 

 

مسجد حاج نظری سروستان
اين بنا در شهرستان سروستان دراستان فارس واقع گرديده و از آثار دوره صفوی است . بر سردر مسجد، کتيبه ای است که بر آن، تاريخ ۱۱۱۲ ه-. ق – زمان شاه سليمان صفوی- ثبت شده است . در سروستان، مسجد ديگری با شبستانی ستوندار و ستون های حجيم و لوحه فرماني مورخ ۱۲۵۳ه-.ق است که بر ديوار مدخل نصب شده است .پارک آزادی سروستان
بوستانی زیبا و با فضای دلنشین در ورودی شهر سروستان واقع شده است که طراوت و زیبایی آن استراحتگاهی ایمن برای هر مسافر و رهگذر است.

بته نور سروستان
در ۱۰ کیلومتری شمال غربی سروستان دره ای سبز و خرم وجود دراد که از بالا منظر زیبا و دلکش دارد. دیوار دره بسیار بلند و انتهای دره مسدود است. چشمه ای در انتهای دره است که قطره قطره از سنگی می چکد و در کنارش انبوه نی و گیاهان وحشی روییده است.

شکارگاهها
سروستان دارای شکارگاههای فراوانی است که متاسفانه بعلت عدم رعایت قوانین شکاربانی نسل شکارهای آن روز به روز کمتر شده است. در اینجا تصاویر زیبا و دیدنی از جاذبه های طبیعی و شکارگاههای شهر سروستان درج گردیده است که اغلب اوقات طبیعت دوستان و کوهنوردان را به سوی خود کشانده است.

امامزاده سید علی بن اسحاق (ع)
این امامزاده در شهرستان سروستان روستای کت گنبد واقع شده است و به مزار امامزاده سید علی بن اسحاق (ع) مشهور می‌باشد. آن حضرت از نوادگان امام زین العابدین (ع) می‌باشد. این امامزاده در 500 متری جاده اصلی قرار گرفته است. این امامزاده هر ساله مأمن امنی برای عاشقان و دل سوختگان اهل بیت و کعبه حاجت دل خستگان می‌باشد. در مجاورت این امامزاده تل تاریخی با قدمت دوره اسلامی قرار گرفته است.

روستای شورجه
دهستان شوریجه(شورجه) در کوهپایه کوه گشتاسب بلندترین کوه دشت سروستان واقع در استان فارس یکی از روستاهای قدیمی شهرستان سروستان از توابع شیراز با مردمی خونگرم و سختکوش می باشد.دارای قلعه ای قدیمی با قدمت حدود ۲۰۰ سال در دشتی وسیع و مساعد جهت کشاورزی و دامداری در منطقه ای نیمه خشک با آب و هوای کویری با روز های گرم و شبهایی خنک،تابستانهای گرم و زمستانهای سرد می باشد.

 

 

بنه، مروارید سبز
این روزها فصل برداشت بنه، مروارید سبز کوههای شوریجه و سایر کوههای دشت سروستان است. اگر در این روزها سری به دامنه ها و کوهپایه های شوریجه بزنید افراد زیادی را علاوه بر چوپانان در  آنجا مشاهده خواهید کرد. امسال به حمد الهی نسبت به سالهای پیش بار درختان بنه اطراف شوریجه بسیار بهتر از چند سال اخیر بوده است.به همین بهانه در این مطلب سعی داریم مختصری به معرفی این میوه مفید و پرخاصیت بپردازیم:

 

 

بنهیا پسته کوهی یا پسته وحشی درختی است با عمر طولانی که در برخی موارد به ۳۰۰ سال هم می‌رسد به ارتفاع قریب به ۵ متر که در برخی مناطق کوهستانی و بیشتر در قله‌های پرارتفاع و دامنه ها  و پرتگاهای با آب و هوای نه چندان سرد می‌روید و امروزه در لیست درختان حفاظت شده قرار دارد.  مناطقی از کوهستانهای زاگرس فارس مانند کوههای دهستان شوریجه و اطراف سروستان فارس و نیز جنگلهاى خشك كرمان، بلوچستان، يزد، لرستان، كردستان و ارتفاعات الموت و كوه هاى پنجگانه و ارتفاعات سر سبز اورامانات محل رویش بنه است. شاخه‌های این درخت سفید کمی مایل به خاکستری است. در قدیم از هیزم این درخت برای پخت و پز  استفاده می شده است. پوسته سخت دانه آن بلای دندان است.این دانه معمولاً در پاییز سبز می شود و به رنگ سبز تیره است.عمر درخت بنه ای در شهرستان ابرکوه با ۱۱ متر دور تنه و ارتفاع بیش از ۱۱ متر 1500 سال است و هر ساله بیش از ۲۰۰ کیلوگرم بنه به روستاییان عرضه می کند. در زبان ترکی به میوه  آن چاتلانغوش و چتلانغوچ می گویند.اعراب به میوه این درخت حب الخضراء می گویند.

 

 

هنر سروستان
بخش سروستان شهرستان شيراز، از قديم، قاليبافي عمده و معتبر داشته كه مركز اصلي آن، روستاهاي فارسي زبان شورجه و مهارلو و هزاردره بوده و جز قاليچه، قالي‌هاي بزرگ (به اندازه‌هاي بيش از پانزده و گاه، بيش از بيست متر مربع) نيز مي‌بافته‌اند.شيوه‌اي از نقش ماهي در هم، كه با سبك قشقايي‌ها فرق دارد، متداول‌ترين طرح و نقش فرش‌هاي اين منطقه بوده و از حيث رنگ‌آميزي نيز در بيشتر قالي‌ها و قاليچه‌ها به آبي فيروزه‌اي شفاف و مايه‌هاي سبزرنگ و حنايي، توجه بيشتري شده است.

فرش را با گره متقارن و دو پود پشمي قرمز بافته‌اند. بر گليمبافي 5/3 سانتي‌متري سر و ته آن، دو نوار دودي و يك نوار آجري روشن بافته و بر گليمبافي ته فرش يك رج زنجيره پشمي به رنگ‌هاي زرد و قرمز دوخته‌اند.صنایع دستی منطقه شامل نمد مالی، قالی بافی، کلاه بافی، ملکی دوزی، کوزه گری و دولچه سازی می شود.

 

 

در استان فارس حدود 4000 منطقه تولید فرش در مناطق شهری ، روستائی و عشایری وجود دارد و حدود 140 هزار نفر به تولید فرش دستباف مشغولند و سالیانه افزون بر یک میلیون متر مربع انواع فرش شامل گبه ، گلیم و قالی می بافند که در حال حاضر 5697 نفر از بافنده از تسهیلات بیمه استفاده می نمایند . روش بافت فرش دستباف در فارس روشی منحصر به فرد است و بافندگان بدون بکارگیری طرح و نقشه تنها به صورت ذهنی مبادرت به بافتن فرش می نمایند ضمن اینکه استفاده از رنگهای گیاهی از جمله مزیت های فرش دستباف فارس است.