مهروماه

علی پرتوی و هادی پرتوی دوقلوهای ایرانی آمریکایی هستند که در سال‌های فعالیت خود در سیلیکون ولی، در تاسیس و مدیریت استارتاپ‌های مشهوری نقش داشته‌اند.

علی پروتوی (Ali Partovi) و هادی پرتوی (Hadi Partovi) دو برادر ایرانی آمریکایی مقیم ایالات متحده هستند که نامشان با بسیاری از استارتاپ‌های بزرگ سیلیکون ولی همچون دراپ باکس، فیسبوک و code.org گره خورده است. این دو برادر امروز نام‌هایی آشنا برای اهالی سیلیکون ولی هستند که حضورشان در هر شرکتی، نشان‌دهنده‌ی برنامه‌ای جدی برای رسیدن به موفقیت است.

علی پرتوی عضو تیم موسس شرکت تبلیغاتی LinkExchange بود که در سال ۱۹۹۸ به قیمت ۲۶۵ میلیون دلار توسط مایکروسافت خریداری شد. هادی پرتوی در تاسیس استارتاپ تشخیص صدای TellMe Networks نقش داشت که آن هم در سال ۲۰۰۷ به قیمت ۸۰۰ میلیون دلار به مایکروسافت فروخته شد. هادی در پروژه‌‌های اینترنت اکسپلورر و msn مایکروسافت نیز نقش مدیریتی داشته و مدتی به‌عنوان معاون ارشد مای‌اسپیس در این شرکت مشغول به کار بوده است.

همان‌طور که گفته شد این دو برادر در تاسیس استارتاپ‌های بزرگ دیگری همچون دراپ‌باکس، فیسبوک و ایر‌بی‌ان‌بی نیز نقش داشته‌اند. آنها دو شرکت را نیز با همکاری یکدیگر تاسیس کرده‌اند. اولی iLike نام داشت که یک شبکه‌ی اجتماعی موسیقی بود. این استارتاپ در سال ۲۰۰۹ به رقم حدودی ۲۰ میلیون دلار به مای‌اسپیس فروخته شد. آخرین همکاری بزرگ این دو برادر، شرکت Code.org است که با هدف گسترش علوم کامپیوتر برای دانش‌آموزان تاسیس شده است.

 
تولد و تحصیل

برادران پرتوی در سال ۱۹۷۲ (۱۳۵۰ شمسی) در تهران به دنیا آمدند. آنها نوه‌های تاجر مشهور ایرانی مجید خسروشاهی بوده و با مدیرعامل کنونی اوبر یعنی دارا خسروشاهی، نسبت خویشاوندی دارند. پدر این دو برادر، موسس دانشکده‌ی فیزیک دانشگاه صنعتی شریف یعنی فیروز پرتوی است. او پس از محمدعلی مجتهدی دومین استاد تمام دانشگاه صنعتی شریف بوده است. فیروز پرتوی علاوه بر دانشگاه شریف در دانشگا‌ه‌های امیرکبیر، MIT و هاروارد نیز به تدریس پرداخته است. مادر دوقلوهای پرتوی نیز دانش‌آموخته‌ی علوم کامپیوتر از دانشگاه بوستون بوده است.

آشنایی برادران پرتوی با کامپیوتر و برنامه‌نویسی از یک دستگاه کومودور ۶۴ بوده است. آنها با سعی و خطا و آموزش به یکدیگر با دنیای کامپیوتر آشنا شده و به آن علاقه‌مند شده‌اند. خانواده‌ی پرتوی در سال ۱۹۸۴ ایران را به مقصد آمریکا ترک کرد. این خانواده ابتدا به اروپا رفت تا کشور مناسبی برای درخواست اقامت آمریکا پیدا کند. در نهایت ایتالیا به‌عنوان آخرین مقصد و امید آنها، با سفارت آمریکا وارد مذاکره شده و اقامت آنها را تایید می‌کند.

والدین این دو برادر در سال‌های ابتدایی در شهرهای مختلف آمریکا به کار مشغول شدند تا آینده‌ی فرزندان خود را به‌عنوان مهاجران کشور آمریکا، تامین کنند. آنها در دو شهر مختلف با سه شغل به اداره‌ی خانواده می‌پرداختند. هادی و علی پس از تحصیلات اولیه و تلاش بسیار در مقطع دبیرستان به دانشگاه هاروارد رفتند و در سال ۱۹۹۴ با مدرک کارشناسی ارشد علوم کامپیوتر از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شدند.

 
فعالیت کاری

هادی پرتوی پس از فارغ‌التحصیلی در مایکروسافت استخدام شد و به عضویت تیم توسعه‌ی اینترنت اکسپلورر درآمد. او پس از مدتی مدیر گروه توسعه‌ی این مرورگر شد. هادی در سال ۱۹۹۷ روی پروژه‌ی نرم‌افزارهای نصب شده در پلتفرم وب مشغول به کار شد. او با همکاری تام ثای در مایکروسافت اولین سیستم دانلود و آپدیت اتوماتیک نرم‌افزاری تحت وب را با استفاده از XML توسعه داد. اولین نتیجه‌ی این پروژه در دسامبر همان سال به‌عنوان قابلیتی جدید در IE 4.01 معرفی شد. پس از آن هادی در توسعه‌ی نسخه‌ی پنجم مرورگر مایکروسافت نیز مشغول به کار شد.

هادی در کنار کار در مایکروسافت پروژه‌ی تل‌می نتورکس را با همکاری مارک مک‌کو در سال ۱۹۹۹ اجرا کرد. محصول این پروژه، نرم‌افزاری بود که به تلفن‌ها امکان دسترسی به اینترنت از طریق پیام‌های صوتی را می‌داد. در نتیجه گستره‌ی محتوای در دسترس کاربران در وب افزایش پیدا می‌کرد. پرتوی در این پروژه از دانشجوها و فارغ‌التحصیلان تازه‌کار دانشگاه‌ها استفاده می‌کرد. شرکت تل‌می سرانجام در سال ۲۰۰۷ به مایکروسافت فروخته شد.

هادی پرتوی علاوه بر موارد گفته شده در سال‌های ابتدایی قرن ۲۱ در بخش موسیقی و سرگرمی ام‌اس‌ان نیز مشغول به کار بود. او در سال ۲۰۰۴ به سمت مدیریت بخش موسیقی این شبکه رسید و ماموریت اصلی خود را شکست دادن آیتونز اپل در اروپا تعیین کرد. او در کنار این پروژه، در وبسایت Start.com نیز نقش انکوباتور داشت که بعدها به Live.com تغییر نام داد. هادی در نهایت به سمت مدیریت کل پرتال MSN رسید و در سال ۲۰۰۵ از این کار استعفا داد.

در این میان علی نیز فعالیت جداگانه‌ی خود را پیگیری می‌کرد. داستان شروع فعالیت کاری او به شغل مشاوره‌ای در اوراکل و سپس وبسایت تبلیغاتی LinkExchange باز می‌گردد. تونی، یکی از دوستان هادی در دانشگاه از او در خواست می‌کند که برای این پروژه با هم همکاری کنند؛ اما هادی که در آن سا‌ل‌های یعنی سال‌های پایانی قرن بیستم به طور جدی مشغول به کار بوده، برادرش علی را معرفی می‌کند و به این ترتیب، لینک‌اکسچینج به‌عنوان اولین تجربه‌ی جدی علی پرتوی شروع می‌شود.

نکته‌ی جالب در مورد فعالیت این دو برادر این که آنها همیشه در جهت کمک به یکدیگر شغل‌ها را انتخاب کرده‌اند. علی در مصاحبه‌ای گفته که هدف نهایی آنها کمک به والدین و تامین هزینه‌های خانواده بوده است. زمانی که استارتاپ او در سال ۱۹۹۸ توسط مایکروسافت خریداری می‌شود، او در مایکروسافت مانده و هادی هیجان استارتاپی را تجربه می‌کند.

هادی پس از جدایی از مایکروسافت نامه‌ای به استیو بالمر می‌نویسد و پس از تشکر از دوران همکاری، به او یادآوری می‌کند که مراقب استارتاپ تازه ظهور دنیای جستجو یعنی گوگل باشد. در واقع برادران پرتوی از سال‌ها قبل متوجه پتانسیل کلمات کلیدی در صنعت تبلیغات شده و آن را به شرکت‌های متعدد از جمله مایکروسافت گوشزد کردند؛ اما غول نرم‌افزاری در آن سال‌ها آمادگی سرمایه‌گذاری در این بخش را نداشت.

هر دو استارتاپ اولیه‌ی این دو برادر به مایکروسافت فروخته شده‌اند. هادی در مورد این اتفاق در مصاحبه‌ای می‌گوید:

    وقتی متوجه شدم نت‌اسکیپ قصد خرید لینک‌اکسچینج را دارد، با مدیرعامل وقت مایکروسافت یعنی استیو بالمر جلسه‌ای ترتیب دادم. به او گفتم که تاکنون صحبتی در مورد استارتاپ برادرم با او نداشته‌ام اما بهتر است بداند که رقیب دیرینه‌ی ما یعنی نت‌اسکیپ قصد خرید آن را دارد.

    چند سال پس از خرید لینک‌اکسچینج، استارتاپ من یعنی تل‌می نیز توسط مایکروسافت خریداری شد. جایی شنیدم که یکی از اعضای هیئت مدیره‌ی مایکروسافت به بالمر گفته است: «وقتی با هادی جلسه داری، کیف پولت را به جلسه نبر!»

برادران پرتوی معتقدند یادگیری علوم کامپیوتر در سال‌های نوجوانی آنها را در زمان مناسب در مکان مناسب قرار داده است. زمانی که آنها به‌عنوان متخصصات علوم کامپیوتر قدم به بازار کار آمریکا گذاشتند، زمان شکوفایی اینترنت و گسترش روزافزون شرکت‌های فناوری بوده است.

 
iLike، فیسبوک و اوبر

علی و هادی پرتوی در سال ۲۰۰۷ یک سرویس شبکه‌ی اجتماعی موسیقی با نام iLike تاسیس کردند. این پروژه از دل وبسایت Garageband.com بیرون آمد. این سرویس به کاربران امکان می‌داد تا موسیقی‌های مورد علاقه‌ی خود را راحت‌تر پیدا کرده و آن را با دوستانشان به اشتراک بگذارند. علاوه بر آن قابلیت دانلود فایل‌های رایگان MP3 و اعلان کنسرت‌های مورد علاقه نیز در این سرویس وجود داشت. هنرمندان نیز با استفاده از آی‌لایک می‌توانستند مستقیما با طرفداران خود ارتباط برقرار کنند.

وبسایت آی‌لایک در ۱۳ ساعت اول راه‌اندازی به آمار ۱۰ هزار کاربر رسید و تا انتهای هفته‌ی اول یک میلیون نفر را به خود جذب کرد. در ادامه‌ی مسیر تعداد اعضا به ۵۵ میلیون نفر و بازدید ماهانه‌ی آن به ۱.۵ میلیارد رسید. این سرویس سریعا اپلیکیشن فیسبوک خود را نیز معرفی کرد و در مدت کوتاهی به پرطرفدارترین سرویس این شبکه‌ی اجتماعی تبدیل شد. برادران پروتوی سرانجام این وبسایت را در سال ۲۰۰۹ به قیمت ۲۰ میلیون دلار به مای‌اسپیس فروختند.

اگرچه فروش استارتاپ به‌معنای شکست نیست اما پرتوی‌ها معتقدند فروش آی‌لایک به مای اسپیس که در آن زمان در حال محو شدن از صحنه‌ی روزگار بود، شکستی بزرگ برای آنها محسوب می‌شود. آنها دلیل اصلی شکست آی‌لایک و مجبور شدن به فروشش را تغییر سیستم اپلیکیشن‌های فیسبوک می‌دانند که جامعه‌ی ۱۶ میلیونی طرفداران آنها را از دسترس خارج کرده است.

فیسبوک و اوبر دو استارتاپ بزرگ دیگر هستند که پرتوی‌ها را در میان سرمایه‌گذاران و مشاوران خود دیده‌اند. آشنایی هادی پرتوی با فیسبوک و زاکربرگ به‌کمک یکی از سرمایه‌گذاران آی‌لایک بوده که با شان پارکر رابطه‌ای دوستانه داشته است. هادی پس از ملاقات با تیم کوچک فیسبوک در سال ۲۰۰۵، متوجه پتانسیل بالای زاکربرگ می‌شود و با خود می‌گوید او نزدیک‌ترین فرد برای تبدیل شدن به بیل گیتس بعدی است. در آن زمان اطرافیان هادی به او می‌گفتند که سرمایه‌گذاری در فیسبوک مانند عضویت در یک انجمن برادری دانشگاهی است اما او با ایمان به زاکربرگ وارد این شرکت شد.

پرتوی‌ها به‌عنوان سرمایه‌گذاران نهایی وارد اوبر شدند.هر سرمایه‌گذاری شانس ورود به یک استارتاپ آن هم در مراحل پایانی را نخواهد داشت اما این دو برادر به خاطر شبکه‌ی کاری بزرگ و پرنفوذ و همچنین اعتبار باارزش در زمینه‌ی جذی نیرو و تشکیل تیم، به اوبر پیوستند. آنها به مشکلات کنونی این شرکت اذعان می‌کنند اما معتقدند دارا خسروشاهی به‌عنوان مدیرعامل توانایی‌های زیادی در برطرف کردن مشکلات فرهنگ سازمانی دارد. بعلاوه او شخصیتی دارد که دیگران را به کمک کردن برای رسیدن به موفقیت تشویق می‌کند.

 
ورود به دنیای سرمایه‌گذاری

برادران پرتوی امروز بیش از هر چیز به‌عنوان سرمایه‌گذاران فرشته در سیلیکون ولی شناخته می‌شوند. آنها در سال‌های ابتدایی دهه‌ی ۲۰۰۰ در استارتاپ‌های متعددی سرمایه‌گذاری کردند. یکی از مهم‌ترین سرمایه‌گذاری‌های آنها در سرویس دراپ‌باکس است که علاوه بر سرمایه، مشاوره‌های فنی و مدیریتی به موسسان این استارتاپ از جمله آرش فردوسی را نیز شامل می‌شد.

علاوه بر دراپ‌باکس، استارتاپ‌های دیگری همچون BlueKai, Flixster, IronPort, Practice Fusion, Facebook, Zappos و Airbnb نیز در مراحل اولیه‌ی سرمایه‌گذاری میزبان این دو برادری ایرانی-آمریکایی بودند. سرمایه‌گذاری در پروژه‌های عام‌المنفعه و حامی محیط زیست نیز از همان سال‌های ابتدایی در برنامه‌ی پرتوی‌ها بوده و استارتاپ BrightFarms میزبان این دو سرمایه‌گذار بود.

علی و هادی پرتوی در کنار سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها، در تعدادی از آنها به‌عنوان مدیران اصلی نیز مشغول به کار بوده‌اند. هادی در سال ۲۰۱۰ عضو هیئت مدیره‌ی TASER International شد و در همان سال در هیئت مشوران Opower نیز فعالیت می‌کرد. فعالیت‌های این دو برادر در آن سال‌ها به قدری گسترده و تاثیرگذار بود که یکی از رسانه‌های معتبر آمریکایی آنها را به‌عنوان برترین سرمایه‌گذاران فرشته در سیلیکون ولی معرفی کرد.

 
Code.org

آخرین و مشهورترین پروژه‌ی برادران پرتوی، وبسایت آموزشی Code است. این دو برادر همیشه تلاش می‌کردند تا آموزش علوم کامپیوتر و اینترنت در مدارس آمریکا، مانند علوم دیگر نهادینه شود. آنها در سال ۲۰۱۳ این سرویس را راه‌اندازی کردند تا خدمات آموزش کامپیوتر را به‌همه‌ی مدارس آمریکا و حتی دیگر نقاط جهان انتقال دهند. در دو سال اول تاسیس، نزدیک به صد میلیون نفر از جمله رئیس جمهور وقت آمریکا یعنی باراک اوباما در برنامه‌ی Hour of Code این وبسایت شرکت کردند.

سرویس‌های آمزوشی Code به‌سرعت فراگیر شده و حجم بالایی از مدارس آمریکایی به آن ملحق شدند. به‌عبارتی برادران پرتوی با این استارتاپ توانستند فرهنگ آموزش علوم کامپیوتر را در مدارس آمریکایی تغییر دهند. آنها برای آموزش دانش‌آموزان از متخصصین کامپیوتری استفاده نمی‌کنند چرا که قطعا این افراد در شرکت‌های دیگر حقوق بالاتری خواهند داشت و تمایلی به معلم شدن ندارند. در عوض این سرویس معلم‌های علاقه‌مند را با برنامه‌نویسی و آموزش علوم کامپیوتر آشنا کرده و آنها نیز مدارس و دانش‌آموزان را تشویق می‌کنند.

برادران پرتوی در مورد غیرانتفاعی بودن این سرویس معتقدند شرکت‌هایی که با اهداف مالی وارد این صنعت بشوند، از کمک به مدارس عمومی و افراد طبقه‌ی متوسط عاجز خواهند بود. بعلاوه همین ویژگی باعث شده تا افراد زیادی برای موفقیت وارد Code شوند و از لحاظ مالی و موارد دیگر آنها را حمایت کنند. در حال حاضر شرکت‌های بزرگی مانند آمازون،‌ فیسبوک و مایکروسافت از حامیان این سرویس هستند.

 
وضعیت کنونی برادران پرتوی

علی پرتوی و هادی پرتوی فعالیت‌های سرمایه‌گذاری خود را روی استارتاپ‌هایی با اهداف جهانی و در جهت بهبود زندگی جهانی ادامه می‌دهند. آنها معتقدند ترکیب کسب درآمد و کمک به زندگی در سطح جهانی، معجونی از موفقیت خواهد بود و ارزش ریسک کردن دارد. بعلاوه این دو برادر در سرمایه‌گذاری اشخاص را مهم‌تر از ایده‌ها می‌دانند و حتی روی افراد خوب با ایده‌های بد نیز سرمایه‌گذاری می‌کنند.

در حال حاضر شرکت‌های زیر به‌عنوان سازمان‌هایی با اهداف جهانی در پورتفولیوی برادران پرتوی حضور دارند:

    Arivale
    Bigfoot Biomedical
    Bridge International Academies
    Bright Farms
    Causes
    Clara Foods
    Codecademy
    Edusoft
    FarmlandLP
    Farmigo
    iBeat
    indiegogo
    OPOWER
    PaperKarma
    Virgin Pure
    Teach For America
    Vittana
    New Schools Venture Fund
    Food Corps
    Keep A Child Alive
    I Am Scholarship

نکته‌ی جالب در مورد روند سرمایه‌گذاری پرتوی‌ها روی تیم‌ها، آزمون‌های فنی این دو برادر است. آنها پیش از سرمایه‌گذاری در تیم‌ها از آنها آزمون‌هایی فنی در حد آزمون‌های استخدامی گوگل و فیسبوک انجام می‌دهند. حتی موسسان دراپ باکس این آزمون‌ها را برای جذب سرمایه از پرتوی‌ها گذارنده‌اند. دوقلوهای سیلیکون ولی معتقدند افرادی که تصمیم به جذب میلیون‌ها دلار سرمایه‌دارند حداقل باید توانایی استخدام شدن در این شرکت‌های فناوری را داشته باشند.

در حال حاضر هادی پرتوی مدیرعامل وبسایت کد است و ماموریت آماده‌سازی اساتید برای تدریس علوم کامپیوتر را بر عهده دارد. علی پرتوی علاوه بر فعالیت‌های مشاوره‌ای وسرمایه‌گذاری، انکوباتور NEO را تاسیس کرده که با هدف شناسایی و پروش استعدادهای فنی در سیلیکون ولی فعالیت می‌کند. این انکوباتور از متخصصان سابق بزرگترین شرکت‌های فناوری همچون فیسبوک و گوگل تشکیل شده و کشف استعداد را از سال‌های ابتدایی دانشگاه شروع می‌کند.

برادران پرتوی در مصاحبه‌ای با بلومبرگ از سیاست‌های مهاجرتی دونالد ترامپ نیز انتقاد کرده‌اند. آنها معتقدند مهاجران متخصص زیادی در آمریکا باعث پیشرفت‌های امروزی این کشور شده‌اند. خود این برادران و بسیاری متخصصان ایرانی دیگر همچون دارا خسروشاهی، آرش فردوسی، پیر امیدیار و بسیاری دیگر، نمونه‌هایی از مهاجران هستند که به‌نوعی معمار سیلیکون ولی بوده‌اند.

همان‌طور که خواندیم نام برادران پرتوی در کنار استارتاپ‌های بزرگی در آمریکا نقش بسته است. این دو برادر دلیل اصلی این موفقیت‌ها را ارتباطات سازنده با موسسان استارتاپ‌ها می‌دانند. آنها از هر استعدادی در استارتاپ‌ها استقبال کرده و حتی پس از فروش شرکت نیز پیگیر فعالیت‌های آنها هستند. به‌عنوان مثال آشنایی آنها با تیم دونفره‌ی موسسان دراپ‌باکس، از طریق یک برنامه‌نویس که برای عضویت در استارتاپی دیگر دعوت شده بوده شکل گرفته است. در نهایت هر دوی این کارآفرینان ایرانی-آمریکایی، شبکه‌ی کاری فعال را عامل موفقیت خود می‌دانند.

هادی پرتوی و علی پرتوی در پایان یکی از مصاحبه‌های خود به‌عنوان توصیه‌ای به جوانان علاقه‌مند به حضور در دنیای فناوری، دو نصیحت متفاوت دارند. علی توصیه می‌کند که جوانان به خودشان اعتقاد داشته و روی شخصیت خودشان سرمایه‌گذاری کنند. هادی که اهداف گسترش علوم کامپیوتر تمام فکر و ذکرش را مشغول کرده توصیه می‌کند صرف‌نظر از هر نوع فعالیت در این بازار، باید کدنویسی و علوم کامپیوتر را بیاموزیم. او معتقد است این آموزه‌ها آسان‌تر از آن چیزی است که مردم فکر می‌کنند و قطعا در آینده به کمکشان خواهد آمد.