یاسر عرفات

یاسر عرفات در 24 اوت 1929 در قاهره به دنیا آمد. او ششمین فرزند یک پدر تاجر بود که در سال 1927 به قاهره مهاجرت کرد و در محله السکاکینی مسکن گزید. چهار ساله بود که مادرش را از دست داد و پدرش او را به قدس گسیل داشت. در آنجا با انقلاب 1936 آشنا شد. اسم حقیقی او محمد عبد الرحمن عبد الرئوف القدوه بود.در سال 1937 بار دیگر به قاهره بازگشت تا با خانواده اش زندگی کند. پس از آن به دانشکده مهندسی دانشگاه ملک فؤاد (قاهره کنونی) وارد شد و در رشته مهندسی معماری شهری به تحصیل پرداخت و در سال 1951 فارغ التحصیل گردید. پس از آن در یکی از شرکت های مصری مشغول به کار شد.
در دوران تحصیل خود بین فارغ التحصیلان فلسطینی که از سوی رسانه های مصری آن زمان بسیار مورد توجه بودند، رابطه برقرار کرد. در کنار ارتش مصر در مقابله با تجاوز سال 1956 مشارکت کرد.دوران جوانی یاسر عرفات به سبب اشتیاق وی به برخورداری از صفات یک رهبر با ابهاماتی رو به روست. وی اسم یاسر و کنیه ابو عمار را زمانی که در دانشکده مهندسی دانشگاه قاهره تحصیل می کرد برای زنده نگاه داشتن نام مبارزی فلسطینی که بر ضد تحت الحمایگی انگلیس مبارزه کرد و در آن راه شهید شد، برای خود انتخاب کرد. وی در همان سالهای جوانی به عنوان یک فعال و رهبر سیاسی خود را نشان داد.

یاسر عرفات و جنبش فتح
یاسر عرفات در سال 1958 به عنوان مهندس به کویت مسافرت کرد. ایشان در همانجا در سال 1965 به همراه یکی از نزدیک ترین دوستانش یعنی خلیل الوزیر (ابو جهاد)، عبد الله الدنان،محمود سوید و عادل عبد الکریم تیمی انقلابی به نام فتح تشکیل داد که اختصار کلمه جنبش آزادی بخش فلسطین بود. وی همچنین مجله فلسطیننا را منتشر کرد که به مشکلات قضیه فلسطین می پرداخت. وی از همان زمان تلاش کرد که به این جنبش جنبه قانونی ببخشد از این رو با رهبران عرب تماس برقرار کرد تا آن جنبش را به رسمیت بشناسند و از آن حمایت کنند. وی در این کار موفق شد و اولین دفتر این جنبش را در سال 1965 در الجزایر افتتاح کرد و از طریق آن به فعالیت دیپلماتیک پرداخت. گفتنی است که شمار زیادی از فلسطینیان عضو جماعت اخوان المسلمین اولین سازمان دهندگان جنبش فتح بودند که می توان به خلیل الوزیر ملقب به ابوجهاد اشاره کرد. هنگامی که عناصر کمونیست و چپگرا به این جنبش وارد شدند اکثر اعضای اسلامگرای جنبش فتح از این جنبش کناره گرفتند.
گفتنی است که خلیل الوزیر (ابو جهاد) پیش از اشغال فلسطین در سال 1948 در غزه حضور داشت و از سال 1954 زمانی که فرماندهی یکی از شاخه های نظامی اخوان المسلمین را برعهده داشت، فعالیت نظامی را تشدید کرد و عملیات موفقیت آمیزی را نیز انجام داد. در پی آن محمد العابد و محمد افرنجی بازداشت شدند و ابوجهاد موفق به ترک نوار غزه شد.

عرفات در خلال خدمتش در ارتش مصر در عملیاتهای نظامی و استفاده از مواد منفجره مهارت یافت که این امر موجب شد وی شایستگی رهبری شاخه نظامی جنبش فتح به نام عاصفه را پیدا کند. یاسر عرفات عملیات خود را در سال 1965 آغاز کرد.پس از جنگ 1967که نظامیان صهیونیست شکست سنگینی به ارتشهای کشورهای عربی وارد ساختند و قدس شرقی، کرانه باختری و نوار غزه را اشغال کردند وی عملیاتهای خود را همچنان ادامه داد.
ستاره جنبش فتح که نهضتی آزادیبخش بود و مبارزه مسلحانه را تنها راه آزادی سرزمین اشغال شده و بازگرداندن حقوق غصب شده می دید، درخشیدن گرفت و نام یاسر عرفات در سال 1967 پس از آنکه برخی از علمیاتهای فدایی را از سرزمین اردن بر ضد اشغالگران صهیونیست رهبری کرد، بر سر زبانها افتاد.

یاسر عرفات و سازمان آزدیبخش
عرفات در سال 1968 پس از آنکه به منظور دفاع از شهرک الکرامه اردن ـ با پشتیبانی توپخانه این کشور رو در روی نظامیان صهیونیست ـ که از نظر نفرات و اسلحه برتر بودند ـ ایستاد بیش از پیش مشهور گشت. نبرد الکرامه فلسطینیان را به آینده خوشبین کرد و موجب برافراشته شدن پرچم نیروهای آزادی بخش فلسطین پس از شکست سازمانهای عربی در مقابله با نظامیان صهیونیست گردید. در سال 1969 مجلس ملی فلسطین پس از یحیی حموده یاسر عرفات را به ریاست کمیته اجرایی سازمان آزادی بخش فلسطین انتخاب کرد که هنوز سئوالات زیادی درباره این انتخاب مطرح است. بدین ترتیب زندگی عرفات وارد مرحله جدیدی شد.

عرفات و خروج از اردن
در سال 1970 نیروهای مقاومت فلسطین و ارتش اردن با هم درگیر شدند و دو طرف بسیاری از نیروهای خود را از دست دادند که به حوادث سپتامبر سیاه مشهور است. بعد از میانجیگری کشورهای مصر، سودان، الجزایر و کشورهای دیگر عربی نیروی مقاومت فلسطین به ریاست یاسر عرفات تصمیم گرفت که از اردن خارج شود و در کشور لبنان رحل اقامت افکند.

عرفات در لبنان
نظامیان اشغالگر رژیم صهیونیستی در فاصله سال های 1978 تا 1982حملات شدیدی را بر ضد پایگاههای گروه های مقاومت فلسطین در لبنان آغاز کردند و در سال 1978 برخی از پایگاه های مقاومت را ویران و نواری مرزی به عمق 6ـ 4 کیلومتر در داخل لبنان را به اشغال درآورده و آن را کمربند امنیتی نامیدند.

صهیونیست ها سپس در یورش بزرگ 1982دومین پایتخت عربی را پس از قدس اشغال کردند و بخش زیادی از بیروت را ویران ساختند و به مدت ده هفته نیروهای مقاومت را تحت محاصره قرار دادند که به دنبال آن یاسر عرفات مجبور شد تحت حمایت سازمان ملل از لبنان خارج شود.

برنامه اصول دهگانه
اولین تغییر در مسیر سازمان آزادی بخش فلسطین به رهبری عرفات در دوازدهمین دوره نشست گروه های عضو این سازمان در قاهره در (ژوئیه 1974) رخ داد در این نشست بر خلاف آنچه در متون قرارداد دوره یازدهم مجلس ملی فلسطین آمده و در آن هر گونه سازش سیاسی رد و با هر گونه مانور و برداشت یکطرفه مخالفت شده بود برای اولین بار مقوله آزادی کامل فلسطین نادیده انگاشته شد و در آن درخواست شد که حکومتی ملی بر بخشی از خاک فلسطین تشکیل گردد. این در حالیست که مجلس ملی فلسطین کتباً به تمام نسلهای فلسطینی حتی کسانی که هنوز متولد نشده اند تأکید و آنها را ملزم کرده است که از هر گونه لطمه زدن به حقوق تاریخی ملت فلسطین دوری کنند. متن مذکور بدین شرح است: هیچ نسلی از نسل های این ملت در هر شرایط و وضعیتی حق ندارد که از حقوق ثابت و طبیعی خود عقب نشینی کند.
این انعطاف در قراردادهای مجلس ملی فلسطین در سال 1988 در الجزایر نیز تکرار شد که بر اساس آن اعلام استقلال و با قطعنامه 242سازمان ملل موافقت شد.

سخنرانی عرفات در سازمان ملل
یاسر عرفات در 13 نوامبر 1974 در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی تاریخی خود را انجام داد و در آن تأکید کرد که قضیه فلسطین نیز در زمره قضایای ملت هایی است که از استعمار و حق کشی رنج می برند. وی در ادامه سخنانش اقدامات تجاوزکارانه صهیونیستها را بر ضد ملت فلسطین بر شمرد و از نمایندگان حکومت ها و ملت ها خواست که به یاری ملت فلسطین بشتابند و به آنها برای تعیین سرنوشت و بازگشت به دیارشان کمک کنند. وی در پایان سخنانش تصریح کردمن در یک دست شاخه زیتون و در دست دیگرم سلاح به همراه دارم و به نزد شما آمده ام و از شما می خواهم که شاخه سبز زیتون را از دستم نگیرید ...جنگ از فلسطین آغاز می شود و صلح نیز از همان جا.
این سخنرانی آغاز تحول به سوی مفهوم تشکیل دولت و فعالیتهای سیاسی برای تحقق این ایده به جای کاربرد سیاست آزادیبخش و مبارزه مسلحانه قلمداد می شود.

عرفات در تونس
سومین توقفگاه مقاومت فلسطین پس از عمان و بیروت در تونس و به دور از خط تماس بود. به رغم آنکه تونس با اراضی فلسطین فاصله زیادی داشت، اما دست مزدوران سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی موساد به فعال ترین اعضای سازمان آزادیبخش در تونس هم رسید و خلیل الوزیر ملقب به ابوجهاد و صلاح خلف ملقب به ابو ایاد به دست مزدوران موساد ترور شدند. از ویژگی های این دوره از فعالیت های عرفات می توان به تلاش گسترده وی برای حفظ وحدت سازمان آزادیبخش و در دست داشتن رهبری این سازمان بود.

عرفات و اعلام تشکیل دولت فلسطین
مجلس ملی فلسطین در نوامبر 1988تصویب کرد که با استناد بر حقوق تاریخی و جغرافیای ملت فلسطین دولتی فلسطینی را به پایتختی قدس شریف در خاک فلسطین تشکیل دهد. تشکیل این دولت در پایتخت الجزایر اعلام شد. عمده ترین تغییرات فکری در سازمان آزادیبخش در دهه هشتاد به وقوع پیوست، به طوری که یاسر عرفات بار دیگر در اکتبر 1988 سخنرانی باشکوهی را در مجمع عمومی سازمان ملل ایراد کرد و وجود اسرائیل را به رسمیت شناخت. شورای مرکزی فلسطین در آوریل سال 1989 یاسر عرفات را به ریاست دولتی مستقل فلسطینی انتخاب کرد.

عرفات و توافق اسلو
توافق اسلو که بین یاسر عرفات و اسحق رابین نخست وزیر مقتول رژیم صهیونیستی در سال 1993 امضا شد بر روند درگیری فلسطینی ـ صهیونیستی تأثیر منفی گذاشت و در نتیجه آن موجودیت سازمان فلسطینی که حکومت ملی فلسطین نامیده می شد، در سرزمینهای اشغالی 1967 به مخاطره افتاد و عملاً از ادامه کار باز ماند ( که در روزهای بعد این امر بیشتر نمود پیدا کرد و در پی آن انتفاضه الاقصی آغاز گردید). مهم ترین مسئله ای که در توافقنامه اسلو دیده می شد علاوه بر به رسمیت شناختن دولتی صهیونیستی در داخل مرزهای تاریخی فلسطین، دادن مشروعیت جدید به مذاکرات که بر توافقات دو جانبه استوار بود نه بر قطعنامه های صادره از سوی سازمان ملل و نه بر حق ملت فلسطین در باز پس گیری تمامی سرزمینهای اشغال شده و بازگشت آوارگان به موطن اصلی خود. یاسر عرفات و اسحاق رابین نخست وزیر اسبق رژیم صهیونیستی در سال 1994 توافقنامه قاهره را به امضا رساندند که بر اساس آن تشکیلات خودگردان می توانست بر غزه و اریحا حکمرانی کند.

عرفات و بازگشت به غزه
یاسر عرفات در ژوئیه 1994 پس از 27 سال تبعید به عنوان ریاست تشکیلات خودگردان به غزه بازگشت و در سپتامبر 1995 در شهر طابای مصر به منظور گسترش دامنه تشکیلات خودگردان در کرانه باختری و نوار غزه توافق دیگری را به امضا رساند. وی پس از آن در 20 دسامبر 1996 دراولین انتخابات همگانی در فلسطین به عنوان رئیس تشکیلات خودگردان برگزیده شد.
یاسر عرفات در 23 اکتبر 1998 توافق وای ریور را در آمریکا با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسبق رژیم صهیونیستی امضا کرد و این توافق هنگامی صورت گرفت که نظامیان صهیونیست حملات خود را برای شهرک سازی بی رویه در کرانه باختری و نوار غزه افزایش داده بودند.

پس از آن دومین دور گفتگوهای کمپ دیوید صورت گرفت سپس عرفات، ایهود باراک نخست وزیر رژیم صهیونیستی و بیل کلینتون رئیس جمهور آمریکا در در نیمه دوم ژوئیه سال 2000 در کمپ دیوید دور هم جمع شدند تا درباره مسایلی همچون قدس، شهرکهای صهیونیست نشین و آوارگان به گفتگو بپردازند. این گفتگوها به مدت دو هفته طول کشید، اما در پایان هیچ راه حلی برای مشکل قدس و بقیه مسایل یافت نشد و این نشست به شکست انجامید. یاسر عرفات در روز دوشنبه 8/1/2001 پیشنهادهای آمریکا را که از سوی بیل کلینتون به دو طرف صهیونیستی و فلسطینی ارائه شده بود، رد کرد. آمریکا پیشنهاد کرده بود که فلسطین از حق بازگشت آوارگان به فلسطین چشم پوشی کند و قدس شهر آزاد باشد و به عنوان پایتخت یهودیان و فلسطینیان تعیین گردد.

عرفات و انتفاضه الاقصی
پس از بازدید تحریک آمیز آریل شارون تروریست از مسجد الاقصی در حالی که بازار اظهار نظرها درباره هیکل سلیمان بسیار گرم بود و صهیونیستها حفاری هایی را زیر مسجد الاقصی انجام می دادند از ترس وارد آمدن آسیب بیش تر بر این و برای نشان دادن واکنش فلسطینیان به روند اسلو و سال های بی ثمر آن انتفاضه الاقصی بر ضد اشغالگران صهیونیست آغاز گردید.
ایهود باراک نخست وزیر سابق رژیم صهیونیستی با خشونت با انتفاضه برخورد کرد، اما نتوانست آن را سرکوب کند. در دوران آریل شارون ـ که صهیونیست ها به منظور برقراری امنیت پس از ناتوانی باراک از تحقق آن وی را انتخاب کرده بودند ـ بر این اعمال خشونت بار ادامه داد، اما انتفاضه و مقاومت روز به روز گسترش یافت.

روابط ابوعمار با ایالات متحده آمریکا که این دیدگاه صهیونیست ها را پذیرفته بود که وی قادر به اتخاذ تصمیم در مقابله با تروریسم نیست و علی رغم آن همه سرکوب نیروهای مقاومت و تعقیب مجاهدان به ویژه در فاصله سالهای 1996 تا 2000 تیره گشت و این در حالی بود که نمایندگان کابینه رژیم صهیونیستی نیز بر طرد عرفات، ترور، بازداشت و محاکمه وی اصرار می ورزیدند. نظامیان صهیونیست اغلب شهرها و روستاهای کرانه باختری را بار دیگر اشغال کردند و یاسر عرفات را در مقرش در رام الله تحت محاصره شدید قرار دادند تا اینکه وی به سبب وخامت وضعیت جسمانی به پاریس پایتخت فرانسه به منظور درمان در بیمارستان نظامی پرسی از آن خارج شد.

گفته می‌شود آخرین بیماری و مشکلات مربوط به سلامتی‌اش 20 اکتبر با درد معده آغاز شد . البته اولین گزارش بیماری و درمان عرفات 25 اکتبر مطرح شد و سخنگویش خبر از ابتلای او به آنفلونزا داد.بعد از معاینه او توسط تیم‌های پزشکی از تونس، اردن و مصر و توافق رژیم اشغالگر برای جلوگیری نکردن از بازگشت او ، با جت دولت فرانسه در تاریخ 29 اکتبر به پاریس رفت تا درمان شود.سوم نوامبر او به کما رفت. برخی می‌گفتند او دچار مغز مرگی شده اما پزشک اردنی عرفات و مسئولان فلسطینی این موضوع را انکار کردند.عرفات در سن 75 سالگی درگذشت و دلیل اصلی بیماری و مرگ او هنوز مشخص نیست.آزمایش‌هایی که توسط موسسه فیزیک دانشگاه لوزان در سوئیس به‌عنوان بخشی از تحقیق 9 ماهه درخصوص دلیل مرگ او انجام شده سم پلونیوم را که یک عنصر کمیاب و با درصد رادیواکتیو بالاست در وسایل شخصی متعلق به یاسر عرفات شناسایی کرده است.