دانشگاه آزاد اسلامی تنکابن در سال ۱۳۶۵ به ریاست دکتر محمد حسین مفتاح و همت و تلاش عموم شهروندان تاسیس شد. در آغاز رشته های پزشکی،پرستاری و مامایی دائر گردید و سپس سایر رشته ها در حوزه های علوم پایه، علوم انسانی، کشاورزی، هنر و فنی مهندسی گسترش یافت. بطوریکه بیش از ۱۰۰ رشته در مقاطع دکتری،کارشناسی ارشد، کارشناسی و کاردانی در ۲۴ دپارتمان آموزشی با مدیریت مستقل (شامل شیمی - زیست میکروبیولوژی - زیست سلولی - مدیریت بازرگانی - حسابداری - زبان انگلیسی - روانشناسی - علوم تربیتی - کتابداری - منابع طبیعی و محیط زیست - گیاهان داروئی - هنر - معارف اسلامی - دروس عمومی - تحصیلات تکمیلی - پرستاری و مامایی) و دانشکده پزشکی دائر می باشند. (فهرست کامل رشته ها) از سال ۱۳۷۶ الی آبان ۱۳۸۵ ریاست دانشگاه به عهده دکتر حسن شیخ محمودی بوده و از ۱۳۸۵ تا ابتدای پاییز ۱۳۹۱ دکتر ناصر منتظری و پس از آن آقای دکتر حمیدرضا جمالزاده تا پایان تیرماه ۹۲ عهده دار این مسولیت بوده و از ابتدای مرداد ۹۲ تاکنون ریاست واحد به عهده دکتر محمود صمدی می باشند. معاونت سما نیز با مجموعه … مدرسه راهنمایی و دبیرستان و یک آموزشکده عالی شامل ۸۰۰ دانشجو از سال ۱۳۷۴ مشغول به فعالیت می باشد. در حال حاضر پس از حدود ۲۸ سال تجربه آموزشی – پژوهشی و دارا بودن حدود ۵۰۰۰ دانشجوی کارشناسی و کاردانی، ۲۵۰۰ دانشجوی کارشناسی ارشد، ۵۰۰ دانشجوی دکتری و نزدیک به ۲۰۰ عضو هیات علمی تمام وقت و نیمه وقت یکی از معتبر ترین واحدهای دانشگاهی ایران با درجه بسیاربزرگ الف است و با تلاش همه استادان و مسؤولان اجرایی آن قطب عظیم علمی و فرهنگی و شاخص آموزش عالی در شمال کشور به حساب می آید . سالانه در حدود ۲۵۰۰ دانشجوی جدید ، این دانشگاه را بعنوان گزینه برتر تحصیلات دانشگاهی خویش انتخاب می کنند. هیات رئیسه دانشگاه شامل: ریاست دانشگاه، رئیس دفترفرهنگ اسلامی و معاونان آموزشی، پژوهشی، اداری و مالی، دانشجویی، پزشکی، عمرانی و سما است که بر اساس تشکیلات سازمانی مصوب، محور اصلی کلیه امور ، کارکردو اتخاذ تصمیمات دانشگاه می باشند. همچنین نهادهای فرهنگی مانند: تشکلهای اسلامی دانشجویی، هیأت علمی، انجمن های علمی و قطب های علمی همگام با مدیریت، دانشگاه را در انجام رسالت های خود یاری می نمایند.
این مرکز تاکنون 1670 مقاله علمی در نشریات و همایشهای داخلی منتشر نموده است. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن صاحب امتیاز و ناشر 4 مجله تخصصی است و تا کنون 2 همایش توسط دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن برگزار شده است. علاوه بر این تاکنون 676 مقاله معتبر بین المللی نیز از این مرکز استخراج شده است.
دانشکده پزشکی
دانشکده علوم پزشکی
دانشکده علوم زیستی
سما تنکابن