اعضای مصنوعی

8,294

جنگ تحميلي در ايران زمينه مناسبي شد براي رشد چشمگير اين رشته گرچه بر اثر تصادف و ديابت بسياري از افراد پاي خود را از دست مي دهند اما واقعيت آن است كه جنگ شمار نيازمندان اين بخش را به صورتي جدي افزايش داد و باعث شد متناسب با نيازها رفتارهاي بخش هاي مختلف در هلال احمر ، بنياد جانبازان دچار تغيير گردد و ارتباط فعالي را با خارج برقرار سازند . رشته اعضاي مصنوعي و وسايل کمکی (ارتوپدي فني) يکي از رشته هاي گروه توانبخشي است که در زمينه طراحي و ساخت انواع وسائل کمکي و اندام هاي مصنوعي (ارتزو پروتز) براي افراد معلول نيازمند فعاليت دارد. در ايران سابقه تاسيس مرکز ارتوپدي فني به دهه 40 بر مي گردد و دانشکده توانبخشي در سال 1361 تأسيس شده است. تربيت کارشناساني که با طراحي و ساخت وسائل کمکي ارتوپدي و اعضاي مصنوعي، ناتواني افراد سانحه ديده را ترميم مي در اين رشته علاوه بر گذراندن واحدهاي پايه پزشکي با اصول طراحي مهندسي نيز آشنا مي شويد و از آنجا که اين رشته ارتباط نزديکي با تکنولوژي هاي پيشرفته دارد لزوم پويايي و بازنگري مستمر در آن ضروري است. اندام هاي مصنوعي ساخته شده حدود 70 درصد از فعاليت هاي اندام هاي سالم را انجام مي دهند. تأسيس دوره هاي تحصيلات تکميلي و تجهيز بيشتر کلينيک هاي آموزشي درماني کمک شاياني به پيشرفت و بهبود وضعيت افراد نيازمند کرده است. فارغ التحصيلان دوره کارشناسي اين رشته مي توانند در رشته هايي مثل مديريت توانبخشي ادامه تحصيل بدهند. ضريب دروس دبيرستان براي زيست شناسي 4 و رياضي و فيزيک و شيمي 2 مي باشد. که در درس رياضي و فيزيک نقش مهم تري دارند. دانشجويان اين رشته بايد در برخورد با معلولين و نيازمندان به دست و پاي مصنوعي از صبر و حوصله و دقت کافي برخوردار باشند.

توانایی‌های‌ لازم

دانشجوی‌ رشته‌ اعضای‌ مصنوعی‌ و وسایل‌ کمکی‌ مثل‌ یک‌ مجسمه‌ساز باید با گچ‌ مجسمه‌سازی‌ کار کند و قالب‌های‌ گچی‌ از پا، دست‌، نیم‌تنه‌ یا سر و گردن‌ بسازد و مثل‌ یک‌ نجار، آهنگر و کفاش‌ باید به‌ جوشکاری‌، تراشکاری‌، ارّه‌کاری‌، فلزکاری‌ و چرم‌کاری‌ بپردازد. به‌ عبارت‌ دیگر متخصص‌ این‌ رشته‌ باید از دست‌هایی‌ توانا برخوردار و به‌ کارهای‌ فنی‌ و صنعتی‌ علاقه‌مند باشد.در ضمن‌ دانشجوی‌ این‌ رشته‌ باید دارای‌ جسم‌ و روحی‌ سالم‌ و توانمند باشد تا در انجام‌ کارهای‌ سنگین‌ این‌ رشته‌ مثل‌ فلزکاری‌ یا کار با گچ‌ و قالب‌های‌ سنگین‌ دچار مشکل‌ نشود و بتواند بعضی‌ از اوقات‌ چهار ساعت‌ سرپا بایستد و کار کند. آمادگی‌ روحی‌ برای‌ برخورد با بیماران‌ و روابط‌ اجتماعی‌ خوب‌ نیز در این‌ رشته‌ بسیار ضروری‌ است‌ چون‌ رشته‌ اعضای‌ مصنوعی‌ یک‌ رشته‌ خدماتی‌ است‌ و فارغ‌التحصیل‌ آن‌ باید با دردمندترین‌ اعضای‌ جامعه‌ در ارتباط‌ باشد.

رديف	نام دانشگاه	کارداني	کارشناسي	ارشد	دکترا
1	علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی اصفهان
2	علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی ایران

رديف	نام درس
1	آشنايي با طراحي و ساخت ارتزهاي اندام تحتاني
2	آشنايي با طراحي و ساخت ارتزهاي اندام فوقاني
3	آشنايي با طراحي و ساخت ارتزهاي ستون فقرات
4	آشنايي با طراحي و ساخت پروتزهاي اندام فوقاني
5	آشنايي با طراحي و ساخت پروتزهاي زير زانو
6	آناتومي انساني
7	آناتومي انساني 2
8	آناتومي سطحي
9	ارتوپدي
10	ارزشيابي و اندازه‌گيري عضلات
11	اصطلاحات پزشکي
12	اصول توانبخشي
13	اصول فيزيوتراپي و کاردرماني
14	ايمني و پيشگيري از سوانح کارگاهي
15	بهداشت عمومي
16	پايان‌نامه
17	تئوري ارتز 1
18	تئوري پروتز 2
19	تئوري پروتز 3
20	توري پروتز 1
21	تکنولوژي چوب
22	تکنيک ارتوپدي فني
23	تکنيک درودگري
24	تکنيک قطعه‌سازي
25	تکنيک‌هاي چرم‌کاري
26	تکنيک‌هاي فلزکاري
27	خواص مواد
28	خواص مواد مصنوعي
29	راديولوژي
30	رسم فني
31	روانشناسي معلولين
32	روش تحقيق و آمار
33	رياضيات عمومي و مقدمات آمار
34	مديريت مراکز ارتوپدي فني
35	مقاومت مصالح
36	مکانيک
37	نورولوژي
38	کارآموزي در عرصه ارتزهاي اندام تحتاني
39	کارآموزي در عرصه ارتزهاي بالاي زانو
40	کارآموزي در عرصه ارتزهاي پا
41	کارآموزي در عرصه ارتزهاي زير زانو
42	کارآموزي در عرصه ارتزهاي ستون فقرات
43	کارآموزي در عرصه پروتز بالاي آرنج
44	کارآموزي در عرصه پروتز روي زانو
45	کارآموزي در عرصه پروتز لگن
46	کارآموزي در عرصه پروتزهاي بالاي زانو
47	کارآموزي در عرصه پروتزهاي مچ پا و پنجه
48	کمک‌هاي اوليه
49	کينزيولوژي و بيومکانيک 2 و 3

عمده فعاليت اين كارشناسان، طراحي و ساخت وسايل كمكي براي بهبود عملكرد اندامهاي معلولين و بيماران، اصلاح نابهنجاري‌ها و حفظ بخشي از بدن در وضعيت ثابت براي اهداف خاص است. همچنين طراحي و ساخت اعضاي مصنوعي براي بهبود عملكرد و ظاهر افرادي كه دچار قطع عضو شده‌اند، از زمينه‌هاي فعاليت اين كارشناسان است. اين وسايل براي افرادي آسيب ديده در سه محدودة قبل از جراحي، جايگزين جراحي و يا بعد از جراحي تجويز مي‌گردد. از مراكزي كه فارغ‌التحصيلان اين رشته مي‌توانند در آن مشغول بكار شوند، مي‌توان به اين موارد اشاره كرد: ـ همكاري با بنياد جانبازان. - فعاليت در سازمان هلال احمر جمهوري اسلامي ايران. - تأسيس و ارائه خدمات به صورت مؤسسات خصوصي با همكاري مسؤولين فني. - فعاليت در سازمان بهزيستي كشور. - فعاليت در آموزش و تدريس دانشجويان. - فعاليت در مراكز پژوهشي و همكاري با سازمانهاي مربوط. البته با توجه به نياز 5/0 درصدي (يعني يك نفر از هر 200 نفر) به خدمات ارتوپدي فني، جامعه در اين زمينه كمبود‌هاي زيادي دارد كه كارشناسان و فارغ‌التحصيلان اين رشته با حذف به بازار كار مي‌توانند اين نقيصه را رفع نمايند.

موقعیت‌ شغلی‌ در ایران‌

فارغ‌التحصیل‌ این‌ رشته‌ می‌تواند در دو بخش‌ دولتی‌ و خصوصی‌ فعالیت‌ کند که‌ بخش‌ دولتی‌ شامل‌ سازمان‌ بهزیستی‌، هلال‌ احمر، بنیاد جانبازان‌ و بیمارستان‌های‌ دارای‌ مراکز ارتوپدی‌ فنی‌ است‌. اما حیطه‌ اصلی‌ فعالیت‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ بخش‌ خصوصی‌ است‌ چون‌ رشته‌ اعضای‌ مصنوعی‌ جزو معدود رشته‌های‌ توانبخشی‌ است‌ که‌ فارغ‌التحصیل آن‌ می‌تواند پس‌ از کسب‌ تجربه‌ لازم‌، مرکز خصوصی‌ دایر کرده‌ و به‌ افراد فلج‌ یا افرادی‌ که‌ انواع‌ بدشکلی‌های‌ مختلف‌ و مشکلات‌ ارتوپدی‌ دارند، افرادی‌ که‌ بیماری‌های‌ ساده‌ مثل‌ صافی‌ کف‌ پا داشته‌ و احتیاج‌ به‌ کفش‌ طبی‌ دارند و‌ کسانی‌ که‌ دچار قطع‌ عضو هستند، خدمات‌ خود را ارائه‌ دهد.در ضمن‌ اگر دانشجویی‌ اهل‌ تحقیق‌ و مطالعه‌ باشد، در این‌ رشته‌ زمینه‌ نوآوری‌ بسیار زیاد است‌. بخصوص‌ در زمینه‌ پروتزهای‌ زیبایی؛‌ یعنی‌ ساخت‌ چشم‌، گوش‌ و بینی‌ مصنوعی‌ که‌ نیروی‌ کار متخصص‌ در ایران‌ بسیار کم‌ است‌.