مجموعه رشته شيمي (شيمي محض، شيمي کاربردي، شيمي دبيري) در مقاطع کارشناسي، کارشناسي ارشد و دکتري از مجموعه رشته هاي علوم پايه است. که اهميت و جذابيت خاص خود را داراست. بدون شک علوم پايه، پايه تمامي علوم و کاربردها در جامعه است. کار در زمينه علوم پايه و تحقيقات و سرمايه گذاري در آن جزو افتخارات خاص هر ملتي است. اين رشته توسط داوطلبان آزمون سراسري که در گروههاي رياضي و تجربي تحصيل کرده اند انتخاب مي گردد. سابقه طولاني اين علم در زندگي بشر گوياي اهميت خاص آن براي اوست. اين علم در طول تاريخ، بخصوص در دهه هاي اخير،توسعه روز افزوني را طي نموده است. اختصاص جوايز بزرگ در سطح جهاني به اين رشته (از جمله جايزه نوبل) گوياي اهميت شايان اين رشته تحصيلي است. علم شيمي پايه اي است براي ديگر علوم تجربي، به طوري که امروز، گستردگي علم شيمي به حدي است که نمي توان آن را از شاخه هاي ديگر تحصيل مجزا و حد و مرزي براي آن مشخص نمود. اهميت و کاربرد شيمي در پزشکي، دارو سازي، کشاورزي، صنايع غذايي، علم مواد، راه و ساختمان، صنايع پلاستيکي، رنگ و رزين و... بر هيچ کس پوشيده نيست. پيشرفتهاي اخير ايران در توسعه کارخانجات مادر مانند پتروشيمي، پالايشگاه، صنايع پلاستيکي، صنايع غذايي و دارويي نيز توجه خاص به اين رشته را ايجاب مي کند. افزايش سطح کيفيت محصولات، اعمال استانداردهاي مطلوب، همگي نياز به ارتقاي دانش شيمي دارد. يک آزمايشگاه خوب در هر موسسه و کارخانه اي با يک شيمي دان خوب مي تواند بازدهي مطلوبي داشته باشد. اغلب آزمايشگاههاي کارخانجات مادر يا کارخانجات تبديلي معتبر در کشور توسط متخصصان و کارشناسان شيمي اداره مي شود. با عنايت به گسترش فراگير فرآيند توليد و توسعه، در کشور، توجه بيشتر به علم شيمي از ضروريات محسوب مي گردد. در حال حاضر، رشته شيمي در مقطع کارشناسي در سه گرايش: شيمي محض، شيمي کاربردي و شيمي دبيري در اغلب دانشگاههاي کشور ارائه مي گردد. خوشبختانه مقاطع تحصيلات تکميلي در گرايشهاي متفاوت اين رشته، در تعداد قابل توجهي از دانشگاههاي مملکت داير است و با توجه به سابقه طولاني رشته شيمي در دانشگاههاي ايران، توان علمي متخصصان اين رشته در وضعيت مطلوب و قابل قبولي است. تعريف و هدف دوره کارشناسي شيمي يکي از دوره هاي آموزش عالي است که داراي سه شاخه: شيمي محض، شيمي کاربردي و شيمي دبيري مي باشد. هدف آن، آموزش و تربيت کارشناسان متخصص در زمينه هاي آموزش شيمي در دوره هاي مختلف دبيرستاني، راهنمايي و تربيت کمک پژوهشگر، آماده نمودن دانشجويان براي ورود به دوره کارشناسي ارشد و دکتري در ارتباط با تربيت کادر آموزشي و پژوهشي مورد نياز دانشگاهها و موسسات تحقيقاتي و تربيت متخصصان مورد نياز صنايع شيميايي کشور است. کارشناسان شيمي علاوه بر داشتن واحدهاي مشترک درسي، واحدهاي اختصاصي شاخه خاص خود را مي گذرانند؛ البته دانشجويان براي انتخاب 15 واحد درسي حق انتخاب و آزادي عمل دارند (به جز گرايش دبيري که 3 واحد انتخابي دارند). با انتخاب درست اين واحدها، دانشجويان در گرايش تخصصي تري مانند: شيمي فيزيک، شيمي تجزيه، شيمي آلي، شيمي معدني، شيمي پليمر، بيوشيمي و ديگر گرايشها اطلاعات تخصصي تري را کسب مي نمايند. اهميت و جايگاه در جامعه شيمي تنها علمي است که 104 عنصر طبيعت را همراه نام خود دارد و بررسي خواص، ساختمان، ترکيبات و اهميت آنها در محدوده علم شيمي است. از آن جايي که جهان مادي از اين عناصر تشکيل شده است، هيچ چيز در هيچ جا نمي توان يافت که بي نياز از علم شيمي باشد. به عبارت ديگر، آثار شيميايي در تمام کائنات يافت مي شود؛ به طوري که اگر لحظه اي فعاليتهاي شيميايي از کائنات حذف شود،بلافاصله همه چيز متوقف خواهد گرديد؛ ديگر نوري از خورشيد ساطع نخواهد شد،حياتي نخواهد بود، سوخت و سازي در بدن جانوران و گياهان انجام نخواهد گرفت و ... . همه تحولات مادي در جامعه به شيمي وابسته است. اگر واکنشهاي شيميايي نباشند هيچ گونه توليدي رخ نمي دهد، هيچ فعاليت اقتصادي وجود نخواهد داشت و هيچ ماده اي نخواهد بود که ساخت و سازي انجام گيرد. مجموعه آنچه بيان شد نشانگر اهميت شيمي و فرآيندهاي آن در جامعه است. فعاليتهاي عمده جامعه از جمله: کاربرد نفت، گاز، پتروشيمي، لاستيک، پلاستيک، صنايع غذايي، صنايع نساجي، دارويي، کشاورزي و... همگي شيميايي هستند. افرادي که در جهان در ارتباط با علم شيمي کار مي کنند بدون شک بيشتر از تمام علوم ديگر هستند. طول دوره و شکل اجراي آن طول متوسط دوره کارشناسي شيمي 4 سال و شامل 8 نيمسال تحصيلي و 17 هفته آموزش کامل در هر نيمسال است. مدت زمان هر واحد درسي نظري 17 ساعت و آزمايشگاهي حداقل 34 ساعت است. به علت کيفيت خاص برخي از آزمايشگاههاي شيمي که نياز به مدت زيادتري دارند، جلسات آزمايشگاه به صورت سه ساعتي برگزار مي گردد.
تواناییهای فارغالتحصیلان
فارغالتحصیلان این دوره میتوانند مسوولیت زمینههای مختلف از جمله موارد زیر را عهدهدار باشند:
طرح ، نظارت و اجرای طرحهای تحقیقاتی کوچک و بزرگ شیمیایی در سطوح مختلف کاربردی و علمی محض ، در دانشگاهها ، کارخانجات و مراکز تحقیقاتی ، به منظور ارتقای کمی و کیفی محصولات مورد نیاز جامعه.
مسوولیت و ارائه خدمات در آزمایشگاههای کنترل کیفی ، پیگیری و ارائه معیارهای استاندارد به منظور افزایش کمیت و کیفیت محصولات تولیدی و همچنین مواد مصرفی کارخانهها و صنایع.
ارائه خدمات آموزشی در سطح دانشگاهها ، دبیرستانها و موسسات آموزشی.
ارائه طرحهای پژوهشی به منظور استفاده از منابع اولیه ارزنده موجود در جامعه در جهت افزایش بهرهوری از آنها و جلوگیری از صادرات بیرویه مواد اولیه ارزشمند و تبدیل آنها به محصولات واسطهای که ارزش اقتصادی بالاتری دارند.
ارائه خدمات در کارخانجات پتروشیمی ، پلاستیک ، لاستیک ، رنگ و رزین ، الیاف ، صنایع غذایی ، صنایع دارویی، بهداشتی و شویندهها.
آمادگی برای ادامه تحصیلات در مقاطع بالاتر برای تامین کادر علمی دانشگاهها و سایر مراکز علمی.
کمک به توسعه صنایع دستی که در سطح گستردهای در جامعه پراکنده هستند؛ از جمله ساخت رنگهای بهتر و متنوعتر ، بخصوص استفاده از رنگهای طبیعی موجود در صنعت فرش.
استفاده از گیاهان دارویی فراوانی که در مملکت موجودند، به منظور استخراج و شناسایی موارد کاربرد این گیاهان به کمک متخصصان داروساز.
هدف دوره کارشناسی
هدف از این دوره تربیت کارشناسانی است که در زمینههای آموزش در دبیرستان ، تربیت کمک پژوهشگر ، آماده کردن دانشجویان برای ورود به دورههای کارشناسی ارشد و دکتری به منظور تامین کادر آموزشی ، پژوهشی مورد نیاز دانشگاهها و موسسات تحقیقاتی ، کارشناسان مورد نیاز صنایع شیمیایی و بینیازی از کارشناسان خارجی بتوانند از عهده برآیند.