توسعه کشاورزی نیازمندنیروی انسانی ماهر است که بتواند عملیات کشاورزی مربوط به محصولات زراعی و باغی رابر اساس یافته های جدید علمی انجام دهد و بیشترین بازدهی و محصول را در بهره گیریاز منابع به دست آورد.
بدین منظور برای تأمین نیروی انسانی متعهد و متخصص در رشتهزراعت و اصلاح نباتات، برای نیل به خودکفایی در مواد اولیه غذایی و صنعتی لازم استمتخصصانی تربیت شوند که بتوانند با استفاده از دانش و تجربیات خود، تولید اقتصادیمحصولات زراعی را به طور علمی امکان پذیر سازند و از امکانات موجود کشور حداکثراستفاده را برده، در امور تحقیقات و آموزش و برنامه ریزی کشاورزی نیز خدمت نمایند.
تربیت کاردان فنی، به عنوان رابط بین مهندسان و متخصصان کشاورزی و کشاورزان درکشور، دارای اهمیت فوق العاده است و از نظر تعداد نیروی انسانی در حال حاضر در سطحپایینی قرار دارد. تأمین نیروی انسانی در این مقطع می تواند نقش سازنده ای را درتوسعه کشاورزی ایفا نماید.
-1 زراعت و اصلاح نباتات
1-1) تعریف و هدف
مطالعه و بررسی در زمینه کاشت و پرورش گیاهان زراعی و انتخاب ارقام مناسب اینگیاهان و برداشت صحیح محصولات آنها در رشته ای از علوم دانشگاهی قرار می گیرد که باعنوان زراعت و اصلاح نباتات نامیده می شود. این رشته در دو مقطع کاردانی و کارشناسیارائه می شود.
هدف از ایجاد دوره کارشناسی در رشته زراعت و اصلاح نباتات تربیتافرادی است که بتوانند به عنوان کارشناس در زمینه های مختلف تولیدی کار و در برنامهریزیهای منطقه ای و مطالعاتی و همچنین به صورت مربی آموزشی در دبیرستانها وهنرستانهای کشاورزی، و به عنوان مجری امور تحقیقات کشاورزی و یا به عنوان مدیر ومجری واحدهای تولیدی دولتی و خصوصی بخش کشاورزی منشأ خدمت باشند.
در دورهکاردانی تولیدات گیاهی و امور زراعی افرادی تربیت می شوند که بتوانند برنامه هایتولیدی تدوین شده در این رشته را زیر نظر مهندسان کشاورزی بر اساس اصول علمی اجراکنند. این افراد همچنین قادر خواهند بود طرحهای تحقیقاتی را زیر نظر متخصصان مربوطاجرا نموده، در برنامه های آموزش کشاورزی به عنوان مروج کشاورزی خدمت نمایند.
1-2) اهمیت و جایگاه در جامعه
ایجاد رشته زراعت و اصلاح نباتات برای تربیتکارشناسانی است که بتوانند در جهت افزایش سطح زیرکشت محصولات اصلی کشاورزی، استفادهبهینه از زمان و بالا بردن عملکرد این محصولات در واحد سطح (هکتار) تلاش کنند. باتوجه به این که در حال حاضر حدود 16 میلیون هکتار از اراضی کشور زیرکشت محصولاتمختلف زراعی قرار دارد و با عنایت به این که مساحت زمینهای قابل کشت در کشور حدود 50 میلیون هکتار است، و نظر بر این که ایران از تنوع آب و هوایی برخوردار است؛ بابرنامه ریزی صحیح و دقیق و با استفاده از دانش کارشناسان رشته زراعت و اصلاحنباتات، می توان به میزان هر چه بیشتر از زمینهای کشور برای افزایش تولید کمی وکیفی بهره برداری نمود.
این مطالب ضرورت و اهمیت تربیت افرادی را که بتوانند با بهکار گرفتن دانش خود در جهت رسیدن به این اهداف اقدام نمایند، مشخص می کند. همچنیناز جمله مشکلات کشاورزی در کشور ما همواره این بوده است که مجریان فعالیتهای تولیدیکشاورزی، کمتر تحصیلاتی در زمینه کشاورزی داشته اند؛ به طوری که روشهای کار همچنانسنتی و قدیمی باقی مانده است. در حالی که در سطوح بالاتر یعنی کارشناسان و یا مراکزبرنامه ریز و هدایت گر، توان بالایی برای تأمین فن آوری مورد نیاز وجود دارد. ازبین بردن این خلا یعنی تربیت کاردانها در این رشته، می تواند ضمن بهره گیری ازتواناییهای متخصصان و صاحبنظران سطوح بالاتر، با به کارگیری دانش و فنون جدید درامور کاشت و نگه داری محصولات زراعی و باغی، برنامه های کشاورزی را با بازدهیبیشتری قرین سازد.
ردیف | دانشگاه |
1 | دانشگاه بوعلی سینا |
2 | دانشگاه ارومیه |
3 | دانشگاه ایلام |
4 | دانشگاه تهران |
5 | دانشگاه بیرجند |
6 | دانشگاه تبریز |
7 | دانشگاه جیرفت |
8 | دانشگاه رازی |
9 | دانشگاه خلیج فارس |
10 | دانشگاه زابل |
11 | دانشگاه زنجان |
12 | دانشگاه صنعتی شاهرود |
13 | دانشگاه شهرکرد |
15 | دانشگاه شهید باهنر |
16 | دانشگاه شهید چمران |
17 | دانشگاه شیراز |
18 | دانشگاه صنعتی اصفهان |
19 | دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری |
20 | دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی رامین اهواز |
21 | دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان |
22 | دانشگاه فردوسی |
23 | دانشگاه محقق اردبیلی |
24 | دانشگاه گیلان |
25 | دانشگاه لرستان |
26 | دانشگاه مراغه |
27 | دانشگاه ملایر |
28 | دانشگاه یاسوج |
29 | دانشکده کشاورزی شیروان |
30 | دانشگاه هرمزگان |
31 | دانشگاه کردستان |
ردیف | نام درس |
1 | گياهشناسي (1) (فيزيولوژي و تشريح) |
2 | بيوشيمي عمومي |
3 | تشريح و ردهبندي گياهي |
4 | آشنايي با كامپيوتری |
5 | اكولوژي كشاورزي |
6 | ژنتيك |
7 | 7 شيمي عمومي |
8 | زيستشناسي |
9 | طرح آزمايشهاي كشاورزي |
10 | حشرهشناسي و دفع آفات |
11 | اصول و روشهاي آبياري |
12 | بيماريهاي گياهي |
13 | هوا و اقليمشناسي كشاورزي |
14 | ماشينهاي كشاورزي |
15 | اقتصاد كشاورزي |
16 | عمليات كشاورزي |
17 | باغباني عمومي |
18 | دامپروري عمومي |
19 | خاكشناسي عمومي/td> |
20 | بيوشيمي گياهي |
21 | اصول زراعت |
22 | زراعت غلات |
23 | اصول و اصلاح نباتات |
24 | زراعت گياهان صنعتي |
25 | فيزيولوژي گياهان زراعي |
26 | زراعت گياهان علوفهاي |
27 | پروژه |
28 | عمليات زراعي |
29 | كنترل و گواهي بذر |
30 | ديمكاري |
31 | مباني كشاورزي پايدار |
32 | علفهاي هرز و كنترل آنها |
33 | زراعت حبوبات و گياهان منطقهاي |
34 | زراعت در شرايط تنشهاي محيطي |
35 | زراعت گياهان دارويي و ادويهاي |
36 | مرتعداري |
37 | مديريت و حسابداري |
38 | مكانيزاسيون كشاورزي |
39 | مساحي و نقشهبرداري |
40 | بيوتكنولوژي گياهي |
41 | آفات مهم گياهان زراعي |
42 | اصول ترويج و آموزش كشاورزي |
43 | بيماريهاي مهم گياهان زراعي |
44 | طرح آزمايشهاي كشاورزي تكميلي |
45 | اصول ترويج و آموزش كشاورزي |
46 | بيماريهاي مهم گياهان زراعي |
47 | طرح آزمايشهاي كشاورزي تكميلي |
48 | اصول ترويج و آموزش كشاورزي |
49 | بيماريهاي مهم گياهان زراعي |
50 | طرح آزمايشهاي كشاورزي تكميلي |
51 | اصول ترويج و آموزش كشاورزي |
52 | بيماريهاي مهم گياهان زراعي |
53 | بيماريهاي مهم گياهان زراعي |
54 | طرح آزمايشهاي كشاورزي تكميلي |
55 | رابطه آب و خاك و گياه |
56 | خاكهاي شور و قليايي |
57 | كاربرد كامپيوتر در كشاورزي |
58 | حاصلخيزي خاك و كودها |
59 | اصلاح نباتات خصوصي |
60 | بيوتكنولوژي گياهي |
61 | طرح آزمايشهاي كشاورزي تكميلي |
62 | سيتولوژي |
63 | زراعت در شرايط تنشهاي محيطي |
64 | زراعت حبوبات و گياهان منطقهاي |
65 | زراعت گياهان دارويي و ادويهاي |
66 | كاربرد كامپيوتر در كشاورزي |
67 | رابطه آب و خاك و گياه |
68 | زراعت در شرايط تنشهاي محيطي |
69 | مديريت و حسابداري |
بازار کار:
تواناییهای لازم برای داوطلبان این رشته و ادامه تحصیل در آن
سابقه طولانی رشته شیمی در ایران موجب شده است که تعداد متخصصان قابل توجهی در این رشته در جامعه، در مقاطع مختلف مشغول فعالیتهای گوناگون باشند. دوره های تحصیلات تکمیلی در دانشگاههای کشور یکی پس از دیگری دایر شده و فارغ التحصیلان آنها در مشاغل مختلف مشغول به کار شده اند، به طوری که کیفیت علمی آنها نیز با کشورهای با سابقه طولانی در این سطوح قابل مقایسه است. مهمترین گرایشهای مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاههای کشور عبارت است از: شیمی آلی، شیمی تجزیه، شیمی فیزیک، شیمی معدنی، شیمی پلیمر و بیوشیمی.
گستردگی علم شیمی باعث جذب تعداد زیادی دانشجو در گرایشهای مختلف شده است، دانشجویانی که استعداد ریاضی قوی دارند در گرایشهای شیمی فیزیک و شیمی تجزیه و شیمی معدنی جذب می شوند. دانشجویانی که پایه علوم تجربی قویتری دارند قادر به ادامه تحصیل در رشته های شیمی آلی، بیوشیمی نیز هستند.
تواناییهای فارغ التحصیلان
فارغ التحصیلان این دوره می توانند مسوولیت زمینه های مختلف از جمله موارد زیر را عهده دار باشند:
1- طرح، نظارت و اجرای طرحهای تحقیقاتی کوچک و بزرگ شیمیایی در سطوح مختلف کاربردی و علمی محض، در دانشگاهها، کارخانجات و مراکز تحقیقاتی، به منظور ارتقای کمی و کیفی محصولات مورد نیاز جامعه.
2- مسوولیت و ارائه خدمات در آزمایشگاههای کنترل کیفی، پیگیری و ارائه معیارهای استاندارد به منظور افزایش کمیت و کیفیت محصولات تولیدی و همچنین مواد مصرفی کارخانه ها و صنایع.
3- ارائه خدمات آموزشی در سطح دانشگاهها، دبیرستانها و موسسات آموزشی.
4- ارائه طرحهای پژوهشی به منظور استفاده از منابع اولیه ارزنده موجود در جامعه در جهت افزایش بهره وری از آنها و جلوگیری از صادرات بی رویه مواد اولیه ارزشمند و تبدیل آنها به محصولات واسطه ای که ارزش اقتصادی بالاتری دارند.
5- ارائه خدمات در کارخانجات پتروشیمی، پلاستیک، لاستیک، رنگ و رزین، الیاف، صنایع غذایی، صنایع دارویی، بهداشتی و شوینده ها.
6- آمادگی برای ادامه تحصیلات در مقاطع بالاتر برای تأمین کادر علمی دانشگاهها و سایر مراکز علمی.
7- کمک به توسعه صنایع دستی که در سطح گسترده ای در جامعه پراکنده هستند؛ از جمله ساخت رنگهای بهتر و متنوع تر، بخصوص استفاده از رنگهای طبیعی موجود در صنعت فرش.
8- استفاده از گیاهان دارویی فراوانی که در مملکت موجودند، به منظور استخراج و شناسایی موارد کاربرد این گیاهان به کمک متخصصان داروساز.