مهروماه

رشته شیلات یکی از رشته های منابع طبیعی در مقطع کارشناسی می باشد وهدف تربیت افرادی است که با علوم مختلف بیولوژی جانوری وگیاهی و اکولوژی دریا آشنا گشته و به شناخت ابزیان و نحوه تکثیروپرورش گونه ابزیان ببردازند.ووسایل صید وفراورده های ابزیان را بیاموزند.طول دوره 4سال می باشد.که مستلزم گذراندن دروس عمومی .علوم بایه دروس تخصصی وانتخابی است.

فارغ التحصیلان این رشته می توانند به عنوان کارشناس درموسسات اموزشی بژوهشی.سازمان شیلات کشور.سازمان محیطزیست.وزارت جهاد کشاورزی به عنوان مسئول برنامه ها وبروژه ها خدمت کنند.

اهمیت شیلات

امروزه با پیدایی مشکلات زیست محیطی و خطر گرمایش زمین ( Global warming) نگرانی های زیادی در مورد تامین غذا و پروتئین جامعه، رفع آلودگی ها، انقراض گونه ها، بیماری ها و ... به وجود آمده است؛ علم شیلات به عنوان یکی از شاخه های اصلی علوم منابع طبیعی نقش مهمی در برطرف کردن این مشکلات ایفا می کند.

شاخه های علم شیلات

در گرایش های گوناگون این رشته به راه های تکثیر و پرورش آبزیان (ماهی ها، کوسه ها، خرچنگ ها، میگوها، صدف های دوکفه ای و ... )، مباحث اکولوژیکی آب های دریایی (marine ecology)، آب های داخلی یا آب های شیرین (fresh water ecology)، آب های ساختاری زمین (ground water)، راه های علمی صید آبزیان و درنهایت به فرآوری محصولات شیلاتی توجه ویژه ای می شود.

شایان ذکر است هریک از گرایش ها ی نام برده در جایگاه خود نقش بسیار مهمی در تامین سلامت جامعه، غذا و حفاظت از آب های سرزمینی در برابر آلودگی ها، انقراض گونه و فاجعه های زیست محیطی دارد.

۱:تکثیر و پرورش آبزیان:

در این شاخه به انواع روش های تکثیر آبزیان (جنسی و غیر جنسی)، با الگوبرداری از شرایط زیست طبیعی گونه آبزی پرداخته می شود که تنوع بسیار زیاد آبزیان، به خصوص ماهیان منجر به پیدایی روش ها بسیار متنوع شده است.

دربرخی از مواقع ممکن است بر اساس هدف از تکثیر روش های نوین و گوناگون تعریف شود برای نمونه اگر هدف از تکثیر، تولید تخم گونه های آبزی در مقیاس کوچک و آزمایشگاهی باشد از روش های ساده و بسته، و از سویی در مقیاس بزرگ و مزارع تکثیر، از روش های پیشرفته و البته با خطای کمی بالاتر استفاده می کنند.

پرورش آبزیان نیز یکی از بخش های مهم علوم آبزی پروری ست، زیراکه هدف از پرورش ماهیان بازاری ایجاد شرایط مطلوب برای تولید ماهیان با وزن متناسب و از سویی جلوگیری از انقراض گونه هایی ست که در معرض خطر انقراض قرار گرفته اند.

۲ :اکولوژی آب ها:

در این شاخه از علم شیلات، اکولوژی یعنی شناخت موجودات آبزی در آب های شیرین و شور و ارتباط متقابل میان موجودات و محیط زیست آن ها مورد بررسی قرارمی گیرد. امروزه به دلیل تخریب زیستگاه ها، صید بی رویه، ورود آلودگی های شهری و صنعتی به رودخانه ها و دریاها و در نهایت گرمایش جهانی این شاخه اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. درکشورما با توجه به چالش های موجود در زمینه ی آلودگی های نفتی، غیر نفتی، ورود سموم و کودهای کشاورزی به آب دریاها و صید بی رویه ی بسیاری از ماهیان خاویاری و کیلکا از دریای خزر و ماهی تن از آب های جنوب و احداث سدهای بی شمار برروی رودهایی که مسیر مهاجرت بسیاری از ماهیان هم چون ماهی سفید می باشد، منجر به آن شده است که مطالعه ی اکولوژیکی این زیستگاه ها و شناخت موجودات و ارتباط آن ها با هم نقشی مهمی در حفظ و پایداری این نوع از اکوسیستم ها ایفا کند.

۳ :فرآوری محصولات شیلاتی:

باتوجه به اهمیت غذایی آبزیان، می توان به اهمیت فرآوری محصولات شیلاتی پی برد زیراکه عرضه ی این محصولات به بازار مستلزم رعایت اصول بهداشتی و نگهداری مناسب است، لازم به ذکراست بسیاری از آبزیان به خصوص ماهی ها نسبت به سایر جانوران پرورشی سریعتر فاسد می شوند بنابراین این محصولات باید به اشکال مختلف فرآوری شده و با بسته بندی های مناسب به بازار مصرف عرضه شوند. صنعت کنسروسازی یکی از زیر بخش های مطرح در فرآوری محصولات شیلاتی ست، که امروزه در سراسر جهان از آبزیان و ماهیان گوناگون به منظور کنسرو کردن استفاده می شود اما در کشور ما بیشتر از تن ماهیان ( در جنوب کشور ) و ماهیان کیلکا ( در شمال کشور) استفاده می شود.

۴ :صید و صیادی:

امروزه به دلیل صید بی رویه در اکثر اکوسیستم های آبی حیات بسیاری از گونه ها ی آبزی به خطر افتاده است، از این رو پیش از اقدام به صید آبزیان ابتدا لازم است مطالعات اولیه برای ارزیابی وضعیت، فراوانی و ارتباط گونه ها با هم انجام شده و برحسب توان تولید آن منطقه صید انجام شود که در این گرایش چگونگی انجام صید، زمان و مکان صید مورد بررسی قرار خواهد گرفت سپس اقدام به صید می شود.