مهندسی کامپیوتر (به انگلیسی: Computer engineering) دانشی مرکّب از مباحث رشته‌های مهندسی الکترونیک، مهندسی برق و طراحی نرم‌افزار است. این رشته برخلاف مهندس نرم‌افزار با طراحی، توسعه و تولید سیستمهای کامپیوتری در هر دو شاخه سخت افزار و نرم افزار سر و کار دارد.
رشته مهندسی کامپیوتر به طراحی و ساخت اجزای مختلف رایانه می پردازد، لذا اهمیت بسیار زیادی در دنیای امروز برخوردار است. هدف از طی این دوره تربیت کارشناسانی است که در زمینه تحلیل، طراحی، ساخت و راه اندازی دستگاهها و مجموعه های سخت افزاری جدید، بررسی و شناخت مجموعه های سخت افزاری و نرم افزاری موجود، نگه داری، عیب یابی و تعمیر و اصلاح و توسعه فعالیت کنند.
طراحی، شبیه سازی، فرآوری، پردازش، سنجش، آموزش، ویرایش و ... همه مفاهیمی هستند که با بالاترین دقت و در کوتاهترین مدت زمان ممکن در برنامه های نرم افزاری رایانه انجام می شوند. لذا هدف از این رشته تربیت نیروی متخصص برای انجام امور فوق است.
رشته مهندسی کامپیوتر در مقطع کارشناسی دارای سه گرایش سخت افزار و نرم افزار و فناوری اطلاعات است گرایش سخت افزار در برگیرنده فعالیت های آموزشی، پژوهشی و صنعتی در خصوص قطعات، بردها، تجهیزات و در نهایت سیستم های کامپیوتری در مقیاس های مختلف است و یکی از شاخه های مهم آن به نام معماری کامپیوتر (طراحی و ساخت کامپیوتر) می باشد.هدف از گرایش نرم افزار کامپیوتر، آموزش و پژوهش در زمینه زبانهای مختلف برنامه نویسی، سیستم های عامل مختلف و طراحی انواع الگوریتم ها می باشد.
توانایی های مورد نیاز و قابل توصیه:
توانایی علمی
یک مهندس کامپیوتر باید سخت کوش و با پشتکار باشد چون رشته رایانه رشته پویایی است و همیشه باید اطلاعاتش به روز بوده و به دنبال فراگرفتن مطالب جدید باشد. مهندس رایانه باید پایه ریاضی قوی داشته و توانایی اش در زمینه فیزیک خوب باشد. همچنین لازم است فردی خلاق باشد تا بتواند مسایل را از راههای ابتکاری حل کند.
علاقمندیها
مهندس رایانه نرم افزار و سخت افزار باید به یادگیری و مطالعه علاقمند باشد تا پیشرفت در خور توجه داشته باشد. همچنین باید از جستجو و کاوش در مدارها و ریزساختارها استقبال کند و به کار با رایانه علاقه داشته باشد.
توانایی مالی
با توجه به توضیحات گفته شده داشتن یک دستگاه رایانه برای یک مهندس رایانه امری ضروری به نظر می رسد ولی این گونه نیست که بدون داشتن رایانه دانشجویان از ادامه تحصیل و پیشرفت باز بمانند.
گرایش سخت افزار
هر کامپیوتر دارای دو جزء متفاوت سخت افزار و نرم افزار است که در این میان سخت افزار جزء فیزیکی کامپیوتر بوده و شامل صفحه کلید، صفحه نمایش، چاپگر و دیسک‌ها می‌شود. اجزای فیزیکی و قابل لمس کامپیوتر مانند مدارها و بردهای الکترونیکی، سخت افزار نامیده می‌شود. مهم ترین واحد سخت افزار در مقطع لیسانس به مطالعه و بررسی طراحی سخت افزاری، کنترل سخت افزاری و شبکه های کامپیوتری می‌پردازد.
برای مثال یک مهندس سخت افزار می‌تواند به طراحی بخش های سخت افزاری کامپیوتر شامل پردازش گر مرکزی (CPU) ، پورت های ورودی و خروجی و سیستمها و مدارات جانبی می‌پردازد، مباحث درسی در رشته ی سخت افزار به مطالب درسی در رشته ی مهندسی برق و الکترونیک نزدیک بوده خصوصا تمام مطالب شاخه ی دیجیتال شامل مدارهای مختلف، معماری کامپیوتر و میکروپروسسورهای ۱ و ۲، الکترونیک دیجیتال و ... را شامل می‌شود که البته به این بخش از سخت افزار بیشتر در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری پرداخته می‌شود.
گرایش نرم افزار
نرم افزار جزء غیر قابل لمس کامپیوتر است. برنامه‌ها و داده هایی است که به کامپیوتر فرمان می‌دهند که چه عملی را انجام دهد. نرم افزار در حقیقت روح و جان کامپیوتر است که به سخت افزار هویت می‌بخشد و اصولا به برنامه ای گفته می‌شود که برای به کارگیری سخت افزار ساخته شده باشد. نرم افزار‌ها را می‌توان به دو رده ی کلی دسته بندی کرد که عبارت اند از: نرم افزارهای سیستمی و نرم افزارهای کاربردی. نرم افزارهای سیستمی برنامه هایی هستند که کاربر، یا خود آنها را می‌نویسد یا شرکت های نرم افزاری آنها را تهیه کرده و برای فروش عرضه می‌کنند. این گونه برنامه‌ها معمولا عمومیت برنامه های سیستم را نداشته و برای زمینه های مختلف مهندسی، علمی، تجاری، آموزشی، تفریحی و یا طراحی نوشته می‌شوند.
توان مندی‌ها و ویژگی های لازم
یک مهندس کامپیوتر باید سخت کوش و با پشتکار باشد چون رشته ی کامپیوتر رشته ی پویایی است و دانشجو باید همیشه اطلاعاتش به روز بوده و به دنبال فرا گرفتن مطالب جدید باشد. در نتیجه کسانی که می‌خواهند فقط چهار سال درس بخوانند و بعد مطالعه را کنار گذاشته و وارد بازار کار شوند، در این رشته موفق نخواهند شد و بر عکس افرادی که همیشه به دنبال مطالعه و فراگیری هستند، در این رشته موفق می‌شوند. مهندس کامپیوتر باید پایه ی ریاضی قوی داشته و توانایی اش در زمینه ی فیزیک خوب باشد. هم چنین لازم است که فردی خلاق باشد تا بتواند مسایل را از راه حل های ابتکاری حل کند. راه حل هایی که کمترین هزینه و بهترین کارآیی را داشته باشد.
دانشجویانی که از این رشته فارغ‌التحصیل می‌شوند و با توجه به نیاز بازار و سفارش‌هایی که از مراکز متنوع و متفاوت کشور دریافت می‌کنند توانایی انجام این کارها را برای امرار معاش و عرضه توانمندی‌های خود برای بهبود و بهره‌وری بالای امور کشور دارا هستند، برنامه نویسی برای سایت‌ها با توجه به محتوای درخواستی و مکانیزم عمل تست‌های مختلف یک برنامه، ساخت مدارهایی که قادر به ارتباط با کامپیوتر باشند همچنین ساخت ابزارهای جانبی برای کامپیوتر، ساخت مدارهای ساده منطقی، ساخت سخت‌افزارهایی که برای پردازش الگوریتم‌هایی که با کامپیوترهای معمول قابل پیاده‌سازی نیستند، برنامه نویسی سیستمی طراحی مدارهای مجتمع (IC) طراحی سیستمهای خبره و سیستمهای اطلاعاتی، فراهم کردن ساخت نرم‌افزارها برای استفاده در کامپیوتر.
بازار کار رشته مهندسی نرم افزار
مطالعه، بررسی و امکان سنجی سخت افزار، شبکه و نرم افزار مورد نیاز فعالیت مستقل برای تولید نرم افزارهای کوچک تا متوسط، بررسی راههای مکانیزه کردن فعالیت‌های سازمانی برنامه نویسی و تولید کد تست و بررسی برنامه های تولید شده، از جمله بازار کار مرتبط با این رشته است.
بازار کار رشته مهندسی سخت افزار
فعالیت، تحقیق و مطالعه در شرکت های سخت افزاری حاضر که قابلیت مقابله با شرکت های دیگر در سرتاسر نقاط جهان را دارند. طراحی و پیاده سازی سیستم های کامپیوتری سفارشی
ارتقا کیفیت سخت افزار موجود بوسیله اصلاح های نرم افزاری و سخت افزاری، از جمله بازار کار مرتبط با این رشته است.
بازار کار رشته ی هوش مصنوعی
با توجه به اینکه در کشور ما خیلی روی زیر ساخت های بکارگیری علم هوش مصنوعی کار نشده متاسفانه در رابطه با این رشته چندان بازار کار مربتط با صنعت وجود ندارد و بیشتر فارغ التحصیلان این گرایش در حوزه های تحقیقاتی مرتبط مشغول به فعالیت برای سازمان های تحقیقاتی بزرگ هستند.
بازار کار رشته مهندسی شبکه
مطالعه و بررسی ابزار مخابراتی مناسب برای انتقال اطلاعات، مطالعه و بررسی سرعت و کیفیت شبکه‌های موجود ارتقا کیفیت شبکه های موجود و ایجاد شبکه های کامپیوتری از جمله بازار کار مرتبط با این رشته است.
حقوق و درآمد مهندس کامپیوتر:
حقوق و درآمد برنامه نویس:
برنامه نویسی که در بخش دولتی استخدام شده باشد، مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت می کند. در بخش خصوصی وضعیت به گونه ای دیگر بوده و با توجه به عوامل مختلفی از جمله میزان تجربه، تخصص و مهارت و نوع توافق صورت گرفته با کارفرما، برنامه نویسان درآمدهای متفاوتی دارند. برنامه نویسانی که به صورت شخصی کار می کنند(Freelancer)، میزان درآمدشان به تعداد پروژه هایی که می گیرند، بستگی دارد.
در جدیدترین پژوهش صورت گرفته در اواخر سال 1392 توسط تعدادی از متخصصان شغلی کشور، گروه های مختلف شغلی که در سازمان یا شرکتی استخدام بودند، از نظر درآمدی مورد بررسی قرار گرفته اند. بر این اساس متوسط حقوق و درآمدمتخصصان حوزه فناوری اطلاعات و کامپیوتر در سمت های مختلف شغلی و در رده های مختلف سازمانی (کارشناس، سرپرست و مدیر) استخراج شده است.
برنامه نویس در سازمان یا شرکت، در سمت هایی مانند برنامه نویس، کارشناس نرم افزار، برنامه نویس وب، مدیر فنی، کارشناس ارشد نرم افزار و ... استخدام شده و فعالیت می کند.
حقوق و درآمد مهندس سخت افزار:
در جدیدترین پژوهش صورت گرفته در اواخر سال ۱۳۹۲ توسط تعدادی از متخصصان شغلی کشور، گروه های مختلف شغلی از نظر درآمدی مورد بررسی قرار گرفته اند. بر این اساس متوسط حقوق و درآمد مهندسان سخت افزار در سمت های مختلف شغلی و در رده های مختلف سازمانی (کارشناس، سرپرست و مدیر) استخراج شده است.
برخی از سمت هایی که در این پژوهش در نظر گرفته شده اند شامل کارشناس سخت افزار، کارشناس پشتیبانی،کارشناس فنی،سرپرست سخت افزار، مدیر فنی و … می باشند که یک مهندس سخت افزار می تواند در هر یک از آنها استخدام شده و فعالیت نماید.
برای مهندس سخت افزار در هر سمت و در هر رده سازمانی حداقل، حداکثر و متوسط درآمد ماهیانه ذکر شده است. به عنوان مثال مهندس سخت افزاری که در سمت سرپرست سخت افزار در رده سرپرست کار می کند، در اواخر سال ۱۳۹۲، حداقل درآمد ماهیانه ۸۵۰۰۰۰ تومان، حداکثر درآمد ۲۰۰۰۰۰۰ تومان و متوسط درآمد ۱۴۰۰۰۰۰ تومان را داشته است.
مهندسین کامپیوتر معروف:
|
|
ویلیام استالینگ
|
مهندسی کامپیوتر
