برنامه ریزی درسی موفق و صحیح، یکی از مهم ترین دغدغه های دانش آموزان و حتی کنکوری ها است. چرا که متأسفانه اکثر افراد مهارت برنامه ریزی را به خوبی بلد نیستند و نمی‌توانند از پس آن به خوبی بر بیایند؛ مهارتی که یکی از مهم ترین مهارت های افراد موفق است.
برنامه ریزی درسی چیست؟در هر زمینه ای برای اینکه بتوانید از حداکثر توانایی خودتان برای رسیدن به هدف استفاده کنید، باید برنامه ریزی داشته باشید و زمینه درسی نیز مستثنا از این فرمول نیست؛ شما برای اینکه بتوانید معدل خوب در کارنامه یا رتبه عالی درکنکور کسب کنید باید برنامه ریزی درسی مناسبی داشته باشید؛ چرا که بدون برنامه ریزی درسی امکان موفق شدن تقریبا صفر است.
برنامه ریزی درسی کمکتان می کند بتوانید با رقبای خود در درس و کنکور رقابت کنید و پیروز میدان باشید. زمان با چشمی به هم زدن می گذرد و به زودی برای دانش آموزانی که فرصت را ازدست می دهند فقط حسرت و پشیمانی می آورد. برای اینکه بتوانید زمان را در تسلط خود داشته باشید، برنامه ریزی درسی ابزار بسیار قدرتمندی است که به کمک شما می آید تا بتوانید با مدیریت زمان بهترین کمیت و کیفیت درسی را داشته باشید، هر روز رکورد روز قبلی تان را بشکنید، از رقبای خود جلو بزنید و به هدفتان نزدیک تر شوید.
در واقع برنامه ریزی تحصیلی مثل نقشه گنجی است که شما قصد رسیدن و دست یافتن به آن گنج را دارید؛ همانطور که بدون نقشه گنج نمی توان به گنج دست پیدا کرد، قطعاً با مطالعه بدون برنامه ریزی هم نمی توان به هدف رسید.
مدیریت برنامه درسیبرای اینکه بتوانید برنامه ریزی استاندارد درسی داشته باشید، یا باید در زمینه روانشناسی تحصیلی تحصیل کرده باشید و یا از یک مشاور تحصیلی خبره کمک بگیرید.
همچنین باید به نکات بسیاری توجه داشته باشید؛ برای مثال برنامه ریزی تحصیلی کاملاً شخصی است، به این معنی که نمی توان یک برنامه را برای همه دانش آموزان یک کلاس تجویز کرد! چراکه سطح یادگیری و حفظیات و نقاط قوت و ضعف و… این دانش آموزان باهم متفاوت است برای هر دانش آموزی باید برنامه متناسب و خاص او را نوشت تا بتواند با مطالعه آن به مقصد برسد.
برنامه ریزی تحصیلی درست، به مرور زمان سبب افزایش ساعت و کیفیت مطالعه می شود. یکی ازمشکلات اکثر دانش آموزان کمبود ساعت مطالعه است که برنامه ریزی درسی سبب بهبود آن می‌شود و به یقین می توان گفت اگر دانش آموزی فقط و فقط همین یک مورد را بتواند در خود تقویت کند، قطعاً جز افراد موفق درس و کنکور خود خواهد بود، حتی اگر سطح یادگیری پایینی داشته باشد یا تمرکز درسی کمتری داشته باشد و…
روش های برنامه ریزی درسیاکنون می‌خواهیم9مورد از بهترین راه های برنامه ریزی درسی را به شما آموزش دهیم. این 10 راه عبارتند از:
1. برنامه تان را به طور دقیق بنویسید
2. برنامه کوتاه مدت و بلند مدت داشته باشید
3. زمانی که برای درس خواندن دارید را دقیق پیدا کنید
4. منابع و میزان مطالعه هر درس را مشخص کنید
5. برنامه خود را فشرده نکنید
6. برای شروع از دروس آسان شروع کنید
7. بیش از حد روی یک درس زمان نگذارید
8. درست کردن جدول برنامه ریزی
9. برنامه خود را بعد از مدتی بررسی کنید
10. 1. برنامه تان را به طور دقیق بنویسید
یکی از مهم ترین کارهایی که باید برای داشتن یک برنامه ریزی درسی موفق انجام دهیم، این است که برنامه خود را مکتوب کنیم. جالب است بدانید افرادی که افرادی که می‌نویسند، احتمال به موفقیت رسیدنشان 40 درصد بیشتر از سایر افراد خواهد بود. چرا که نوشتن، ذهن را وادار می‌کند که باید به آن چیزی که نوشته ای عمل کنی و به نوعی آن نکته در ذهن ثبت دائمی می‌شود. به همین دلیل است که افراد بزرگ و موفق دنیا می‌گویند: بنویسید تا اتفاق بیفتد… تا جایی که هنریت کلاوسر، کتابی دقیقاً به همین عنوان نوشته که در آن به طور کامل به اهمیت موضوع نوشتن پرداخته است.
به هیچ وجه این اشتباه را مرتکب نشوید که بگویید: من خودم برنامه هام رو میدنم دیگه! نیازی به نوشتن نیست که! و… شک نکنید تا برنامه خود را مکتوب نکنید، نتیجه مطلوبی هم نخواهید داشت.
2. برنامه کوتاه مدت و بلند مدت داشته باشید
هر دو نوع برنامه ریزی (بلند مدت و کوتاه مدت) برای موفقیت در هر کاری به خصوص مسائل درسی و تحصیلی لازم و ضروری است. یعنی باید بدانید قرار است در دقیقاً در هر روزی چه کار کنید و در بلند مدت (مثلاً در یک هفته آینده، یک ماه آینده، یک سال آینده و…) به چه هدفی برسید. همه افراد موفق این ویژگی را در وجود خود داشتند و می‌دانستند دقیق قرار است در هر زمانی چه کاری انجام دهند.
شک نکنید اگر شما هم تا این حد منظم باشید و بتوانید طبق برنامه دقیق پیش بروید، نرسیدن به موفقیت برایتان غیر ممکن خواهد شد!
3. زمانی که برای درس خواندن دارید را دقیق پیدا کنید
قبل از اینکه برنامه خود را به طور کامل مشخص کنید ببینید اصلاً در طول روز چقدر زمان دارید و چقدر می‌توانید برای مطالعه درس زمان صرف کنید؟ همچنین ساعت های مطالعه خود را هم تا حد امکان معلوم کنید تا همه چیز طبق نظم و انضباط خاصی پیش برود. این کار به شما کمک خواهد کرد که برنامه ریزی قدرتمند تری داشته باشید و خیلی بهتر به آن عمل کنید.
همچنین ساعتی را انتخاب کنید که انرژی و انگیزه بیشتری برای درس خواندن دارید. مثلاً برخی از دانش آموزان و کنکوری‌ها مطالب را شب بهتر متوجه می‌شود و گروهی دیگر در صبح‌ها می‌توانند خوب درس بخوانند. باید آن ساعت را پیدا کنید و متناسب با آن برنامه ریزی کنید. این کار باعث می‌شود که بهره وری شما به طرز شگفت انگیزی بالا برود و در مدت زمان کمتر مطالب بیشتری را یاد بگیرید.
4. میزان مطالعه لازم برای هر درس را مشخص کنید
یکی از مهم ترین کارهایی که باید قبل از یک برنامه ریزی تحصیلی انجام دهید، این است که تمامی درس های خود را بررسی کرده و ببینید هر کدام نیاز به چقدر مطالعه دارند و چه مدت زمان باید به مطالعه اختصاص دهید. اینگونه بهتر می توانید اولویت ها را مشخص کرده و برنامه جامع تر و کامل تری برای خود درست کنید. در صورتی که این کار را انجام ندهید ممکن است طوری برنامه خود را بچینید که در یک روز چندین درس سخت و پر فشار در کنار هم قرار بگیرند. این گونه قطعاً نه تنها نتیجه خوبی نخواهید گرفت، بلکه از برنامه ریزی هم به کلی دل زده خواهید شد.
5. برنامه خود را فشرده نکنید
برخی از افراد هستند که انگار معنای برنامه‌ریزی را به خوبی متوجه نشده اند و فکر می کنند هرچقدر کارهای بیشتر و سخت تری در برنامه روزانه خود بچینند، موفق تر خواهند شد و برنامه فوق العاده ای خواهند داشت. در صورتی که اصلا اینطور نیست؛ برنامه ریزی یعنی کاری کنیم که بتوانیم هم بیشترین کار را در کنار بهترین کیفیت انجام دهیم و هم به تفریحات و استراحت های خود برسیم.
این جور برنامه‌ریزی، بیشترین کار را دارد اما قطعاً کیفیت پایینی خواهد داشت و شما را به مرور بی برنامه تر از همیشه خواهد کرد. پس سعی نکنید در برنامه های روزانه خود تمام کارهای عقب افتاده و یا آینده خود را هم بگنجانید و برنامه ریزی را برای خود مانند غولی بزرگ تبدیل کنیم!
6. برای شروع از دروس آسان شروع کنید
یکی از تکنیک هایی که معلمین و مشاوران تحصیلی برای افزایش بازدهی و بهتر درس خواندن پیشنهاد می دهند، همین موضوع است. ممکن است یک نفر درس ریاضی برایش آسان باشد و دیگری درس دینی. فرقی نمی‌کند کدام درس را بیشتر دوست دارید و یا برایتان آسان تر است؛ بلکه مهم این است که فقط درس خواندن را طوری شروع کنید که در همان ابتدا خسته نشوید.
جالب است بدانید طبق تحقیقات، انسان ها بعد از ۲۰ دقیقه از شروع هر کاری تازه تمرکز پیدا می کنند و می توانند بهتر آن کار را انجام دهند. پس هم برای افزایش تمرکز خود و هم برای خسته نشدن از درس ها و داشتن قدرت بیشتر، ابتدا از درس های آسان و مورد علاقه تان مطالعه را شروع کنید.
7. بیش از حد روی یک درس زمان نگذارید
سعی کنید تا می توانید در درس خواندن خود مدیریت زمان داشته باشید. برخی از دانش آموزان یا دانشجویان هستند که ابتدا درس را با قدرت شروع می کنند و حتی ریزترین نکات آن را هم می‌خوانند اما آن قدر آن را طول می دهند که در نهایت به مباحث اصلی و دروس سخت‌تر نمی‌رسند و نمی توانند آن ها را مطالعه کنند. در نتیجه نتایج خوبی هم نمی گیرند.
مطمئناً حتی شما هم بارها این اشتباه را مرتکب شده اید و در درسی که خیلی مهم نبوده زیاد توقف کرده اید و همین عامل احتمالاً نمرات خوب را از شما به کرات گرفته است.
8. درست کردن جدول برنامه ریزی
پس از اینکه تمامی مراحل بالا را انجام دادید، زمان آن رسیده که یک برنامه جامع و دقیق درسی برای خود طراحی کنید. یعنی با استفاده از جدول زمان بندی یا هر چیز دیگری کاری کنید که برنامه شما به طور کامل و دقیق مشخص باشد و دقیقاً بدانید در هر روزی قرار است چه کاری انجام دهید.
یکی از بهترین راه ها برای برنامه ریزی مناسب هم، استفاده از چک لیست و یک نوع برنامه خاص می باشد که شما را هر روز، گام به گام به انجام کارهای روزانه نزدیک تر کند.
9. برنامه خود را بعد از مدتی بررسی کنید
یکی از مهم ترین ویژگی های افراد موفق این است که بعد از اینکه هر کاری را انجام می دهند، از آن بازخورد می گیرند و می بینند که آیا انجام این کار برایشان ثمربخش بوده یا خیر؟
اگر ثمربخش بوده باشد که قطعاً آن را ادامه خواهند داد ولی در غیر این صورت زمان شان را صرف کار دیگری خواهند کرد. شما هم بعد از این که برنامه ریزی درسی خود را انجام دادید و چند روزی آن را امتحان کردید، از نتایجی که می‌گیرید بازخورد گرفته و ببینید آیا پیشرفت تحصیلی برای شما ایجاد شده یا خیر؟ اگر هیچ نقطه مثبتی درون شما به وجود نیامده بود، حتماً این نوع برنامه خود را عوض کنید.
برنامه ریزی درسی کنکوریکی دیگر از مهم ترین مشکلات و دغدغه های دانش آموزان، کنکور می باشد؛ کنکوری که در سال دوازدهم تبدیل به تمام فکر و ذکر افراد می شود و مدام به این فکر می کنند که چگونه در این آزمون مهم سربلند شوند. نکته مهم در رابطه با کنکور این است که شما باید برای موفقیت در آن، یک سری نکته و تکنیک را رعایت کنید که افراد رتبه بالای کنکور هم آن ها را رعایت کرده اند. نکاتی مانند:
1. فقط به کتاب های درسی اکتفا نکنید
2. روش های مطالعه موثر را یاد بگیرید
3. هر تستی روش خودش را دارد
4. آزمون را برای خود چندین بار شبیه سازی کنید
5. یکنواخت درس نخوانید
6. شرایط آزمون را دقیق بررسی کنید
