علاوه بر عوامل مطرح شده در مقاله‌ی هفته‌ی گذشته، عامل ديگري که به وارد شدن اطلاعات به حافظه‌ی بلند مدت شما کمک شاياني مي‌کند «انگیزه» است. همراه شدن عواطف با مقوله‌ی حافظه هميشه کولاک! مي‌کند. شما خاطره‌ی يک جشن لذت بخش و با شکوه و يا يک عزاداري حسابي را هميشه در خاطر خود خواهيد داشت. امّا معمولاً دروسي را که با بي‌میلی خوانده‌اید تقریباً به خاطرتان نمانده است.
همه‌ی ما مي‌دانيم که وجود انگيزه و علاقه براي موفقيّت ضروري است. بايد بدانيد که دانش‌آموزان علاقه‌مند، لزوماً بيشتر از بقيه مطالعه نمي‌کنند بلکه شايد با صرف وقت کم‌تري برای مطالعه، نتيجه‌ی بهتري مي‌گيرند. آیا تا به حال به این موضوع از این جنبه نگاه کرده بودید یا موفقیّت این افراد را مدیون هوش آن‌ها می‌دانستید؟ پس می‌توان گفت که اگر بتوانید مطالب را با انگیزه و علاقه‌ی بیشتری مطالعه کنید، می‌توانید با سادگی بیشتری آن‌ها را به حافظه‌ی بلندمدت خود منتقل کنید.
اما همان‌طور که در مقاله هفته قبل گفتيم هر مطلبي که وارد حافظه‌ی بلند مدت شود، هرگز به طور کامل از اين حافظه پاک نخواهد شد. با این‌حال شما اين تجربه را داشته‌ايد که مطلبي را سر جلسه‌ی امتحان فراموش کرده باشید و پس از تمام شدن زمان آزمون آن مطلب جلوي چشمتان ظاهر شده و حکم نوش دارو پس از مرگ سهراب را داشته.
این‌طور فرض کنید که مطالب وارد شده در حافظه‌ی بلند مدت وارد يک حوضچه‌ی پر از آب مي‌شوند که به «حوضچه‌ی حافظه» معروف است (به تصویر پایین صفحه نگاه کنید.).
بسته‌هاي حافظه در اين حوضچه به آهستگي رسوب می‌کنند و از سطح 1 به سطوح پايين‌تر منتقل می‌شوند. هرچقدر مطالب به سطوح پایین‌تر این حوضچه رسوب کنند با سختی بیشتری بازخوانی می‌شوند. اگر جلوی این روند گرفته نشود، بسته‌ها تا حدی به عمق حافظه می‌روند که ديـگر قابـل بازخــواني نیـستند و گاهی شما را مجبور به يـادگيري مجدد (انتقال مجدد مطالب به حافظه‌ی بلندمدت) مي‌نمايند.
راه غلبه بر اين مشکل، استفاده از یکی از بهترین ابزارهای یادگیری یعنی«مرور» است. در فرآيند مرور شما با صرف زماني بسيار کوتاه (حدود 10 تا 30 درصد زمان صرف شده براي يادگيري) حتي با دقت و توجه کم‌تر (نیرویی کم‌تر از F)، مطلبي را که در حال سقوط به سطوح پاييني حوضچه‌ی حافظه است مجدداً به سطوح بالا باز مي‌گردانيد. مطلبي که چند بار در اثر مرور از سطوح پايين به سطوح بالايي برگردد، ديگر رسوب نخواهد کرد و یا سرعت رسوب بسيار پاييني پيدا مي‌کند. توصيه مي‌شود زمان‌هاي مرور را يک ساعت، يک روز، يک هفته و يک ماه بعد از يادگيري اوليه قرار دهيد.
هر بسته‌ی اطلاعاتي موجود در حافظه‌ی کوتاه مدت براي ورود به حافظه‌ی بلندمدت، از يک وضعيت صفر يا يک تبعيت می‌کند. یعنی یا نيروي وارد شده براي ورود آن کافي است و وارد می‌شود، يا این‌که بسته‌ی شما به ديوار مي‌خورد وارد حافظه‌ی بلندمدت شما نمی‌شود.
در جمع‌بندي مطالب فوق مي‌توان گفت:
براي يادگيري کارآمد مطالب، در درجه‌ی اول حداکثر دقت، توجه، انگيزه و علاقه‌ی خود را به کار گيريد و اگر فرصت زيادي داريد، تکرار زياد را هم فراموش نکنيد. پس از يادگيري اوليه، مطالب ياد گرفته شده (وارد شده به حافظه بلندمدت) را حدوداً يک ساعت، يک روز، يک هفته، يک ماه و چهار ماه بعد مجدداً مرور نماييد. دقت کنيد که مطالعه‌ی بدون توجه و انگيزه و يادگيري بدون مرور، مانند آب در هاون کوبيدن است!
مقاله مطرح شده از کتاب همراه من است!
