يکي از مشکلات اصلي بسياري از دانش‌آموزان دبيرستاني، بحث کمبود خواب، خواب‌آلودگي و کسل بودن در طول روز، نحوه‌ی کاهش خواب، زود خسته‌شدن و... است. به‌کارگيری و توجه به چند نکته‌ی اصلی در اين زمينه می‌تواند ضمن افزايش بازدهی زمان‌‌هاي استراحت شما، خستگي روزانه‌ی شما را نيز کاهش دهد.
1- روزانه چند ساعت خواب براي يک داوطلب کنکوري کافي است؟
تحقيقات نشان داده است يک فرد حدود ۱۷-۱۸ ساله روزانه به حدود ۶-۸ ساعت خواب نيازمند است، اما خواب کم‌تر از ۶ ساعت و هم‌چنين خواب روزانه‌ی بالاي ۸ ساعت نيز عموماً قابل قبول نمي‌باشد. نکته‌ی مهم اين است كه خواب خوب در افزايش توان حافظه بسيار مؤثر است و کمبود خواب مي‌تواند بازدهی آموزشی شما را بسيار کاهش دهد. لذا توصيه‌ی ما به دانش‌آموزانی که قصد دارند با فشار بيشتری درس بخوانند، اين است که سعي کنند به جاي کاهش زمانِ خواب از اتلاف زمان جلوگیری کنند.
2- زمان‌بندي خواب روزانه چگونه باید انجام شود؟
يکي از مشکلات اصلي داوطلبان کنکوري بي‌نظمي‌‌هاي روزانه در زمان‌بندي خواب مي‌باشد، براي مثال: بعضي از دوستان يک روز ساعت 2 شب مي‌خوابند و صبح به زور ساعت 8 از خواب بيدار مي‌شوند اما روز ديگر ساعت 9 شب خوابشان مي‌برد و سعي مي‌کنند از ساعت 5 صبح براي مطالعه بيدار شوند. اين مدل خواب براي يک دانش‌آموز کُشنده است! نظم و ثبات در ساعت بيدار شدن و خوابيدن براي افزايش بازدهی خواب و استراحت شما ضروري است.
3- پرهیز و انجام چه کار‌هایی قبل از خواب توصیه می‌شود؟
يکي از کار‌هايي که انجامش قبل از خواب، بازدهی آن را افزايش مي‌دهد دوش آب سرد هنگام تابستان و يا دوش آب گرم در فصل زمستان است. اين کار، ضمن افزايش کيفيت خواب شما، آرامش بسيار خوبي نيز براي روز بعد ايجاد مي‌نمايد. يکي از روش‌‌هاي اتلاف زمان در بعضی از دانش‌آموزان تماشاي تلويزيون قبل از خواب است. با توجه به خستگي شما در آخر شب، اراده‌ی شما در اين اوقات کاهش مي‌يابد و شما نمی‌توانید رأس ساعت معین تماشای تلویزیون را قطع کنید و بخوابید. علاوه بر پرهيز از ديدن تلويزيون قبل از خواب، عدم استفاده از چاي و قهوه از يک ساعت قبل از خواب و هم‌چنين دوري از صرف شام سنگين قبل از خواب نيز از توصيه‌‌هاي رايج است.
4- براي حل مشکل نخوابيدن‌‌هاي شبانه و سخت بيدار شدن‌هاي صبحگاه چه بايد کرد؟
يکي از مشکلاتي که دانش‌آموزان به آن زياد اشاره مي‌کنند اين است که می‌گویند: «شب‌ها به‌خصوص وقتي ساعت از 12 شب مي‌گذرد ديگر خوابمان نمي‌آيد و زودتر از ساعت 2، 3 صبح نمي‌خوابيم و صبح، براي بيدار شدن مشکل داريم.» علت اين مشکل نسبتاً شايع، استراحت‌‌هاي طولاني میان روز و عدم توجه به زمان ثابت براي خواب شب است. بهترين راه حل اين مشکل کاهش زمان استراحت‌‌هاي عصر و رعایت ساعات زیستی ثابت برای خواب است.
5- چه مکاني براي خوابيدن مناسب است؟
مهم‌ترين نکته در مورد محل خوابيدن، ثابت بودن آن است. متخصّصين تأکيد مي‌کنند که محل خواب باید تنها براي خوابيدن استفاده شود. انجام هر کار ديگري در اين محل از قبيل مطالعه، غذا خوردن، موسيقي گوش دادن و... مانع خواب راحت شما می‌شوند. دماي مناسب محل خواب (دماي بالاي 20 درجه) بازده خواب شما را افزايش می‌دهد. مکان‌هایی که فرد در آنجا احساس سرما مي‌کند، حتي در صورت خوابيدن زير چند لحاف! باز هم براي خوابيدن مناسب نيستند. (این مطلب ادامه دارد.)
مقاله مطرح شده از کتاب همراه من است!
