سال کنکور یکی از سال های مهم و فراموش نشدنی خیلی ها است. اغلب دانش آموزان بالاخره با این روز سرنوشت ساز روبرو خواهند شد. بیشتر ما به اشتباه فکر می کنیم رمز موفقیت در این امتحان به یک جا نشستن و خواندن مکرر درس ها محدود می شود. اما اشتباه نکنید این، تنها بخشی از رمز موفقیت است و بخش دیگر مربوط به عوامل جانبی نظیر تغذیه می شود.
خوب است بدانید که با یک تغذیه درست و مناسب می توانید هم حافظه خود را تقویت کنید و هم از میزان استرس و اضطراب خود بکاهید و مهم تر از آن با اندامی متناسب پا به دانشگاه بگذارید. فراموش نکنید که تغذیه مناسب در موفقیت شما بی تآثیر نخواهد بود.
دکتر محمد هاشمی دبیر انجمن پیشگیری از چاقی، در آخرین مطالب خود در سایت شخصی اش به کنکوری ها توصیه های تغذیه ای می کند که بدین شرح است.
این خوراکی ها به تقویت حافظه شما کمک می کند
پیروی از یک الگوی صحیح تغذیه ای بر بهبود عملکرد تمام ارگان های بدن تأثیر به سزایی دارد. با نزدیک شدن به زمان امتحانات به ویژه کنکور، عملکرد سیستم مغزی و تقویت حافظه از یک سو و کاهش اضطراب از سوی دیگر اهمیت مضاعفی پیدا می کند.
صبحانه خوردن، همانند تمام روزهای سال، اثر قابل ملاحظه ای بر روی حافظه و فراگیری دارد. گنجاندن کربوهیدارت های پیچیده نظیر نان و غلات به ویژه انواع سبوس دار آنها در وعده صبحانه موجب آزادسازی تدریجی قند خون و ثبات نسبی آن در طول روز می شود و کارایی سامانه حافظه ای را ارتقاء می دهد.
همچنین وجود پروتیین در این وعده مانند شیر و پنیر می تواند فراگیری فرد را افزایش دهد. مصرف مغزها (مانند مغز گردو) و آب میوه نیز در وعده صبحانه می تواند در این امر مؤثر باشد.
اساسا فرد باید در همه زمان ها تغذیه مناسب داشته باشد تا در زمان های خاص نیازی نباشد که عادات غذای خود را تغییر دهد.
رعایت هرم غذایی استاندارد و استفاده از همه گروه های غذایی متنوع و متناسب به شکل متعادل، می تواند تمام نیازهای بدن را تامین کند. یعنی با استفاده از گروه نان، غلات، گوشت و جانشین های آن، لبنیات، میوه جات و سبزیجات به میزان کافی ،تمام نیازهای فیزیولوژیک افراد برآورده می شود.
اما یک روش بسیار رایج و در عین حال اشتباهی که در بین افراد وجود دارد استفاده از مکمل ها است. اغلب این مکمل ها نه تنها سودی برای افراد در پی ندارد که در برخی موارد مواد نگه دارنده بکار رفته در این مواد می تواند اثرات سوء مستقیم و غیرمستقیم در فرآیند یادگیری و تمرکز افراد داشته باشد.
برای داشتن تمرکز بالا نیازی به خوردن بیشتر نیست
مبحث دیگری که باید به آن پرداخت باور غلطی است که در ذهن بیشتر خانواده های کنکوری وجود دارد و آن اینکه برای داشتن تمرکز بالا به خوردن بیشتر نیاز است. این، یک باور غلط و رایج است زیرا برای فراگیری، نیازی به دریافت کالری بیشتر نیست. حتی بالعکس، دریافت غذاهای سنگین و پر چرب می تواند اختلالات گوارشی و سوء هاضمه را در فرد ایجاد کند که بروز این مشکل،تمرکز فرد را نه تنها بیشتر که کمتر می کند.
به وعده های غذایی تان بیشتر توجه کنید
مطلب حائز اهمیت دیگر در این زمینه تقسیم وعده های غذایی به سه وعده اصلی و دو یا سه میان وعده است تا بدن فرد به صورت تدریجی مواد غذایی مورد نیاز خود را دریافت کند. ماست، میوه جات و سبزیجات به همراه وعده های اصلی و یا در میان وعده ها به لحاظ دارا بودن درشت مغذی ها و ریز مغذی های ضروری برای عملکرد مغزی، بسیار مفید هستند.
در ایام امتحانات از خوردن این مواد غذایی پرهیز کنید
پرهیز در استفاده از قندهای ساده نظیر قند، شکر، مربا، نوشابه، شکلات نیز در حفظ آرامش و تمرکز افراد تأثیر دارد. مصرف این گونه مواد، سبب بالا رفتن ناگهانی قند خون می شود که با بالا رفتن سطح انسولین، متعاقب آن افت قند خون و خستگی و بی حوصلگی و سردرد را در پی خواهد داشت که برای دانش آموزان و دانشجویان در ایام امتحانات و همچنین داوطبان کنکور مصرف آن ها توصیه نمی شود و به جای آن مواد حاوی فیبر مانند خرما به عنوان منبعی مناسب تأمین قند خون ،توصیه می شود.
البته ممکن است در مورد شکلات تلخ برای افراد سوالاتی ایجاد شود. توضیح لازم در این مورد این است که خوردن شکلات تلخ در صورتی که شخص در خوردن آن زیادی روی نکند به اندازه مصرف سایر انواع شکلات مشکل ساز نیست. نکته حائز اهمیت در این مورد این است که اولا این نوع شکلات، عاری از مواد قندی نیست و در ثانی مانند سایر انواع شکلات در تهیه آن از کره و انواع چربی ها استفاده شده است .
پس این تفکر غلط را از ذهن خود دور کنید که شکلات تلخ فاقد کالری است یا حتی کالری کم تری دارد زیرا اگر نگاهی به جدول کالری ها بیاندازید ،متوجه می شوید این شکلات ها نسبت به شکلات های دیگر کالری چندان کم تری ندارند .بنابراین هنگامی که مصرف شکلات تلخ زیاد شود ،شخص را با مشکل چاقی و اضافه وزن روبرو می کند.
با این حال خوردن متعادل این شکلات نسبت به شکلات های دیگر بهتر است و تا حدی می تواند انرژی، شادابی و قدرت تمرکز را در افراد بالا ببرد. اما بازهم تاکید می شود این امر به شرطی است که خوردن آن متعادل و به اندازه باشد و از افراط در مصرف آن پرهیزشود.
خواب خوب تاثیر زیادی در کاهش استرس دارد
خواب خوب و مناسب تأثیر قابل ملاحظه ای در کاهش اضطراب، افزایش تمرکز و بهبود فراگیری دارد. نکته خیلی مهم شب قبل از امتحان است. برای اینکه فرد در روز امتحان از تمرکز، شادابی و انرژی بیشتری بهره مند شود، لازم است شب قبل از امتحان خواب کافی داشته باشد. به همین خاطر برای داشتن خواب خوب به همراه آرامش، بهتر است قبل از خواب یک لیوان شیر بنوشید؛ زیرا نوشیدن شیر تا حد قابل توجهی آرامش فرد را تامین می کند.
به طور کلی، لحاظ کردن مصرف شیر و لبنیات در برنامه روزانه افراد توصیه می شود چرا که این مواد به دلیل دار بودن کلسیم، اثر مطلوبی روی کارکرد سلول های عصبی دارد. بدین ترتیب که باعث ایجاد آرامش در افراد می شود و واضح است که وجود آرامش در بالا بردن قدرت تمرکز تاثیر بسزایی دارد.
برای این منظور خوردن شیر در میان وعده قبل از خواب توصیه می شود. به علاوه برخی از خوراکی ها در کاهش اضطراب مؤثرند که در این میان می توان از تخم مرغ، ماهی، خشکبار، حبوبات، سویا و مشتقات آن نام برد و مناسب است تا مقادیری متناسب از آن ها در رژیم غذایی روزانه فرد گنجانده شود.
کم خون ها توجه کنید
یکی دیگر از عواملی که موجب خستگی و عدم تمرکز می شود کم خونی است که برای پیشگیری از این عارضه مصرف مواد غذایی حاوی آهن مانند گوشت، حبوبات، خشکبار و انواع مغزها توصیه می شود.
خودتان را با این باورهای غلط چاق می کنید
نکته قابل توجه دیگر به ویژه در مورد کنکوری ها، باورهای غلط است. نیاز به انرژی بیشتر در زمان مطالعه و فعالیت ذهنی یکی از این باورها است.
گرچه میزان نیاز به گلوکز به عنوان تنها منبع انرژی سلول های مغزی در زمان مطالعه بالا می رود اما این نیاز به حدی نیست که در باور عمومی جا افتاده است. متأسفانه داوطلبان کنکور و خانواده های آنها با این تصور غلط در دوران مطالعه رو به پرخوری می آورند که این امر در کنار بی تحرکی این دوران اضافه وزن و چاقی را برای آنها به ارمغان خواهد آورد که می تواند برای ایشان دردسرساز شود.
همچنین بی تحرکی در این ایام می تواند مشکلات گوارشی از جمله یبوست را در افراد ایجاد می کند. وجود این مشکلات می تواند دغدغه ذهنی جدیدی برای فرد ایجاد کند و تمرکز وی را برهم زند و در نتیجه در فراگیری این افراد تاثیر گذار باشد.
برای همین توصیه اکید به دانش آموزان و کنکوری ها برای پیشگیری از ایجاد این گونه مشکلات در این ایام این است که پیاده روی را در برنامه روزانه خود جای دهند و علاوه بر این روزانه به مقدار مناسب یعنی بین پنج تا هشت لیوان آب بنوشند و از میوه و سبزیجات حاوی فیبر در طول روز استفاده کنند.
تغذیه سالم باعث شادابی شما می شود
در مجموع باید خاطر نشان کرد که رعایت اصول تغذیه زمان و مکان خاصی ندارد و پیوستگی آن منجر به بهبود عملکرد تمام اعضا از جمله سیستم مغز و حافظه می شود لذا بهتر است افراد برای همیشه از یک الگوی صحیح تغذیه ای پیروی کنند تا با ارتقا سطح سلامتی، زندگی شاداب تری را نیز داشته باشند و در مواقع خاص ناچار به تغییر عادات نادرست خود نباشند.
توصیه در خوردن قهوه و نسکافه
یکی از روش هایی که بیشتر دانش آموزان و افراد در ایام امتحانات برای افزایش سطح هوشیاری به آن روی می آورند مصرف قهوه و مواد حاوی کافیین است. این افراد باید توجه داشته باشند که گرچه مصرف این مواد در کوتاه مدت سطح هوشیاری را بیشتر و خواب آلودگی را کم تر می کند اما مصرف مدوام و دراز مدت کافئین اثر معکوسی دارد ،یعنی بعد از مدتی نه تنها از اضطراب و استرس فرد کم نمی کند که باعث افزایش تحریک پذیری می شود و به مرور از میزان تمرکز فرد می کاهد.
در نهایت مصرف بیش از اندازه و بلند مدت قهوه به ویژه برای افرادی که کنکور را پیش رو دارند و مدت زیادی را صرف مطالعه می کنند ،می تواند اثرات نامطلوب بر سطح فراگیری ایشان داشته باشد.
