مهروماه

روند مطالعه و آمادگی برای کنکور، يک روند تقريباً طولانی و براي بسياری از داوطلبان خسته کننده يا کسل کننده است. بسياری از داوطلبان، بعد از مدتی که از مطالعه و درس خواندن برای کنکور می گذرد، به دليل همين خستگی يا پايين آمدن و از بين رفتن انگيزه، دست از مطالعه می کشند يا ساعات مطالعه و نحوه درس خواندن آنها افت می کند. برای يک مطالعه خوب و ثمربخش، داشتن انگيزه و اعتماد به نفس، بسيار لازم و ضروری است؛ به همين دليل، ما در اين مقاله درصدد هستيم تا درباره راهکارهای بالا نگه داشتن انگيزه در طول مطالعه برای کنکور، با شما صحبت کنيم. برای اينکه تا زمان برگزاری کنکور با انرژی و انگيزه پيش برويد لازم است که به نکات زير توجه کنيد:


1- خدا را در نظر بگيريد
يکی از اصلی ترين و مهم ترين کارها، اين است که خدا را در نظر داشته و به قدرت بالا او در همه امور ايمان داشته باشيم. ايمان داشته باشيم که خدا، بهترين و زيباترين سرنوشت را برای ما رقم خواهد زد؛ پس با خود بگوييد: «من تلاش خواهم کرد و در حدی که توانم اجازه می دهد، درس خواهم خواند؛ اما همه آينده خود را به خدا واگذار می کنم و ايمان دارم که خدا به من کمک خواهد کرد و بهترين ها را برايم مقدر خواهد نمود.»
 سعی کنيد که هميشه خدا را درنظر داشته باشيد. قبل از درس خواندن، قبل از خواب و يا در پايان نمازهايتان دعا کنيد. با خدا راز و نياز کنيد و از او کمک بخواهيد. به خاطر داشته باشيد که دعا و راز و نياز، باعث آرامش و تقويت روحيه شما خواهد شد. حتماً و هميشه، بخصوص الان که در شرايط خاص آمادگی برای کنکور قرار داريد، وقتی را برای مناجات با خدا اختصاص دهيد. مطمئن باشيد که اين کار، زمان زيادی را از شما نخواهد گرفت؛ اما به حفظ انگيزه و تقويت روحيه شما کمک مي‌کند.   


2- همه می توانند
بسياری از داوطلبان، وقتی برای کنکور آماده می شوند، خود را با ديگران مقايسه می کنند. فکر کردن به اينکه فلان دوست يا آن همکلاسی يا فرزند همسايه چقدر مطالعه کرده است، چطور تست می زند، در فلان درس‌ها قوی است و … فقط باعث میشود که بخشی از انرژی و انگيزه شما از بين برود. بارها ديده‌ايم که بعضی از پشت کنکوری ها، انگيزه خود را از دست میدهند؛ زيرا گمان مي‌کنند که دانش‌آموزان آماده‌تر هستند يا اينکه بار ديگر، داستان کنکور سال قبل آنها تکرار خواهد شد. همين موضوع باعث می شود تا آنها از همه توان خود برای مطالعه استفاده نکنند. در مقابل ديده میشود که بسياری از دانش‌آموزان نيز احساس می کنند که همزمان با درس‌های مدرسه و کلاس، نمی توانند آن طور که بايد درس بخوانند و در کنکور موفق شوند. همين فکرهای جانبی، مثل مقايسه خود با ديگران يا اعتماد نداشتن به توانمندی های خود، باعث می شود تا انگيزه داوطلبان برای مطالعه افت کند. يادتان باشد که هر سال در کنکور، افراد زيادی از پشت کنکوری ها و دانش‌آموزان در کنکور با رتبه‌های خوب موفق می شوند، و اين نشان می دهد که همه می توانند موفق شوند؛ به شرطی که با انگيزه پيش بروند و با انگيزه بمانند. برای اين کار، ذهنتان را از اينکه چه مقدار درس خوانده‌ايد و در چه سطحی است خالی کنيد و فقط به برنامه خودتان فکر کرده و با اميد در ادامه مسير پيش برويد و مطمين باشيد که موفق خواهيد شد.


3- هدف سازی کنيد
برخی از داوطلبان عزيز، که عموماً زود هم انگيزه خود را از درس خواندن از دست می دهند، کساني هستند که هدف خاصي از کنکور دادن يا دانشگاه رفتن ندارند يا اينکه اين اهداف، برايشان چندان محکم و دلچسب نيست، و با برخورد با کمترين مانعي از بين رفته و به دليل مشکلات و سختي‌هاي مسير، دست از آن مي‌کشند.
داشتن هدف بزرگ و متعالي، يکي از بزرگترين و اصلي‌ترين راهکارهاي بالا بردن انگيزه است. براي کنکور خود، هدف سازي کنيد و خود را در شرايطي که دوست داريد، تصور کنيد. براي خود، اهداف متعالي بسازيد و هر روز به آن فکر کنيد. خود را در حالي تصور کنيد که به آن هدف دست يافته‌ايد و در شرايطي هستيد که دوست داريد. داشتن هدف از شرکت در کنکور و فکر کردن به آن، به شما کمک مي‌کند که هر روز با انگيزه و انرژي عالي درس خوانده و پيش برويد. سعي کنيد که هدف‌هاي بزرگ و ويژه‌اي را براي خود در نظر بگيريد. اهداف بزرگتر نسبت به هدف‌هاي کوچکتر، انگيزه بيشتري در فرد به‌وجود مي‌آورند. هدف بزرگ، اثر بيشتر و عميق‌تري دارد و مي‌تواند منشا توليد انگيزه‌هاي قوي شود.
هميشه و در همه حال، به جاي فکر کردن به شکست‌ها و ناکامي‌ها، موفقيت‌ها و کاميابي‌هايتان را به ‌خاطر بسپاريد. بهتر آن است که آنها را با ذکر جزييات يادداشت کنيد؛ زيرا فراموش کردن موفقيت، بسيار آسان است و گاهگاهي مراجعه به نوشته‌هايتان مي‌تواند انگيزه کار و تلاش را در وجود شما زنده و تازه نگه دارد.


4- مانند يک قهرمان رفتار کنيد
داستان زندگي قهرمانان را بخوانيد و رفتار و کردار آنان را سرمشق خود قرار دهيد و به سخنان آنان گوش دهيد و ببينيد که در کار و تلاش آنان چه ويژگي خاصي وجود داشته که سبب موفقيتشان شده است؛ اما هميشه به ‌خاطر داشته باشيد که اين افراد، همانند ما و ساير افرادند؛ بنابراين، به جاي اينکه آنان را در مقام رفيعي بنشانيد و تحسينشان کنيد، اجازه دهيد که الهام‌بخش شما باشند.
يادتان باشد که اين قهرمانان، فقط براي کارهاي خاص نيستند. در کنکور هم، همه ساله افراد زيادي هستند که با وجود سختي‌ها و مشکلات بسيار مي‌توانند رتبه‌هاي خوب کسب کرده و در رشته‌ها و دانشگاه‌هاي خوب ادامه تحصيل دهند؛ داوطلباني که از روستاها و بدون داشتن جزوه‌ها و کتاب‌هاي کمک درسي و در کنار کار در مزرعه و … موفق شده و در رشته‌ها و دانشگاه‌هاي خوب پذيرفته مي‌شوند. همه اينها نشان مي‌دهد که هر کاري ممکن و شدني است و فقط داشتن انگيزه و کار و تلاش باعث مي‌شود تا شما به هدفي که دوست داريد، دست پيدا کنيد.


5- سختی ها را تحمل کنيد
 بسياري از داوطلبان، با پيش آمدن کمي سختي در دوره آمادگي براي کنکور، بلافاصله انگيزه خود را از دست داده و نااميد مي‌شوند؛ مثلاً وقتي با مبحث سختي مواجه مي‌شوند و از پس خواندن آن بر نمي‌آيند يا اينکه چندين تست را اشتباه مي‌زنند يا در آزمون‌هاي آزمايشي، رتبه خوبي را کسب نمي‌کنند؛ بلافاصله نااميد شده و دست از کار و تلاش بر مي‌دارند. به ياد داشته باشيد که هيچ کاري براحتي به پايان نمي‌رسد و هيچ هدفي به آساني محقق نمي‌شود، و براي هر کاري بايد زحمت کشيد و تلاش کرد. شايد دوستان يا همکلاسي‌هاي شما با زحمت کمتري پيش روند؛ اما يادتان باشد که آنها در زمان ديگري براي يادگيري درسي که شما الان بايد آن را بيشتر بخوانيد، تلاش کرده و زحمت کشيده‌اند؛ پس به دليل تنبلي و راحتي، هدف خود را کنار نگذاريد و به سختي‌هاي مسير فکر نکنيد؛ زيرا اين کار باعث مي‌شود تا شما انگيزه خود را از دست بدهيد يا با پيش آمدن مشکلات کنار بکشيد. حتماً به اين موضوع توجه کنيد که بيشتر داوطلبان در شرايط شما هستند و تنها شما نيستيد که چنين شرايطي را براي موفقيت در کنکور تحمل مي‌کنيد.


6- کار سخت‌تر را اول شروع کنيد
اغلب، هنگامي که به کارهاي روزمره خود فکر مي‌کنيم، به ‌نوعي دچار نگراني مي‌شويم که کي و چگونه اين همه کار را انجام بدهيم. براي اينکه اين موضوع شما را اذيت نکند از سخت‌ترين کار شروع کنيد. هنگامي که سخت‌ترين کار موجود در فهرست را شروع کرده و به پايان برسانيد، احساس مي‌کنيد که بار سنگيني را از دوشتان برداشته‌ايد؛ در اين هنگام است که احساس آرامش بيشتري در وجود‌تان پديدار مي‌شود و بقيه روز، اعتماد به‌نفس بيشتري خواهيد داشت و نگراني‌هاي روز‌مره‌تان کاهش پيدا مي‌کند.
وقتي براي کنکور آماده مي‌شويد، درس‌هايي هستند که فهم و يادگيري آنها براي شما سخت‌ و مشکل‌تر است. معمولاً اين درس‌ها و تست‌هاي اشتباه در آنها، يکي از عواملي است که باعث مي‌شود تا داوطلب احساس کند که مطالعه خوبي ندارد و بايد وقت زيادي را براي فراگيري آنها صرف کند، و همين نگراني باعث مي‌شود تا انگيزه و اعتماد به نفس داوطلب، از بين برود. به خاطر داشته باشيد که فقط اين شما نيستيد که چنين مشکلي داريد؛ بلکه همه داوطلبان، حتي قوي‌ترين و زرنگ‌ترين داوطلبان، در برخي از مباحث و دروس کنکور دچار مشکل هستند. مهم اين نيست که در درس يا دروسي مشکل داريد؛ مهم اين است که چه راهکاري براي رفع مشکل مي‌بايست انجام دهيد. تصميم بگيريد که چه کنيد؛ اينکه کلاً آن مبحث يا درس را بي خيال شويد، از دوستان خود کمک بگيريد يا به کمک جزوه و معلم پيش برويد. هر کدام از اين راه حل‌ها و استفاده از آنها باعث مي‌شود تا شما همچنان باانگيزه بمانيد و خود را تشويق کنيد تا با انرژي پيش رويد.


7- برنامه کاری تان را به چندين برنامه کوچکتر تبديل کنيد
 هنگامي که هدف بزرگي را در دست داريد، آن را به چند بخش کوچکتر تقسيم کنيد و سپس با تمرکز روي نخستين بخش کار‌، فعاليت خود را آغاز کنيد و وقتي اين بخش تمام شد، بخش بعدي را آغاز کنيد. موفقيت‌هاي کوچکي که در انجام بخش‌هاي نخستين به‌دست مي‌آوريد، انگيزه شما را افزايش مي‌دهد و از تمرکز روي کل کار، که ممکن است سبب دلسردي شما شود، جلوگيري مي‌کند. اگر اين روش را دنبال کنيد خود شما هم از نتيجه‌اي که مي‌گيريد، شگفت‌زده خواهيد شد.
در کنکور هم همين طور است. براي داوطلبان، فکر کردن به حجم و مقدار دروسي که بايد خوانده شود، باعث سلب اعتماد به نفس يا نگراني مي‌شود؛ اما به خاطر داشته باشيد که قرار نيست همه اين دروس را در يک مدت کوتاه و زمان کم بخوانيد؛ بلکه قرار است که در يک فرصت چند ماهه، اين کار را به اتمام برسانيد. بهترين راهکار براي مطالعه اين حجم از دروس، يک برنامه‌ريزي خوب بلند مدت است. بارها ما در مقالات اين هفته نامه درباره لزوم تدوين يک برنامه‌ريزي خوب صحبت کرده‌ايم. يکي از مشخصه‌هاي يک برنامه‌ريزي خوب آن است که شما حتماً مطالعه خود را به مطالعه روزانه، هفتگي، ماهيانه تقسيم کنيد. آن گاه خواهيد ديد که چگونه براحتي پيش مي‌رويد؛ در حالي که مشکل چنداني هم در مطالعه نداريد.


8- استراحت کنيد
بيشتر داوطلبان عزيز فکر مي‌کنند که کنکور، يعني صرفاً مطالعه، و در طي اين دوره نبايد هيچ کار ديگري انجام داد؛ اما بايد به خاطر داشت که مطالعه و درس خواندن، اگر استراحتي در کنار آن نباشد، سطح يادگيري را پايين مي‌آورد؛ پس بايد بعد از هر 45 يا 50 دقيقه مطالعه 10 الي 15 دقيقه استراحت کنيد. اگر از مطالعه يک درس خسته شديد سراغ مطالعه درسي متفاوت برويد و در مکاني به جز مکان استراحت خود مطالعه کنيد. همچنين در محلي با هواي مطبوع و نور کافي درس بخوانيد. هر کدام از ما در بازه‌اي از روز سرحال‌تر هستيم. بعضي‌ها شب زنده‌دار و بعضي‌ها سحرخيز هستند. تمرکز اصلي مطالعه خود را در بازه‌اي قرار دهيد که در آن بازه احساس بهتري داريد. ورزش روزانه و هر عامل ديگري را که بتواند بر روحيه شما اثر مثبت بگذارد، در برنامه خود جاي دهيد.


9- ذهنتان را آزاد کنيد
نااميدي و استرس مي‌تواند تاثير عميقي روي ما داشته باشد و باعث مي‌شود که ما زماني که تحت فشار هستيم دچار اشتباهاتي شويم. اگر صبح يا بعد از ظهر شلوغي داشته‌ايد، زماني را به خودتان اختصاص دهيد و بيرون از اتاق مطالعه خود برويد. مي‌توانيد چند قدم پياده روي کنيد يا به آشپزخانه رفته و براي خود يک خوردني تهيه کنيد. انجام اين کار ها باعث مي‌شوند که دوباره تمرکز خود را به دست آوريد.
گاهي ممکن است که فکر کنکور و بايدها و نبايدهاي آن، ذهن شما را بسختي مشغول کند. ممکن است که حق با شما باشد و فکر کردن به اينکه چه کاري را بايد انجام دهيد و چه برنامه‌اي براي موفقيت در کنکور داشته باشيد، لازم باشد؛ اما لازم نيست که پيوسته نگران باشيد و براي آنچه که اتفاق نيفتاده است غصه بخوريد. اين کار باعث مي‌شود تا انرژي و توان شما تحليل رفته و کار چنداني از پيش نبريد. به خاطر داشته باشيد که کنکور، آزموني نيست که صرفاً از شما گرفته مي‌شود؛ بلکه آزموني است که همه در مقايسه با ديگران سنجيده مي‌شوند. اين را مسلّم بدانيد که مباحثي که براي شما مشکل است براي بيشتر داوطلبان ديگر هم مشکل است و بيشتر داوطلبان مجبور هستند که اين مباحث را در شرايط زماني شبيه شما ياد بگيرند؛ پس وقتي فکر بدي ذهن شما را آشفته کرد، با خود بگوييد که ديگران هم کم و بيش در شرايطي شبيه شرايط من هستند و فقط تلاش و کوشش هر فرد است که مرا از ديگران متمايز مي‌کند؛ پس به جاي فکر کردن به آنچه که هنوز اتفاق نيفتاده است، بايد با انگيزه و پر انرژي و با توان مثال زدنی پيش بروم.


10-محل کارتان را تميز نگه داريد
يکي از کارهايي که توان و انرژي هر فردي را در زمان مطالعه مي‌گيرد، اين است که اطراف او به هم ريخته و کثيف باشد. يک ميز کار شلوغ و درهم برهم، به نوبه خود مي‌تواند روي سطوح انگيزه‌تان تاثير منفي بگذارد؛ بنابراين، همه تلاش خود را براي مرتب نگه داشتن وسايل دور و برتان انجام دهيد. با اين کار باعث مي‌شويد که وسايل خود را هميشه در دسترس داشته باشيد و آنها راحت پيدا کنيد. همچنين می توانيد باعث بالابردن بهره‌وري در نتيجه کاهش زمان جست و جوي اشياي خود شويد.


11- با افراد پر انرژی معاشرت کنيد
همه ما در محل کار خود افرادي را مي‌شناسيم که داراي شور و شوق بي پايان هستند و مي‌توانند به همه انرژي مثبت تزريق کنند. زماني که فاقد انگيزه مي‌شويد، پيش آنها رفته و با آنها گپ و گفت کوتاهي داشته باشيد. بودن در کنار افراد فعال باعث مي‌شود که به طور مداوم، کلمات مثبت و انرژي زا به سمت شما روانه شوند و واقعاً الهام بخش شما باشند؛ در ضمن حتماً از افرادي که پيوسته انرژي منفي به شما منتقل می کنند يا با صحبت‌ها و کارهايشان باعث سلب آرامش و انگيزه شما مي‌شوند، نيز در زمان‌هايي که روي هدفي متمرکز هستيد، دوری کنيد.