ریاضی درس شیرینی است. این جملهای است که همه ما در زندگی بارها و بارها شنیدهایم. اما آیا همه با آن موافق هستند؟ حقیقت این است که بسیاری از ما به دلیل عدم آشنایی با روش صحیح مطالعه ریاضی از این درس بیزاریم. عدم آموزش مهارتهای مطالعه و ندانستن اینکه چگونه مفهومی درس بخوانیم از مهمترین دلایلی هستند که باعث عدم علاقه ما به ریاضی میشوند. برای همین هم در این مقاله قصد داریم شما را با بهترین روش مطالعه ریاضی آشنا کنیم. البته علاوه بر آن بهترین زمان برای مطالعه این درس و نکاتی مربوط به حل مسائل ریاضی هم در این مقاله گنجانده شدهاند.
استفاده از این نکات همچنین باعث افزایش مهارت شما در ریاضیات خواهند شد. پس سعی کنید هر ۱۰ نکته گفته شده را به کار گیرید تا بازدهی شما در ریاضی افزایش پیدا کند.
روش صحیح مطالعه ریاضی
۱- به جای حفظ کردن، یاد بگیرید
یکی از کارهای اشتباهی که برخی از ما هنگام مطالعه ریاضی انجام میدهیم، این است که سعی میکنیم مطالب را حفظ کنیم. در حالی که استفاده از این روش برای یادگیری ریاضیات کاملا اشتباه است. هیچ کس نمیتواند با تنها حفظ کردن فرمولهای ریاضی، به مسائل آن پاسخ دهد. البته به خاطر سپردن فرمولها و معادلات ریاضی امری ضروری است، اما در کنار آن شما باید استفاده از آنها را هم یاد بگیرید. برای این کار میتوانید از قوه تصویرسازی خود کمک بگیرید. سعی کنید درون ذهنتان به این فکر کنید که فرمول پیشروی شما از کجا آمده است. وقتی ماهیت یک مسئله و فرمول را درک کنید، پاسخ دادن به سوالات طرح شده درباره آن برای شما مشکل نخواهد بود. همچنین شما در حفظ و به کارگیری فرمول یا معادله پیش روی خود هم به مشکل برنمیخورید.
۲- تمرین کنید!
تمرین، تمرین و باز هم تمرین. مهمترین نکتهای که درباره یادگیری ریاضیات وجود دارد همین است. تمرین کردن جزئی جدایی ناپذیر از درس ریاضی یا هر درس دیگری است که با اعداد و ارقام سر و کار دارند. در واقع تمرین کردن نه تنها به تثبیت مطالبی که مطالعه کردید کمک میکند، بلکه باعث میشود که شما نقاط و ضعف خود را بهتر بشناسید. سعی کنید برای درس خواندن خود برنامه ریزی کنید و هر روز یا حداقل یک روز درمیان حتی شده یک مسئله ریاضی را حل کنید. این نوع تمرین کردن به شما کمک میکند تا به مرور زمان مطالب را به حافظه بلند مدت خود انتقال دهید. به این ترتیب شما میتوانید بهتر برای جمع بندی کنکور خود را آماده کنید.
علاوه بر این همانطور که گفتیم با تمرین کردن شما نقاط قوت و ضعف خود را بهتر میشناسید. به خصوص در درسی مثل ریاضی این موضوع بسیار واضحتر از برخی دروس مشخص میشود. زمانی هم که نقاط ضعف و قوت خود را بهتر بشناسید، میتوانید برای بهبود آنها برنامه ریزی کنید. یادتان باشد مسائل ریاضی هر یک از یک راه و روش حل میشوند. پس برای تسلط بر تمامی روشها باید بارها و بارها آنها حل کرده و تمرین کنید.
۳- راه حلها را بنویسید
تقویت مهارت محاسبه ذهنی میتواند تا حد زیادی سرعت شما در حل کردن مسائل را افزایش دهد. اما یادتان باشد این مهارت به همان اندازه که مفید است، به همان اندازه هم میتواند خطرناک باشد! در دنیای ریاضیات گاهی حتی یک درصد جابجایی هم میتواند پاسخ یک مسئله را کاملا تغییر دهد. برای همین هم توصیه ما به شما این است که حتما راهحل مسائل را به طور کامل بنویسید. انجام این کار به شما کمک میکند تا ارتباط قویتری بین اعداد و فرمولها درون ذهنتان شکل دهید. به این ترتیب ضریب اشتباه شما هم به شکل چشمگیری کاهش پیدا میکند.
۴- یادگیری و مطالعه فعال داشته باشید
منظور از یادگیری و مطالعه فعال این است که علاوه بر چشمها، سایر حواس خود را هم در یادگیری به کار بگیرید. برای مثال اگر قرار است یک مسئله را حل کنید، تمامی موارد گفته شده در آن را تصویرسازی کنید. این کار به فعال شدن هر دو نیمکرده مغز شما کمک میکند. میپرسید چرا؟ چون ریاضیات در نیمکرده سمت چپ و رنگها و تصاویر در نیمکره سمت راست ما پردازش میشوند. پس وقتی که ما چیزی که میخوانیم را درون ذهنمان تصویرسازی میکنیم، هر دو نیمکره مغز به یک اندازه فعال میشوند. بنابراین یادگیری و یادآوری مطالب ریاضی برای ما سادهتر میشود. علاوه بر این بهتر است در حین یادگیری یک مبحث جدید هم تمرینات آن را انجام دهید. این استراتژی یادگیری فعال به شما در درک صحیح مطلبی که در حال آموختن آن هستید کمک میکند.
۵- در کلاس مشارکت داشته باشید
تقریبا در تمام نکات گفته شده به این اشاره کردیم که بدون تمرین، یادگیری ریاضی غیر ممکن است. برای اینکه بهترین روش مطالعه ریاضی را به کار بگیرید، باید در کلاس هم مانند منزل سخت تلاش کنید. هنگامی که معلم در حال تدریس مطالب است، باید تمام حواس خود را به آنچه او درس میدهد معطوف کنید. سپس هرگاه که احساس کردید پاسخ چیزی را میدانید، دستتان را بلند کرده و به معلم جواب دهید. اصلا نترسید، حتی اگر پاسخ شما درست نباشد هم چیزی را از دست نخواهید داد. در واقع شما متوجه ضعف خود میشوید و میتوانید برای بهبود آن بهتر برنامهریزی کنید. اگر هم معلم تمرینی داد تا آنرا در کنار سایر دوستان خود حل کنید، حتما تمام تلاشتان را برای حل آن به کار بگیرید. باز هم اگر موفق نشدید جواب صحیح را به دست بیاورید، چیزی را از دست نخواهید داد.
پیشنهاد ما این است که با دوست خود به حریف تمرینیهای همدیگر تبدیل شوید. درست مانند دو ورزشکار که رقابت آنها میتواند موجب تقویت ماهیچههای آنها شود، رقابت شما هم باعث تقویت حافظه و هوش ریاضی شما خواهد شد.
۷- به تکالیف بسنده نکنید
تکالیف معلم و تمرینهای کتاب میتوانند به شما در یادگیری ریاضی کمک کنند. اما آیا این موضوع کافی است؟ ابدا! شما هیچگاه نباید خود را محدود به این تمرینات کنید. بهتر است برنامهای تنظیم کنید و روزانه ساعاتی را به تمرین ریاضی بپردازید. برای این کار میتوانید از کتابهای کمک آموزشی یا نمونه سوالات امتحانی سالهای قبل کمک بگیرید. یادتان باشد تکرار و تمرین مهمترین عوامل موفقیت شما در یادگیری ریاضی هستند. پس هیچ گاه تمرین کرده را فراموش نکنید.
۸- یادداشت برداری کنید
هنگامی که معلم در حال تدریس است، به جای آنکه فقط فرمولهای روی تخته را درون جزوه خود کپی کنید، سعی کنید نکاتی که او میگوید را هم در جزوه خود یادداشت کنید. به این ترتیب هنگام مرور مطالب دیگر نگرانی از بابت فراموشی برخی نکات نخواهید داشت. یادتان باشد که یادداشت برداری یکی از اصلیترین بخشهای روش مطالعه درس ریاضی است. پس حتما آن را جدی بگیرید.
۹- از معلم و دوستان کمک بخواهید
قرار نیست که شما تک تک مطالب گفته شده توسط معلم را درک کرده و بلافاصله یاد بگیرید. هرگاه احساس کردید بخش یا بخشهایی از مطلب برای شما گنگ و نامفهوم است. از معلم خود خواهش کنید تا آن را دوباره برای شما توضیح دهد. کمک گرفتن از دوستان هم راهکار دیگری برای بهبود یادگیری ریاضی است.
۱۰- به خودتان باور داشته باشید
همانطور که در مقاله ضریب هوشی نرمال گفتیم، ما همواره میتوانید IQ یا همان هوش ریاضی خود را تقویت کنید. پس اگر فکر میکنید در ریاضی خیلی خوب نیستید و استعداد ندارید، از خودتان ناامید نشوید. شما با تمرین مستمر میتوانید ریاضی خود را تقویت کنید. البته به شرطی که حسابی برای این کار وقت بگذارید و تمرین کنید.
روش مرور درس ریاضی
اما در کنار مطالعه و حل تمرینات و مسائل ریاضی، آنچه به تثبیت مطالب در مغز ما کمک میکند مرور آنها است. تا زمانی که ما ریاضیات را برای خود مرور نکنیم، نمیتوانیم آنها را به حافظه بلند مدتمان بسپاریم. حال بیایید با هم نکاتی را ببینیم که به ما در مرور ریاضیات کمک میکنند.
۱- بر طبق زمانبندی مرور کنید
داشتن توالی و تداوم یکی از مهمترین نکات در مرور مطالب درس ریاضی است. برای اینکه بتوانید مباحث ریاضی را به خوبی یاد بگیرید، باید آنها را بر طبق یک زمانبندی مشخص مرور کنید. بهترین راه برای این کار استفاده از منحنی فراموشی ابینگهاوس است که میتوانید مقاله آن را از طریق لینک زیر بخوانید.
۲- مرور بدون تمرین فایده ندارد
اگر برای مروری دروسی مانند ادبیات به شما گفته شده است که کافیست چندین بار از روی آنها بخوانید، در روش مطالعه درس ریاضی خبری از این نوع مرور نیست. برای اینکه بتوانید مباحث ریاضی را به خوبی مرور کنید، باید حتما تمرینات مربوط به آن را هم انجام دهید. مرور ریاضیات بدون تمرین غیر ممکن است. تمرین کردن نقاط ضعف و قدرت را به شما نشان داده و باعث میشود که بسیاری از مطالب را دوباره یادآوری کنید.
۳- شرایط مطالعه را فراهم کنید
برای مطالعه هر درسی شما نیاز به یک محل مناسب دارید. سعی کنید شرایط مطالعه را فراهم کنید و به دور از سر و صدا و عوامل حواس پرتکن مطالب را مرور کنید. به این ترتیب میتوانید در آرامش کامل تمام آنچه قبلا مطالعه کرده بودید را دوباره مرور کنید.
۴- خاطرات کلاس را ضبط کنید
مغز ما به طرز عجیبی خاطرات و احساسات را به خاطر میآورد. برای اینکه هنگام مرور مطالب یادگیری و یادآوری بهتری داشته باشید، میتوانید در پایان هر جلسه از درس، اتفاق یا اتفاقات جالبی که در آن روز افتاده را جایی در جزوه خود یادداشت کنید. به این ترتیب هنگام مرور مطالب یاد آن روز خواهید افتاد و اگر معلم یا استاد نکته اضافی را به شما آموزش داده باشد، آن را هم به خاطر میآورید.
بهترین زمان برای مطالعه ریاضی
بحثهای زیادی درباره اینکه چه زمانی از شبانه روز برای مطالعه ریاضی مناسب است وجود دارد. نتایج یک تحقیق نشان میدهند که بازدهی مغز افراد در صبح بیشتر است. برای همین هم توصیه میشود که کلاسهای ریاضی هر روز صبح برگزار شوند. در واقع نتایج این پژوهش نشان دادند دانش آموزانی که صبحها در کلاس ریاضی شرکت میکنند نسبت به آنهایی که در کلاسهای نوبت عصر شرکت میکنند، عملکرد بهتری در آزمونها داشتند. البته شما میتوانید برای مرور مطالب هر ساعتی از شبانه روز را انتخاب کنید. به شرط آنکه خسته و خوابآلود نباشید. پس در نتیجه بهترین زمان برای مطالعه ریاضیات صبحها است.
جمع بندی
یادتان باشد در بین تمام نکات گفته شده درباره درس ریاضی و نحوه مطالعه آن، تمرین کردن مهمترین آنهاست. تا زمانی که ما به اندازه کافی مباحث ریاضی را تمرین نکرده باشیم، یادگیری آنها برایمان غیرممکن خواهد بود. برای همین هم تمرین کردن را خیلی خیلی جدی بگیرید.