تقریبا هیچ فرد موفقی را نخواهید یافت که بدون برنامه ریزی دقیق و حساب شده به جایی رسیده باشد. در واقع داشتن برنامهای کاربردی به شما کمک خواهد کرد تا علاوه بر اینکه مسیر پیش روی خود را بشناسید، برای آن برنامهریزی هم انجام دهید. این موضوع در مورد کنکور ک تقریبا مهمترین آزمون زندگی ما هست هم صدق میکند. پس ما باید یاد بگیریم که قبل از هرکاری، برای کنکور برنامه ریزی کنیم.
هنگامی که با برنامه پیش می روید، می بینید که همه چیز در زمان مشخصی آغاز می شود و به پایان میرسد. اگر در موضوع مهمی مانند کنکور، بتوانید یک برنامه ریزی هدفمند و بسیار پیشرفته انجام دهید، میتوانید به راحتی در آزمون رتبه بسیار عالی کسب کنید. در واقع برنامه ریزی کردن، به ما کمک میکند که با درس خواندن صحیح در کنکور موفق شویم.
اهمیت برنامه ریزی کنکور
هنگامی که برای مطالعه دروس ( چه اختصاصی و چه عمومی ) برنامه ریزی نمی کنید، مدام سردرگم هستید. این که بدون برنامه قبلی مثلا یک ساعت فیزیک بخوانید، بعد از آن نیم ساعت زیست و به یکبار به سراغ ادبیات فارسی بروید هیچ موفقیتی را برای شما تضمین نخواهد کرد.
پیشنهاد ما به شما این است که دروس اختصاصی را اول صبح و پس از بیدار شدن مطالعه کنید و دروس عمومی و آسان تر را بعد از ظهر مطالعه کنید. نکته دیگری که باید به آن توجه کنید، نظم در خواندن دروس است. لطفا اگر درس اولی که می خواهید بخوانید ریاضی است، یک مدت زمانی تعیین کنید و فقط در همان زمانی که مشخص کردید، ریاضی بخوانید. این سبک برنامه ریزی نه تنها برای شما سودآور نخواهد بود، بلکه باعث می شود اطلاعات دریافتی به درستی در ذهن شما تثبیت نشوند!
نقش انگیزه در برنامه ریزی کنکور
یکی از مشکلات اساسی کسانی که می خواهند کنکور دهند، بحث انگیزه است! بسیاری از دوستان می گویند که انگیزه ای برای درس خواندن نداریم. شاید باورتان نشود، اما راه حل آن یک برنامه ریزی صحیح می باشد. هنگامی که با برنامه ریزی دقیق اقدام به درس خواندن می کنید، انگیزه شما چندین برابر می شود!
دلیل آن هم این موضوع است که یک برنامه موفق و دقیق به نحوی طراحی شده، که بسیاری از اهداف موجود در آن به سادگی قابل دسترسی باشند. همین رسیدن به اهداف هم باعث خواهد شد که شما حس بیشتری نسبت به خود پیدا کنید و در نتیجه انگیزه شما افزایش پیدا کند.
برای برنامه ریزی کنکور به چه کسی مراجعه کنیم؟
سوال خوبی است! ما شخصی را میشناسم که سال هاست در این زمینه فعالیت می کند و نسبتا کارش خوب است. اتفاقا این کار را به صورت رایگان انجام میدهد و بابت آن هم هیچ مبلغی دریافت نمیکند. میخواهید با او بیشتر آشنا شوید؟ پس بهتر است همین حالا بروید جلوی آینه! بله، بهترین کسی که میتواند به شما کمک کند تا برای جمع بندی کنکور خود برنامه ریزی کنید خودتان هستید.
علاوه بر کنکور در همه زمینه های زندگی، بهترین برنامه ریزی را فقط خودتان می توانید انجام دهید. چون روحیات و شرایط خود را به خوبی می شناسید و همین موضوع باعث می شود که بتوانید تصمیماتی بگیرید که به نفع خودتان است. البته ممکن است که این برنامه ریزی همیشه خوب نباشد، به همین دلیل هم باید برخی تکنیکها را برای برنامه ریزی بیاموزید. تکنیکهایی که در این مقاله قرار است با هم به آنها بپردازیم.
آیا برنامه ریزی برای کنکور کار آسانی است؟
هم بله، هم خیر! در واقع سختی اصلی برنامهریزی در این است که شما مجبور میشوید از تفریحات خود بزنید و وقت خود را برای درس خواندن تقسیم بندی کنید. اما همانطور که قبلا هم گفتیم، نکته اصلی در اینجا تکنیکهایی است که به ما در طراحی این برنامه کمک میکنند.
بزرگی می گفت: ” ما انسان ها، نان باورهایمان را می خوریم “. یعنی به هر چیزی که باور داشته باشیم، در زندگی ما نمایان می شود. اگر باورتان این باشد که برنامه ریزی کنکور و اصلا خود کنکور، بسیار آسان است و به راحتی می توانید در آن موفق شوید، احتمال تحقق این موضوع افزایش خواهد یافت.
تکنیک های برنامه ریزی کنکور
۱- ابتدا مشخص کنید که چند ساعت در روز می خواهید درس بخوانید
قبل از هرچیز، باید بدانید که چقدر می خواهید وقت بگذارید. پیشنهاد ما به شما این است که برای شروع، روزانه ۶ ساعت وقت بگذارید و به مرور زمان و مرحله به مرحله این میزان ساعات را افزایش دهید. البته موضوع مهمی که میتواند این بخش را تحت تاثیر قرار دهد، سبک یادگیری متناسب با شماست.
بهتر است هر شب راس ساعت ۱۲ بخوابید و صبح روز بعد نیز حداکثر ساعت ۸ از خواب بیدار شوید. این بهترین برنامه ممکن است. اگر زودتر خوابیدید هم بهتر است، اما لطفا دیرتر از ۱۲ نخوابید. سعی کنید زمان گشت و گذار در شبکه های اجتماعی را نیز مدیریت کنید. پیشنهاد من به شما ۶۰ الی ۹۰ دقیقه است.
اما در این مدت باید چگونه خوب و مفهومی درس بخوانیم؟ پیشنهاد ما به شما این است که بر طبق تکنیک پومودورو پیش بروید. این یعنی ۲۵ دقیقه مطالعه، ۵ دقیقه استراحت و ادامه همین چرخه. استفاده از این تکنیک نه تنها از خستگی شما جلوگیری میکند، بلکه باعث میشود که فراگیری مطالب توسط مغز و حافظه شما سریعتر اتفاق بیفتد.
مجموعه این اتفاقا باعث خواهند شد که شما هم به درس خواندن خود برسید و هم زمان اضافی کافی برای رسیدن به سایر کارهای خود داشته باشید.
۲- زمان بیشتری به دروس تخصصی و سخت اختصاص دهید
در مرحله اول شما باید ساعتها راجع به نقاط ضعف و قوت خودتان در همه دروس فکر کنید و آنها را به طور کامل مشخص کنید. پس از بررسی این نقاط، باید یک برنامه ریزی هدفمند انجام دهید. مثلا اگر در درس ریاضی مشکل دارید و مطالعه آن برایتان سخت است، اول از همه به سراغ آن بروید. بر روی درس هایی که برایتان سخت است و در آنها اشکال دارید، زمان بیشتری بگذارید. گاهی اوقات ممکن است شرایطی پیش بیاید که مجبور شوید یک روز کامل را به درس ریاضی اختصاص دهید.
اگر در دروس ریاضی و فیزیک مشکلات زیادی دارید، باید وقت بیشتری را به آنها اختصاص دهید. می توانید به صورت تخصصی و به مدت ۱ ماه، فقط بر روی همین ۲ درس تمرکز کنید و کلیه اشکالاتتان را برطرف کنید. سعی کنید در همین مدت ۱ ماه، با پرسش و پاسخ از دبیر و یا دوستان خود، تمامی مشکلاتتان را برطرف کنید.
۳- تعادل را رعایت کنید!
درست است که پیش تر گفتیم می توانید در یک روز ۴ ساعت را پشت سرهم فقط به یک درس اختصاص دهید. اما زیاده روی در این کار می تواند علاقه و انگیزه شما برای درس خواندن را به شدت کاهش دهد! از طرفی مطالعه مدام یک موضوع موجب خستگی شما هم خواهد شد. به این ترتیب مطالب به خوبی در حافظه کوتاه مدت شما ثبت نخواهند شد.
سعی کنید تعادل را در مطالعه خود حفظ کنید. حتی پیشنهاد میکنیم ۴ ساعت پشت سرهم نیز فقط یک درس را نخوانید. اگر واقعا بر روی درسی مانند ریاضی مشکل دارید، دو جلسه ۲ ساعته با فاصله زمانی را برای مطالعه این درس در نظر بگیرید.
۴- زمان خود را مدیریت کنید تا عقب نمانید
اگر نتوانید به درستی از ۲۴ ساعتی که هرروز در اختیارتان است استفاده کنید، نباید انتظار موفقیت در کنکور را نیز بکشید. اگر کارهای بیهوده ای که هرروز انجام می دهید را حذف نکنید، احتمالا در برخی روزها با کمبود وقت مواجه می شوید که این موضوع ممکن است باعث عقب ماندن شما از برنامه ای که طراحی کردید، شود.
یکی از عادتهای غلط مطالعه، درس خواندن جلوی تلویزیون است. اگر دوست دارید که از برنامه ریزی که برای کنکور انجام دادهاید نهایت استفاده را ببرید، بهتر است که ۲ کار انجام دهید. اول اینکه زمان تلویزیون نگاه کردن خود را کاهش دهید تا وقت بیشتری برای درس خواندن داشته باشید. دوم اما این است که جلوی تلویزیون درس نخوانید. چرا؟ چون در این صورت شما مطلبی را که مطالعه کردهاید به خوبی یاد نخواهید گرفت و در نتیجه مجبورید دوباره آنرا بخوانید. به همین دلیل هم زمان شما هدر خواهد رفت.
۵- هر شب برنامه روز بعدتان را تهیه و تنظیم کنید!
برای اینکه یک برنامه ریزی دقیق و کاربردی برای کنکور داشته باشید، باید همیشه از شب قبل برنامهتان را آماده کنید. برای این منظور بهتر است که یک دفتر به این کار اختصاص دهید و اسم آنرا “دفتر برنامه ریزی کنکور” بگذارید. بهتر این است که برنامه خود را هفته به هفته تنظیم کنید، اما اگر نتوانستید بهتر است برای شروع هر شب برنامه فردا را در دفتر خود یادداشت کنید. فراموش نکنید که نوشتن اینکه چه ساعتی قرار است چه مطلبی را مطالعه کنید هم بسیار اهمیت دارد. این کار را انجام دهید و هر شب قبل از خواب چک کنید که آیا توانستهاید به اندازه کافی به اهداف خود نزدیک شوید یا خیر.
نکته بسیار مهم
مهمترین عاملی که هنگام برنامه ریزی برای درس خواندن باید به آن توجه کرد این است که شما در مورد خودتان واقع بین باشید. دلیل اصلی عدم موفقیت افراد در عمل به برنامههایشان این است که برنامه آنها فراتر از تواناییهای شان نوشته شده است. نتیجه این است که این افراد نمیتوانند به برنامه خود عمل کنند. در نهایت این موضوع سبب خواهد شد که اعتماد به نفس شما کاهش یابد و نتوانید از حداکثر توان خود و مغزتان استفاده کنید.
۶- اگر مدرسه می روید، برنامه شما متفاوت است
اگر شما پشت کنکوری نیستید و در حال تحصیل در پایه دوازدهم هستید، باید کمی فشرده تر برای کنکور برنامه ریزی کنید. شما باید از تابستان ( دقیقا یک سال مانده به کنکور ) شروع به برنامه ریزی و مطالعه کنید. چون از مهر ماه که به مدرسه می روید، وقتتان کمتر است. با توجه به شرایط خودتان و مدرسه ای که در آن تحصیل می کنید، ممکن است زودتر یا دیرتر به خانه بیایید. بنابراین از زمانی که به خانه می آیید، تا ۲ ساعت وقت استراحت دارید.
در بدترین حالت استراحت شما ساعت ۴ تمام می شود ( اگر ساعت ۲ به خانه بیایید ). از ساعت ۴ الی ۱۲ وقت مطالعه دارید. پیشنهاد من به شما این است برای اینکه خسته نشوید و تحت فشار قرار نگیرید، پس از ۳ ساعت مطالعه، یک ساعت را به تفریح اختصاص دهید. علاوه بر آن حتما به شما توصیه میکنیم که از تکنیک پومودورو استفاده کنید.
پس از آن مجددا شروع به درس خواندن کنید. در این میان، یک ساعت نیز باید به صرف شام و انجام کارهای شخصی اختصاص داده شود. بنابراین تنها ۶ ساعت باقی می ماند که باید برای دو تایم ۳ ساعته، برنامه خود را تنظیم کنید. ممکن است کمی ترسناک به نظر برسد، اما یادتان باشد که اگر از تابستان به خوبی استفاده کنید، دیگر نگرانی بابت کمبود وقت نخواهید داشت.
۷- برنامه ای طراحی کنید که قابل اجرا باشد
همانطور که قبلا هم گفتیم مهمترین نکته این است که شما قادر به اجرای برنامهای باشید که برای خود تنظیم کردهاید. اشتباه بزرگی که برخی از افراد مرتکب میشوند این است که گمان میکنند برنامه آنها وسیلهای است برای فخر فروشی به دیگران. در صورتی که برنامه شما در واقع نقشه راهی است که قرار است شما را به هدف اصلی که همان موفقیت در کنکور است برساند.
یک برنامه ساده و قابل اجرا که دستیابی به اهداف آن ساده باشد بسیار بیشتر از یک برنامه شلوغ که به سختی میتوان به اهداف آن رسید برای شما مفید است. پس سعی کنید در انتخابهای خود دقت کنید تا بتوانید هدفمند مطالعه کنید.
۸- برنامه هفتگی و ماهانه
بهتر است که برنامه ای برای هفته و ماه های بعدتان هم داشته باشید. اگر با برنامه پیش بروید، موفقیتتان قطعی است. برنامه ریزی ماهانه به شما کمک خواهد کرد که چشم اندازهای مهمتر و بزرگتری داشته باشید. این چشم اندازها وقتی به کار شما میآیند که قدم به قدم اهداف کوچک خود را تیک بزنید و به آنها برسید.
علاوه بر آن برنامه ریزی بلند مدت به شما کمک میکند که با انعطاف بیشتری روزهای خود را برای کنکور برنامه ریزی کنید. مثلا وقتی بدانید در یک ماه آینده ۲۰۰ ساعت وقت اضافی دارید، راحتتر میتوانید ساعاتی را برای مطالعه زیست یا شیمی اختصاص دهید. در نتیجه بسیاری از مشکلات که ممکن است در برنامه ریزی های کوتاه مدت با آنها مواجه شوید را نخواهید داشت.
نکات مهم پایانی برای برنامه ریزی کنکور
اگر می خواهید یک برنامه ریزی حرفه ای و هدفمند برای کنکور انجام دهید، باید خودتان را به خوبی بشناسید. باید تمامی شرایط موجود را تجزیه و تحلیل کنید. مثال هایی که زده شد، صرفا برای آشنایی شما عزیزان با قالب یک برنامه ریزی هدفمند بود.
ممکن است شما واقعا توانایی روزانه ۸ ساعت درس خواندن را نداشته باشید. اصلا مشکلی نیست. قانونی در این باره وضع نشده است که اگر کمتر از ۸ ساعت درس بخوانید، نمی توانید در کنکور نتیجه خوبی کسب کنید. سعی کنید خیلی هم این موضوع را سخت نگیرید! اگر واقعا نمی توانید روزی ۸ ساعت درس بخوانید، ایرادی ندارد.