فیزیک درس غلط اندازی است. در حالی که اکثر بچه‌ها می‌توانند خیلی ساده و با یک کلمه درباره وضعیتشان در این درس‌ها اظهار نظر کنند. اما اگر درباره وضع دانش‌آموز در درس فیزیک از آن‌ها سوال کنیم به احتمال زیاد نتوانند جواب سر راستی بدهند. طبیعتاً می‌دانید که فیزیک یک درس حفظی نیست اما کاملا هم یک درس محاسباتی نیست! فیزیک یک درس مفهومی محاسباتی است. تا زمانیکه شما مفهوم پدیده‌ها در فیزیک را متوجه نشوید با خوب انجام دادن محاسبات به هدف مورد نظرتان نمی‌رسید.
درس فیزیک با ضریب 4 برای دانش آموزان ریاضی و با ضریب 3 برای دانش آموزان تجربی یکی از درس های مهم و سخت متوسطه دوم محسوب می شود. گاهی دانش‌آموزان نمی‌توانند به خوبی با این درس ارتباط برقرار کند. دلیل آن می‌تواند عدم تمرکز دانش‌آموز سر کلاس یا روش تدریس اشتباه و ناکافی معلم باشد، همینطور ضعیف بودن پایه‌ی تحصیلی و اشکالات حل نشده در علوم متوسطه اول نیز می‌تواند تاثیرگذار باشد اما جلوی ضرر را هر وقت بگیرید منفعت است.
بهتر است با توجه به مدت زمانی که برای کنکور وقت دارید یک برنامه‌ریزی درست و استاندارد ترتیب دهید و در ابتدا اشکالات پایه‌ای خود را در فیزیک تشخیص دهید.
پس به ترتیب زیر عمل کنید:
• کتاب درسی را کاملا مطالعه کنید؛
• تمام مثال‌های حل شده را مورد بررسی قرار دهید؛
• مثال‌ها و تمرینات حل نشده را بخوانید؛
حتی اگر برای حل تمرینات از حل‌المسائل یا گام به گام هم استفاده کنید مشکلی ندارد به شرط اینکه مفهوم سوال را به خوبی متوجه شوید. زیرا بخش‌هایی از سوالات کتاب فیزیک بسیار سخت است و دانش‌آموزان بعد از حل کردن سوالات به درستی جواب‌هایشان شک دارند، برای همین می‌توانند از گام به گام استفاده کنند تا مطمئن شوند روش درستی را برای حل سوالات رفته‌اند.
• سوالات پایان فصل را با دقت بخوانید؛
بسیاری از سوالات امتحانی سوالات پاسخ داده نشده از متن کتاب و انتهای کتاب است. پس حتما باید سوالات حل نشده کتاب درسی را مورد بررسی قرار دهید.
حتی در کنکور هم بسیار دیده شده است که از مثال‌های حل شده و حل نشده کتاب به عنوان سوالات کنکور استفاده می‌شود.
1. مطالعه برای کنکور و روش تست زدن فیزیک
سوال‌های مفهومی و صحیح-غلط کنکور دقیقاً و عیناً از متن کتاب درسی است. پس خواندن کامل و با دقت کتاب درسی بسیار مهم است. همینطور یک کتاب کمک درسی استاندارد کتابی است که برای توضیح مفاهیم عیناً از مطالب خود کتاب استفاده کرده باشد.
بعد از اینکه کتاب درسی را با همه‌ی پرسش‌ها و تمرینات حل شده و حل نشده‌اش مورد بررسی قرار دادید. می‌توانید سراغ تست زدن بروید.
بهتر است از تست‌های ساده شروع کرده و به سمت تست‌های سخت‌تر حرکت کنید. وقتی تستی را به خوبی متوجه نمی‌شوید برگردید و همان مبحث را دوباره از روی متن کتاب درسی بخوانید، سپس به سراغ همان مبحث در کتاب‌های کمک درسی بروید تا مطلب به خوبی برایتان جا بیفتد سپس تست زدن را ادامه بدهید.
متاسفانه در تست‌های کنکور و کتاب‌های تست سوال‌هایی دیده می‌شود که شبیه آن در متن کتاب درسی نیست یا مفاهیم در تست‌ها بسیار سخت‌تر از متن کتاب درسی است. به نظر می‌رسد در این سوالات چند سوال با هم تلفیق شده است. به همین دلیل با اینکه کتاب درسی منبع اصلی کنکور است اما به تنهایی کفایت نمی‌کند و ما باید بتوانیم تست‌های سخت‌تر و مفاهیم پیچیده‌تر را نیز یادبگیریم.
حین حل یک تست با سه گروه سوالات روبرو می‌شوید:
راه حل را کاملا بلد هستید و پاسخ درست را می‌یابید؛
برای حل سوال تا نیمه‌ی مسیر پیش می‌روید اما به جواب نهایی نمی‌رسید؛
برای حل تست هیچ ایده‌ای ندارید؛
بعد از اینکه تست را خواندید اگر جواب را بلد نیستید، با مطالعه و تمرین جواب درست را بیابید و تا انتهای کتاب پیش بروید. توجه کنید که هیچوقت جواب درست را در کتاب تست خود علامت نزنید زیرا با این کار جان کتاب تست خود را می‌گیرید و خود را از استفاده دوباره از آن محروم می‌کنید.
سه مدل علامت در ذهنتان در نظر بگیرید، مثلاً دایره، ضربدر و مربع، در کنار تست‌های گروه اول با مداد یک دایره بزنید، اگر نکته مهمی درون تست هست که فکر می‌کنید مرور دوباره‌ی تست برایتان مفید است یک نقطه هم کنار دایره‌‌ی خود بگذارید. کنار تست‌های نوع دوم ضربدر و کنار تست‌های نوع سوم مربع بکشید. این کار برای اینست که یک کتاب تست را چندبار و به طور کامل نخوانید، بلکه در خوانش دور دوم تنها تست‌هایی که نیاز به مرور دوباره دارند را بخوانید.
در دور دوم به سراغ سوالاتی که دایره و نقطه دارند بروید، یعنی سوالاتی که حل کرده‌اید اما نکات کلیدی داشتند و ترجیح داده‌اید دوباره آن‌ها را مطالعه کنید. سپس سوالاتی که ضربدر دارند را بخوانید یعنی سوالات متوسط و دست آخر هم سوالات مربع دار را تمرین کنید.
حداقل باید کتاب تست خود را سه بار مرور کنید.
شما در دوره‌ی دوم و سوم متوجه می‌شوید چقدر پیشرفت کرده‌اید. توجه داشته باشید که علامت‌ها را با مداد بزنید و در دور دوم و سوم علامت‌های قبلی را پاک کرده و علامت‌های جدید بزنید، خواهید دید که تعداد سوالات ضربدر و مربع دار کمتر و کمتر می‌شود.
اگر این روند برای شما راحت نیست و فهم بعضی مباحث برای شما سخت است آن را کنار نگذارید، این روند مطالعه‌ای است که شما برای موفقیت در کنکور باید با آن رفیق شوید، می‌توانید در کنار آن یک معلم و راهنما داشته باشید تا سوالات سخت خود را از او بپرسید. معلم در زمان کمتری اشکالات پایه‌ای شما را حل می‌کند، دیدتان را به مسئله باز می‌کند و باعث می‌شود از مطالعه‌ی سخت خسته نشوید.
تصور کنید شما سوالی را نمی‌توانید حل کنید اما فکر می‌کنید مبحث مربوط به این سوال در کتاب را بلد هستید، در اینجا باید یک راهنما حضور داشته باشد که اشکالات اساسی شما را متوجه شود و روند حل سوال را برای شما تفسیر کند. پیشنهاد ما اینست که از یک معلم خصوصی فیزیک حرفه‌ای کمک بگیرید.
در کنکور هر تست 74 ثانیه زمان دارد و بخشی از زمان شما هم صرف خواندن سوال می‌شود، پس تنها برای پیاده‌سازی دانسته‌های خودتان زمان دارید. نتایج نشان می‌دهد دانش‌آموزانی که تنها به دانسته‌های خود اتکا می‌کنند و ندانسته‌هایشان را پیاده نمی‌کنند، یعنی سوالی که بلد نیستند را رها می‌کنند نتیجه بهتری می‌گیرند.
خیلی از سوالات فیزیک طوری طراحی می‌شوند که راه دررو دارند، یعنی گزینه‌ها یا سوال ما را به اشتباه می‌اندازند. شما باید در سطحی از آمادگی باشید که بتوانید در دام چنین تله‌هایی نیفتید.
برای چنین موفقیتی وقتی تستی را اشتباه می‌زنید به اشتباه خود توجه کنید. مدل اشتباه کردن خود را در ذهن داشته باشید و بدانید که چطور در دام طراح سوال می‌افتید. با زدن تست‌های زیاد می‌توانید دست طراحان سوال را بخوانید.
2 نکته موثر در یادگیری بهتر فیزیک
1.معلم خوب و حرفه ای
آموزش صحیح و اصولی اولین و مهم ترین نکته در یادگیری درس فیزیک است. بدون یادگیری درست فرمول ها و مباحث تحلیلی فیزیک، نمی توان حتی یک سوال تحلیلی و محاسباتی فیزیک را حل کرد. سوالات اخیر امتحانات نهایی و مدارس و همچنین کنکور هم نشان می دهد که بیشتر مسائل از بخش محاسباتی و تحلیلی فیزیک است تا بخش حفظی. یعنی بخواهیم سوالات فیزیک را تحلیل کنیم به نسبت 70 به 30 می رسیم که حدود 70 درصد سوالات از بخش تحلیلی و ترکیب ریاضیات با فیزیک است و حدود 30 درصد سوالات برای بخش حفظی کتاب است.
بنابراین با توجه به دسته بندی سوالات مهم ترین نکته، یادگیری صحیح فرمول ها و قواعد فیزیک است و تنها کسی که می تواند این فرمول ها و قواعد فیزیک را بخوبی آموزش دهد، معلم حرفه ای در درس فیزیک است.
2. اطلاع از مباحث مهم و کاربردی فیزیک
اطلاع از مباحث مهم و کاربردی درس فیزیک از این جهت مهم است که دانش آموز در روزهای باقی مانده تا امتحان یا کنکورمی تواند وقت بیشتری روی این مباحث بگذارد. در این مورد باز هم مهم ترین شخصی که می تواند دانش آموز را راهنمایی کند معلم فیزیک است، چون قطعا معلم از آخرین آپدیت محتوای کتاب فیزیک و همچنین مهم ترین مباحثی که هرساله در امتحانات از آن سوال طرح می شود آگاهی دارد.
حل تمرین و سوال زیاد
برای تسلط در حل سوالات متنوع امتحانی و کنکور در درس فیزیک، باید مرتب و پیوسته سوال حل شود. قطعا در حل سوالات هم باید به این چند مورد توجه شود:
کتابی را انتخاب کنید که سوالاتش متناسب با سطح یادگیری شما باشد. یعنی شامل سه سطح ساده، متوسطه و دشوار باشد.
اگر پایه ای ضعیفی دارید برای ایجاد حس بهتر نسبت به فیزیک، از سوالات حفظی و ساده تر کتاب شروع کنید. مثل مبحث مغناطیس و الکترومغناطیس که مبحث ساده تری در فیزیک 3 است و می توانید براحتی سوالاتش را پاسخ دهید.
اگر در درس فیزیک خیلی ضعیف هستید حتما با مشورت معلم خود یک برنامه پیوسته داشته باشید و بطور روزانه تعدادی سوال پیوسته حل کنید تا ذهن تان متمرکز به یادگیری شود و قدرت تجزیه و تحلیل را داشته باشید. کتاب میکرو طلایی گاج یک گزینه خوب برای حل سوالات می تواند باشد.
اگر دقت کرده باشید مهم ترین فرد در روند یادگیری درس فیزیک را معلم در نظر گرفتیم. یعنی کسی که بتواند یک برنامه منسجم برای دانش آموز طرح کند، مباحث و فرمول های فیزیک را بدرستی برای او آموزش دهد، منابع و کتاب های کمک درسی خوبی برای یادگیری بهتر و تمرین بیشتر دانش آموز معرفی کند و در نهایت تا رسیدن به هدف او که قبولی با بهترین نمره و بالاترین درصد فیزیک و کمترین هزینه در امتحان و کنکور است، پشتیبان و راهنمای او باشد.
فیزیک در رشته ریاضی:
• تعداد سوالات درس فیزیک در کنکور در رشته ریاضی، 45 سوال و مدت زمان پاسخ گویی به سوالات 55 دقیقه است.61 تا 65 درصد سوالات کنکور در درس فیزیک از کتاب های پایه و 37 تا 39 درصد از کتاب فیزیک پیش دانشگاهی است.
• اگر می خواهید در یکی از رشته های مهندسی و در دانشگاه های سراسری خوب قبول شوید، باید به این درس توجه بالایی داشته باشید. درصد بالای 71 درصد در این درس شانس قبولی شما را افزایش می دهد.
• ضریب درس فیزیک در کنکور ریاضی، 9 می باشد. این درس پس از ریاضی مهم ترین درس محسوب می شود.
فیزیک در رشته تجربی:
• تعداد سوالات فیزیک در رشته تجربی، 30 سوال است و مدت پاسخ گویی به آن 37 دقیقه است. 55 تا 57 درصد سوالات کنکور از مطالب پایه و 45 تا 47 درصد سوالات از مطالب پیش دانشگاهی است.
• وضعیت پاسخگویی دانش آموزان رشته تجربی، دارای میانگین درصدی پایین تر از بچه های ریاضی است.
• درس فیزیک در رشته تجربی، 6 است و کسب یک درصد بالا می تواند بسیار مهم باشد. به عقیده کارشناسان مجموع درصد پاسخگویی درس ریاضی و فیزیک اگر بالای 111 باشد، شانس قبولی دانش آموز در رشته های پزشکی بیشتر است. البته درصد دروس دیگر هم مهم است و باید به آن توجه داشت.
• در حال حاضر پرسش های این درس به سمت مفهومی شدن پیش می رود. البته منظور این نیست که نکات و فرمول های تستی را یاد نگیرید، بلکه شما اول باید مطالب را به صورت مفهومی یاد بگیرید و سپس به سراغ حل تست بروید.
• علاوه بر این، پرسش ها و تست های کنکور سالهای قبل را هم در نظر بگیرید. چون تجربه ثابت کرده که پرسش های کنکور ها در این درس 70 تا 80 درصد مشابه است. پس حتما بررسی تست های کنکور سال قبل را در برنامه خود قرار دهید.
