مهروماه

شاید خیلی از شما تجربه نشستن سر جلسه کنکور را نداشته باشید؛ اما بعضی کسانی که این تجربه را دارند، می دانند که ممکن است استرس زیادی در لحظات قبل از شروع آزمون وجود داشته باشد. خیلی از دانش آموزان به راحتی می توانند هیجانات خود را کنترل کنند؛ اما بعضی نیز مشکلاتی پیدا می کنند. خیلی از این افراد قطعا از هوش بالایی برخوردارند اما مهارت کنترل هیجانات خودشان را ندارند. خیلی وقت ها افراد با هوش متوسط می توانند موفقیت های زیادی بدست بیاورند اما در مقابل افراد با هوش بالا را می بینیم که نمی توانند خیلی موفق باشند. اینجاست که نباید هوش هیجانی و کنترل هوش هیجانی را دست کم بگیریم.
این مقاله راجع به هوش هیجانی  و راه های افزایش هوش هیجانی در دانش آموزان و نوجوانان هست. در واقع رابطه هوش هیجانی و عملکرد تحصیلی در این مقاله برای شما شرح داده خواهد شد. قبل از هر چیزی برای تعریف هوش هیجانی، ابتدا باید بدانیم هوش چیه و ما چند نوع هوش داریم.

هوش چیست؟
در اصطلاح عام اگر بخواهیم هوش را تعریف کنیم به معنای زیرکی، درک، شعور، اگاهی، حواس و... است؛ اما در اصطلاح علمی هوش مفهومی انتزاعی و عینی نیست که بشود مستقیم آن را مورد مطالعه قرار داد. اما زمانی که فرد استعداد خاصی در انجام کاری دارد، می گوییم آن فرد هوش بالایی دارد. آزمونهای بسیاری برای اندازه گیری هوش وجود دارد. شما می توانید بفهمید که ضریب هوشی شما چقدر است. آزمون های هوش از یک استاندارد پیروی می کنند، که عدد 100 حالت نرمال است. معمولا افراد عادی ضریب هوشی بین 84 تا 116 را دارند. افراد نابغه اعداد بالاتری دارند. مثلا انیشتن ضریب هوشی 160 داشته. طبق آمارها به طور میانگین نزدیک به ۷۰٪ از مردم عادی دارای هوش متوسط هستند، ۱۲ درصد میزان هوش بالاتر از متوسط، ۲ درصد بسیار باهوش و تنها ۱٪ افراد نابغه که هوش بسیار بالایی دارند. ما هوشهای مختلفی داریم که در زندگی به ما کمک میکنند.

 

 

هوش منطقی

هوش موسیقی

هوش حرکتی

هوش هیجانی یا هوش عاطفی
هوش هیجانی چیست | تعریف هوش هیجانی
قلب شما نماینده عواطف و احساساتتان و عقلتان نماینده افکارتان است. در قدیم این ها را از هم متمایز می دانستند؛ اما علم امروز روانشناسی این را ثابت کرده که دیگر عواطف و افکار از هم جدا نیستند و بین این دو رابطه عمیقی وجود دارد. این پدیده در سال 1995 با چاپ کتاب "چرا هوش عاطفی می تواند مهمتر از IQ باشد؟" نوشته دنیل گولمن مورد توجه بسیاری قرار گرفت. هوش هیجانی یا EQ نقش مهمی در زندگی افراد دارد. در واقع هوش هیجانی توانایی فرد در کنترل هیجانات خودش است. هیجاناتی مثل خشم، ترس، استرس و... فردی که هوش هیجانی بالایی دارد، می تواند عواطف و احساسات خود را بشناسد و آن ها را به موقع کنترل کند و عواطف و احساسات دیگران را درک کند.

یکی از مهم ترین فواید هوش هیجانی این است که قدرت تصمیم گیری شما را بالا می برد. اگر شما در یک موقعیت چالش برانگیز قرار بگیرید، زمانی می توانید بهترین تصمیم را بگیرید که احساسات خودتان و دیگران را درک کنید. همه ما در طول روز با آدم های زیادی سر و کار داریم. اگر نتوانید درک درستی از احساسات دیگران داشته باشید یا نتوانید هیجانات خودتان را کنترل کنید، قطعا به مشکل بر می خورید. این که مثلا هر روز در حال دعوا و کشمکش باشید اول از همه به خودتان آسیب می زنید و بعد به اطرافیانتان. پس باید بتوانید هوش هیجانی خود را بالا ببرید و کنترل هوش هیجانی را به دست بگیرید تا زندگی بهتری داشته باشید. در ادامه به راه های تقویت هوش هیجانی دانش آموزان و نوجوانان می پردازیم...

 

 

راه های افزایش هوش هیجانی نوجوانان و دانش آموزان

تمرین خود آگاهی برای تقویت هوش هیجانی
یکی از راه های افزایش هوش هیجانی در دانش آموزان، تمرینات رسیدن به خود آگاهی است. وقتی مشغول کاری هستید، بدانید دقیقا دارید چیکار می کنید. اینکه بدانید وقتی کاری می کنید چه احساسی نسبت به آن دارید. شاید بنظرتان مهم نیاید اما خیلی از ما بیشتر اوقات اصلا نمی دانیم داریم دقیقا چه کار می کنیم! مثلا تلویزیون می بینیم، با دوستمان صحبت می کنیم، به گوشی نگاه می کنیم. جواب پیام می دهیم و به خیلی از این رفتار ها اصلا فکر نمی کنیم و به صورت اتوماتیک آن ها را انجام می دهیم. قدم اول برای رسیدن به خود آگاهی حذف عواملی است که حواس شما را پرت می کند. مثل گوشی موبایل. صدای بلند موسیقی و... گاهی سعی کنید به خودتان و احساساتتان فکر کنید. مثلا در مسیر خانه تا مدرسه به احساس هایی که در طول روز تجربه کردید فکر کنید. سعی کنید بفهمید چه احساسی را بیشتر تجربه کردید. ترس، خشم، اضطراب؟ خود آگاهی یعنی شناخت روند تفکر. این خود آگاهی به شما کمک می کند تا احساساتی را که بیشتر تجربه می کنید بشناسید و به دنبال علت آن باشید. نقاط قوت و ضعف خودتان را پیدا می کنید. مثلا اگر در طول روز خیلی احساس خشم را تجربه کردید، وقتی به علت های آن فکر کردید، شاید متوجه شوید خیلی وقت ها مقصر خود شما بودید یا برداشت منفی از رفتار دوستان یا خانوادتان کردید.

 

 

نقش مدیریت احساسات در افزایش هوش هیجانی
وقتی مشکلی برای ما پیش می آید احساسات ما اولین واکنش در مقابل آن موضوع است؛ مثلا اهمیت آن موضوع برای ما. اینجاست که مدیریت احساسات و کنترل هیجانات به کار ما می آید. خیلی از ما بر سر مسائل کم اهیمت و یا حتی بی اهمیت به شدت واکنش هیجانی نشان می دهیم. مثلا در حین رانندگی؛ خیلی از افراد بخاطر اینکه ماشین عقبی برایشان بوق زده، شروع می کنند به فحاشی یا حتی کار به دعوا و... می رسد. یا مثلا در حیاط مدرسه دانش آموزانی که سر موضوع کم اهمیتی شروع به دعوا می کنند. همه این افراد اگر بتوانند هیجانات و احساسات خودشان را کنترل کنند دیگر این مشکلات به وجود نمی آید. مدیریت احساسات را از موقعیتهای کوچیک شروع کنید. روش های مدیریت هر هیجان را یاد بگیرید تا در موقعیت های مختلف از آن ها استفاده کنید و به هوش هیجانی بالا برسید.

برای تقویت هوش هیجانی به خودتان انگیزه دهید
ایجاد انگیزه یکی دیگر از راه های تقویت هوش هیجانی در دانش آموزان هست. خیلی وقت ها کاری را انقدر با اشتیاق انجام می دهیم که اصلا متوجه گذشت زمان نمی شویم. این همان انگیزه است که ما را به سمت انجام کاری هدایت میکند. خیلی وقت ها باید کاری را شروع کنیم تا انگیزه ادامه آن نیز به وجود بیاید.

 

 

شناخت و درک احساسات دیگران
تا به حال شده خودتان را جای دیگران بگذارید؟ یعی چی؟ یعنی اینکه به جای آن ها فکر کنید و یا به این فکر کنید اگر شما هم موقعیت آن ها را داشتید چه رفتاری می کردید. مثلا فکر کنید تکالیف درسی را ننوشته اید و به مدرسه می روید و به دوستتان که همیشه تکالیفش را کامل انجام می دهد می گویید که دفترش را به شما بدهد تا از روی آن بنویسید. اگر دوستتان این کار را نکند شما ناراحت می شوید؛ اما خودتان را جای او بگذارید به این فکر کنید که او چقدر برای پیدا کردن جواب مسئله ها زحمت کشیده و وقت گذاشته. پس شما حق ندارید ناراحت شوید اگر از دید او به موضوع نگاه کنید. دلیل خیلی از مشکلات ما در جوامع امروزی این است که افراد فقط از جایگاه خودشان به مسائل و مشکلات نگاه می کنند. یا به بیان دیگر دیگران را درک نمی کنند.

برای هوش هیجانی بالا ، ارزش ها و باور هایتان را بشناسید
خیلی از ما بر اساس ارزش هایمان واکنش احساسی را نشان می دهیم. اما گاهی انقدر واکنش هیجانی زیادی داریم که باورها و ارزش هایمان را فراموش می کنیم. مثلا در فرهنگ ما احترام و ارزش زیادی برای مقام معلم وجود دارد. اگر دانش آموزی این موضوع ارزش و باور فرهنگی خودش را فراموش کند، ممکن است به معلم خودش بی احترامی کند. یا احترام به پدر و مادر و اینکه در قرآن آمده است که حتی به پدر و مادر خود اف نگویید. این جزو باورها و ارزش های ماست. پس در زمان عصبانیت اگر این موضوع را در نظر داشته باشیم هیچگاه نباید با خشم با آن ها صحبت کنیم.

حالا که راه های تقویت هوش هیجانی در دانش آموزان و نوجوانان رو یاد گرفتید، باید سعی کنید که به مرور این تکنیک ها رو در زندگی خودتون پیاده کنید. اگر شما هم تجربه ای از کنترل هیجانات با استفاده از هوش هیجانی دارید با ما در میون بگذارید. در ضمن، اگر سوالی درباره هوش هیجانی و هوش عاطفی داشتید، می تونید تو بخش نظرات بپرسید تا مشاورین ما در سریع ترین فرصت به شما جواب دهند.